maandag 23 januari 2012

Tweebeekes 'interview' met Netanyahu: een nieuw dieptepunt in de Nederlandse journalistiek

 Demonstratie op het Plein in Den Haag tegen bezoek Netanyahu 19 januari 2012. (Foto José van Leeuwen)

Eerder had ik er iet echt de tijd voor, maar ik wil toch nog even terug komen op het bezoek van Benyamin Netanyahu op 18 en 19 januari aan Nederland. We kunnen dat bezoek samenvatten in de zin dat Nederland de banden aanhaalt met Israel en heeft besloten alle kritische vragen over het naleven van het internationale recht, mensenrechten, streven naar vrede en wat dan ook na te laten. Dat is - gezien Israels staat van dienst - niet te rechtvaardigen, maar de huidige Nederlandse regering is op dat punt niet voor rede vatbaar. Gelukkig mogen we intussen - op grond van het CDA-congres en de jongste peilingen van Maurice de Hond - beginnen te hopen dat zij haar langste tijd gehad heeft.

Regeringen komen en gaan, maar dat geldt niet voor de pers. Het is daarom verontrustend, alhoewel helaas niet echt verrassend, dat ook de Nederlandse journalistiek het in alle toonaarden naliet om Netanyahu op de juiste wijze aan de tand te voelen. Netanyahu's bezoek zorgde zelfs voor een nieuw absoluut dieptepunt. En dan heb ik het over het ''interview'' dat Marielle Tweebeeke van Nieuwsuur had met Netanyahu. Wat een afgang. Voor wie het niet gezien heeft, het staat hier.
 Om in de juiste stemming te komen is het een goed idee - zoals de NOS zelf ook al aanraadt - om het op de website ernaast staande blogje te lezen van redacteur buitenland Dieuwke van Oijen. Ze vertelt daarin dat het interview was omgeven met uiterst strenge veiligheidsmaatregelen en vergelijkt dat met de situatie in Israel. Zij noemt Israel een land in oorlog, op grond van het feit dat zij en haar vriend verleden jaar op de Westoever door een Palestijn die werkt voor USAID, zijn rondgereden en hebben gezien dat de Palestijnen steeds door allerlei checkpoints moeten. Een rare, wat kromme conclusie voor een buitenlandredacteur. Israel een land in oorlog, omdat de Palestijnen onder een bezetting leven en aan allerlei draconische veiligheidsmaatregelen zijn onderworpen. In feite is Israel helemaal geen land in oorlog. Als je eenmaal door de controles van het Ben Gurion vliegveld bent, merk je in het hele land hoogstens nog wat van spanning doordat bij de ingang van openbare gebouwen mensen in je tas willen kijken. Maar dan vervolgt Dieuwke:  
En dan stuift ineens de Israëlische premier de hotelkamer binnen met een kluwen beveiligers. Het gesprek begint ontspannen en luchtig. Totdat Mariëlle een vraag stelt over de joodse nederzettingen op Palestijns grondgebied. Daar raakt ze blijkbaar een gevoelige snaar. Hij vindt de aanwezigheid van nederzettingen zo zelfsprekend (sic) als het feit dat er joden in Utrecht wonen. En daarmee wordt weer eens duidelijk dat een oplossing voor het eerlijk verdelen van de (sic) heilige grondgebied aan de Middellandse zee nog heel ver weg is. Daar veranderen we ook vandaag niks aan.
 Jajaja, Mariëlle begint over de nederzettingen en raakt een gevoelige snaar. Gottogot wat was dat schrikken voor Netanyahu. De harde interviewster Tweebeeke begon over de nederzettingen! Of all subjects! Oh my God! 
In werkelijkheid gaf Tweebeeke Netanyahu echt alleen maar alle gelegenheid om op alle fronten zijn propagandistische verhaal af te steken zonder dat ze er ook maar één keer tegenin ging of een kritische aanvullende vraag stelde. De Israelische premier kreeg de kans om het gebruikelijke arsenaal aan Likud-leugens over de nederzettingen te debiteren zonder dat hij werd tegengesproken. Zo kon hij liegen dat de nederzettingen 1,5% van de oppervlakte van de Westoever beslaan (in werkelijkheid, zo berekende het Bureau voor de Coördinatie van Humanitaire Zaken van de VN al in 2007, is 40% van alle grond in Israelische handen, via de nederzettingen plus de bijbehorende infrastructuur (aparte wegen, de Muur, tot natuurgebied verklaarde gebieden) en door militairen tot gesloten militair terrein verklaard gebied).
Ook bleef Netanyahu's opmerking onweersproken dat Joden van de Palestijnen niet zouden mogen wonen op plaatsen waar de aartsvaders Abraham, Isaac en Jacob hebben gewoond, terwijl dat toch even vanzelfsprekend zou moeten zijn als dat er Joden mogen wonen in Utrecht. (Niemand zegt dat er geen Joden mogen wonen op die plaatsen - ook de Palestijnen niet. Het gaat erom dat zij daar zijn gaan wonen in strijd met de Geneefse Conventies die de verplaatsing van de eigen bevolking naar bezet gebied verbiedt en dat zij zijn gaan wonen op grond die Israel zich wederrechtelijk heeft toegeëigend).
En zo kon Netanyahu zijn verhaal kwijt over bouwen in nederzettingen dat nodig is om gelijke tred te houden met de bevolkingsgroei (terwijl de werkelijkheid is dat de bevolking van de nederzettingen 40-voudig is toegenomen in dezelfde tijd dat de totale bevolking van Israel is verdubbeld). Ook kon hij zeggen dat de Palestijnen 18 jaar lang tijdens de onderhandelingen geen bezwaar tegen de nederzettingen hebben ingebracht (terwijl de werkelijkheid is dat zij dat altijd hebben gedaan en onder Oslo ook geen uitbreiding was toegestaan).
Zo kan ik nog wel even doorgaan, want ook de overige vragen van Tweebeeke waren meer voorzetten aan Netanyahu om zijn propagandadreun af te werken, dan dat het ooit iets benaderde dat zelfs maar in de verste verte op een echt 'interview' leek. En het was allemaal des te erger, omdat alleen al het gedurende een maand of wat (terug)lezen van de Israelische pers voldoende was geweest om te leren dat dit echt de gebruikelijke, afgetrapte en versleten  riedels zijn waar Netanyahu altijd  mee komt. Waarmee ik wil zeggen dat de voorbereiding voor dit 'interview' op groteske wijze tekort geschoten is.
Netanyahu wordt 'geïnterviewd' in Nieuwsuur. Van tevoren was geëist dat er achter hem een Israelische vlag in beeld zou zijn.

En hoe komt dat nu? Dat de NOS-mensen zo gruwelijk in hun hemd staan en zo'n absoluut pleefiguur slaan als we dat vergelijken met hun Duitse, Franse, Britse en ook Belgische collega's? Heel simpel, doordat in Nederland in de journalistiek in het algemeen weinig, en bij sommige media - zoals de NOS - in het geheel geen, moeite wordt gedaan kennis in huis te hebben en om die  - bijvoorbeeld via overdracht van oudere collega's naar jongere of door scholing - ook in huis te houden. Ik weet niet of het zo gegaan is, maar bij de NOS zijn ze in staat zo'n interview te laten voorbereiden door iemand wier enige kennis van het Midden-Oosten eruit bestaat dat ze een keer door een chauffeur van USAID met haar vriend door wat checkpoints in Palestina is gereden. En om het vervolgens te laten uitvoeren door een interviewster die duidelijk elke kennis ontbeert om buiten de voor haar op een papiertje opgeschreven vragen ook zelf nog iets te kunnen bijdragen. Voor Netanyahu, die een uiterst handig prater is voor tv (tijdens de Golfcrisis van 1991, toen hij tweede man was van de Israelische ambassade in Washington, was hij avond aan avond te zien op CNN en andere Amerikaanse media) is zo'n Tweebeeke echt een zacht eitje, in meer dan één betekenis.
De NOS zou zich moeten schamen, maar ze zal dat wel niet doen. Na de affaire Runderkamp, die Kopten in Zuid-Egypte brand liet stichten in hun eigen kerk, hebben we nu het 100% falen van interviewster Tweebeeke. Wat mij betreft is dat eigenlijk niet minder erg.Toch is het niet zo dat de Nederlandse kijkers dit afstraffen, bijvoorbeeld door en masse dan maar af te stemmen op de BRT. Zodat we er voorlopig niet op hoeven te rekenen dat de NOS zelfs maar de noodzaak inziet om kritisch naar haar eigen wanprestaties te kijken. Want zolang dit soort getrut hoogsten wat meesmuilend wordt afgekeurd op Twitter of in de kroeg, kunnen we niet veel beters verwachten.

16 opmerkingen:

Heleen zei

sinonsPrecies! Het was hemeltergend dat die man gewoon z'n propaganda kwijt kon zonder enige tegenwerping. Wat een onzin verkondigde hij! En nergens werd hij van repliek gediend.

Roos De Fraine zei

Beste Pessoptimist,

Een kleien bemerking op je artikel: Je zegt dat Nederlanders beter naar de BRT kunnen kijken. Als Belg ben ik uiteraard blij dat de Belgische openbare omroep beter is dan de NOS, maar ik moet je wijzen op het feit dat de BRT niet meer bestaat. Na de eerste staatshervorming in België werd culuur en dus ook de openbare omroep toegewezen aan de deelstaten. De BRT werd in Vlaanderen de VRT (Vlaamse Radio en Televisie) en in Wallonië de RTBF (Radio Télévision Belge Francophone), en in Duitstalig België de BRF (Belgische RundFunk).
De VRT 1 heet "Eén" het tweede net heet Canvas. (Binnenkort komt er nog een derde net bij de kinderzender Ketnet)
Ik denk dat het voor de Nederlandse kijker makkelijker is indien je naar Eén of Canvas van de VRT verwijst.

Groeten uit België.

Abu Pessoptimist zei

Inderdaad, wel vaak - en vaak met plezier - gekeken naar Eén en Canvas, maar slecht opgelet en geen aandacht besteed aan de naamsverandering. Dank voor de opmerking, Roos

Jan Tjeenk zei

Grappig, ter rechterzijde van het politieke spectrum vonden ze het interview een even grof schandaal. Hier waren de argumenten exact de tegenovergestelde van de uwe; Tweebeeke had "de gore moed" om zich te mengen in de binnenlandse politiek van Israel en durfde hem kritisch te bevragen over het nederzettingenbeleid. Vermakelijk om te lezen dat dit interview aan beide zeiden zoveel emoties losmaakt terwijl ik, een neutrale kijker met interesse in de problematiek van het midden-oosten, een evenwichtig en zeer interessant interview heb gezien.

http://www.amsterdampost.nl/waarom-groeien-de-nederzettingen-op-“de-westbank”/

Lees vooral de commentaren; hilarisch!

Abu Pessoptimist zei

Ja, leuk, naar niet heus. Ik kan er niets hilarisch in zien, die site van Pennings. Die man is een fascist en een racist, of getikt, of alledrie. Als u denkt, meneer Tjeenk, dat u een interview hebt gezien, hebt u niet opgelet. Geen woord van wat Netanyahu zei was waar, en Tweebeeke wist dat niet en leverde dus in de verste verte geen adequaat weerwerk. Punt, om met Netanyahu zelf te spreken.

Jan Tjeenk zei

Ik denk dat het afhangt van de perceptie van de kijker. Zoals gezegd, ik ben een geïnteresseerde en redelijk geïnformeerde kijker en vond het een evenwichtig interview; scherp maar beschaafd. Ik wil u uiteraard niet over één kam scheren met Pennings (een paranoïde xenofoob wat mij betreft) maar u beiden heeft gekeken met een bepaalde perceptie; Pennings verwachtte kritische vragen over Hamas, u over de onderdukking van de Palestijnen. Beiden zijn aan bod geweest maar domineerden het interview niet; het is tenslotte een interview en geen kruisverhoor. Ik heb Netanyahu op 1 aantoonbare leugen kunnen betrappen; het percentage bezet Palestijns gebied is geen 1,5% maar een veelfout daarvan. Het exacte percentage is ook onder Palestijnse- en mensenrechtenorganisaties niet éénduidig; dat Tweebeeke dat niet paraat had is jammer maar wel begrijpelijk.

Abu Pessoptimist zei

Iedereen heeft recht op zijn mening, u ook natuurlijk. Maar daarmee hebt u nog geen gelijk. Dat u Netanyahu op één leugen betrapt en ik op meer dan één, zou iets te maken kunnen hebben met mijn vak en daarbij horende feitenkennis. Maar het kan ook zijn dat u net als Netanyahu van mening bent dat Joden het volste recht hebben om de Westoever te koloniseren, dat bouwen in de nederzettingen plaats vindt omdat dat gelijke tred houdt met de bevolkingsgroei, dat Palestijnen nooit hebben gezegd dat ze bezwaar tegen de nederzettingen hebben, dat Israel Palestijnen niet verbiedt te bouwen in bezet gebied, dat Israel geen voorwaarden vooraf stelt aan hervatting van de onderhandelingen en Iran bezig is een atoombom te maken. Al deze dingen zei Netanyahu en ze zijn allemaal aantoonbaar onwaar (of in het geval van Iran volstrekt onbewezen). Maar het kan zijn dat u dat ook allemaal vindt. Dan is het niet onbegrijpelijk dat u slechts één leugen hoorde en het een goed interview vond.

Jan Tjeenk zei

Om mijn reactie voor u in perspectief te plaatsen; ik vind dat beide volkeren, Joden en Palestijnen, recht hebben op een veilige staat met gelijke verdeling van beschikbare hulpbronnen (de onderliggende oorzaak van het conflict m.i.). Ik ben er alleen van overtuigd dat dit alleen bewerkstelligd kan worden door dialoog en niet door gewapende escalatie van beide partijen. In het bewuste interview gaat Tweebeeke diverse malen tegen Netanyahu in daar waar het de bezetting van de Westoever betreft. Sterker, zij beschuldigt Netanyahu indirect van het opdracht geven tot moord op een wetenschapper; dat getuigt van "ball's". Ik heb een interviewer nog nooit een dergelijk directe benadering tentoon zien spreiden waar het een Israëlische premier betreft. Getuige ook de vele woedende reacties op dit interview op diverse (internationale) zionistische blogs.

Abu Pessoptimist zei

Zoals ik al zei: iedereen heeft recht op zijn mening. U hoorde een scherpe vraag over een moord op een Iraanse wetenschapper, ik hoorde een uiterst amateuristische vraag, omdat op grond van ervaringen in het verleden totaal voorspelbaar was hoe Netanyahu zou reageren.
Wat haar íngaan tegen de bezetting van de Westoever betreft: ze zei niets feitelijks, maar merkte op dat de VS en de EU bezwaren hebben. Nou, daar moet Netanyahu van hebben opgekeken.
Enfin, het is mooi dat u vindt dat allebei de volken recht hebben op een staat. Jammer alleen dat Israel die oplossing zo goed als onmogelijk (heeft ge)maakt. Daarover had Tweebeeke wel een vraag mogen stellen, dacht ik zo. Maar van u had dat niet gehoeven. U behoort dus duidelijk wèl tot de doelgroep van de NOS. En die is waarschijnlijk groot, want het is waarschijnlijk zo dat elk land de omroep krijgt die zo (on)kritisch is als het verdient.

Anoniem zei

Jan Tjeenk een redelijk geïnformeerde kijker? Niet veel van te merken. Kijk eens vaker op de weblog van Maarten Jan zou ik zeggen.

Corrie

Anoniem zei

Hoi Maarten,

Ben het eens met Jan Tjeenk dat het interview met Bibi best meevalt. Ze had heel weinig tijd en kon dus alleen al daarom niet doorvragen. Als ze al de details had gekend.

Natuurlijk zit het verhaal van Bibi vol met de standaard flauwekul. Als je daarop in wilt gaan, moet je eigenlijk een groot stuk in de krant schrijven: "Interview met Netanyahu ontleed". Misschien is de NRC, die nog steeds buikpijn heeft van het boek van Hans Moll, nu wat ontvankelijker voor zulk soort artikelen dan vroeger.
De vergelijking met de joden die wel of niet in Utrecht of Leiden mogen wonen, is natuurlijk stuitend, omdat het een scheve vergelijking is.

Een troost: de meeste mensen in Israel vinden Bibi verschrikkelijk. Hij is aan de macht omdat de anderen geen alternatief hebben en omdat de Russen allemaal op hun man Lieberman stemmen.

Het genoemde weblogje van Dieuwke is uitstekend.

Anoniem zei

Eh, vorige was reactie van Ernst Raedecker

Abu Pessoptimist zei

Ha die Ernst,
Ik heb natuurlijk ook wel eens een interview gedaan - alhoewel niet voor tv - en ik blijf bij mijn mening: dit kan alleen in Nederland.
Jan Tjeenk denkt dat als ik dit zeg en rechtse zionisten zeggen het tegenovergestelde, dat hij dan met zijn mening in het midden wel goed zal zitten. Maar dan verliest hij uit het oog dat ik het niet over politiek maar over over technische zaken heb - over de vraag of het interview deugde in technische zin.
Jij hebt het erover dat Tweebeeke weinig tijd had. Ook dat zegt me niets. Wie allerlei leugens laat passeren in het interview, is niet aan het interviewen. Zo simpel ligt dat.
En over dat blog van die Dieuwke heb ik verder geen mening. Dat ene stukje vond ik nogal kinderlijk.

Gennadi zei

Beste Ernst,

Jij hebt alle recht om president Netanyahu te becriteseren maar hem 'Bibi' noemen is op zijn minst respectloos en vulgaar. En jij hebt het helemaal miss als jij zegt dat 'de meeste Joden in Israel Netanyahu verschrikkelijk vinden'. Het is gewoon een leugen. Netanyahu doet veel fouten (wie niet?) maar zijn beleid tov palestijnse gebieden wordt zonder twijfel breed gesteund.
Liever toch over dingen praten waar jij toch een minimaal verstand heeft?

Anoniem zei

Gennadi, Bibi, Bibi noemen is keurig, ik heb een andere naam voor hem, een naam die jij of u zult afkeuren. Een man die het internationaal recht aan zijn laars lapt, kun je niet zomaar weg laten komen met leugens en bedrog. Ook Uri, zo noem ik hem, mag niet met chantage en bedrog wegkomen. Zij moeten zich verantwoorden en de tijd zal komen dat zij ter verantwoording geroepen worden.Een ieder die het beleid van Bibi of Uri steunt is niet democraties en niet serieus te nemen,als zij spreken over vrijheid en het bevorderen van vrede, zijn een gevaar voor de wereldvrede en zeker voor de Palestijnen.
gr. Jose( zo mag je mij best noemen)

Bert Middel zei

Het is misschien te vriendelijk de NOS onbenul te verwijten. Er zou sprake kunnen zijn van beleid en dat is veel verontrustender.
De NOS had een statement gemaakt indien gemeld was, dat er een exclusief interview met Netanyahu had plaatsgevonden, maar dat het niet werd uitgezonden wegens het ontbreken van nieuwe gezichtspunten.

Israel breekt met UNRWA en velt daarmee een doodvonnis voor Noord-Gaza

  Israel heeft maandag de samenwerking met UNRWA opgezegd. Op dezelfde dag had de chef van UNRWA, Lazzarini, ook gemeld dat er al twee maand...