zaterdag 16 februari 2013

Niet gebrek aan nuance, maar gebrek aan kennis en moedwil verzieken het debat over Israel

Ewout Klei - hij n oemt zichzelf 'politiek historicus' - schreef een paar dagen geleden een column op 'De Joop' onder de titel 'Apartheidsstaat Israel?' Het was een stukje waarin hij betoogde dat het debat over Israel een sterk emotioneel en gepolariseerd karakter heeft. Om zijn eigen woorden te gebruiken:
 Heb je kritiek op Israël dan zit je meteen in het linkse kamp. Dan lijd je volgens rechts dus aan selectieve verontwaardiging, praat je terroristische aanslagen goed en ben je (al dan niet openlijk) een antisemiet. Heb je daarentegen begrip voor het optreden van Israël, dan zit je meteen in het kamp van Geert Wilders en Kees van der Staaij, of je het wilt of niet.   
Ewout Klei
Ewout Klei

Hij trekt wat dat betreft een parallel met het Zuid-Afrika-debat van destijds en zegt:
De grootste overeenkomst tussen Israël nu en Zuid-Afrika toen is de manier waarop we in Nederland hierover debatteren en hoe hier de kloof tussen links en rechts loopt. Zoals Israëlapologeten zich (vaak uit religieuze overwegingen) verwant voelen met het 'uitverkoren' joodse volk en het bestaansrecht van de joodse staat verdedigen, zo voelden apartheidsapologeten een 'stamverwantschap' met de blanke Afrikaners en verdedigden zij het recht op een aparte blanke cultuur. En net als de Israëlapologeten van nu verweten de apartheidsapologeten van toen hun tegenstanders selectieve verontwaardiging: apartheidscritici zagen de donkere kanten van het zwarte nationalisme niet en hadden geen oog voor de buitengewoon bloedige geschiedenis van het communisme, Israëlcritici zijn tegenwoordig buitengewoon naïef over de islam. 

Klei haalt er ook nog bij dat sommige Israel-critici soms wat - ik zal maar zeggen - overijverig te werk gaan, waarbij hij Gretta Duisenberg en Sietse Bosgra noemt. Waar hij met al deze opmerkingen naar toe wil,  is de constatering dat de nuance in het debat volledig ontbreekt, dat het geen academisch maar een gepolariseerd politiek debat is, en dat het daarom moeilijk is om de dingen die fout zijn en toch gezegd moeten worden, eenvoudig bij de naam te noemen zonder dat je meteen bij een kamp wordt ingedeeld. Om hem nog een keer te citeren:

Israël is op dit moment fout bezig. Het nederzettingsbeleid is fout. Het discrimineren van Palestijnen uit de Westbank en de Gazastrook is fout. Het steeds maar nieuwe stukjes van Oost-Jeruzalem annexeren door weer een heleboel nieuwe woningen te bouwen is fout. Het buitensporige Israëlische geweld in Gaza in reactie op een paar zelfgemaakte raketten is ontzettend fout.
In je poging om genuanceerd te zijn moet je een zeker engagement niet kwijtraken. Het verwerpen van het zwart-witdenken betekent niet, dat iedereen dan maar grijs moet zijn.
Israël schendt de mensenrechten. Vaak op grove schaal. Dit is iets, om de Duitse schrijver Günter Grass te citeren, wat gezegd moet worden.

Klei's streven heeft mijn volle instemming. Geen debat is in Nederland zo gepolariseerd en met emotie overladen als het Israel-debat (en trouwens niet alleen hier, denk aan de VS). Het zou al een boel helpen als we de situatie in en om Israel-Palestina zouden kunnen bespreken op de manier zoals we - bijvoorbeeld - praten over de kwestie Kashmir, of de kwestie van de door Marokko geannexeerde West-Sahara. Beide zijn eveneens  heel oude conflicten en blijkbaar ook lastig op te lossen, maar met betrekking tot deze conflicten zijn we in staat om de argumenten tegen elkaar af te wegen zonder dat er al te veel emotie in de weg staat.
Daar staat tegenover dat nagenoeg elke poging om een feitelijk Israel-debat te voeren tot mislukken is gedoemd. Israelapologeten willen niets weten van mensenrechtenschendingen of nederzettingen. Tegelijkertijd is nuanceren dat de critici volgens hem meer zouden moeten doen, nogal lastig. Het voorbeeld dat hijzelf geeft, dat de critici niet alleen het het afsluiten van de Gaza-strook door Israël als  misdadig moeten bestempelen, maar ook het executeren van politieke tegenstanders door Hamas, geeft de moeilijkheid vrij goed weer. Het is in wezen namelijk geen nuancering. Ook een Israelcritica als Anja Meuilenbelt, die zowel Hamas als Israel scherp bekritiseert, wordt door de Israelapologeten nog steeds als ontzettend partijdig aangemerkt
Een ander probleem is dat de meeste deelnemers aan het debat meestal slecht en onvolledig zijn geïnformeerd. Dat is een gevolg van het feit dat de berichtgeving over de gang van zaken in Israel-Palestina erg veel steken laat vallen. Klei zelf is daar in zijn stukje ongewild een voorbeeld van, door te schrijven over het 'buitensporige Israelische geweld in Gaza dat een reactie was op een paar zelfgemaakte raketten'. Goed geïnformeerde waarnemers en journalisten (dat zijn er helaas maar weinig) weten dat het anders lag. Er was helemaal geen sprake van een een Israelische reactie, om de eenvoudige reden dat Israel in het voortraject naar de jongste aanval op Gaza zonder uitzondering steeds de partij was die begon. Die raketten uit te Gaza waren de reacties en niet andersom. En dat zorgt natuurlijk al meteen voor een heel ander uitgangspunt tegenover het argument van de verdedigers van Israel, die aanvoerden dat Israel niet met de handen over elkaar kon toezien hoe het zuiden van het land met raketten werd bestookt. (Dat het intussen om wel wat gevaarlijker projectielen ging dan de term 'zelfgemaakte raketten uit Gaza' lijkt aan te geven, laat ik even buiten beschouwing).

Klei geeft overigens - en waarschijnlijk eveneens onbedoeld -  nog een indicaties van hoe moeilijk het is een zuiver debat te voeren over dit onderwerp. Zo trekt hij een parallel tussen Israel en apartheid, terwijl insiders weten dat het ongeveer les één is dat je dat beter maar kunt nalaten als je de emoties buiten het debat wilt houden (je krijgt er wel 96 reacties door op de Joop, maar een meer academisch en feitelijk karakter krijgt de discussie er niet echt door).

Feitelijke discussie? Er zijn maar weinig plaatsen waar dat gebeurt. Blogs als +972 in Israel,  Juan Cole (beide op dit blog vermeld), the Middle East Research and Information Project (Merip), The Journal of Palestine Studies, en ook wel andere blogs als Mondoweiss, The Electronic Intifada of ikzelf, noemen de dingen bij de naam en leveren ook kritiek op de omgeving van Israel, zoals de Palestijnen, Arabische landen en de houding van het Westen. Maar één van de grootste belemmeringen voor een debat. waarschijnlijk dé grootste,  is dat één kant - die van de Israelapologeten  - van een debat helemaal niets wil  weten. Van der Staaij, Voordewind, Christenen voor Israel, de harde kern van de 'hasbaristen' (het CIDI en aanhang) nodigen alleen mensen uit die de in hun kringen aanvaarde meningen naar voren brengen, lezen de door mij genoemde blogs niet, baseren zich bij voorkeur uitsluitend op Israelische bronnen (omdat Arabieren, Arabisten en Palestijnse media 'altijd liegen'), en bestempelen critici - zoals Kleij ook al zei - graag tot antisemiet. Een debat is helemaal niet in hun voordeel, want dat plaatste maar vraagtekens bij hun in beton gegoten gelijk. En daarom verdiepen ze de kloof, gaan ze discussies uit de weg en verzieken zij liefst elk gesprek.    

11 opmerkingen:

Gennadi zei

The Journal of Palestine Studies, en ook wel andere blogs als Mondoweiss, The Electronic Intifada of ikzelf, noemen de dingen bij de naam en leveren ook kritiek op de omgeving van Israel, zoals de Palestijnen, Arabische landen en de houding van het Westen.

Even kijken of dat waar is. Neem de site van The Electronic Intifada, periode: september - oktober 2012, toen honderden Hamas projectielen vielen op de steden in Zuid Israel en operatie in Gaza was nog niet begonnen. Geen enkele (!!!) kritieke artikel richting Hamas, Islamic Jihad of wie dan ook.

Abu Pessoptimist zei

Dat klopt, Gennadi. In die tijd - ik schreef dat ook in het artikel - was het steeds Israel dat mensen in Gaza doodde, waarop dan weer een aantal salvo's met raketten volgden. Terwijl de meeste media de berichten gaven alsof Israel op die raketten reageerde, probeerde de Electronic Intifada en nog een klein aantal andere sites, waaronder ook de mijne, de juiste volgorde van de gebeurtenissen te schetsen. Kritiek op Hamas of de Islamitische Jihad heeft EI (en die andere sites en ik) op dat moment niet geleverd. Was ook niet aan de orde, waar Israel steeds de vijandelijkheden uitlokte. Maar die kritiek was er wel degelijke op andere momenten. (Neem bijvoorbeeld de executie van ter
dood veroordeelden).

Gennadi zei

Ik noem zwart altijd zwart en wit noem ik wit.
Ik noem monster altijd monster en niet alleen waneer hij zichzelf of de andere monsters gaat opvreten. Ik ben ook niet geintereseerd in de motivatie van de monster.

Gennadi zei

In 2012 210 469 palestijnen kregen medische hulp in Israel; onder andere 20 kinderen die geen kans hadden en overleefden pure dankzij de Israelische medici.
Is deze informatie te vinden op 1 van de door je genoemde 'objectieve' sites?

Ben zei

Abu,Met het uitblijven van een verdere (inhoudelijke) reactie van Gennadi bevestigt hij impliciet de pointe van jouw artikel.

Het heeft, zo, veel weg van de bekende muur (of hek)waardoor het 'zicht' op elkaar ontbreekt.
Met alle bekende gevolgen.

Jammer.

Abu Pessoptimist zei

Gennadi, het antwoord is: Nee, dit is niet te vinden op een van de door mij genoemde sites. En wel om de volgende redenen: 1) hoe betrouwbaar is die informatie? Ik heb geen idee waar je dit cijfer hebt gevonden. Een site van de Israelische regering meldt dat in 2009 ruim 10.000 mensen uit de Gaza-strook in Israel werden behandeld. Tel daar - naar schatting - nog eens zo'n 10.000 bij op voor de Westoever en vervolgens is de vraag: hoe kom je dan drie jaar later aan ruim 200.000?
2) Wat vertelt dat cijfer ons? Om te beginnen dat de medische voorzieningen in Palestijns gebied te wensen over laten. Hoe komt dat? Niet door de kwaliteit van de artsen, dat is zeker, die zijn heel goed. Dus: drie keer raden wat dan wèl de oorzaak is. Zou het de bezetting kunnen zijn?
3)Lees de site van de Israelische Physicians for Human Rights over de keerzijde van jouw cijfers. Zij noemen de aantallen mensen die omkwamen omdat ze geen toestemming kregen naar Israel (of een ander land) te gaan voor een behandeling.
En tenslotte 4) Ik hoor dit vaker, het verwijt dat mijn site (en verwante sites) geen melding maken van de aantallen Palestijnen die in Israel worden geopereerd, de aantallen Nobelprijswinnaars die Israel heeft voortgebracht en het feit dat we kunnen sms-en en emailen dankzij Israelische vindingen. Ik zal niet zeggen dat dit allemaal niet waar is, of dat het er niet toe doet. Israel doet het zonder meer op een aantal terreinen heel goed. Het punt is dat Nobelprijswinnaars, Israelische vindingen en verrichtingen, en zelfs het verhaal van hoeveel Arabieren/Palestijnen er in Israel worden behandeld, geen tegenwicht vormen voor het grotere verhaal van de bezetting, de onderdrukking van de Palestijnen en het voortduren van het Israelisch- Palestijnse conflict. Het is ongeveer net zo relevant als wanneer we bij de opmerking dat Nederland destijds vreselijk heeft huisgehouden in Indonesië, de tegenwerping zouden plaatsen dat Nederland toch ook zoveel belangrijke, internationaal bekende schilders heeft voortgebracht.

Sonja zei

Bij dat hullie-geroep moet je atijd even vragen of Palestijnen (ook) het recht hebben om zich te verdedigen tegen de Israëlische terreur. Meestal volgt dat het gejank over raketten op burgers, alsof Israël dat niet doet, maar dat kun je eenvoudig afronden met: geef ze dan net zulke 'precisiewapens' als Israël naar zeggen gebruikt. Probleem opgelost.

Anoniem zei

Ik beb bezig in het boek "Breaking the Silence" Getuigenisen van Israelische soldaten uit de bezette gebieden. Dat boek bevat 145 getuigenissen van 106 getuigen en is representatief voor het materiaal dat door de organisatie sinds de oprichting is verzameld.
blz 102 De commandant zei: Ik will lijken zien, doorzeefd met kogels.
De diviesiecommandant zei: Je wordt beoordeeld op het aantal mensen dat je hebt gedood.
blz 74 Ze vertelden dat we iedereen op straat moesten neerschieten.
blz 57 de commandant geeft bevel te schieten op mensen die lichamen willen bergen.
Zo kan ik nog wel even doorgaan. Dat boek van 400 blz staat vol met zulke verhalen.
Vlgs mij is het IDF een grotere terroristenbende dan Hamas als ik het zo eens lees.
Corrie

Daniella van den Akker zei

Abu, zou jij je visie willen geven op de zin van Ewout KLei die je citeert: "Israelcritici zijn tegenwoordig buitengewoon naief over de islam" vooral het woord tegenwoordig intrigeert me. Doelt hij denk je mede op de huidige ontwikkelingen in het Midden Oosten (en omgeving) waar denk ik ook veel moslims kunnen onderschrijven dat ze erg naief over een bepaald soort islam waren, of nog zijn. groet, Daniella

Abu Pessoptimist zei

Daniella, Ewout Klei formuleert daar een beetje ongelukkig.Het is net of hijzelf denkt dat Israelcritici tegenwoordig naïef over de islam zijn, maar in wezen parafraseert hij de Israelapologeten die dat denken. Ik had het eerst ook niet begrepen en er in mijn stukje een opmerking over gemaakt, maar Klei attendeerde me er via Twitter op dat hij het het zo bedoelde als ik nu net uitlegde.
Dat ook sommige moslims (maar ook anderen, onder wie ikzelf) wat te makkelijk hebben gedacht over bepaalde vormen van Islam (islamisme is een betere term)is weer een andere zaak. Soms was de wens misschien net teveel de vader van de gedachte. Maar daar had Klei het niet over.

daniella zei

dank

Israel valt voor de vierde keer het Shifa-ziekenhuis aan

Het Shifa-complex brandt (foto van X)  Israelische troepen zijn maandagnacht opnieuw het Shifa-ziekenhuis in Gaza-stad binnengevallen. Tanks...