vrijdag 22 maart 2013

Obama bewerkstelligt einde aan crisis in relatie tussen Israel en Turkije

President Barack Obama heeft toch nog iets goeds gedaan voor hij vrijdag een driedaags bezoek aan Israel afrondde en naar Amman (Jordanië) vloog. Kort voor Obama's vertrek belde de Israëlische premier Netanyahu met zijn Turkse collega Erdoğan. Het was de eerste keer dat de twee leiders contact hadden na na de Israëlische overval in 2010 op het het Turkse schip Mavi Marmara, dat in een konvooi van de Free Gaza Beweging op weg was naar Gaza.
Netanyahu bood excuses aan voor de dood van negen Turken aan boord van dit schip (iets dat Israel tot dusver steeds had geweigerd). Ook bood hij compensatie aan voor de families van de slachtoffers. Tevens zei hij bereid te zijn tot samenwerking met Turkije bij het verbeteren van de leefomstandigheden in de Palestijnse gebieden. Een Turkse functionaris bevestigde tegenover de Turkse krant Daily Zaman dat Netanyahu dit had gezegd en dat Erdoğan Netanyahu's excuses had aanvaard.   

Obama lays wreath at Herzl's grave
Obama legt een krant op het graf van Herzl in Jeruzalem. (Jerusalem Post/Screenshot Channel 10 tv)

Later op de dag meldde het bureau van Netanyahu dat de twee landen weer ambassadeurs gaan uitwisselen en dat Turkije erin heeft toegestemd juridische procedures tegen Israelische militairen te laten vallen. Daarmee is een einde gekomen aan een diepe crisis in de verhoudingen tussen Israël en Turkije. 

De man die dit voor elkaar heeft gekregen was Obama. In een uitgelopen lunch met Netanyahu (daarna bleven er nog ongeveer 20 minuten over om ook een bezoek te brengen aan de Geboortekerk in Bethlehem) haalde Obama Netanyahu over een gebaar te maken. De bekendmaking van het gesprek kwam overigens pas toen Obama alweer weg was. In een verklaring die werd uitgegeven via het Witte Huis, drukte Obama echter zijn tevredenheid uit en zei hij dat de VS 'grote waarde hechten aan de sterke banden met zowel Turkije als Israel en aan het herstel van positieve betrekkingen tussen beide in het belang van vrede en stabiliteit in de regio'.
De laatste dag van het bezoek van Obama aan Israel markeerde voor de rest vooral nog eens hoezeer Obama de zaak van Israel is toegedaan, of hoezeer hij zijn best deed die indruk te wekken. Hij bracht een bezoek aan de Dode Zee-rollen in het Israel Museum, waarmee hij symbolisch te kennen gaf dat hij de eeuwenlange band van het Joodse volk met Israel onderstreepte. Hem was namelijk te verstaan gegeven dat zijn rede in 2009 in Cairo, waarin hij had gezegd dat Israel als een gevolg van de Holocaust was, in Israel volstrekt verkeerd was gevallen.
Voorts bracht hij een bezoek aan Yad Vashem, Israels Holocaust gedenkteken, bij welke gelegenheid hij zei dat Israel niet door de Holocaust was ontstaan, maar dat het bestaan van Israel wel een tweede Holocaust zal voorkomen. En tenslotte legde hij kransen bij de graven van Yitzhak Rabin, Israels in 1995 vermoorde premier, en Theodor Herzl. Alle Palestijnen die nog hun hoop op Obama hebben gevestigd,
schreef een blogger die ik hoogacht, As'ad Abu Khalil, zouden eigenlijk elke dag naar dat laatste beeld (zie de foto bij dit stukje) moeten kijken. En vervolgens zouden zij zich rekenschap moeten geven wat voor betekenis eraan moet worden gehecht dat Obama nu juist een krans legde op het graf van deze 'grondlegger van het zionisme'.     

21 opmerkingen:

Anoniem zei

Grappig dat in elke detail een betekenis word gezocht door zowel
de Palestijnen als de Zionisten.

Volgens mij kan Obama het nooit goed doen.

Gert

Anoniem zei

Foutje bij het overlijdensjaar van Rabin (10 jaar teveel).

Feng zei

Amerikanen, Israëliers en Turken op een lijn.
Zou dat - zoals Stan van Houcke suggereert - iets met Sirië en Iran te maken hebben en niets edels voorstellen?

Abu Pessoptimist zei

Gert, As'ad Abu Khalil is een Libanees geen Palestijn (hij is hoogleraar politicologie in Californië). Zoals jij het ziet kan je er natuurlijk ook naar kijken. Maar met Abu Khalil ben ik van mening dat Obama's kranslegging op het graf van Herzl de bekroning was van een 'werdegang' die begon met een mislukte poging om Israel tot een bouwstop in de nederzettingen (incl. Jeruzalem) te bewegen.

Abu Pessoptimist zei

Dank, Anoniem, voor de correctie. Heb het verbeterd. Gedachteloos opgetikt, slordig.

Abu Pessoptimist zei

Feng, Natuurlijk kan de verzoening iets met Syrië (vooral Syrië en op de achtergrond ook Iran) te maken hebben. Maar het was sowieso een absurde situatie dat Israel en Turkije niet meer naar behoren met elkaar communiceerden.

Anoniem zei

1Wie heet die voorlichter ook alweer van Obama? Dat is toch een zoon van een orthodoxe jood? Dan kun je ook niet veel anders verwachten denk ik van Obama.
Corrie

stan zei

in de politiek is niets gratis, voor wat hoort wat. dus als netanyahu zijn excuses aanbiedt, is hem ook iets beloofd dat hij buitengewoon belangrijk vindt. en nu nadenken wat dat zou kunnen zijn.

Abu Pessoptimist zei

Stan, Je hebt in principe gelijk. Maar voorlopig houd ik het erop dat normalisatie van de band met Turkije voor Israel vooral belangrijk is in verband met de onzekere situatie in hun beider buurland Syrië. Turkije zowel als Israel zijn erop gebrand een einde te maken aan het bewind van Assad, maar niet noodzakelijkerwijs om dezelfde redenen. (Voor Israel is dat vooral de Iraanse en Hezbollah-dimensie, voor Turkije telt de Iraanse dimensie minder. Ze hebben gewoon een hekel aan Assad).
Afgezien daarvan waren de militaire- en handelsbetrekkingen in het voordeel van alle twee de landen. Ik houd het er - voorlopig - op dat Obama, die een goede band heeft met Erdogan, Netanyahu heeft getipt - toen Syrië ter sprake kwam - dat hij de betrekkingen met Turkije eenvoudig zou kunnen herstellen door alleen maar excuses te maken. Maar ik houd intussen je suggestie wel in mijn achterhoofd, dat wel.

stan zei

beste abu pessoptimist,

de perzen zowel als de turken hebben door de geschiedenis heen altijd getracht de hegemonie in de regio te verkrijgen. ik denk dat dit op de achtergrond het belangrijkste element is van de huidige politiek. de politieke elite in beide landen denkt, zoals jij weet, veel meer in historische termen dan wij. ze beseffen dat het amerikaanse imperium geleidelijk aan ineen stort en dat binnen afzienbare tijd de geopolitieke werkelijkheid fundamenteel zal zijn veranderd. ook israel beseft dit, vandaar dat het zijn duitse duikboten met kernwapens uitrust. syrie is slechts een tussenfase, een pion in het geheel. zonder turkije kan syrie niet aangevallen worden. en zonder het uiteenvallen van dat land kan iran niet aan banden worden gelegd, het uiteindelijke doel van israel dat net als turkije naar de hegemonie streeft. ook de amerikanen houden rekening met de afname van hun macht, en vandaar dat ze volledig zijn teruggevallen op de politiek van verdeel en heers. dat is de enige logische verklaring voor het feit dat washington nu in zowel irak, afghanistan als libie de centrale macht hebben vernietigd en hun tegenstanders in de kaart speelden.

Abu Pessoptimist zei

Beste Stan, Ik ben in het algemeen minder geneigd dan jij om aan (of in) grandioze schema's te denken. Ik denk dat veel van wat er gebeurt ook te maken heeft met totale klunzigheid (vernietiging van de staat Irak, ingrijpen in Libië en Afghanistan) en dat veel ontwikkelingen door externe, soms ook toevallige,factoren worden beïnvloed (de houding van Israel, Turkije en de VS t.o.v. van Syrië was in wezen een reactie op de opstand die daar uitbrak en de perspectieven die dat opleverde aangaande Iran). Maar dat neemt niet weg dat ik jouw lange termijn perspectief absoluut interessant vind. Zoals gezegd: ik houd het in mijn achterhoofd.

stan zei

wel, niet om het een of ander, maar de hele geschiedenis door werd de politiek bepaald door 'grandioze schema's,' vanaf het eerste rijk dat op aarde bestond tot nu toe. wat zou nazi-duitsland of de genocide van de indianen in de vs anders zijn geweest dan 'grandiose schema's' op grond waarvan hegemonistische elites de macht grepen en al dan niet behielden. ik zou hiervan tientallen voorbeelden kunnen geven. het gruwelijk is alleen dat de massa der mensen zich dit niet kunnen voorstellen en denken dat de politiek van hegemonistische elites bepaald wordt door dezelfde gematigde uitgangspunten als de meerderheid zelf heeft. de macht is genadeloos en verschilt daarin wezenlijk van de meerderheid der mensen.

Abu Pessoptimist zei

'de macht is genadeloos en verschilt daarin wezenlijk van de meerderheid der mensen.'
Hierover verschillen we zeker niet van mening, Stan. En dat er in de geschiedenis vaak met grandioze schema's is gewerkt, kan ik ook moeiteloos beamen. Waarin we verschillen is dat ik voor wat het heden betreft meer in stappen denk, terwijl jij misschien meer grotere lijnen ziet.
Ik zie ook wel tendenzen en onderliggende bedoelingen, maar ook veel hapsnap optreden, gekloot en ondernemingen die in hun tegendeel eindigden (zo is er bijvoorbeeld i.p.v een democratisch Irak als bolwerk tegen Iran en bondgenoot van Israel een Irak uit de bus gekomen dat meer dan ooit in het vaarwater zit van Iran). Ik geloof dan ook volstrekt niet in het grote strategische inzicht van Bush/Cheney, Clinton, Obama of de mensen die voor hen werken. Vandaar dat ik me meer houd bij het kijken naar de uitwerking dan naar de bedoeling, om het zo maar te zeggen. Ik ben wellicht ook voorzichtiger dan jij met het trekken van conclusies. Maar eerlijk gezegd, denk ik niet dat we qua inzichten principieel van mening verschillen.

stan zei

grandioze schema's en onvoorstelbare stupiditeiten sluiten elkaar niet uit, maar vloeien juist in elkaar elkaar over. ik beweer nergens dat cheney en de neoconservatieven briljant zijn, maar ik stel wel met nadruk vast dat ze de belangen van het militair industrieel complex, waarvoor eisenhower een halve eeuw geleden waarschuwde, uitstekend hebben behartigd, net zo uitstekend als de bankiers de belangen van de rijken hebben behartigd, gezien het feit dat hun handel in lucht een miljardensteun van de belastingbetalers heeft opgeleverd. en dat terwijl de rijken hun vermogen in diezelfde tijd hebben weten te verviervoudigen. ook die belangen heeft cheney cum suis veilig gesteld. overigens schreef dit weekeinde bram vermeulen van de nrc volgens mij terecht over obama:'hij heeft zijn zinnen gezet op het oosten van azie en hoopt dat turkije en israel de amerikaanse belangen verdedigen. dat kan, nu de relatie tussen turkije en iran is bekoeld. turkije beseft dat als het wil uitgroeien tot een regionale grootmacht het hoofd het soms moet winnen van het hart.'
het is een permanent geopolitiek schaakspel. de vs beseft dat het zijn macht aan het verliezen is en net als het ottomaanse rijk zal het proberen het stervensproces zo lang mogelijk te rekken. in wezen gebeurt er niets nieuws. er gebeurt wat er altijd gebeurt als een imperium langzaam ineen stort.

Trees zei

Beste Maarten en Stan, ik zit met veel interesse jullie discussie te volgen. Ga nog even door. Hier is geen gelijk of ongelijk, en ik neig naar het met jullie alletwee eens te zijn. Toen ik jaren geleden voor het eerst de term "neocons" hoorden, en daar meer over ging lezen, kon ik haast niet geloven dat dit echt bestond. Na het boek van Naomi Klein, Shocksyndrom, ben ik weer wat wijzer geworden.( Stan's opinie) Ik ben er niet gelukkiger van geworden, het is allemaal zo groots,hoe moeten we daar tegen vechten. Aan de andere kant lopen veel dingen die dit soort mensen doen, slecht af. Zoals jullie noemen Irak is anders gegaan als men dacht.
Zo ook de Zuid Amerikaanse landen die helemaal gecontroleerd werden door US en vrienden, en zie hoe het nu is, nog geen luilekkerland, maar de meeste dictators ( met steun van Amerika in het zadel gebracht) zijn toch wel verdwenen. Ze kunnen hun veile plannetjes wel maken, en in het bereiken van hun doelen gaan ze heel ver, zover om een land te bombarderen, en ze geven geen moer om mensenlevens, maar uiteindelijk komen de gewone mensen toch in opstand. jammer dat er altijd zoveel slachtoffers moeten vallen. En dat die slachtoffers meestal mensen zijn die totaal geen macht hebben. Nou ja, ga nog even door met jullie discussie, ik geniet ervan

stan zei

However, the crucial operational aspect will be that in order for the US-NATO-Turkish operation to be optimal, Israel also needs to be brought in. A close cooperation between Turkey and Israel at the operational level can be expected to swiftly pulverize the Syrian regime from the north and south simultaneously. Hence the diligence with which Obama moved to heal the Turkish-Israeli rift.
Turkey of course has strong motivations – historical, political, military and economic – to invade Syria with which it has ancient scores to settle. The Baa’thist regime in Damascus never accepted Turkish hegemony in the Levant and a strong and assertive Syria has been a thorn in the Turkish flesh. Besides, there are simmering territorial claims.
For Israel too, the comprehensive destruction of Syria as a major military power in the Middle East means that all three major Arab powers which could offer defiance to Israel in the past and have been the repositories of "Arabism" at one time or another – Iraq, Egypt and Syria – have been dispatched to the Stone Age.
http://www.informationclearinghouse.info/article34426.htm?utm_source=ICH%3A+Obama+Unleashes+Dogs+of+War+in+Syria&utm_campaign=FIRST&utm_medium=email

stan zei

trees, je schrijft:

'Zoals jullie noemen Irak is anders gegaan als men dacht.'

de vraag is nu: wie is men? ik denk dat de ware macht in de vs, het militair industrieel complex, waarvoor eisenhower al een halve eeuw geleden waarschuwde, grotendeels heeft gekregen wat het plande. vergeet niet, net als het oude rome, wordt de politiek van het amerikaans imperium bepaald door geopolitieke belangen. vriendschappen bestaan niet in de politiek, zoals de gaulle keer op keer benadrukte.

waar het hier om draait is dat niet alleen de financiele macht in de vs gigantisch veel verdiend heeft aan de 3 biljoen dollar kostende oorlog, maar de vs is er ook in geslaagd irak op te delen in drie verschillende etnisch gezuiverde gebieden, die geen vuist kunnen maken om -- zoals onder hoessein -- een regionale macht te kunnen worden. hetzelfde deed de vs in libie, chaos scheppen en doet het nu in syrie, met het oog op het vernietigen van iran als regionale macht. de turken en joods israeli's mogen van de vs nu regionale machten worden. twee landen die door het westen tegen elkaar uitgespeeld kunnen worden, aangezien ze beide grotendeels afhankelijk zijn van amerikaanse wapens. wat nu gebeurt is het zaaien van chaos, om zoveel mogelijk en zo lang mogelijk de westerse oliebelangen te beschermen, waardoor de opkomt van china kan worden beheerst. dit is niets nieuws. zo is de hele geschiedenis door de politiek van imperia geweest.

Abu Pessoptimist zei

Ik was de afgelopen dagen even met andere dingen bezig. Ik zie nu dat dit een hele lange polemiek zou kunnen worden. Ik weet niet echt of deze commentaar-rubriek daar de plaats voor is. Maar vooruit, nog even.
Er is een simpele reden, denk ik, waarom de door jou geciteerde Indiër Bhadrakhumar vermoedelijk ongelijk heeft, Stan. Zoals hijzelf ook al vermeldde doet Erdogan een poging Turkije weer een rol als regionale grootmacht te laten spelen . En daar hoort bij dat hij zijn prestige bij de Arabische landen opvijzelt. Rechtstreeks ingrijpen in een Arabisch land zou dat prestige zeker geen goed doen en al helemaal niet als hij dat samen of tegelijk met Israel zou doen. Anderzijds is het de vraag of Israel echt zo graag van Assad af wil dat het bereid zou zijn zelf te gaan deelnemen aan de strijd. Mijn inschatting is dat dit binnenlands alleen te verkopen is als er gevaar voor Israel dreigt. Wel kan het natuurlijk op beperkte schaal ingrijpen (bombardementen vanuit de lucht onder het voorwendsel dat die gericht zijn tegen wapentransporten voor Hezbollah of verplaatsing van chemische wapens o.i.d.) Maar intussen zullen beide landen zich wel in de oorlog mengen via proxy. Het is sowieso al een oorlog die van buitenaf wordt gestimuleerd. Het verzet is tot op grote hoogte afhankelijk van wapens die in een tandem worden geleverd door de VS, Saudi-Arabië en Qatar en wordt wat de politieke leiding betreft, vooral door die laatstgenoemde landen gedirigeerd).
Turkije doet al mee aan de oorlog via proxies. Om te beginnen is Turkije natuurlijk doorvoergebied voor wapens. Maar ook is Ankara, om iets te noemen, bezorgd over rol van de Syrische Koerden die weer banden hebben met de PKK. Volgens sommige berichten zou het steun verlenen aan andere opstandelingengroepen die mede als rol hebben de Koerden in toom te houden. De rol van Israel is minder duidelijk. Maar op dit gebied speelt de Turks-Israelische verzoening zeker een rol, want Israel heeft traditiegetrouw altijd sterke betrekkingen met de Iraakse Koerden onderhouden en via hen ook met de Turkse PKK. En reken maar dat, na de verkoeling in de betrekkingen met Turkije, Israel de banden met de PKK had aangehaald. Enfin je begrijpt welke rol de Syrische en andere Koerden in dit Turks-Israelische verhaal mogelijk speelden en spelen. Israel zal zich nu zeker afstandelijker opstellen richting de PKK en de Syrische Koerden.
En zo zie je - alweer - dat ik naar de verhoudingen kijk met een blik die meer op details en minder op de horizon gericht is dan jij. Dat gezegd hebbend, kan natuurlijk volstrekt niet ontkend worden dat de belangen van Turkije, Israel en de VS hier samenvallen en dat de vernietiging van de relatie Iran-Syrië-Hezbollah en het Assad-regime in het belang is van alledrie. Of ook het creëren van chaos een gemeenschappelijk belang is, waag ik echter te betwijfelen. Turkije, noch Israel zitten daar echt op te wachten. Turkije zit dan opgescheept met een eindeloze hoeveelheid vluchtelingen en het blijvende verlies van handelsbetrekkingen met een buurland. Israel kijkt dan aan tegen een buurland waar door gebrek aan een duidelijk regime allerlei oncontroleerbare groepen zich kunnen ontwikkelen die hele vervelende acties zouden kunnen ontketenen. Met de regering Assad kon het tenminste afspraken maken die rust aan de grenzen garandeerden.


stan zei

ik zal verder niet reageren. slechts 1 opmerking nog: je schrijft: 'met een blik die meer op details en minder op de horizon gericht is dan jij.'

hoe gericht men ook is op details, toch verandert dit de horizon niet.

Abu Pessoptimist zei

Waarop ik dan ook nog met 1 zin reageer: Of men nu kleine stappen neemt of grote, uiteindelijk komen we bij hetzelfde uit.

Anoniem zei

Dank Stan en Maarten Jan. Heel leerzaam hoe jullie op deze respectvolle manier met elkaar discussiëren.

Ik ben het met Trees eens. Wat vaker zoiets doet me goed. Ga svp zo door.

Heel anders als de twee fantastische blogs los van elkaar te lezen. Nu laten jullie ook de "verbinding" zien :)

Daar draait het volgens mij om.

Herman

Israel breekt met UNRWA en velt daarmee een doodvonnis voor Noord-Gaza

  Israel heeft maandag de samenwerking met UNRWA opgezegd. Op dezelfde dag had de chef van UNRWA, Lazzarini, ook gemeld dat er al twee maand...