Israel is bezig Palestijnse universiteiten op een zijspoor te zetten

Bir Zeit gefotografeerd vanuit een drone (Foto Universiteit van Bir Zeit)

Israel past een politiek toe om docenten uit het buitenland te weren van Palestijnse universiteiten. Het aantal visa en verblijfsvergunningen dat is ingetrokken of niet is verstrekt is de laatste twee  jaar explosief gestegen. De Universiteit van Bir Zeit bij Ramallah, die tot de groep van 3% van de best geklasseerde universiteiten van de wereld behoort, dreigt die status daardoor te verliezen. Twee mensenrechtenorganisaties, al-Haq en Adalah plus de universiteit van Bir Zeit hebben in een gezamenlijke brief aan diverse Israelische autoriteiten bezwaar aangetekend. Israel is wettelijk verplicht om beslissingen betreffende het onderwijs over te laten aan de bezette bevolking, te weten de Palestijnen.
Volgens de brief waren tussen 2017 en 2019 vier full-time en drie part-time docenten niet in staat hun lessen voort te zetten en werden zij gedwongen het land te verlaten, omdat Israel weigerde hun visa te vernieuwen. In 2019 werden twee internationale academici die contracten hadden met Bir Zeit niet in Israel toegelaten. Er was geen enkele internationaal lid van een faculteit. met uitzondering van diegenen die in dienst waren van programma's die werden gesponsord door buitenlandse regeringen, dat een visum kreeg voor de totale duur van het studiejaar 2018-2019. Op dit moment zijn zes full-time leden van faculteiten die voor het academische jaar 2019-2019 zijn aangenomen zonder een geldig visum, nog eens vijf anderen - onder wie de decaan van een faculteit - zijn in het buitenland zonder dat duidelijk is of ze kunnen terugkeren en visa kunnen krijgen voor het komende academische jaar. Meer dan 12 faculteiten en programma's worden geconfronteerd met de mogelijkheid dat zij docenten kwijtraken wegens deze Israelische aanpak.

Een studie van het Palestijnse ministerie van Onderwijs van februari 2018 vond dat meer dan de helft van de buitenlandse docenten en staf  van acht universiteiten (32 van de 64)  in de afgelopen twee jaar getroffen zijn door de Israelische afwijzingen van aanvragen voor nieuwe visa of verlengingen van visa, ofwel van toelating tot de Westoever. Deze academici, velen van hen Palestijnen in het bezit van buitenlandse paspoorten, zijn ingezetenen van landen als Nederland, Frankrijk, Duitsland, India en Jordanië, de meerderheid van hen komt uit de Verenigde Staten of de Europese Unie.
De afgelopen twee jaar is het aantal Israelische weigeringen van visa aan internationale academici sterk gestegen. Daartoe behoren ook het niet toelaten tot de Westoever, het vertragen van verlengingen nadat het visum zijn einddatum nadert, het zonder opgaaf van redenen visa verstrekken voor korte periodes, variërend van twee weken tot drie maanden, het verlenen van visa die alleen toegang geven tot de Westoever en zo alleen een komst via de Allenby-brug mogelijk maken in plaats van via het vliegveld Ben Gurion, en de eis om sommen geld als borgsom te deponeren, die soms kunnen oplopen tot 80.000 shekel (zo'n 20.000 euro).
Op de site van Adalah is bovendien en aantal persoonlijke verhalen opgenomen van docenten die in de problemen zijn gekomen, Opmerkelijk is daarbij dat een aantal van hen te horen kreeg dat hun visum alleen zou worden verlengd als zij hun contract bij Bir Zeit zouden opzeggen.
In deQS World University Rankingsvoor 2019 staat Bir Zeit gerangschikt onder de top 3% van universiteiten ter wereld. Die ranking is echter van een aantal factoren afhankelijk. Eén daarvan is de proportie aan internationale docenten en studenten die het internatiobnake karakter bepalen. Israel dreigt dat internationale karakter aan te tasten. De drie organisaties wijzer er in hun brief aan de Israelische minister Aryeh Deri van Binnenlandse Zaken, de Israelische Advocaat Generaal Avichai Mandelblit, de Israelische militaire Advocaat Generaal Sharon Afek, en de Israelische militaire Coördinator van de Activiteiten van de Regering in de Gebieden (COGAT) Kamil Abu Rokon, op dat volgesn artikel 43 van de Haagse Conventie van 1907, de bezette bevolking ten allen tijde de zeggensachap over haar eigen onderwijs houdt.