
De oplossing die de Europese Unie heeft verkozen voor het probleem Gaza is vanzelfsprekend beneden alle peil en domweg misdadig. De EU weet al jaren dat Israel zich geen bliksem aantrekt van het met de EU in de associatieovereenkomst vastgelegde verplichting om de mensenrechten van de Palestijnen na te leven. Al sind 1968, een jaar na de bezetting van de Palestijnse gebieden, maakt Israel zich schuldig aan het bouwen van nederzettingen en in de loop der jaren is het regelmatig op de vingers getikt wegens uitzettingen uit huizen, diefstal van land, wandaden van kolonisten, en moorddadige acties tegen Palestijnen die bij elkaar duizenden levens hebben geëist. De EU werd regelmatig geconfronteerd met vernielingen van met geld van de EU (of leden van de EU) aangelegde zonnepanelen, schoolgebouwjes, waterleidingen en dergelijke, met als toppunt wel de vernielde haven en het vliegveld van Gaza tijdens de Tweede Intifada. De EU heeft dat - al die jaren - over zijn kant laten gaan. Zoals Francesca Albanese, de VN-waarnemer van de mensenrechten, zei: ''debatteren over de vraag of Israel de menserrechten zoals genoemd onder artikel 2 schendt is niet alleen overbodig - het is totaal belachelijk. Dat is al vastgesteld door het Internationale Hof van Justitie en andere lichamen - en dat al tientallen jaren geleden. De EU is gewoon juridisch gebonden om het Associatieverdrag op te schorten.''
Maar terwijl er nu, volgens een opgave van het mediabureau van de overheid in Gaza er een kleine 60.000 doden in Gaza zijn gevallen (en volgens schattingen veel en veel meer) werd besloten dat er opnieuw ........even niets gebeurt. Nou ja, de EU zal ''zorgvuldig gaan monitoren'' of Israel zich gaat houden aan de een week geleden gemaakt afspraken dat er meer vrachtauto's met voedsel naar Gaza gaan die niet door GHF worden verdeeld. Het zouden er intussen al 160 per dag zijn - terwijl 500 nog onvoldoende is. En terwijl er een aantal van rond de 900 mensen intussen is doodgeschoten bij hun pogingen om voedsel te bemachtigen dat werd uitgereikt door de door Israel en de VS gerunde Gaza Humanitarian Foundation (GHF). De Nederlandse minister Veldkamp, die een paar weken geleden heel flink om nog maar eens een onderzoek had gevraagd, toonde zich niettemin teveden. Er waren meerdere punten genoemd en een aantal ''grote en kleine landen wilden die van tafel hebben. Maar dat was niet gebeurd''. Als oud-ambassadeur in Israel wil hij koste wat het kost voorkomen dat er maatregelen tegen zijn oude vrienden worden genomen.
De onbeslistheid van de EU is misdadig, schreef ik. Want de vleesmolen maalt intussen lustig door. Het was ditmaal erop of eronder. En dat het eronder werd is buitengewoon heftig. Het laat de voortdurende bombardementen, waarbij vooral veel kinderen worden gedood en verminkt, volledig ongenoemd. Het laat ook de bedeling door de moordmachine van GHF onverlet, terwijl er juist nu een rapport verscheen van Forensic Architecture waarin wordt beschreven dat zelfs een staakt-het-vuren in Gaza niet voldoende zou zijn. De distributiepunten van GHF liggen juist precies naast legerconcentraties als tanks, de routes naar de punten lopen via wegen die door het Israelische leger worden gebruikt (wat eveneens een aanleiding is om te schieten), de distributiepunten zijn verder maar heel kort, zo'n 20 minuten open en op verschillende momenten in de nacht, (waarvoor en waarna onmiddellijk door de Amerikaanse bewakers en Israelische militairen het vuur wordt geopend), de vrachtauto's die binnenkomen en niet aan GHF leveren worden veelal leeggeroofd door gewapende bendes die samenwerken met de Israeli's, de distributiepunten liggen bovendien in het zuiden waar ze een steeds groter aantal Gazanen aantrekken die erbij hun tenten opslaan en dus naar het zuiden worden gelokt. Kortom, de GHF volgt een strategie die bewust aanleiding geeft tot moorden en bovendien de Gazanen naar het de richting lokken van de ''humanitaire stad'' (lees: het concentratiekamp van de Israelicshe minister Katz op de ruïnes van Rafah) en zo de deur openzetten voor een politiek van ethnic cleansing. Maar dat is niet het enige, want niet besluiten iets te doen is ook een besluit. Het haalt, door het op dit moment te doen, een vette streep door de afspraken met Israel en de eigen principes van de EU. Het is een supervette wanprestatie. En het haalt bovendien het internationale rechtssysteem - onder meer gerepresenteerd door het Internationale Hof van Justitie (ICJ) totaal overhoop. Ter herinnering: het ICJ riep in 2024 tot drie keer toe Israel op om voldoende voedsel, drinkwater, brandstof en elektriciteit te leveren aan Gaza, wat werd genegeerd. Het maakte bovendien op verzoek van de Algemene Vergadering van de VN in 2024 bekend dat de bezetting van de Palestijnse gebieden illegitiem is, dat geen land eraan mag meewerken en dat er in september 2025 een eind aan dient te komen.
Het was dus volkomen terecht dat mensenrechtenorganisaties de EU-wanprestatie scherp afkeurden. Volgens Oxfam was sprake van het morele faillisement van de Europese en van de Nederlandse politiek. Minister Veldamp bleef zich achter de verdeeldheid van Europa om sancties af te spreken verschuilen om niets aan de eigen internationale verplichtingen van dit kabinet te hoeven doen. Amnesty International stelde dat het uitblijven van sancties zoals bijvoorbeeld het niet opschorten van het associatieverdrag tussen de EU en Israel zal worden herinnerd als één van de ''schandelijkste momenten'' uit de geschiedens van de EU. The Rights Forum noemde het ''laf en beschamend''. Maar elders klonken andere geluiden. In Bogota (Colombia) werd woensdag een ''spoed topconferentie'' gehouden die bijeengeroepen was door de ''Den Haag Groep'', een coalitie van acht landen die werd opgericht in januari 2025 en wordt geleid door Zuid-Afrika en Colombia. De bedoeling was een halt toe te roepen aan de ''straffeloosheid'' van Israel. In feite echter ging het om niet minder dan het overeind houden van het stelsel van internationale wetten die voornamelijk na de TweedeWereldoorlog zijn gevormd en die door het optreden van de EU - en niet te vergeten de Amerikaanse regering Trump - nu dreigen in de prullemand te belanden.

Niet minder dan 30 staten waren dinsdag en woensdag bijeen, waaronder Algerije, Bolivia, Botswana, Brazilië, Chili, China, Cuba, Djibouti, Honduras, Indonesië, Irak, Ierland, Libanon, Libië, Maleisië, Mexico, Namibië, Nicaragua, Noorwegen, Oman, Pakistan, Palestina, Portugal, Spanje, Qatar, Tukije, Slovenië, St.Vincent en de Grenadines, Uruguay en Venezuela. Alle 30 stelden in een sloverklaring dat de tijd van straffeloosheid moet worden beëindigd en dat de internationale wetten via eigen nationale wetgeving zonder meer dienden te worden geëerbiedigd. Ook was er een oproep voor een onmiddellijk staakt het vuren in Gaza. Twaalf staten, waaronder Bolivia, Colombia, Indonesië, Irak, Maleisië. Nicaragua en Zuid-Afrika besloten onmiddellijk hun wetgeving aan te passen met zes maatregelen, de overige landen accepteerden daarvoor een deadline van 20 september, wanneer in het kader van de 80ste vergadering van de Algemene Vergadering van de VN ook andere landen worden aangemoedigd mee te doen. De maatregelen betreffen verboden om wapens, munitie, brandstof en goederen met een dubbele functie aan Israel te leveren, schepen die die goederen vervoeren te ontvangen of fourageren, en verbieden dat dergelijke goederen worden vervoerd door schepen die onder de vlag varen van één van de deelnemende landen. Verder een onderzoek naar alle contracten van publieke nstellingen om te voorkomen dat gelden naar instituties gaan die de bezettug in stand houden, akkoord gaan met de meest strenge eisen die onder internationale wetten gesteld worden aan onderzoek en vervolging van strafbare handelingen, en het opnemen van universele jurisdictie onder internationale wetten in de nationale wetgeving.
In haar slotwoord zei Francesca Albanese dat de maatrelegen in feite reddingslijnen zijn voor een volk dat onder een zware bedreiging leeft in een wereld die veel te lang verlamd is gebleven. ''De 12 landen hebben een erg belangrijke stap voorwaarts gezet. Het is tijd voor landen van Europa tot de Arabische wereld, en verder, om hen te volgen.''