VS maakt rapport openbaar: Saoedische kroonprins regisseerde moord op Kashoggy

(Foto Comittee to Protect Journalists)

De Amerikaanse president Biden heeft vrijdag een rapport van de inlichtingendiensten bekend laten maken waarin beschreven werd wat iedereen eigenlijk al lang wist: namelijk dat de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman (MBS) de man was achter de moord in 2018 op de journalist Jamal Kashoggy in het Saoedische consulaat in Istanbul. Dit rapport is twee jaar lang geheim gehouden door de vorige Amerikaanse president Trump. Trump en diens schoonzoon Jared Kushner, die beiden een speciale relatie hadden met MBS. President Biden heeft het nu echter laten publiceren als onderdeel van een proces van het kritisch herbezien van de relaties tussen de twee landen.

In het - bewerkte -- rapport wordt gesteld dat MBS sinds 2017 zodanig de controle had verkregen over de Saoedische geheime diensten dat een daad als de moord op Kashoggy alleen kon worden uitgevoerd met zijn medeweten en goedvinden. Afgezien daarvan waren meerdere van zijn naaste mederwerkers bij de actie betrokken. Ook nam een aantal leden van een speciale afdeling van de Koninklijke Garde deel aan de uivoering. Die Garde staat onder direct bevel van MBS.

President Biden heeft de openbaarmaking van het rapport laten voorafgaan door een telefoongesprek met de Saoedische koning Salman, de vader van MBS. Daarin stelde hij dat de de VS het laten doden van politieke tegenstanders niet accepteert en dat de Saoedi's een einde moeten maken aan inbreuken op de mensenrechten als zij hun verhouding met de VS willen voortzetten. Ook, zo zei hij in een interview met het Spaanstalige Univision, zouden er belangrijke veranderingen worden bekendgemaakt, die vrijdag en de daaropvolgende maandag.

MBS (Foto White House)

De vrijdag bekendgemaakte veranderingen zijn het intrekken van de rechten van 76 Saoedi's op een visum om de VS te bezoeken, een maatregel die de naam de ''Kashoggy-ban'' kreeg. Tevens werd een aantal sancties opgelegd aan een aantal anderen, onder wie Ahmed Hassan al-Assiri, het vroegere adjunct-hoofd van het leiderschap van de Saoedisc he inlichtingendienst en de Saoedische ''Rapid Intervention Force''. MBS zelf wordt niet door de sancties getroffen. Biden wil de relaties met het koninkrijk overeind houden. Deze straffeloosheid stuitte op kritiek van Democratiche Senatoren, onder wie Adam Schiff uit Californië. Hij wil dat Biden verklaart MBS niet meer te zullen ontmoeten. De v maatregelen die maandag verwacht worden zijn onder meer een herbezinning op wapenleveranties. De  VS zouden alleen nog ''defensieve'' wapens willen leveren. Eerder werd al een tijdelijke stop op de wapenleveranties afgekondigd, in verband met de door de Saoedi's gevoerde oorlog in Jemen.

Kashoggy, een Saoedische journalist die kritisch was op MBS' dictatoriale optreden, de oorlog in  Jemen en het megalomane,  waanzinnig dure 'Neom' bouwproject van een totaal nieuwe stad in de Hejaz, week in  2017 naar de VS waar hij onder meer bijdroeg aan de Washington Post. In 2018 bezocht hij het Saoedische consulaat in Istanbul omdat hij papieren nodig had om te kunnen trouwen  met zijn Turkse verloofde. Hem was door Saoediche diplomaten verzekerd dat hij geen gevaar liep. In het consulaat werd hij gedood en in stukken gezaagd. Zij lichaam is nooit gevonden. Saoedi-Arabië, dat aanvankelijk beweerde dat hij het consulaat weer had verlaten, gaf later toe dat hij was gedood, in een uit de hand  gelopen operatie. Twee naaste medewerkers van MBS, al-Qahtani en Ahmed Hassan al-Assiri, werden ontslagen en 11 mensen werden in processen achter gesloten deuren ter dood veroordeeld. Later werd dat omgezet in levenslang. Dat MBS betrokken zou zijn geweest bij de oepratie werd en wordt heftig ontkend.