Een van de dingen die president Obama snel zou moeten doen om een regeling van het Israëlisch-Palestijnse probleem mogelijk te maken, is een einde maken aan het zogenoemde 'US Security Coordination program' (USSC). Dit programma, dat de Palestijnse Autoriteit 'helpt' haar veiligheidsdiensten te hervormen, werd in 2005 gelanceerd door de regering-Bush. De leiding ervan is in handen van de Amerikaanse luitenant-generaal Keith Dayton.
De VS, en met name de CIA, hebben al sinds het midden van de jaren negentig een fors aandeel gehad in het trainen en monitoren van de 'Preventive Security Forces' van de Palestijnse Autoriteit. Maar het USSC, waaraan ook wordt bijgedragen door Canada, Turkije en Groot-Brittannië, gaat veel verder. Het mikt op niets minder dan een totale herstructurering van de Palestijnse veiligheidsdiensten. The Electronic Intifada meldde onlangs onder verwijzing naar documenten die in 2008 zouden zijn uitgelekt, dat het hele programma 1,3 miljard dollar zal gaan kosten. Daarvan zou intussen 161 miljoen zijn uitgegeven.
Dayton, zo zal men zich herinneren, was aanvankelijk actief in Gaza zowel als op de Westoever. In samenwerking met Mohammed Dahlan werd na de verkiezingsoverwinning van Hamas in 2006 gewerkt aan het opzetten van een politiemacht die Hamas aan de kant moest zetten. Dat resulteerde uiteindelijk in een preventieve coup van de Hamas-strijdkrachten, die een einde maakten aan de aanwezigheid van Dahlans manschappen in Gaza. (Voor een volledig verslag van de gang van zaken, zie Vanity Fair 2008, The Gaza Bombshell).
Het program ging na deze ervaring op de helling en had vervolgens meer succes. In een rede die hij op 7 mei 2009 hield voor – nota bene – The Washington Institute for Near East Policy (WINEP), de think tank van de Joodse lobby AIPAC, vertelde Dayton dat de nadruk nu ligt op het omvormen van de Palestijnse nationale Veiligheidsdiensten in een gendarmerie. Daartoe worden jonge recruten geworven, in de leeftijd van 20-22 jaar. Ze worden eerst gescreend door de Jordaanse, Amerikaanse en Israëlische (!) veiligheidsdiensten. Vervolgens ondergaan ze een training van vier maanden in Jordanië op het Jordaanse 'International Police Training Centre' onder leiding van Amerikaanse en Jordaanse instructeurs. Het program richt zich volgens Dayton op mensenrechten, gecontroleerd gebruik van geweld, het beheersen van rellen en van burgerlijke ongehoorzaamheid, en op saamhorigheid en leiderschap. Volgens Dayton wordt de recruten bovendien een grote mate van loyaliteit bijgebracht jegens de Palestijnse vlag. De generaal vertelde dat drie bataljons van 500 man elk van dit soort nieuwe politiemensen zijn opgeleid. Er zullen er meer volgen (volgens sommige bronnen in totaal 4700 man). Hun acties, zei Dayton hebben intussen ook een positieve indruk gemaakt op de Israëlische strijdkrachten. Onder meer bleken zij effectief tijdens de Israëlische Gaza-campagne van december-januari 2009. Israël had gevreesd dat de campagne een derde intifada zou uitlokken, vertelde de generaal, maar wegens de effectiviteit van de Palestijnse veiligheidsdiensten bleek het uiteindelijk geen extra toepen nodig te hebben op de Westoever, zodat deze alsnog konden worden ingezet in de Gaza-strook.
Andere activiteiten van het USSC zijn volgens Dayton 'capacity building' in het ministerie van binnenlandse zaken van de PA om de veiligheidsdiensten te leiden, de bouw van een training centrum voor de presidentiële garde in Jericho en een operationele basis voor de mannen die de training in Jordanië met goed gevolg hebben afgerond. De bouw van een tweede basis in Jenin staat, op het programma (en heeft de volledige goedkeuring van de IDF), evenals een politie-trainingscentrum in Jericho. Een vierde aspect van het trainingsprogram, tenslotte, is een programma voor hoger kader van de PA-veiligheidsdiensten, onder wie kolonels, luitenant-kolonels en majoors. Dayton toonde zich in zijn rede uiterst enthousiast over de vele succesvolle 'veiligheidsoffensieven' die de nieuwe veiligheidstroepen de afgelopen viereneenhalf jaar hebben ondernomen – 'in samenwerking met de IDF – waarbij op de Westoever gewapende troepen werden overmeesterd, illegale militia's ontmanteld, Hamas-activiteiten werden tegengegaan en veiligheid en zekerheid voor de burgers werden versterkt'.
Wat Dayton niet vertelde
Wat Dayton wegliet uit zijn verhaal was – om te beginnen – de 'graduation ceremony' op 25 maart 2009 van een eerste lichting trainees van een opleidingscentrum van de Militaire Inlichtingendienst in Jericho dat daar eveneens onlangs blijkt te zijn geopend. Wat hij evenmin vermeldde was dat sinds het USSC program onderweg is, tenminste acht Palestijnen zijn overleden aan de gevolgen van marteling in detentie, terwijl tientallen andere ex-arrestanten getuigen eveneens te zijn gemarteld. De Palestijnse journalist Khaled Amayreh, die dit meldde, voegde eraan toe dat sinds Fatah door Hamas uit de Gaza-strook werd verdreven in de zomer van 2007, zo'n 4000 arrestaties hebben plaatsgevonden. Van hen zouden nog 750 mensen vastzitten (wat overigens door de PA wordt ontkend).
Daarnaast hebben de veiligheidsdiensten van de PA ook honderden instellingen op sport-, onderwijs, gezondheids- en liefdadigheidsgebied overgenomen of gesloten die voordien door islamitische instituties werden gerund. Eveneens zijn honderden ambtenaren, onder wie ook onderwijzers en leraren, onceremonieel de laan uit gestuurd wegens sympathieën of vermeende sympathieën voor Hamas, of gestraft met kortingen op hun salaris. Vaak gebeurt dat op basis van rapporten van tipgevers, die niet altijd even betrouwbaar zijn. En tenslotte lijden ook de persvrijheid en het functioneren van de rechterlijke macht onder de zuiveringsijver van de veiligheidsdiensten, doordat journalisten worden gearresteerd en/of geïntimideerd en rechters en advocaten de raad krijgen zich niet te bemoeien met zaken die de veiligheid betreffen.
En daarmee is nog niet alles gezegd. Mustapha Barghouti (en anderen) klaagden eerder dit jaar tegenover Helena Cobban toen zij in Ramallah was, dat er ook een uitgebreide, ideologisch gemotiveerd zuivering gaande is onder de PLO-strijdkrachten. Vrijwel de hele oude garde die met Arafat naar de Westoever is teruggekomen wordt met pensioen gestuurd, zodat de 'jongere garde' kansen krijgt om door te stromen. En met die jongere garde wordt verwezen naar een bepaald genre jongeren, namelijk mannen uit de stal van Mohammed Dahlan, Washington's man in de PA-veiligheidsdienten....
Kortom: in Ramallah wordt alles klaargestoomd voor een staatsmachine die het vuile werk gaat opknappen van de Israëlische Shin Beth en de IDF bij het onder de duim houden van de nationale aspiraties van de Palestijnen. Dat gaat uiteraard ook ten koste van de mogelijkheden van een verzoening tussen Fatah en Hamas. Niet voor niets noemde Khaled Meshal, de leider van het politburo van Hamas, in zijn rede op 25 juni in Damascus Dayton en zijn programma als voornaamste hinderpaal op weg naar een verzoening. En zonder verzoening is een duurzame regeling niet mogelijk. Kortom: als het Obama ernst is met het streven naar een akkoord, dient hij ook met deze erfenis van Bush korte metten te maken en Dayton snel aan de kant te zetten.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten