Met opzet heb ik ruim een maand geleden niet geschreven over de Israëlische verkiezingen. Want wat was daar voor spannends aan? Kiezen tussen rechts, nog rechtser en ultra-rechts. Of in vertaling: een keuze tussen Tzipi Livni, Bibi Netanyahu, Barak of Lieberman.
Livni die met haar Kadima medeverantwoordelijk was geweest voor twee nutteloze en uiterst destructieve oorlogen, de bouw van de Muur, een gigantische uitbreiding van de nederzettingen en vier jaar onderhandelen met de Palestijnen met 0,00 resultaat. Bibi Netanyahu die in het verleden heeft bewezen voor meer nederzettingen te zijn, tegen een Palestijnse staat en eigenlijk ook tegen een akkoord. Zijn strijdkreet luidt nu dat er 'economische vrede' met de Palestijnen moet komen, kennelijk als vervanging van een echte regeling. Vervolgens Ehud Barak van de Arbeid, die net als Livni in hoge mate verantwoordelijk was voor de velslagen in Libanon en Gaza. Een man die op zijn minst medeverantwoordelijk was voor het mislukken van de onderhandelingen in 2000 van Camp David, die later opzettelijk de misleidende kreet de wereld in stuurde dat 'er geen partner voor de vrede is', die kei- en keihard de tweede intifada liet onderdrukken en die 13 Israelische Palestijnen liet doodschieten tijdens een sympathie-betoging met de intifada - iets wat de Arbeid misschien wel voorgoed de stemmen van veel Arabieren heeft gekost en haar tot tweederangs partij heeft gereduceerd. En tenslotte was er dan Avigdor Lieberman, een racistische griezel die Israëls Arabische inwoners een een loyaliteitsverklaring wil laten tekenen op straffe van uitwijzing, die ooit een bom wilde gooien op de Egyptische Aswan dam en vertelde dsat Mubarak van Egypte 'naar de hel kon lopen' omdat hij nooit naar Israël kwam.
Natuurlijk was er ook links. Maar links - Meretz - so wie so al niet zo gewichtig - had zichzelf gediskwalificeerd door de aanval op Gaza aanvankelijk goed te keuren - en niet voor het eerst, want bij de inval in Libanon in 2006 was het ook al mis. En dan nog de Arabische partijen, die - helaas - nooit meetellen in Israël, behalve als stemmen die in voorkomende gevallen links voor verdrinking kunnen behoeden. Maar de Arabische partijen zijn tenminste een authentiek geluid van een onderdrukte minderheid die de strijd aanbindt met ondemocratische tendensen. Ik zou op één ervan hebben gestemd. Deze blog heet niet voor niets Abu Pessoptimist.
Maar wat een keuze dus. En waar maken al die kranten zich vervolgens druk om als Tzipi 29, Bibi 28, Lieberman 15 en Barak 13 zetels gehaald blijken te hebben. 'Israël maakt ruk naar rechts' en dat soort koppen. Terwijl het toch allemaal al lang voorspeld was. En uiteraard is het erg - heel erg - dat een Joodse versie van Wilders, de Winter, Hayder of Le Pen het in Israël zo goed doet. Israël zou toch als weinige andere landen moeten weten wat racisme kan betekenen. Maar eerlijk gezegd is Lieberman niet veel meer dan een soort uiterste consequentie van een proces dat daar al jaren aan de gang is. Wie veertig jaar nederzettingen gedoogt en hun vaak moorddadige inwoners de hand boven het hoofd houdt, een bezetting laat voorduren en de Palestijnen al die jaren als rechteloze non-mensen behandelt, die kweekt racisme. En laten we eerlijk zijn, zijn die andere partijen zo veel beter? Is er een van die partijen, Kadima, Likud, of Arbeid die er een duidelijk vredesplan op na houdt dat perspectief op een vrede met de Palestijnen biedt? Dat uitzicht biedt op een Palestijnse staat, met Oost-Jeruzalem als hoofdstad, met een grondgebied dat niet beduidend minder is dan de 22% van Palestina 'aan gene zijde van de groene lijn' en met een compensatieregeling voor de vluchtelingen van 1948 en '67?
Enfin, toen kamen er coalitiebesprekingen. Netanyahu, als de man die de meeste kans had een kabinet te formeren, kreeg de opdracht. Zijn poging Kadima mee te krijgen mislukte meteen, want Tzipi vroeg hem heel moedig zich vast te leggen op het streven naar een twee -statenoplossing en dat wilde Bibi niet. (Dat die twee-statenoplossing er volgens Livni's plannen ook heel vreemd uit zou komen te zien, en volstrekt onaanvaardbaar zou zijn voor welke Arabier dan ook, omdat de grens het traject van de Muur zou volgen, laten we nu maar even buiten beschouwing).
Vervolgens sloot Bibi een coalitie-akkoord met Lieberman, dat deze laatste het ministerschap van buitenlandse zaken (!) opleverde en nog aan handvol andere ministeries voor zijn partij, maar wel de weg blokkeerde voor de vorming van een regering met de ultra-orthodoxie. Lieberman, wiens achterban voor een belangrijk deel uit Russn bestaat van wie er velen niet halachisch Joods zijn, had weliswaar niet zoals gevraagd de invoering van een burgerlijk huwelijk losgekregen, maar wel een vereenvoudigde vorm van giur (de procedure van het Joods worden). De wijziging was onaanvaardbaar voor de ultra-gelovigen van United Torah Judaism (5 zetels) en daarmee had Netanyahu net geen meerderheid.
Maar ziet, toen de zaak leek te zitten haalde Netanyahu opeens een kaart uit zijn mouw: een kaart met de maskerachtige grijns van Ehud Barak, een joker zogezegd. Heel slim had Bibi achter de schermen met hem overlegd, gebruik makend van Baraks angst dat het - gezien de zware verkiezingsnederlaag die hij had geleden - in de oppositie binnenkort weleens gedaan zou kunnen zijn met zijn politieke leven. Het was een voor beiden heel profijtelijke deal. Barak kon minister van defensie blijven en kreeg er nog een handzaam aantal andere ministeries bij, wat handig is als je nog wat andere partijgenoten over de streep wilt trekken. En voor Bibi was het twee vliegen in één klap: met steun van Barak kon hij net aan een - magere - meerderheid in de Knesset komen, maar bovendien voorzag hij zich zo van een 'links randje' aan zijn kabinet, heel handig als hij straks in mei voor het eerst in Washington oog in oog staat met Obama.
Barak heeft voor zijn deal nogal wat op het spel gezet. De helft van Arbeid was fel tegen - zowel in het Centrale Comité als in de Knesset waar zeven van de 13 afgevaardigden van Arbeid niet mee zullen doen. De splitsing zou weleens het einde kunnen gaan betekenen van de partij. Barak verkocht zijn geste met het argument dat Arbeid een matigende invloed kon gaan uitoefenen waar heel Israël baat bij zou hebben. Netanyahu had tenslotte ook een akkoord met hem getekend, waarin hij beloofde 'alle tot dusver gesloten akkoorden met de Palestijnen te respecteren', de vredesonderhandelingen voort te zetten en een alomvattend plan voor vrede uit te werken. Jawel, heel mooi. Maar een dag nadat dit bekend werd, meldde de radio in Israël dat Netanyahu nòg een akkoord heeft gesloten: met Lieberman dit keer. Dat akkoord was geheim, maar uitgelekt was dat het een afspraak behelsde om te beginnen met bouwen in de zogenoemde sector E1 van Ma'ale Adumim, plannen die tot dusver door de VS waren tegengehouden omdat daarmee de Westoever definitief in een Noord- en Zuidgedeelte zou worden gedeeld.
Kortom: Barak heeft dan wel dat akkoord binnengehaald, maar het ziet er naar uit dat zijn tegenstanders in Arbeid terecht roepen dat hij niet alleen Netanyahu de gelegenheid geeft te gaan regeren, maar dat zijn aanwezigheid in het kabinet ook niet meer zal zijn dan een vijgenblad voor een onvervalst rechts beleid. Jofele man, die Barak. Maar dat wisten we natuurlijk al sinds Camp David en zijn heldhaftige optreden tijdens de 'intifadat al-Aqsa'.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten