Mad Brother Muammar

It’s Arab League summit in Doha, and the Qatari Emir is just finishing his opening address when - khhzzzrrk, Brother Leader Qadhafi grabs the mike. As the assembled stare in wonder, he goes off on a long garbled rant accusing the king of Saudi Arabia of being a British-American puppet on his way to the grave, as a belated follow-up to a public spat they had six years ago. Then in the next second he changes his mind and declares that, well, that’s all in the past and he’s now ready to make up. During the whole monologue, the Qatari chairman can be heard chirping in the background: “Oh, Brother Muammar? Brother Muammar! Brother Mouammar, a point of order please? A point of order!”
Since Brother Mouammar clearly isn’t listening, the organizers resort to cutting his mike instead. Qadhafi angrily remarks that this is no way to treat the foremost Arab leader, the King of Kings of Africa and Imam of the Muslims; he then storms out of the meeting, and apparently somehow ends up spending his afternoon at the Islamic Art Museum of Qatar. All in a good day’s work.
People sometimes ask, is Qadhafi crazy or is he just acting? There’s something to be said for the theory that he is playing up his eccentricity for political purposes — that he must be, considering how long he’s been in power and how much influence he still has in the neighbourhood. But moments such as these lead me to believe that, granting a certain ruthless instinct of self-preservation, he’s just mad as a hatter.

Het bovenstaande heb ik 'geleend' van Maghreb Politics Review (zie mijn lijst van intessante sites). Ik sluit me er bij aan. Zelf heb ik Broeder Muammar maar één keer ontmoet, na afloop van een top in Casablanca in 1988. Hij gaf rond twee uur 's nachts een persconferentie, een performance waar een stand up comedian een puntje aan had kunnen zuigen. De in bruine abaja gehulde en met een soort kalotje getooide Akh al Aqid (broeder kolonel, zoals zijn Libische aanspreektitel luidt) hield een inleidend praatje waarin hij zei dat hij bij voorkeur nooit Arabische toppen bezocht, maar daar eigenlijk ook nooit iets aan had gemist, zoals hem steevast duidelijk was geworden uit wat hem achteraf was verteld. Maar naar deze top was hij dan toch gekomen en dit was een uitzondering, zei hij, 'werkelijk een heel bijzondere top'. Daarbij haalde hij heel bestudeerd een rol papier uit zijn binnenzak, knoopt omstandig het lint dat eromheen zat los, en begon op gedragen toon een aantal besluiten van de top voor te lezen, met name die besluiten waarin de top het voornemen van de Amerikanen had veroordeeld om in de (Libische) Golf van Sirte marine-oefeningen te gaan houden.
Vervolgens beantwoordde Qadhafi vragen. De meeste kwamen van Afrikaanse en Arabische journalisten. Ze maakten het hem niet lastig. Met enige moeite kon ik - door over wat stoelen te klauteren - ook de microfoon grijpen en hem vragen wat hij vond van het besluit van de Egyptische president Mubarak om wel het luchtruim met Libië open te houden, maar de grenzen te sluiten uit vrees dat Libië terroristen naar Egypte zou sluizen. Dat speelde toen en Mubaraks besluit was nogal beledigend voor Qadhafi. Eigenlijk was het een pijnlijke vraag voor de broeder kolonel. Qadhafi keek me - terwijl mijn vraag vertaald werd - wat glazig aan, ging verzitten, vouwde de handen met de vingertoppen tegen elkaar en zei nuffig naar het plafond blikkend: 'Ik kan het maar niet begrijpen. Waarom wel vliegtuigen? En waarom niet ook kamelen??'

Het was overigens een hele slechte top, deze laatste in Doha. Qadhafi's escapade, de belachelijke vertoning dat de Arabische wereld zich schaart achter Al Beshir van Sudan tegen wie het Internationale Strafhof een arrestatiebevel heeft uitgevaardigd, de afwezigheid van Mubarak van Egypte (uit boosheid over de berichtgeving van het in Qatar gebaseerde Al-Jazeera tijdens de Gaza-crisis, waarbij Egyptes afzijdigheid zwaar werd bekritiseerd?)- het kon niet op. Eigenlijk was er maar één besluit dat het waard was gememoreerd te worden: de top besloot te laten weten dat het vredesvoorstel aan Israël uit 2002 niet veel langer van kracht zal blijbven als Israël er niet op ingaat. Waarvan acte. Al is onduidelijk wat het alternatief is.