Oorlosgmisdaden - en wat nu?

En toen waren er - vrijwel gelijktijdig - twee rapporten die bij de VN in Genëve werden ingediend over de jongste Israëlische inval in Gaza. Allebei de rapporten maakten melding van ernstige schendingen van de Geneefse Conventies en van het internationale recht (anders gezegd: van oorlogsmisdaden). Beide deden aanbevelingen tot verder onderzoek en zo mogelijk vervolging.
Het ene rapport kwam van Richard Falk. Falk, Joods, emeritus hoogleraar internationaal recht van Princeton, was de opvolger van John Dugard (Zuidafrikaan, emeritus hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Leiden) als speciaal VN-rapporteur over de mensenrechten in de bezette gebieden. Falk werd kort voor de inval in Gaza de toegang tot de gebieden ontzegd, dat wil zeggen hij werd in december bij aankomst op Ben Gurion Airport 30 uur vastgehouden en weer op een vliegtuig richting Genève gezet.
Falk stelt in zijn rapport dat de Geneefse Conventie eist dat oorlogvoerende partijen onderscheid maken tussen militaire en civiele doelen. 'Als dat niet mogelijk is, dan is het uitvoeren van aanvallen zonder meer onwettig. Mogelijk staat dat dan gelijk aan oorlogsmisdaden van de ernstigste soort onder de internationale wettelijke regels.' Falk noemde de Israëlische aanvallen 'massale aanvallen op een dichtbevolkt, stedelijk gebied' waarbij de gehele burgerbevolking werd onderworpen aan een 'onmenselijke vorm van oorlogsvoering die doodt, verminkt en geestelijke schade toebrengt'. Het feit dat de grenzen dicht waren de burgerbevolking nergens heen kon vluchten was mogelijk eveneens een 'misdaad tegen de menselijkheid', aldus Falk.
Enkele dagen na Falks 26 pagina's tellende rapport, kwam op 24 maart ondersecretaris-generaal van de VN Radhika Coomeraswamy met een rapport van 43 pagina's. Volgens haar bevatte dat 'slechts een paar van de honderden gevallen' die waren vastgelegd door VN-stafleden die tijdens de inval ter plekke waren. 'Er werden dagelijks schendingen opgetekend, er waren er teveel om op te noemen,' aldus Coomeraswamy. Ze gaf enkele voorbeelden: een 11-jarige Palestijnse jongen die door Israëlische soldaten als menselijk schild was gebruikt en voor de troepen uit moest lopen toen ze beschoten werden. (Ook het dagblad The Guardian heeft drie van dat soort gevallen opgespoord. Een beetje ironisch, waar het juist Israël was dat de Palestijnen nu net van dit soort praktijken betichtte - maar dat terzijde). Andere zaken die Coomeraswamy noemde waren gevallen dat soldaten Palestijnse kinderen doodschoten, het plat bulldozeren van een huis met daarin nog een moeder en haar kind, en het met granaten bestoken van een huis waarin zich burgers bevonden die daar een dag eerder door de militairen heen waren gestuurd.

Daar kan Israël het mee doen. Weliswaar heette Falk in Jeruzalem en Tel Aviv ook al voor dit rapport 'a self hating Jew' - en mogelijk zal blijken dat Coomeraswamy al langer een Srilankese antisemiet was - maar toch, helemaal van tafel vegen lijkt lastig. Beide rapporten bevelen verder onderzoek aan - ook naar wandaden bedreven door Hamas, zoals gevallen waarin Hamas menselijke schilden zou hebben gebruikt (waarvoor tot nu toe geen bewijzen zijn gevonden).
En stel dat dit verdere onderzoek er zou komen (wat lang niet zeker is, want Israël kan het makkelijk tegenhouden), tja wat dan?
Falk vindt de wandaden zo ernstig dat hij voorstander is van een speciaal tribunaal à la Joegoslavië of Ruanda, immers Israël erkent het Internationale Strafhof niet. Maar dat kan hij vergeten, dat komt nooit door de Veiligheidsraad. Maar ook andere veroordelingen lijken niet echt haalbaar. Veel meer dan een veroordeling door de VN-mensenrechtencommissie in Genève of desnoods de Algemene Vergadering lijkt er niet in te zitten. En dat zou treurig zijn. Dat zou betekenen dat Israël er net als 1982, 1996 en 2006 mee weg zou komen en de talloze supporters van Israël, onder wie ook onze mensrechtenkampioen Maxime Verhagen, kunnen dan blijven volhouden dat behoudens enkele incidenten dit een acceptabele en noodzakelijke oorlog was. Laten we dus vertrouwen op Human Rights Watch, Amnesty, B'tselem, Al-Haq en het Palestinian Centre for Human Right bij het documenteren van de misdaden, en op individuele landen die een wetgeving hebben waaronder ook elders bedreven oorlogsmisdaden strafbaar zijn - zoals Spanje en het Verenigd Koninkrijk - om in actie te komen. Wellicht zijn er nu al feiten genoeg vastgelegd. En ook de daders zijn bekend: Olmert, Barak en Livni, mogelijk alle leden van het kabinet, en de commandanten ter plaatse: Kolonel Herzi Levy van de Parachutistenbrigade, kolonel Avi Peled van de Golani Brigade, kolonel Ilan Malka van de Givati Brigade en kolonel Yigal Slovick van de 401ste Pantserbrigade. Ook brigade-generaal Eyal Eizenberg, de commandant van de Gaza Divisie was ter plekke. Van de artilleriesectie heb ik geen namen, maar ze zullen niet moeilijk te vinden zijn.
Uiteraard is ook de generale staf schuldig, met name stafchef Gabi Ashkenazi, luchtmachtcommandant generaal-majoor Ido Nechushtan en marine-commandant admiraal Eliezer Marom. Daarnaast natuurlijk ook de plaatsvervangend chefstaf, de chef operaties, de chef van de inlichtingensectie, de chef planning, de chef van het hoofdkwartier en de chef personeel, de generaals-majoor Dan Harel, Tal Russo, Amos Yedlin,Amir Eshel, Avi Mizrahi en Avi Zamir.