Intussen op de Westoever: de daadwerkelijke annexatie komt steeds dichterbij

 
Minister Smotrich krijgt zijn nieuwe functie als leider van het Burgerbestuur over de Westoever. (Ma'an)

Terwijl de bevolking van Gaza wordt vermoord en verdreven, heeft het zin om ook een keer wat uitgebreider naar de Westoever te kijken. Sinds 7 oktober is het daar evenmin gezellig. De steden zijn afgegrendeld van elkaar door talloze checkpoints. Bovendien zijn talloze doorgaande wegen niet meer bereikbaar doordat ze zijn afgesloten door ijzeren poorten of door hopen aarde. Zo is bijvoorbeeld de doorgaande weg nr. 60 die van zuid naar noord loopt, vrijwel onbereikbaar voor Palestijnen. Verder is Israel - en de industriële gebieden van de nederzettingen - sinds 7 oktober verboden gebied voor Palestijnen. Vóór 7 oktober werkten ongeveer 150.000 Palestijnen in Israel of voor de nederzettingen, zij vormden 20% van de totale werkende Palestijnse bevolking. Nu zitten ze werkeloos thuis. Verder zijn veel kolonisten opgeroepen om de gelederen van de militairen op de Westoever te komen versterken, of om de nederzettingen te beschermen. En daarbij speelt ook het initiatief van minister van Nationale Veiligheid, Itamar Ben Gvir, een rol. Hij heeft intussen duizenden vuurwapens rondgedeeld die voor de overgrote meerderheid in handen zijn gevallen van de kolonisten. 

Het is intussen de tijd van de olijvenoogst. Een kleine 100.000 Palestijnse families krijgt (een deel van) hun inkomen uit de opbrengst van deze oogst. Maar een organisatie van kolonisten probeert dat te voorkomen en heeft het leger opgeroepen daarbij te helpen. In één geval werd een Palestijnse boer (Bilal Saleh uit as-Sawiya) eenvoudigweg doodgeschoten terwijl hij bezig was olijven te oogsten. Verder nieuws is alleen mondjesmaat aanwezig, waarschijnlijk heeft de strijd in Gaza daarmee te maken.

Elke plaats krijgt zeer regelmatig nachtelijke bezoeken van eenheden van het leger die - per dag en over de hele Westoever verspreid  - tussen de 50 en de 100 mensen oppakt. Soms gaat het om ''bekende'' opstandige Palestijnen of oud-gevangenen. Maar in verreweg de meeste gevallen was een opmerking of een posting op een sociaal medium, dan wel de verdenking dat de betreffende persoon wel eens verzet zou kunnen gaan plegen, de reden van de arrestatie. Een flink aantal van deze deze arrestanten - het zijn er nu veel meer dan 2.000 - worden ''gepromoveerd'' tot administratieve gevangenen die zonder pardon - en zonder dat er een aanklacht tegen hen is ingediend  - vele maanden kunnen worden opgeborgen. Die periodes kunnen ook erg makkelijk worden verlengd. Amnesty International deed eerder deze week een boekje open over de diverse manieren waarop de arrestanten zijn mishandeld en vernederd. Er zijn ook tenminste vier van hen in gevangenschap overleden. Behalve de nachtelijke arrestatieprocedures worden er ook regelmatig strafexpedities georganiseerd - bijvoorbeeld in Tubas of nog korter geleden in Jenin - waarbij flink met scherp wordt geschoten en met bulldozers de infrastructuur, zoals waterleidingen, elektriciteitskabels en de wegen van het kamp worden omgewoeld en vernield. In Jenin is daarbij zelfs al twee keer de hulp van de luchtmacht ingeroepen, met de laatste keer 14 doden en 20 gewonden als gevolg. Het aantal doden op de Westoever is sinds 7 oktober ook tot ongekende hoogte gestegen: tot 184. Tenminste acht van deze doden zijn veroorzaakt door kolonisten. Samen met alle cijfers voor de Westoever over 2023 (zonder Gaza) komt dat op 434 doden tot nu toe.

Natuurlijk is de Israelische aanpak voor een deel te verklaren door de Israelische angst dat de waanzinnige aanpak van Gaza tot protesten zou kunnen leiden. Maar er speelt meer. De Westoever is na het aantreden van de ultra-rechtse regering Netanyahu in december 2022 onder een ander regime gekomen, namelijk dat van de minister van Financiën Bezalel Smotrich, die als toegevoegde minister van Defensie de zeggenschap kreeg over het ''Burgerbestuur'' van de Westoever, terwijl de handhaving van de veiligheid in handen bleef van de militaire commandant van de Westoever. Smotrich liet er na zijn benoeming geen gras over groeien en maakte bekend dat hij in het liefst een jaar of twee de hoeveelheid bewoners van de nederzettingen wil verdubbelen. In hoog tempo werd vervolgens een aantal maatregelen aangekondigd. Zo werden in februari 15 (ook volgens de Israelische wet illegale) ''buitenposten'' alsnog legaal verklaard, tien als nieuwe nederzettingen en vijf als ''buitenwijken'' van bestaande nederzettingen. (Ze zijn overigens nog steeds illegaal onder de internationale wetten). In dezelfde maand werd ook de vorming aangekondigd van een ''nederzettingenbestuur'', dat de zaken van de nederzettingen onder leiding van Smotrich mag gaan regelen.  

Vervolgens werd in maart ze zogenoemde ''Disengagement"- wet ingetrokken. Dat was de wet op de terugtrekking uit Gaza in 2005 en de sluiting van een vijftal nederzettingen op de Westoever. De intrekking maakte het mogelijk dat de zwaar omstreden nederzetting Homesh weer werd geopend. In april werd een aanbesteding gedaan om de aanleg van een ''apartheidsweg'' (anderen spreken van de souvereiniteitsweg) voor te bereiden. De weg loopt langs de nederzetting Ma'ale Adumim en door het zogenoemde E1-gebied dat de Westoever in twee stukken verdeelt. De weg geeft de Palestijnen de gelegenheid de verbinding tussen het noorden en zuiden via een enkele weg in stand te houden, terwijl de twee delen van de Westoever intussen volledig van elkaar worden gescheiden door de bebouwing van het E1-gebied. In april werd 32 miljoen shekel uitgetrokken om een archeologisch gebied te ontwikkelen in de Palestijnse plaats Sebastia. Iedereen snapt dat dit betekent dat het een project voor Joden is dat de volledige afgrendeling zal inhouden van alles wat archeologisch is in Sebastia. En  dat is een heleboel wat altijd door de Palestijnen is gekoesterd.

In mei trok de regering in het kader van de begroting niet minder dan 3,5 miljard shekel (ongeveer 920 miljoen dollar) uit voor de komende twee jaar voor de aanleg van wegen op de Westoever. Vermoedelijk een groot deel daarvan zal gaan naar de aanleg van zogenoemde ''bypass roads'' en tunnels of viaducten om de Palestijnen niet over dezelfde wegen te laten rijden als de kolonisten. Tegelijkertijd ging het budget voor de nederzettingen net 50% omhoog (van 65 naar 105 miljoen  shekel) en kreeg het ministerie van Nederzettingen en Nationale Taken van minister Orit Struk een extra bedrag van 570 miljoen shekel. In juni ging de nederzetting Homesh dus echt open en in dezelfde maand werd besloten tot de aanleg van een gigantisch industrieel park tussen Ariel en de ''groene lijn'', de Sha'ar Shomron'' (Poort van Samaria) zone.

Nog ingrijpender was dat in juni ook het besluit werd genomen om de planningprocedures voor nieuwe bouwplannen in de bezette gebieden flink te vereenvoudigen. Voortaan worden de beslissingen stilletjes genomen door minister Smotrich. Hij heeft daarvoor niet meer een fiat nodig van de premier of de minister van Defensie en de termijnen waarop de plannen ter inzage liggen zijn vervallen.  In juli werd besloten nog zes nader te bepalen archeologische plaatsen aan te leggen, waarvoor - naast de 32 mijoen voor Sebastia - nog eens 120 miljoen shekel werd gereserveerd. Het gaat om het bewaren van archeologische zaken en verlies door diefstal en dergelijke tegen te gaan. Maar in werkelijkheid gaat het er vooral om plaatsen toegankelijk te maken voor Joodse bezoekers. Ook wordt gedacht aan een archeologisch museum. 

Er werd een nieuwe nederzetting gesticht in Hebron en twee nieuwe in Jeruzalem. De laatste twee kwamen in het hart van de wijk Ras al-Amud en vlak bij Abu Dis. En tenslotte werd bekend dat over 2023 het hoogste aantal nieuwe huizen was aanbesteed tot nu toe, namelijk 12.349, terwijl Ir Amin, een NGO die de ontwikkelingen in de stad nauwgezet volgt, becijferde dat voor Jeruzalem sinds het begin van het jaar 18.223 huizen waren gepland. 

In Huwwara gingen bij een kolonsistenpogrom in februari zo'n 100 auto's in vlammen op. 

Wie nog twijfelde over de vraag of Israel  werkelijk van plan is de Westoever - of grote delen ervan - te gaan annexeren, zou bij het lezen van deze opsomming er verstandig aan doen zijn/haar mening te herzien. En wie dacht dat door de gebeurtenissen rond Gaza de zaak wel een tijdje vertraagd zou worden, moet zich eveneens op het hoofd krabben. In de eerste plaats is nog geenszins duidelijk geworden dat de plannen in gevaar zijn gekomen of door bezuinigingen zullen worden getroffen. Alleen al de bijstand die Amerika aan Israels ''zelfverdediging'' heeft toegezegd maken dat voorlopig nogal  ongeloofwaardig. Maar ook de houding van de kolonisten is wat dit betreft niet uit het oog te verliezen. Sinds de opkomst van de laatste regering-Netanyahu was hun aandeel aan brandstichtingen, vernielingen, het omhakken van bomen, het stelen van vee of het fysiek bedreigen van Palestijnen al toegenomen tot een drietal incidenten per dag. Daar waren onvoorstelbaar grote incidenten bij, zoals het in februari verbranden van zo'n 30 huizen en minimaal 100 auto's in Huwwara, waarbij en passant ook een inwoner van Huwwara werd doodgeschoten. In juni werd dit feest herhaald in Turmus Aya, waarbij 30  huizen en een 60-tal auto's in vlammen opgingen en opnieuw een Palestijn werd doodgschoten.

Sinds 7 otober is echter de activiteit van de kolonisten nu meer dan verdubbeld tot 7 incidenten per dag. Het ernstigste incident was in at-Tuwani, waarbij een settler uit Havat Maon was betrokken, en waarbij vier Palestijnen werden doodgeschoten. De volgende dag bij de begrafenis deden de kolonisten het nog  eens dunnetjes over en schoten zij een vader en zijn zoon dood. Verder was er het doodschieten van een Palestijn in as-Sawiya, wat ik al meldde, door een kolonist uit Rechelim. En los daarvan waren er de incidenten waarbij kolonisten er met schapen vandoor gingen, Palestijnen  verhinderden hun kuddes te weiden of olijven te plukken. Het leger grijpt bij al deze zaken eigenlijk nooit in, of het moest aan de kant van de kolonisten zijn. Steeds vaker ook gebeurt het dat mensen van het leger aan de kant van de kolonisten deelnemen of dat het leger zich door hen laat voorschrijven wie er van zijn land moet worden gestuurd, in elkaar moet worden geslagen of zijn schapen of olijfbomen maar beter kan vergeten. Wat buitengewoon ergerlijk is is, is dat ook sinds 7 oktober nu al 13 kleine gemeenschappen van Bedoeïenen door dagelijkste pesterijen, brandstichtingen, diefstallen en intimidaties hun spullen hebben gepakt en zijn verhuisd. In totaal zo'n 600 mensen waren daarmee gemoeid. In de laatste twee jaar vóór 7 oktober waren ook al een vijftal gemeenschappen - meest uit de omgeving van Ramallah en in totaal meer dan 200 mensen vertegenwoordigend - vertrokken om dezefde reden. Niemand kwam deze mensen te hulp. Het is nuttig bij deze gebeurtenissen te onthouden dat de kolonisten niet zomaar een stelletje amokmakers zijn. Ze zijn de uitvoerders van de politiek van de regering. En hun gestage opmars spreekt dus boekdelen.