Talal Salman, oprichter en hoofdredacteur van de Libanese krant As Safir tijdens de Kanafani-herdenking in het Babel Theater in Beirut op 11 juli 2012. (Foto Al-Akhbar)
Vorige week werd op veel plaatsen in de Arabische wereld het feit herdacht dat het op 12 juli precies veertig jaar geleden was dat de Palestijnse schrijver Ghassan Kanafani, één van de meest getalenteerde Arabische schrijvers van zijn tijd, in Beirut werd vermoord - naar alle waarschijnlijkheid door de Israelische Mossad.
Kanafani, geboren in Akka als zoon van een advocaat, was toen pas 36 jaar oud, maar had al 18 boeken op zijn naam, waaronder romans, novelles, een kinderboek, een viertal bundels verhalen, literaire kritieken, toneelstukken, en essays. Bij zijn dood waren er fragmenten van drie onvoltooide romans, die posthuum werden gepubliceerd.
Zijn eerste roman, Rejal fi'l shems ('Mannen in de zon, 1963) had hem bij verschijnen op slag in de gehele Arabische wereld beroemd gemaakt. Hte vis het aangrijpende verhaal van drie Palestijnse mannen die illegaal in een tankwagen proberen Kuwait binnen te komen om werk te vinden, maar door oponthoud aan de grens, in de zon, stikken in het binnenste van de tankwagen. De Egyptische filmer Tawfiq Salim maakte een film van het verhaal.
Twee andere romans, het experimentele Ma tabaqqa lakum (All that is left to you, 1966) en Umm Sad, (1969) waren eveneens geënt op Palestijnse thema´s. Kanafani wordt als één van de vaders van de Palestijnse roman beschouwd (met onder meer Emile Habibi).
Afgezien daarvan was hij bekend door zijn politieke engagement en zijn activiteitenj als journalist. Op de universiteit in Damascus, waar hij Arabische literatuur studeerde, was hij lid geworden van George Habash´ Arabische Nationale Beweging, waaruit later het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP) zou ontstaan. Hij werd voor het beëindigen van zijn studie uit Syrië verbannen en was daarna een tijd leraar en journalist in Kuwait. Op het moment dat hij werd vermoord, was hij hoofdredacteur van de krant Al Hadaf (Het Doel) van het PFLP, woordvoerder van die beweging en een belangrijke steunpilaar van George Habash. De reden waarom hij werd vermoord had vermoedelijk te maken met een aanslag op het Ben Gurion vliegveld in Israel kort daarvoor, waarbij leden van het Japanse Rode Leger 26 mensen, meest christelijke Amerikaanse pelgrims doodden. De Japanners zouden hebben samengewerkt met het PFLP. Israel beweert dat er een foto bestaat waarop Kanafani staat, samen met één van de Japanse daders.
Dit is het verslag dat Kanafani´s Deense vrouw, Anni, schreef over de ochtend dat hij in zijn auto werd opgeblazen, samen met zijn negenjarige nichtje Lamees:
On the morning of the assassination we all sat longer than usual
drinking our Turkish coffee on the balcony. As always Ghassan had many
things to talk about, and we were always ready to listen. That morning
he was telling us about his comrades in the PFLP (Popular Front for the
Liberation of Palestine) and then him and his sister Fayzeh began to
talk about their childhood in Palestine…Before leaving for his office,
he fixed the electric train for our son Fayez and his two cousins. The
three of them were playing inside the house that morning. Lames,
Ghassan’s niece, was to go down-town with her uncle for the first time
since she had arrived from Kuwait with her mother and brothers one week
before; she was going to visit her cousins in Beirut – she never got
there. Two minutes after Ghassan and Lamees had kissed us good-bye there
was a dreadful explosion.
 |
| Ghassan Kanafani |
Still I had a small hope that maybe he was only seriously injured…
They found him in the valley beside our house and took him away – I had
no chance to see him again.
Usamah sat beside the body of his dead sister, telling her, ‘Don’t
worry, Lamees, you’ll be all right and you’ll teach me English again,
like before…’
In the evening our little Laila told me: ‘Mama, I asked Baba to take
me in the car and buy chocolate, but he was busy and gave me a bar he
had in his pocket. Then he kissed me and told me to go home. I sat on
the steps of our house to eat the chocolate, and then there was a big
bang. But Mama, it wasn’t his fault – the Israelis put the bomb in
Baba’s car.
 | |||||
| Kanafani in zijn kantoor |
In het Engels zijn verkrijgbaar:
- Men in the Sun and Other Palestinian Stories (translated by Hilary Kilpatrick, 1978)
- The Slave Fort' in Arabic Short Stories, 1983 (transl. by Denys Johnson-Davies)
- All That's Left to You: A Novella and Other Stories (translated by Jeremy Reed, May Jayyusi, 1990)
- Palestine's Children: Returning to Haifa & Other Stories, 2000 (with others, translated by Barbara Harlow and Karen E. Riley)
Hier is een vertaalde versie te vinden van het verslag dat Kanafani´s schreef toen hij als 12-jarige Palestina moest ontvluchten: ´Jaffa, Land of Oranges´
Opmerkelijk is dat een novelle van hem A´id ila Hayfa (Terugkeer naar Haifa) in Israel voor toneel werd bewerkt door Boaz Gaon. Het is het verhaal van een Palestijns echtpaar dat indertijd heeft moeten vluchten en hun kind heeft moeten achterlaten. Als ze terugkeren naar hun oude huis in Haifa, blijkt die zoon te zijn geadopteerd door holocaust-slachtoffers.
19 opmerkingen:
wat een aangrijpend verslag, ik ben dan zo benieuwd hoe zijn kinderen zich ontwikkeld hebben, hadden zij trouwens een aandeel in de herdenking?
groet, Daniella
Daniella,
Kanafani´s dochter Laila werkt met kinderen,is kunstenaar en stichtte het Kanafani Cultural Center in Libanon. Hier meer bijzonderheden:
http://afsc.org/story/laila-kanafani
Ik neem aan dat zij een aandeel had in een of meer herdenkingen, maar ik kon geen verslag vinden. Alleen stukken over Kanafani.
Jij 'vergeet' dat Kanafani was direct betrokken bij de terroristische aanslag in mei 1972 op het vliegveld Lod (zie ook Stewart Stephen, "Spymasters of Israel"). Aan de andere kant, de 'revolutionair' en de moordenaar zijn in de meeste gevallen de synoniemen.
dank je Abu, bijzonder mens geworden dus ondanks al het lijden, of dankzij. groet, Daniella
Gennadi,
ik vergeet niets. Ik had deze reactie verwacht en schreef dus ook dat Israel zegt dat er een foto bestaat waarop Kanafani te zien is met een van de Japanners van dat Rode Leger. Ik heb nergens gezien dat Israel over een sterker bewijs beschikt dan dat, dat Kanafani direct betrokken was bij die aanslag. Kanafani zelf heeft altijd gezegd dat de pen zijn enige wapen was.
De politiek extreem linkse Boaz Gaon heeft een gloeiende hekel aan AIPAC, steunt Barak (niet bepaald verwonderlijk) en dus hoeft men er niet van op te kijken dat hij een toneelstuk van terrorist Kanafani (vriend van moordenaar Habash voor het toneel bewerkt. Er is dus niets 'opmerkelijk' aan zijn gedrag. Opmerkelijk is dat hij zich drukker maakt samen met de linkse Dafni Leef over het woningenprobleem dan over het veiligheidsprobleem van Israël, dat natuurlijk direct is opgelost als men dergelijke figuren laat bepalen hoe de politiek van Israël er uit dient te zien. Alleen kunnen zij hun woning elders zoeken, in een ander land als zij de kans er nog toe krijgen
Esther,
Ik plaats je reactie, maar ga er niet meer op reageren. Ik raad anderen aan dat ook maar niet meer te doen.
'De reden waarom hij werd vermoord had VERMOEDELIJK te maken met een aanslag op het Ben Gurion vliegveld in Israel kort daarvoor, waarbij leden van het Japanse Rode Leger 26 mensen, meest christelijke Amerikaanse pelgrims doodden. De Japanners ZOUDEN hebben samengewerkt met het PFLP. Israel beweert dat er een foto bestaat waarop Kanafani staat, samen met één van de Japanse daders.'
Waarom gebruik jij altijd zo 'zachte' taal als het over de Palestijnen gaat? Kanafani was woordvoerder van PLPF. PLPF had officieel de verantwoordelijkheid voor dit aanslag genomen. Het is onmogelijk dat hij van niks wist en de kans is groot dat hij direct betrokken was geweest.
Daniella, deze 'bijzonder mens' van je was terrorist en moordenaar. En mogelijk ook een goede schrijver maar wie zegt dat goede schrijver geen moordenaar kan zijn?
Gennadi,
Ik gebruik 'zachte' taal als dingen niet vaststaan. 1)Israel heeft nooit de moord op Kanafani opgeëist en was dus VERMOEDELIJK de moordenaar. 2) De Japanners zijn getraind in Baalbeck in Libanon door de militaire arm van de PFLP, die werd geleid door Wadi Haddad. 3)Deze Haddad is in 1973 uit de PFLP gezet omdat hij - tegen de zin van de leiding van het PFLP - doorging met het plegen van aanslagen, nadat het opblazen van drie gekaapte Amerikaanse vliegtuigen op een Jordaans vliegveld door het PFLP al tot de debacle van 1970 (Zwarte September) had geleid waarbij de PLO uit Jordanië werd verdreven. Dat had in de PLO tot zware kritiek op de PFLP geleid.(Haddad ging ook na zijn verdrijving uit de PFLP door. Hij was in 1976 nog verantwoordelijk voor de kaping in Entebbe).
4)Als Wadie Haddad in '73 uit de PFLP werd gezet, was het dan denkbaar dat hij in 1972 (het jaar dat de aanslag op het Ben Gurion vliegveld plaatsvond en dat Kanafani werd vermoord) al op eigen houtje opereerde? Is het dan ook denkbaar dat Kanafani daar niets, of nauwelijks iets, van af heeft geweten, laat staan bij betrokken was? Weet jij het antwoord? Heeft Israel ooit een bewijs laten zien van Kanafani's betrokkenheid?
Kortom dat zijn zo mijn redenen om voorzichtig te formuleren. Maar los van dit alles ben ik het wel met je eens dat het feit dat iemand een groot schrijver is op zichzelf niet uitsluit dat hij ook een moordenaar kan zijn.
Gennadi,
ik zei de woorden "bijzonder mens" over Laila zijn dochter, als je iemands gedachtengang niet zorgvuldig leest kun je beter niet reageren, (geldt ook voor mij, te snel invullen enzo..ik probeerde me voor te stellen hoe het is als je je vader ziet opgeblazen worden in zijn auto als je een klein meisje bent, thats all..) groet, Daniella
He Martin,
Ik wil hier graag Gennadi bijvallen.
Vind je beredenering niet kloppen.
Deze Kanafani was woordvoerder van de PFLP
Dus daarmee medeverantwoordelijk voor de acties die in naam
van PFLP werden gedaan.
Vervolgens ga jij er een theorie omheen maken dat dit wel
wel eens niet zo kunnen zijn.
Denkbaar is er zo veel, dat is niet hetzelde dan dat dit een reeele
gedachte is.
Je geeft hiermee iemand voordeel van de twijfel die jezelf geschapen hebt.
Dat vind ik niet fair en dit maakt je hier subjectief.
Als Israel vermoedelijk de moordenaar is ( wat heel goed kan natuurlijk ).
Dan zijn de aanslagen waarschijnlijk gepleegd met op zijn minst medeweten
van Kanafani.
Dat is nu dezelfde harde woorden gebruiken voor alle 2 partijen.
Gert
Gert,
Ik vind dat een verwerpelijke redenering. Als een organisatie iets doet dat niet deugt, mag Israel dan de leden van die organisatie zonder eer vermoorden, volgens jou?
Afgezien daarvan ga jij ervan uit dat als Israel iemand vermoord, dat daarvoor wel een reden zal zijn. Dat vertrouwen lijkt me niet gerechtvaardigd. Israel heeft wel vaker mensen zonder reden vermoord zonder reden, of uitsluitend om wraak te nemen.
Gennadi, ik zei die woorden over zijn dochter, goed lezen. Daniella
He Martin,
Sorry, maar dit antwoord gaat nergens over.
Nergens maar dan ook nergens beweer ik hier dat ik vind dat Israel gerechtvaardigd was deze Kanafani te vermoorden.
Dat laat ik hier in het midden.
Maar jij onwijkt hier mijn commentaar
Ga eens in op mijn stelling dat ik vind dat je Kanafani de voordeel van je eigen geschapen twijfel geeft ?
Terwijl je Israel beschuldigd van de moord.
Dat Kanafani van de bloedige aanslagen wist is namelijk minstens zo waarschijnlijk dan dat Israel hem vermoord heeft.
Toch kies je ervoor Kanafani aanmerkelijk lichter te beoordelen dan Israel.
Sterker nog je trekt zijn betrokkenheid in twijfel.
Dat vind ik onbegrijpelijk en verre van objectief.
Gert
Gert, ik gaf - in mijn reactie op Gennadi - al aan dat er een aantal redenen is waarom getwijfeld zou kunnen worden of Kanafani van tevoren wist van de aanslag in Lod. Dat zijn geen 'zelf geschapen twijfels', maar feiten. Wadi Haddad werd niet voor niets uit het Volksfront gezet. Los daarvan is ook nooit aangetoond dat
Kanafani op de hoogte was, laat staan betrokken. En tenslotte denk ik dat - zelfs als hij van de aanslag had geweten - dat nog niet rechtvaardigde dat hij dan ook maar werd vermoord. In het algemeen wil ik nog wel opmerken dat terreur vanzelfsprekend ongeoorloofd is en waarschijnlijk ook niet de beste strijdmethode, maar dat een staat die met terreur op terreur reageert volgens mij volgens zwaardere criteria moet worden beoordeeld dan wanneer een revolutionaire strijdgroep dat doet.
Martin,
Nee ik ben het hartgrondig met je oneens.
Je stelt zelf "is het mogelijk dat hij er niets van afwist" dit onderbouw je wisselwaar met slechts 1 feit, Wadi Haddad was vanwege doorgaan met aanslagen in 1973 uit de PFLP gezet, maar daarmee is de de vraag nog niet gerechtvaardigd.
Het laat meer zien hoe jij in deze kwestie staat.
Want waarom zou je deze vraag uberhaupt willen stellen ?
Het is natuurlijk waarschijnlijk dat hij er wel van af wist, anders had je de vraag niet op een dergelijke manier gestelt (is het mogelijk).
Wat je hier lijkt te doen is de bewijslast omdraaien.
Hij was wisselwaar woordvoerder van een teroristische organisatie maar bewijs maar eens dat hij van die specifieke aanslag wist.
Nee natuurlijk kun je nu niet meer met 100 % zekerheid vastellen dat hij van die specifieke aanslag ('72) wist.
Wat je wel zeker weet is dat hij wist waar de PFLP tot in staat was.
Namelijk tereur aanslagen op burgers.
Hij heeft hier nooit publiekelijk afstand van gedaan, wat hem als woordvoerder medeverantwoordelijk maakt.
Je geeft hem dus niet alleen voordeel in de twijfel die je zelf schept door een niet erg logische vraag te stellen.
Je geeft hem hier ook nog eens voordeel van de twijfel, terwijl hij gezien de feiten, hij heeft de vorige aanslagen nooit veroordeelt, helemaal geen recht op heeft.
En dan kom je wel vervolgens met het verhaal dat Irael waarschijnlijk de moordenaar van Kanafani is.
Daarom zeg ik dat het minstens zo logisch is dat Kanafani van de aanslag in '72 afwist dan dat Israel hem heeft vermoord.
Dat jij vervolgens dit ernstig in twijfel trekt en dat van Israel niet maakt je hier subjectief.
Bovendien laat je ook nog eens je vermeende jounalisitieke onpartijdigheid vallen door op te merken dat je vind dat Israel volgens jou met zwaardere criteria moet worden beoordeeld.
Je streven van dit blog is duidelijk, je ergenis over de schending van de mensenrechten door Israel aan de kaak stellen.
Maar maakt dat, dat je met 2 maten moet meten ?
Dat is wat je hier nu doet.
Gert
'Gert,
je bent het hartgrondig met me oneens. OK, dat mag.
Mijn exuses trouwens voor het woordje "vermeende" dat vind ik niet correct achteraf.
Daar kan en wil ik niet over oordelen.
Het is er ingeslopen met het "vuur" van mijn betoog, sorry
Verder sta ik nog overal achter.
Jammer dat we er niet uitkomen.
Gert
indrukwekkende site van Laila Kanafai, ze heeft haar vaders liefde voor kinderen voortgezet ("children are the future") en er haar levenswerk van gemaakt, inspirerend. En welgefeliciteerd met je dochter Abu. Bijzondere ouders, bijzondere kinderen.
fijne vakantie gewenst.
groet, Daniella
Een reactie posten