De muis - en het staartje

Wie weet het nog? Op17 februari van dit jaar kwam er een bandje van het Israelische leger op diverse plaatsen spelen voor Christenen voor Israel. De vrienden van Sabeel lieten daar bezwaren tegen horen. Immers dat orkestje kwam hier om een leuk beeld te scheppen van een leger dat een bezetting in stand houdt en op grote schaal landjepik mogelijk maakt op de Westoever, en nog maar onlangs bloedige veldslagen in Gaza en Libanon voerde met duizenden doden en gewonden als gevolg. Voor veel mensen dus absoluut geen leger waar je leuk muziek van zou willen horen. Er zou worden gedemonstreerd met pannendeksels, toeters en andere dingen die lawaai maakten. Of zoiets. 

En toen kwam het bericht door dat hetzelfde orkestje ook zou optreden bij de Liberaal Joodse Gemeente (LJG) in Amsterdam, de gemeente waar ik lid van ben. Dat optreden zou plaatsvinden op 17 februari. Op 15 februari hoorde ik dat er plannen waren om dan ook bij de :LJG te gaan demonstreren en dezelfde dag plaatste ik een oproep op mijn blog om die demonstratie te ondersteunen (hier).

Dat heb ik geweten. Nog dezelfde dag kreeg ik een woedende mail van de voorzitter van de LJG, tot dat moment een goede vriend (ik had een paar jaar met hem in de redactie gezeten van het kwartaalblad van de LJG-Amsterdam). Hij had gehoord dat 

in de blog van stop de bezetting een oproep wordt gedaan door een anonieme LJG’er  om de muzikale bijeenkomst met Zameret Tsahal te verstoren. Ben jij die LJG’er? Er wordt opgeroepen om een actie te ondernemen (oa met traangas) die de belangen van de LJG ernstig schaadt. Ik kan me bijna niet voorstellen dat jij dat zou doen maar ik weet ook niet wie anders daarvoor verantwoordelijk zou kunnen zijn.

Nadat ik de voorzitter erop had gewezen dat Stop de Bezetting een stukje van mijn blog had overgenomen (er stond keurig een verwijzing onder), dat het stukje refereerde aan een demonstratie die al gepland was en dat de opmerking over een 'actie te ondernemen oa met traangas' alleen door een halve analfabeet kon zijn gemaakt, immers er stond
Ikzelf ben niet zo van dit soort acties ('er is niets op tegen om ze te laten spelen, zolang er tijdens hun optreden maar voldoende traangas in het publiek wordt geschoten voor de juiste couleur locale', probeerde ik nog grappig te doen), maar toen werd ik er dus van meerdere kanten op gewezen dat dezelfde band ook optreedt bij mijn eigen Liberaal Joodse Gemeente en wel op 17 februari. Dus: deksels en pollepels in de aanslag - of als u Joods bent misschien de ratel van Purim mee (dat feest komt er intussen toch aan) zodat u de muzikale jool kunt opluisteren met bijna natuurgetrouwe salvo's.

 Ik kreeg daarna van de voorzitter nog een - nog veel bozere - mail waarin hij me schreef dat mijn 'boodschap wel degelijk gelezen kon worden als een oproep tot het gebruik van geweld'. Hij noemde dat misdadig en riep me op mijn lidmaatschap van de LJG op te zeggen.
Ik heb hem geantwoord dat ik dat niet zou doen. Daarna kwam nog - op diens verzoek - een gesprek met de rabbijn, waarin ik uitlegde dat de oproep was gedaan twee dagen voor een demonstratie die al was aangekondigd, dat ik het moeilijk vond te begrijpen dat het LJG-bestuur kennelijk niet begreep dat een orkestje van het Israelische leger controversiëel kan zijn in de ogen van veel mensen en dat diegenen die dachten dat ik had opgeroepen tot 'een actie oa met traangas' ofwel mijn blog niet hadden gelezen ofwel te dom waren om te begrijpen wat er stond.

 U heeft buitenstaanders die ons geenszins welgezind zijn, opgeroepen tot actie tegen onze kehilla en tegen door ons ondernomen activiteiten; Deze handeling is door vele leden en ook door het bestuur ervaren als  onloyaal en  bedreigend.  Wij willen u te verstaan geven dat bij eerste herhaling van dergelijk gedrag onmiddellijk royement volgt.

·       Uw oproep tot betogen tegen de LJG-Amsterdam waarbij u zelfs het woord granaat niet heeft geschuwd, heeft ons gedwongen veel meer beveiliging op te roepen dan van te voren gepland. Ook de gemeentelijke politie vond een en ander serieus genoeg om  in menskracht bij te dragen aan de bewaking. Wij hebben daardoor €600 meer aan bewaking moeten uitgeven dan begroot. Het zou u sieren als u de LJG-Amsterdam (materieel) schadeloos zou stellen.

Ik moet zeggen dat mijn mond openviel toen ik dit las, maar ook werd ik ditmaal zelf des duivels. Ik moest tot de slotsom komen dat ik lid was van een organisatie die dacht dat ik - door twee dagen voor een geplande demonstratie een oproep te plaatsen - verantwoordelijk was voor het houden van die demonstratie en waar kennelijk nu mijn ironische verwijzing naar het overdadige gebruik van traangas door het Israelische leger langzamerhand was geëvolueerd tot het doen van een oproep om met granaten te gaan gooien.
Nu is er in het kader van de LJG een 'beroepscommissie' waarvan de hulp kan worden ingeroepen door leden die een conflict hebben met het bestuur. Ik had overduidelijk zo'n conflict, dus deed ik een beroep op die commissie. Er volgde een openhartig gesprek van mij met die commissie, waarin ik naar voren bracht dat ik begreep dat het LJG-bestuur niet blij was met mijn oproep, maar dat sommige leden en anderen (onder wie ik) niet begrepen waarom zo'n controversieel orkestje waartegen op andere plaatsen ook werd gedemonstreerd nu zo nodig bij de LJG moest optreden. Van de kant van de commissie werd me erop gewezen dat ik geen rekening had gehouden met de reactie van de bewakingsdienst van de synagoge (een autonome stichting) en met het feit dat mijn blogoproep zou worden overgenomen door het Palestina Komitee en Stop de Bezetting. Waarop ik riposteerde dat ik niet verantwoordelijk was voor het houden van de demonstratie, noch voor de eventuele stappen die de beveiliging had genomen (ze hadden me trouwens gewoon even kunnen opbellen toen ze wisten wie er achter de oproep zat), en dat het onzinnig zou zijn om iets niet te publiceren omdat anderen het wellicht zouden kunnen overnemen. En tenslotte dat de opmerkingen van het bestuur over een granaat volstrekt absurd, belachelijk en beledigend was.
Op 17 juli volgde daarop een gesprek van de door mij te hulp geroepen commissie, twee bestuursleden en mijzelf. En om het verhaal verder kort te houden: daar bleek dat de commissie het niet nodig vond nog verder in te gaan op mijn klacht, maar dat het gesprek ging over hoe de verhouding tussen mij en het bestuur in de toekomst zou zijn. Ik moet zeggen - en ik schaam me daar ook wel een beetje voor - ik was nagenoeg sprakeloos, wilde meteen weglopen, maar zo verbouwereerd dat ik me liet overhalen om het gesprek uit te zitten. Maar alles later overdenkende moet ik tot de slotsom komen dat zowel het bestuur als die commissie, als mogelijk nog wel meer mensen  binnen de LJG, toch blijkbaar de in mijn ogen volstrekt overtrokken en paranoïde reactie van het LJG-bestuur en de bewakingsdienst voor plausibeler en begrijpelijker houden dan mijn boosheid. Ik vind dat een heel vervreemdende conclusie - alsof ik.lid zou zijn van een sekte waarvan ik de gedragscode niet meer kan volgen. Ik heb daarop mijn lidmaatschap van de LJG toch maar opgezegd.

  De  moraal van dit verhaal? Ik weet niet meer wie die opmerking ooit maakte: 'Hoe komt het toch dat ik steeds linkser ben geworden? Dat is omdat de rest van de wereld alsmaar naar rechts is opgeschoven.' Ik heb nu ook zo'n gevoel. Ik heb met de LJG meegelopen sinds mijn 15e ongeveer. Ik heb vanaf eind jaren '70 regelmatig geschreven in het Nieuw Israelietisch Weekblad, het enige Joodse opinieblad en in dezelfde periode ook wel voor een ander (LJG)-blad, Levend Joods Geloof geheten. Maar na het uitbreken van de Tweede Intifada en het aan de macht komen van Ariel Sharon was het klimaat zodanig verrechtst dat dat in één klap voorbij was.
Nu is er dan ook een breuk met de LJG-Amsterdam. Ik had eerder al een botsing met ze toen ik bezwaar maakte tegen de kandidatuur voor het bestuur van iemand die werkte voor een bedrijf dat ook een vestiging heeft op de Westoever, in de nederzetting Ariel. Volgens het bestuur was dat geen probleem, omdat de Nederlandse wet zoiets niet verbiedt. Ik vond dat een rare redenering en plaatste de correspondentie daarover met naam en toenaam op dit blog. Het bestuur was daarover verontwaardigd. Onfatsoenlijk noemden ze dat. Alsof  het iets betrof dat volgens het bestuur volkomen in de haak was maar toch tegelijkertijd niet naar buiten gebracht mocht worden.
Ik denk - ik weet zeker - dat intussen meer mensen het gevoel hebben in een vergelijkbare verhouding tot het 'officiële' jodendom  te staan. Denk aan de historicus Ilan Pappé die Israel moest ontvluchten en nu doceert in Exeter in Engeland, aan de moeizame situatie van talloze anderen (meestal academici) die hun mond opendoen, of de treurige situatie van de schamele resten van de Israelische vredesbeweging. Ik denk dat ik me op bescheiden wijze met hen mag vergelijken. Het zijn barre tijden. De strijd gaat door.