Recht op z'n Israelisch: dorp Walaja mag worden ingesloten door de Muur

Walaja nu. Straks zal de Muur (9 meter hoog) worden doorgetrokken.

Ik had nog geen aandacht gegeven aan de uitspraak van het Israelische hooggerechtshof van 22 augustus,w waarbij de rechters in hun wijsheid een petitie van de inwoners van het doprje Al-Walaja van tafel veegden en oordeelden dat de laatste sectie van de 'Muur' bij het dorp mag worden afgebouwd. De beslissing houdt in dat het dorp (1200 inwoners) als een soort openlucht gevangenis volledig van de buitenwereld wordt afgesloten. Ook een begraafplaats en de aloude dorpsbron komen aan de andere kant te liggen. De inwoners kunnen straks alleen nog hun dorp in en uit via een checkpoint. Naar hun landbouwgrond kunnen ze alleen via twee doorgangen die door het leger worden bemand (en die dagelijks een paar uur open zullen zijn volgens het leger, wat in de praktijk betekent dat ze vrijwel altijd dicht zullen zijn).
De rechters van het hof oordeelden dat het oordeel van de plaatselijke commandant betreffende 'veiligheidsoverwegingen' de doorslag gaven. Het feit dat Walaja pal tegenover de nederzettingen Gilo en Har Gilo ligt (de nederzettingen zijn deels op land van Walaja gebouwd) zal hier niet vreemd aan zijn. Kortom: hier zegeviert weer het recht op z'n Israelisch, Kafka is er niks bij.
(Voor verdere details (Engels) zie mijn andere blog.  

Israelische bombardementen van ruim een week geleden eisen alsnog slachtoffer

De Israelische bombardementen van ruim een week geleden hebben alsnog een nieuw slachtoffers geëist. Maandag overleed de 14-jarige Haitham Marouf, in de intensive care van het Shifa ziekenhuis in Gaza-stad. Hij was tien dagen eerder, op 19 augustus kort na middernacht gewond geraakt tijdens een reeks Israelische bombardementen, waarbij behalve Beit Lahya, de plaats waar hij vandaan kwam, ook Beit Hanoun, Gaza-stad en  Khan Younis werden getroffen. 
Met de dood van deze tiener is het aantal slachtoffers in Gaza van de dagenlange bombardementen die Israel uitvoerde na de aanslagen bij Eilat, gestegen tot 31. Van deze slachtoffers waren er twee twee jaar oud, en vier waren tieners in de leeftijd van 13, 14, 15 en 17 jaar oud. In schrille tegenstelling tot de aanvallen bij Eilat (acht Israelische doden), was er geen Europese of Amerikaanse leider die de Israelische bombardementen op Gaza heeft veroordeeld. Betere illustrantie van het feit dat de Westerse wereld met twee maten meet is er niet. 

Ik wens mijn moslim lezers een goed Eid al-Fitr

Egypte weerhoudt Israel van het vermoorden van premier Ismail Haniye van Gaza

'Fuck Israel', (vrijdag bij de Israelische ambassade in Cairo).

Ik begin te geloven dat het toch maar niet-terugroepen van de Egyptische ambassadeur in Israel na de dood van vijf (of zes, de berichten variëren) grenswachten door Israelisch vuur, achteraf niet zo'n slecht idee was. Op de manier kunnen de Egyptenaren waarschijnlijk beter de druk op de ketel houden. In ieder geval wisten ze zo woensdag Israel opnieuw tot een staakt-het-vuren in Gaza te bewegen. Eveneens, zo onthulden Egyptische bronnen intusen, weerhielden de Egypgtenaren Israel ervan om Ismail Haniye, de pemier van de Hamas-regering in Gaza, te vermoorden.
Nog weer een ander succesje dat de Egyptische diplomatie behaalde - afgezien van het verhinderen van deze moord - was dat de Israelische minister van Defensie Ehud Barak erin toestemde dat Egypte duizenden man troepen in de Sinai mag stationeren, teneinde daar een einde te maken aan de activiteiten van groepen islamisten en opstandige Bedoeïenen. Egypte was al bezig met acties (en kreeg al eerder groen licht van Israel voor het zenden van militairen) vóór de aanslagen bij Eilat van vorige week donderdag. Dat gold echter alleen het noordelijke gedeelte van de Sinai bij El Arish. De Sinai is bij de vredesakkoorden tussen Egypte en Israel van 1979 nagenoeg gedemilitariseerd. De woestijn werd in drie sectoren verdeeld, waarin in afnemende mate militairen mogen komen. In het gedeelte C dat aan Israel grenst mogen helemaal geen militairen komen, alleen grenspolitie.
De laatste dagen gingen in Egypte echter steeds meer stemmen op om in iedere geval over dit gedeelte
van de akkoorden opnieuw te gaan onderhandelen.Onder meer Nabil al-Arabi, de secretaris-generaal van de Arabische Liga, zei in een interview met de tv-zender Al-Arabiya,dat het akkoord niet zo heilig is als de Koran en dat wijzigingen mogelijk moeten zijn als één van de partijen de bepalingen schendt of als de omstandigheden daartoe aanleiding geven

Voor de Israelische ambassade in Cairo, vrijdagavond na de iftar. (Lilian Wagdy) 

En intussen bleven het miljoen mensen dat door jongerengroepen was opgeroepen om vrijdag bij de Israelische ambassade in Cairo te komen demonstreren, grotendeels weg. De bedoeling was dat de menigte 's avonds na de iftar (de maaltijd die in Ramadan de vasten breekt) zou toestromen. Maar in plaats van de verwachte honderdduizenden kwamen er enkele honderden. (Volgens schattingen van de deelnemers zo'n 1500 à 2000). Zaterdag hief ook de 6 April- beweging, een van de grootste protestbewegingen, haar sit-in protest bij de ambassade op, dat zij een week lang had volgehouden. In een verklaring zei de beweging dat zij nu het gezamenlijke Israelisch-Egyptische onderzoek naar de dood van de vijf politiemensen zal afwachten voor zij verdere actie onderneemt. In de verklaring zei de beweging verder dat alsnog excuses nodig zijn van Israel voor het doden van de politiemannen, dat de ambassadeur moet worden uitgewezen en de ambassade gesloten, dat de handelsakkoorden met Israel opgezegd moeten worden en het vredeverdrag zodanig moet worden aangepast dat Egypte weer volledige zeggenschap krijgt over sector C van de Sinai.    

Tass Saada: van Palestijnse 'terrorist' tot bekeerde christelijke leugenaar

Taysir Abu Saada, alias Tass Saada, tijdens een optreden in Noorwegen (de man links is een vertaler). In de video-opname is te zien hoe hij daar voor een  gelovig publiek 'uitlegde' dat het conflict rond Israel al 4000 jaar oud is en teruggaat tot ruzies tussen Joden, Moabieten, Adomieten, Filistijnen en dergelijke.  

Deze dagen (van 20-27 augustus) waarde een zekere Tass Saada, een Palestijn uit Amerika, door Nederland om zijn vertaalde  boek 'Arafat was mijn held' te promoten en lezingen te geven voor afdelingen van de christen-zionistische organisatie Christenen voor Israel. Ook trad hij verleden week, samen met kamerlid Joël Voordewind van de Christen Unie, op op een festival van de EO. Een dag of wat later nam hij deel aan een door de Christen Unie georganiseerde 'ronde tafel-conferentie', waarbij behalve CU-kopstukken als Gert-Jan Segers en Joël Voordewind ook SGP-voorman Van der Staaij en de PVV-kamerleden Kortenoeven en De Roon aanzaten, alsmede Mient-Jan Faber (ex-IKV), en de dames Elise Friedman en Esther Voet van respectievelijke het CIDI en Nieuw Israelietisch Weekblad (Voet is overigens net ook overgestapt naar het CIDI).  Het Reformatorisch Dagblad wijdde een verslag  aan de bijeenkomst onder de kop 'Vredestichters nodig in Israel'. Afgezien daarvan verschenen er ook stukken over Saada inde Volkskrant, en op de site van de Wereldomroep (de lijst is lang niet volledig).

Wie is nu deze Tass Saada dat hij zoveel aandacht en publiciteit verdient? Wie is deze man die alom, van Volkskrant tot Christenen voor Israel, wordt aangekondigd als een ex-sluipschutter van de PLO, en chauffeur van Yasser Arafat die daarna alsnog het licht zag? Ex-Jodenmoordenaar, ex- terrorist en ex-moslim die zich bekeerde tot het christendom en nu pleit voor verzoening tussen Joden en Palestijnen? (Het is haast een cv die te mooi is om waar te zijn).  
En het antwoord op de vraag wie is Tass Saada  is simpel: de cv  IS dus gewoon ook niet waar, of hoogstens alleen ten dele waar. Tass Saada (die eigenlijk Taysir Abu Saada heet ) is niet de eerste ex-moslim die goedgelovige christenen zand in de ogen strooit met verhalen over een 'gruwelijk, terroristisch' verleden uit zijn pre-christelijke tijd en zijn daaropvolgende bekering tot het ware geloof in Jezus Christus - om daarmee vervolgens veel geld op te halen. Verhalen van de diep gevallen zondaar met wie het dankzij de Heere alsnog in orde kwam, zijn buitengewoon geliefd in kringen van het zeg maar, 'evangelische' christendom. En als het thema gevallen-zondaar-die-gered-werd-door-de-liefde-van-Jezus wordt verbonden met de in deze kringen ook erg gebruikelijke liefde voor Israel, dan geldt dat misschien wel des te meer. Tass Saada staat daarin niet alleen. Hij bevindt zich in het goede gezelschap van de 'bekeerde Palestijnse terrorist' Walid Shoebat, de van de dwaalleer van de islam teruggekomen ex-Egyptische Nonie Darwish, en de ex-verklikker van de Israelische geheime dienst (Shabak) Mosab Hassan Youssef (zoon van en vooraanstaand lid van Hamas). En misschien moeten we er de ex-Syrische Wafa Sultan (niet bekeerd maar wel uiterst anti-islam) en de ex-Libanese Brigitte Gabriel (die al christen wàs) meerekenen. Allemaal hebben die namelijk gemeen dat ze hun cv opleukten of domweg bij elkaar jokten om het effect te bereiken van hun overgang van een duister islamitisch/terroristisch/Israel-en-het-Westen-hatend verleden naar een heden van licht, anti-islamisme en pro-Israelisme. Allemaal hebben ze gemeen dat ze meeliften op de rabiaat anti-islamitische gevoelens van ultra-rechtse en evangelische kringen (met name in Amerika) En allemaal hebben ze gemeen dat ze er een dikke boterham aan verdienen. Tass Saada, die ook wel wat heeft met het bashen van de islam - zoals de Wereldomroep aangeeft bewondert hij Geert Wilders - is bepaald geen uitzondering.
Zijn cv gaat over hoe hij leerde Joden te haten, deelnam aan een slag tegen het Israelische leger (de slag bij Karameh), handgranaten gooide in huizen, Yasser Arafat kende en zijn lijfwacht en chauffeur was, een tijdje in Saudi-Arabië woonde, in 1974 naar de VS ging, zich in de jaren negentig tot het christendom bekeerde, leerde Joden lief te hebben (zoals de ondertitel van zijn boek zegt) en nu een soort NGO-tje in Jericho heeft (op dit moment houdt dat voornamelijk het runnen van een crèche in). Dit wordt dus door alle journalisten die hem interviewden overgeschreven, van Rolf Bos van de Volkskrant en Alfred Muller van het Reformatorische Dagblad tot de websitebeheerders van Christenen voor Israel. Niemand vraagt door. En dat is raar en onprofessioneel, want Saada's duistere, terroristische, Joden-hatende verleden bestaat volgens de gegevens die hijzelf verstrekt uit niet meer dan een jaar of twee (!) die hij zou hebben doorgebracht bij de PLO, namelijk van 1968-1970. Dat was van zijn 17e tot zijn 19e jaar.
Of Saada daadwerkelijk Arafat rondreed in die tijd is moeilijk te verifiëren, maar gezien zijn leeftijd niet buitengewoon waarschijnlijk. Of  hij echt handgranaten in huizen heeft gegooid is evenmin na te gaan, zolang hij geen bijzonderheden geeft om welke huizen dat dan wel ging. Het kan, maar is misschien niet heel erg waarschijnlijk. Want waar hij wèl verifieerbare details levert, valt hij als leugenaar door de mand. In zijn boek 'Arafat was mijn held' staan meteen al in het eerste hoofdstuk, dat gaat over de legendarische slag bij Karameh van 1968, twee kolossale onwaarheden plus zo'n keur aan onnauwkeurigheden en onjuistheden dat de vraag rijst of hij er echt wel bij was. De eerste onwaarheid is dat de PLO toen ''zelfmoordcommando's'' zou hebben ingezet. Geheel onwaar. Zelfmoordcommando's met bomvesten verschenen pas op het toneel in de jaren negentig. De tweede onwaarheid is dat de PLO tijdens de slag de Allenby-brug over de rivier de Jordaan zou hebben opgeblazen om de Israeli's van een terugtocht te weerhouden. Ook dat is kletskoek, zoals eigenlijk het hele verhaal dat Saada vertelt aan alle kanten rammelt als we het vergelijken met andere verslagen (zie bijvoorbeeld de versie van Wikipedia) .  
Afgezien daarvan kan deelname van Saada aan de slag bij Karameh nauwelijks, zoals hijzelf doet, als een terroristische activiteit worden gezien. Deze slag markeert de eerste keer dat de PLO (in nauwe samenwerking met het het leger van Jordanië) besloot verzet te leveren aan een van de toen frequente Israelische invallen (represaille-acties) in Jordanië, waarbij soms tientallen Palestijnen en Jordaniërs werden gedood. Het was een heroïsche daad, omdat van tevoren vaststond dat de slag niet te winnen was. Maar het feit dat zich eindelijk een organisatie manifesteerde die de Israeli's durfde te weerstaan, maakte de PLO in één klap populair in de Arabische wereld en bezorgde haar tienduizenden aanhangers. Als Saada deze daad van legitiem verzet aanmerkt als de 'terroristische' periode uit zijn leven waar hij spijt van heeft, is dat niet bepaald een manier om zijn populariteit te verhogen in Palestijnse kring. Hetzelfde geldt natuurlijk voor zijn bekering tot het christendom en zijn nadrukkelijk afstand nemen van de islam. En wat vanzelfsprekend helemaal zijn rol als 'vredestichter' ongeloofwaardig maakt, is dat hij zijn Palestijnse 'broeders' voorhoudt dat Israel het door God aan de Joden gegeven land is, Eretz Israel. Dat mag dan aan de bijbel zijn ontleend, maar iemand die zoiets zegt, diskwalificeert zichzelf volledig, zowel bij zelfs de meest goedwillende Palestijnse vredesactivisten als bij het Joodse en Israelische vredeskamp. Die beschouwen namelijk de bijbelse aanspraken op Eretz Israel van het rechtse zionistische kamp als één van de grootste struikelblokken voor een vergelijk tussen Israel en de Palestijnen - en terecht. Het feit dat Saada eraan toevoegt dat Joden en Palestijnen moeten leren in hetzelfde land te wonen (de Palestijnen met een soort van autonome -status, zoals hij tijdens de ronde tafelconferentie van de CU schijnt te hebben gezegd) doet daar niets aan af. Hoe zouden die Palestijnen zich daar dan moeten gedragen? Als een soort tweederangsburgers van een land dat nu eenmaal op grond van Bijbelse overlevering niet het hunne is ?
Het is jammer dat de meer orthodox christelijke gremia van de Nederlandse samenleving de flauwekul van mensen die zich opstellen als Tass Saada niet doorzien. Maar misschien is het wegens door de bijbel aangeleverde oogkleppen en de geringe kennis van de 'andere' kant van het conflict in die kringen, niet helemaal te vermijden. Ziehier bijvoorbeeld de reactie van Joël Voordewind (CU) op zijn ontmoeting met Saada: ''Wat ik sterk met hem deel, is dat we, zowel politieke partijen als kerken, in onze benadering van het conflict eenzijdigheden moeten vermijden en steeds moeten proberen beide kanten van de zaak in het oog te houden. Ook de Palestijnen hebben hun rechten. Laten we als christenen consequent de weg van de verzoening kiezen, en niet die van eenzijdigheid.''
Zeker, meneer Voordewind, mooi gezegd. Maar dan zou ik toch andere vrienden kiezen. Wat meer afstand nemen van het klakkeloos door Christenen voor Israel overgenomen concept dat wat Israel doet, inclusief het met nederzettingen vullen van de bezette Westoever, de vervulling is van bijbelse beloften. En gaan nadenken over vraag waaruit die Palestijnse rechten dan wel bestaan.

Aantal slachtoffers Israelische bombardementen op Gaza stijgt naar negen, nieuws staakt het vuren

Begrafenis van de woensdag bij een luchtaanval gedode Ismail al-Asmar. (Ma'an) De huidige serie Israelische van aanvallen die beantwoord worden met het afschieten van raketten vanuit Gaza, begon woensdag met de moord op dit lid van de Islamitische Jihad.

 Update vrijdagmorgen: De ontwikkelingen gaan snel. Sinds 01.00 uur vrijdagmorgen is e in Gaza weer een staakt-het-vuren van kracht. Ook de Islamitische Jihad heeft laten weten zich aan het bestand te zullen houden.  Hamas heeft een beroep gedaan op alle fracties om het na te leven. Het nieuwe bestand is tot stand gekomen na bemiddeling van Egypte en Egypte zal een belangrijke rol spelen bij het handhaven ervan, zei Nafeth Azzam, een van de leiders van de Islamitische Jihad.

Israel heeft donderdag aan het eind van de dag weer een luchtaanval op Noord-Gaza uitgevoerd. Daarbij werden nog twee leden van de Islamitische Jihad gedood, Salim Al-Arabid en Alaa Hamdan. Volgens Israel werden op dezelfde dag vijf raketten op Israel afgeschoten. Daar vielen geen slachtoffers bij.
Het aantal doden in de afgelopen 24 uur in Gaza is nu op negen gekomen. Er zijn 30 gewonden. Het totaal aantal doden van de Israelische acties sinds donderdag bedraagt nu 27. De Islamitische Jihad , die in 24 uur zeven van zijn mensen verloor, zei dat er geen weg terug is van de oorlog met de bezetting. 
Reuters meldt intussen dat Israel alsnog akkoord is gegaan met een gezamenlijk Egyptisch-Israelisch onderzoek naar de dood van de zes Egyptische politiemannen die donderdag, na de aanslagen bij Eilat, door Israelisch vuur omkwamen. Israel had eerder gezegd de voorkeur te geven aan twee gescheiden onderzoeken, Kennelijk heeft het nu  toegegeven in een poging de spanning met Egypte te verminderen. Een eis van Egypte dat Israel excuses maakt voor de dood van de politiemannen staat nog overeind - de Israelische minister Ehud Barak en president Peres hebben alleen 'spijt betuigd'.
De druk van de publieke opinie op de Egyptische regering houdt intussen aan. Er wordt nog steeds een sit-in gehouden voor de Israelische ambassade in Cairo. De bombardementen die Israel in Gaza blijft uitvoeren in weerwil van het zondag op aandrang van Egypte tot stand gekomen staakt-het-vuren, dreigt de  verhoudingen verder onder druk te zetten. Vrijdag wordt opnieuw een grote demonstratie gehouden bij de ambassade.  De organisatoren hopen op een miljoen mensen. 

Egypte en de moeizame transformatie van verzet naar democratie

Voor de Groene Amsterdammer schreef ik de volgende reportage over Egypte. Het stuk verscheen in het nummer van 13.7.11 - met andere illustraties - onder de kop De terugkeer van de geest

Democratie ( Carlos Latuff)

Mona Anis

'Mijn huis is bij het Talaat Harb-plein, niet meer dan drie minuten lopen van Tahrir. Mijn 24-jarige dochter was steeds op het plein. En omdat we zo dichtbij woonden bracht ze veel vrienden mee die bij ons de wc gebruikten en wat warms dronken voor ze weer teruggingen. En die zwarte woensdag 2 februari, toen er zoveel slachtoffers waren gevallen, heb ik ze gesmeekt om niet meer terug te gaan. Gehuild en geschreeuwd heb ik, maar ze trokken zich er niets van aan. Ze bleven gaan en zeiden dat ze het plein niet wilden opgeven, ook al kostte het ze hun leven. Een dag later begreep ik dat zij gelijk hadden en niet ik. Ik ben toen ook naar het plein gegaan en heb ik de mensen die ik daar kende mijn excuses gemaakt dat ik zo'n lafaard was geweest. Vanaf dat moment ben ik er ook iedere dag geweest.'

Mona Anis praat en praat. We zitten in haar kamer van de krant Al Ahram Weekly. Het is er een enorme bende. Boeken, papieren, alles ligt in het rond. Mona was bezig op te ruimen. Ze moet de kamer opleveren, ze gaat met pensioen. Ze is dit jaar 60 geworden en dan kan je kiezen in Egypte of je nog door wilt gaan tot je 65ste of stoppen. In december had ze besloten er een punt achter te zetten, want er was geen aardigheid meer aan. Ze werkte al meer dan 15 jaar bij de Weekly, die in de jaren negentig als een soort prestigieus Engelstalig uithangbordje van het grote Al Ahram-complex was opgezet. Toen waren er ook volop vrijheden en financiën. Maar de laatste tijd was het treurigheid troef. De liberale hoofdredacteur Hani Shukrallah, wiens adjunct ze was, was op een zijspoor gerangeerd. Er was een nieuwe, Mubarak-getrouwe vervanger op de krant geparachuteerd die volgens Mona nauwelijks Engels sprak, laat staan kon schrijven. Er was nog maar weinig geld, veel mensen waren vertrokken. Maar vooral de situatie in Egypte van de laatste jaren deed het hem. De totale stagnatie, de verkiezingen van 2010 waarbij Mubaraks Nationaal Democratische Partij zo'n beetje 100% van de zetels won en het bedrog er dikker op lag dan ooit. Het perspectief dat Gamal (Mubarak jr,) het stokje dreigde over te nemen - het kon allemaal niet erger. Vandaar dat ze wel weg wilde. Maar na de val van Mubarak had ze zich bedacht en op de valreep toch nog met geregeld dat ze in ieder geval het komende jaar nog iedere week een column zal leveren. Want nu was er toch wel een heel andere tijd aangebroken. Een tijd van hoop, een tijd waarin alles eindelijk weer in beweging kwam.

Een paar dagen later stuurt ze – zoals ze had beloofd – per email het stukje dat ze nog net voor de val van Mubarak in de Weekly publiceerde. Over hoe ze ernaast zat op die zwarte woensdag. En ze citeert Tawfiq al-Hakim, de vader van alle Egyptische toneelschrijvers, die het in de jaren dertig had over 'awdat al-ruh' - de 'terugkeer van de geest' – toen hij wilde aangeven wat de revolutie van 1919, de revolutie waarin Egypte een status van semi-onafhankelijkheid onder de Engelse overheersing had bevochten, had betekend voor de sfeer in het land. Tijdens de 18 dagen van verzet op Tahrir had Egypte eveneens zijn ziel weer teruggevonden, zo is de strekking van haar stukje.

Awdat al-ruh. Ik vind het mooi gezegd. Dertig jaar lang had Egypte en president aan het hoofd was van een systeem dat niet meer was dan een façade. Een parlement dat deed alsof het echt was, een quasi-oppositie en media die namaak-nieuws brachten – Oosteuropees aandoende leugens over hoe goed alles ging en hoe Mubaraks mening belangrijk werd gevonden in de wereld. Het Westen hielp die leugens in stand houden en prees Mubarak om de 'stabiliteit' die hij vertegenwoordigde en de zogenaamde 'hervormingen' die hij doorvoerde. Jarenlang verkeerde de 'geest' van politiek en sociaal Egypte daardoor in een Doornroosje-achtige sluimer, een deprimerend soort lethargie waarin creativiteit en vindingrijkheid eerder werden afgestraft dan beloond. De laatste paar jaar was dat allemaal nog erger. Tè erg, de corruptie te groot, de onderdrukking te voelbaar, de façade een belediging voor de intelligentie. Wie wil weten hoe het voelde, het Egypte van de laatste jaren van Mubarak, moet de ook in het Nederland vertaalde roman 'Het Yacoubian' lezen van de schrijver Alaa al-Aswani.

Maar nu, na de revolutie, is de ziel overduidelijk terug. Geen gesprek in Cairo dat niet gaat over het 'nieuwe' Egypte. Twee weken heb ik om een beeld te krijgen van hoe de Egyptenaren die geest weer tot leven hebben gebracht en wat ze denken ermee te gaan doen. Mijn eerste zegsman is Hani Enan. Hij is één van de voormannen van de Kefaya beweging, die in 2004/2005 werd opgericht als reactie op de toen duidelijker wordende dreiging dat Mubarak zou worden opgevolgd door zijn zoon Gamal. Kefaya (het naam betekent:'genoeg') was een los verband van oppositie-figuren van de meest uiteenlopende politieke kleuren, van links, via burgerlijk liberaal tot islamist. Het had geen eigen politiek program, je zou het een 'one issue' beweging kunnen noemen. De belangrijkste eis die het formuleerde betrof nieuwe presidentsverkiezingen met de mogelijkheid om ongehinderd tegenkandidaten in te kunnen dienen. Het was de eerste beweging die – in 2005 – openlijk vroeg om het aftreden van Mubarak.

Hani ontvangt me tegen middernacht in de wijk Moqattam. De plek is een duur ingericht kantoor (Hani vertegenwoordigt onder meer Philips' medische apparatuur in Egypte). hij biedt me dure Franse cognac aan. Het is niet wat je zou verwachten van een revolutionair. Toch is Hani's loopbaan vooral bepaald door zijn carrière als opposant. Al in 1968 demonstreerde hij als medicijnenstudent tegen Nasser en in de jaren zeventig was hij een van de deelnemers aan het studentenverzet tegen Sadat, onder tijdens de onlusten in '77 die de geschiedenis in zouden gaan als 'broodrellen'. Onder meer door de vele malen dat hij werd gearresteerd maakte hij uiteindelijk zijn studie niet af.

De harde kern van Kefaya, vertelt hij, werd gevormd door activisten uit het voormalige studentenverzet van de jaren '70 rond de legendarische, te vroeg overleden, studentenleider Ahmed Abdallah. Anderen kwamen via de comités van solidariteit met de in 2000 begonnen Tweede Intifada in de door Israel bezette gebieden. De meeste Kefaya-deelnemers waren intussen al over de zestig en zelf speelden ze niet echt een leidende rol bij de revolutie van Tahrir. Maar niettemin was het bestaan van Kefaya van doorslaggevend belang. De beweging fungeerde als een verzamelpunt, een soort katalysator van het verzet. Er was ook een jongerengroep en daaruit kwamen de vrije vakbeweging voort en de 6 Aprilbeweging, die beide een hoofdrol zouden gaan spelen bij de omwenteling. Kifaya leverde een plek voor hen om te vergaderen, en daarnaast geld en goede raad. 'We kwamen regelmatig met ze samen en leverden ruimte en faciliteiten. En in januari 2011 hadden we een dagelijks bijeenkomend follow-up comité. Je zou kunnen zeggen dat we optraden als consultants van de revolutie.'

Ahmed Maher

Ahmed Maher van de 6 April Beweging is mijn volgende gesprekspartner. Hani Enan, die me naar hem heeft toe geleid, beschreef hem als 'waarschijnlijk de echte vader van de revolutie'. Maher was de eerste die bedacht te gaan demonstreren op 25 januari, de Nationale Dag van de Politie'. Ahmed is 30, civiel ingenieur, een onopvallende zacht pratende man, maar samen met dames als Asmaa Mahfouz en Esraa Abdel-Fattah van de onafhankelijke vakbeweging is hij intussen een soort nationale beroemdheid. De 6 April Beweging, vertelt hij, kwam voort uit de groep Youth for Change, de jeugdafdeling van Kefaya. De beweging werd in 2008 opgezet een maand na een grote staking op 6 april bij de textielfabrieken in Mehalla al-Kubbra .ten noorden van Cairo. Ahmed, die eerst een blog had, begon een Facebook-pagina en lanceerde oproepen om de stakers bij te staan met tenten, dekens, en advocaten. In korte tijd had de pagina 70.000 leden. Dat aantal daalde nadat Ahmed en anderen waren opgepakt en gemarteld. Niettemin volgden andere demo's. Zoals een conferentie tegen de regeringspartij tijdens een Iftar in de Ramadan-maand van dat jaar, of een oproep tot een herhaling van de staking van 2008 en het dragen van zwarte kleding, die op 6 april 2009 – ook tot verbazing van de beweging zelf – resulteerde in een uitgestorven Cairo. Het was inderdaad ook de 6 April Beweging, vertelt Ahmed, die in 2009 en 2010 voor het eerst demonstreerde op de Nationale Politiedag - in 2009 waren er 500 deelnemers, in 2010 zo'n 1000 (en dit jaar werd het dus het begin van de revolutie). Nog een memorabel moment was er overigens toen de (internationale) 'Gaza Freedom March' op weg naar Gaza datzelfde jaar 2010 Cairo aandeed. Er werd met de Gaza-gangers samen gedemonstreerd, onder meer door van diverse kanten tegelijk naar het Talaat Harb-plein (vlakbij Tahrir) in downtown Cairo op te rukken.

Maar misschien het belangrijkste was dat Ahmed in 2008, kort na de oprichting van 6 April op een website stuitte, 'Academy for Change' geheten, waarin reclame werd gemaakt voor de methodes van geweldloos verzet, onder meer de methodes waarmee de 'Otpor' beweging in Servië Milosevic wist te verjagen. Het inspireerde hem om hetzelfde te doen. De gebalde opgeheven vuist van Otpor werd vanaf dat moment ook het symbool van 6 April. De beweging begon te experimenteren met een ander soort demonstraties en het mobiliseren van volkswijken. 'We gingen de wijken in probeerden van alles, zingen, feesten organiseren, toneelstukjes opvoeren. Ook probeerden we een soort alternatieve demonstraties uit in plaats van de traditionele manier. Buiten Cairo experimenteerden we bijvoorbeeld met flash mobs. Zo gingen we zingen op het strand in Alexandrië en vliegers oplaten. We werden de volgende dag opgepakt. Maar het werd langzamerhand steeds meer een succes. In 2010 stonden we bekend als 'al-Ahl al-magnoun', dat stelletje gekken, en hielden we elke week wel ergens zo'n betoging.'

In juli 2010 ontstond een nieuwe Facebook-groep, nadat in Alexandrië een zekere Khaled Said, die getuige was geweest van een drugsdeal van twee politiemensen, door hen werd doodgeslagen. De 6 April groep besloot tot samenwerking met deze groep die het werk was van een jonge manager van Google, Wael Ghoneim. 'En daarna was er in december van dat jaar de omwenteling in Tunesië die een inspirerend voorbeeld werd, ' zegt Ahmed. 'We besloten toen dat iedereen mee moest werken. Vanaf 15 januari waren er bijeenkomsten met allerlei groeperingen, zoals de groep van ElBaradei, de Khaled Said-groep, het Democratisch Front van Osma Ghazali Harb en de jongeren van de Moslim Broederschap. Op 20 januari besloten we dat we ons zouden opsplitsen en de demonstratie op 25 januari zouden beginnen vanuit verschillende armere buurten van Cairo, zoals Shubra, Bulaq, Imbaba, Bulaq al-Daqrour en nog meer andere.

En het verhaal is dat jullie de start in één van die volkswijken geheim wisten te houden voor de amn al-merkazi, de politie, zodat ze die ene groep niet zoals hun gewoonte is konden insluiten en immobiliseren en jullie met die ene groep konden doorbreken naar Tahrir?

Ahmed Maher, glimlachend: 'Nee, het was anders. We publiceerden op Facebook dat de demonstratie om 14.00 zou beginnen. Maar we zorgden dat we er met de mensen uit de wijken al om 13.00 uur waren, dus vóór de politie.'

Een regime naar huis sturen is één ding ook al was dat misschien moeilijk genoeg, maar Egypte omvormen tot een democratie is waarschijnlijk nog veel ingewikkelder. Buiten Egypte is er geen gebrek aan sceptici die denken dat het dat nooit gaat lukken. Maar in Egypte zelf is dat anders. Daar is de vraag niet òf het zal gaan lukken, maar hoe lang het zal gaan duren. Althans dat is de vraag in Cairo. Wat het platteland denkt is minder duidelijk. 'Dit was een typische stedelijke revolutie,' zegt de journalist Hani Shukrallah, 'en de helft van Egypte is platteland. Die andere 50% moet de veranderingen nog verwerken. Dat kan jaren gaan duren.'

Hani Shukrallah

Hoe de veranderingen aan de man te brengen bij die helft van de bevolking die geen deel had aan de revolutie, is maar één van de problemen die om een oplossing vragen. Een ander – groot – probleem is dat na het verjagen van Mubarak, niet meer dan wat halfbakken hervormingen zijn doorgevoerd. Zuiveringen betroffen alleen de top rond Mubarak, maar bijvoorbeeld niet de Staatsveiligheidsdienst, die verantwoordelijk was voor het grootste deel van de jarenlange onderdrukking. Hij is eenvoudig van naam veranderd en heet nu Nationale Veiligheidsdienst. De schuldigen aan de dood van bijna 1000 demonstranten zijn niet bestraft, de nabestaanden en de gewonden niet gecompenseerd. Bedrijven, lagere overheden en de rechterlijke macht zijn niet gezuiverd. De macht van de politie, die door de opstand was gebroken, is niet hersteld. Na januari opgepakte schuldigen zijn berecht voor militaire rechtbanken. En het belangrijkste van alles: de grondwet is via een referendum in maart een klein beetje aangepast, maar democratische grondrechten zijn daarmee nauwelijks gegarandeerd. En het is de vraag of dat wel in orde komt als – zoals het plan is – eerst verkiezingen worden gehouden en daarna een grondwetgevende vergadering wordt gevormd. Was de omgekeerde volgorde niet beter geweest? Partijen en pressiegroepen zijn daarover met de Hoge Militaire Raad (SCAF) in discussie. Mogelijk wordt de oplossing een compromis, waarbij – nog voor de verkiezingen – van een verklaring wordt aangenomen waarin zaken als vrijheid van meningsuiting van vergadering en andere grondrechten worden vastgelegd. Maar met zoveel onzekerheden en halfbakken hervormingen is het geen wonder dat de organisatoren van de demonstraties van Tahrir, zoals de Coalitie van de Jeugd van de Revolutie en de 6 April beweging de druk handhaven. De 6 April beweging heeft haar bestaan als pressiegroep zelfs geïnstitutionaliseerd. De beweging doet nu aan fundraising en heeft intussen 15.000 leden in diverse delen van het land, die ook elk 20 Egyptische ponden per maand (€ 2,50) aan contributie betalen.

Hussein Abdel Ghani

De halfslachtige wijze van besturen doet soms de vraag rijzen of de militairen eigenlijk echt wel democratisering van Egypte willen, of ze niet zelf uit zijn op de macht. Volgens de meeste waarnemers is dat echter niet waarschijnlijk. Mijn vriendin Noha, heeft een tamelijk simpel commentaar. Haar vader is generaal en zat op de militaire academie met maarschalk Tantawi, de leider van de SCAF. Tantawi woont naast hem. Hij kent hem goed en weet zeker dat hij volstrekt geen leidersambities heeft, en tevreden was met zijn baan als minister van defensie. Volgens Noha's vader is de slechte performance van SCAF gewoon te wijten aan onkunde. De militairen kwamen in actie om een machtsvacuüm op te vullen, maar hadden geen idee van wat hen allemaal te wachten stond. Noha wordt bijgevallen door haar kennis, Hussein Abdel Ghani, tot voor kort bureauchef in Cairo van de nieuwszender Al-Jazeera. Ook Hussein denkt dat de militairen gewoon niet weten hoe ze het allemaal het beste kunnen aanpakken. Er is geen draaiboek. Wel zijn er twee rode lijnen die niet mogen worden overschreden. Die zijn door de Amerikanen getrokken, die als sponsor van de militairen om het zo te zeggen (Egypte is na Israel de grootste ontvanger van Amerikaanse financiële en militaire steun) nog steeds en belangrijke vinger in de pap hebben. Die rode lijnen zijn: 1) blijf af van de vrije markt en draai niet zoals hier een daar gevraagd privatiseringen terug. En 2) maak geen inbreuk op de verhouding met Israel. Het laatste punt verklaart waarom de door minister Nabil al-Arabi in april toegezegde verzoening met Iran geen doorgang vond - en de opening van de doorgang naar de Gaza-strook bij Rafah, die hij ook had aangekondigd, maar heel even een feit was en ook alleen maar ten dele. Het verklaart ook waarom Al-Arabi zelf nu geen minister van buitenlandse zaken meer is, maar is doorgeschoven naar de ondankbare post van secretaris-generaal van de Arabische Liga.

Hoge Militaire Raad (SCAF), tweede van rechts maarschalk Tantawi

 En intussen is er ook het probleem dat de politiek in Egypte echt ongeveer vanaf de grond weer moet worden opgebouwd. Oude partijen hebben hun geloofwaardigheid verloren, doordat ze in de jaren van Mubarak waren veroordeeld tot de één of andere vorm van samenwerking met het regime. Zelfs de nationalistische Wafd-partij, die haar reputatie ontleende aan de strijd tegen de Britten in de vorige eeuw, is voor een deel haar aantrekkingskracht kwijt.
'We hebben niet alleen 30 jaar lang een repressief bewind gehad,' zegt journalist Shukrallah, 'Mubarak heeft in die tijd ook het politieke leven volledig vernield. Neem het dagblad van de Wafd. Ooit had het een oplage van een miljoen, nu is dat gezakt tot onder de 1000. Maar, ' voegt hij eraan toe, ' na de revolutie is er weer politieke ruimte. Miljoenen hebben zich daar intussen in begeven.'

Miljoenen? Shukrallah is duidelijk een optimist. Maar een feit is dat er in de korte tijd sinds het verdrijven van Mubarak heel wat activiteit is en tal van partijen uit de grond zijn gestampt. Sommige daarvan zullen zeker blijven. Zoals de partij waarvan Shukrallah zelf bestuurslid is: de Egyptische Sociaal-Democratische Partij, die anders dan de naam doet vermoeden niet socialistisch is maar liberaal en behalve vóór de vrije markteconomie ook voor de gelijkheid van alle burgers en een seculiere staat (al heet dat hier een civic state, omdat seculier – almani in het Arabisch - een soort bijklank van heeft verwerpelijke goddeloosheid). De partij heeft inmiddels 30.000 leden en voert driftig campagne- ook in de provincie. In het bestuur is ook het element van de 6 April beweging vertegenwoordigd in de persoon van de advocaat Ziad al-Aleimy, die trouwens tevens lid is van de Vereniging voor Verandering (het is geen partij) van presidentskandidaat Mohammed ElBaradei. Andere partijen hebben vergelijkbare programma's en bindingen met de recente potstbewegingen, daarondre zijn het Democratich Front van Osama Ghazali Harb en de Partij van de Vrije Egyptenaren van de rijke koptische zakenman Naguib Sawiris.

De nieuwe partijen, waaronder ook een paar linkse die nog niet erg van de grond lijken te komen, kampen echter allemaal met een enorm gebrek aan tijd. Zoals de zaken nu staan zullen de verkiezingen voor het parlement plaatsvinden in september. Dat betekent dat de tijd veel te kort is om voldoende aanhang en bekendheid te verwerven. Met de militairen zijn besprekingen gaande om de verkiezingen uit te stellen, maar de SCAF heeft niet laten blijken daar veel voor te voelen. Een partij die daar evenmin voor voelt is de Ikhwan al-Muslimin, de Moslim Broederschap, ongeveer de enige factor van betekenis die nog over is uit de Mubarak-tijd. De Broederschap heeft inmiddels ook haar eigen partij, de Vrijheid en Gerechtigheid Partij (FJP), en is zich er terdege van bewust dat zij qua organisatie bekendheid een voorsprong heeft. Hoe vroeger de verkiezingen hoe beter het voor haar is.

Maar dat wil niet zeggen dat de Broederschap zonder meer ook verzekerd is van een grandioze toekomst. Want de de FJP heeft intussen zoveel concurrentie gekregen dat ook zij zich wel zorgen moet maken. Ter rechterzijde is er een salafistische partij gekomen, Al-Nour (het Licht). Verder is haar jongerenbeweging, die erg actief was tijdens de protesten van Tahrir, nu voor zichzelf begonnen met een partij van de Egyptische Tendens (Hizb El Tayyar al Misri). De jongeren hadden al eerder gebotst met het ouderwets starre leiderschap van de Ikhwan. Wat de deur dichtdeed, was dat de Broederschap de progressief-islamitische Abdel Moneim Abdel-Foutouh uit haar gelederen verwijderde nadat hij zich tegen de wens van de leiding kandidaat had gesteld voor het presidentschap.

Abu el Ela Madi

En tenslotte is er nog – last but not least – concurrentie voor de Broederschap in de vorm van een progressieve islamitische partij, de Wassat (Midden-)partij. Deze partij heeft mede wortels in de Kifaya-beweging – sterker nog: Kifaya werd destijds in het huis van haar voorzitter Abu al-Ela Madi opgericht. Onder Mubarak deed de partij een paar keer tevergeefs een poging om te worden erkend, nu is zij eindelijk toegelaten. Wassat, vertelt voorzitter Abu al-Ela Madi me in het partijkantoor aan de Qasr al-Ainistraat, is voor een scheiding van kerk en staat, en voor gelijkheid van alle burgers, man, vrouw, moslim of kopt. Dat zou wat de partij betreft ook in een artikel moeten worden vastgelegd in de grondwet. De Wassat ziet de Turkse AKP van Erdogan als een lichtend voorbeeld, met haar program van democratie en economische vooruitgang. Maar glimlachend vertelt Abu al-Ela Madi er bij dat Wassat in één opzicht afstand houdt. 'Er zijn twee zaken waar we geen voorbeeld aan nemen. In Iran moeten de vrouwen verplicht een hoofddoek (hegab) dragen, in Turkije moet de hegab juist verplicht af. Wij willen geen van tweeën, wij vinden dat vrouwen hun eigen keuze moeten kunnen maken.'

Abu el-Ela Madi's loopbaan vertelt overigens veel over de partij. In de jaren zeventig nam hij dele aan het studentenverzet, als lid van de Gama'at al-Islamiyya (Islamitische Vereniging) die later gewelddadig zou worden. Vanaf 1979 was hij lid van de Moslim Broederschap, maar in 1996 stapte hij op omdat hij zich niet langer kon verenigen met de ondemocratische wijze waarop die beweging werd geleid. Op mijn tegenwerping dat de Broederschap juist in die jaren veel ervaring met democratie opdeed, omdat zij steeds de verkiezingen van belangrijke vakbonden als die van de artsen, ingenieurs en advocaten wist te winnen, zegt hij laconiek: 'Dat klopt. Maar ìk was degene bij de Broederschap die die portefeuille beheerde.'

Misschien is het goed om als laatste nog even journalist Hussein Abdel Ghani over de Ikhwan te citeren. 'Het is een beweging die vooral gedijde in de clandestiniteit,' zegt hij. 'De leiders behoren allemaal tot dezelfde generatie, werken in elkaars bedrijven, zijn vaak onderling in elkaar families ingetrouwd. Ze hanteren strenge normen, ze vormen haast een secte. Uittreden zoals Abu el-Ela Madi deed, was niet eenvoudig. Je werd verketterd, vervolgd en uitgestoten. Maar het is de vraag of de beweging de democratisering van Egypt wel zal overleven. Ik persoonlijk denk dat het best mogelijk is dat de Ikhwan in een paar jaar uit elkaar zal gaan vallen.'

Spanning rond Gaza stijgt opnieuw na doden Palestijnen

Palestijnse hulpdiensten onderzoeken de resten van de auto van Ismail al-Asmar (Ma'an)

Nieuwe update donderdagnacht 1.30 uur: Israel heeft woensdagavond opnieuw een rondje bombardementsvluchten uitgevoerd. Daarbij vielen opnieuw tenminste vier doden en meer dan 20 gewonden. Het totale dodental van de bombardementen van woensdag kwam daarmee op tenminste zeven in 24 uur. Onder meer een sportschool in Jabaliye in Noord-Gaza werd gebombardeerd, waarbij de 17-jarige Salama al-Masri werd gedood en een 20-tal mensen (onder wie zeven kinderen) gewond raakten. Een van de gewonden overleed donderdagmorgen aan zijn verwondingen. 
Bij een bombardement van het tunnel-gebied bij Rafah in het zuiden werden de 21-jarige Hisham Abu Harb,21  en nog een onbekende man gedood. Enkele mensen worden daar nog vermist. De diverse verzetsorganisaties reageerden met het afschieten van een 20-tal nieuwe raketten op Israel. Hamas maakte bekend dat er wat de organisatie betreft geen sprake is van een bestand.   


Updated: Israel heeft woensdag diverse luchtaanvallen in Gaza uitgevoerd. Daarbij werden drie mensen gedood en vijf mensen gewond. Israel meldde dat in de loop van woensdag zes raketten op Israel werden afgevuurd. De spanning is opnieuw gestegen. Twitteraars in Gaza meldden woensdagavond het afvuren van nog meer raketten. 
FDe eerste Israelische luchtaanval doodde woensdag heel vroeg in de morgen een strijder van de Al-Quds Brigades van de Islamitische Jihad. De 34-jarige Ismail al-Asmar reed in het zuiden van de Gaza-strook in een auto die door een Israelische raket werd getroffen. Een andere persoon werd gewond. Later op de dag werd in de buurt van Deir al-Balah in Midden-Gaza ook het totaal aan stukken geschoten lichaam gevonden van de 65-jarige Ismail Amoum. Ook Amoum was lid van de Islamitische Jihad.
Israel verklaarde dat Al-Asmar betrokken was bij 'wapensmokkel'. Ook zou hij, volgens de wat duistere verklaring,  geld hebben overgemaakt naar mensen die verantwoordelijk waren voor terroristische activiteiten in de Sinai. Wellicht was dat een verwijzing naar de aanlag van afgelopen donderdag bij Eilat. Er zijn overigens sterke aanwijzingen dat de plegers van die aanslag uit Egypte afkomstig waren en niet, zoals Israel beweerde  lid waren van de Volksverzetscomités in Gaza. Haaretz meldde vanmorgen nu ook, op gezag van een Egyptische krant, dat de Egyptische veiligheidsdiensten hebben vastgesteld dat tenminste drie van de aanvallers die aan deze aanslagen deelnamen Egyptische islamisten waren. Israel voerde na deze aanslagen bij Eilat  waarbij acht Israeli's omkwamen, uitgebreide luchtaanvallen uit op Gaza, waarbij volgens de meeste bronnen 15 mensen omkwamen (volgens mijn telling 17). Het zou zeker niet voor het eerst zijn dat Israel op grond van informatie van zijn inlichtingendiensten vergeldingsaanvallen op onschuldige derde partijen uitvoerde. Het bekendste voorbeeld is de inval in Libanon en de campagne om de PLO van daaruit te verdrijven in 1982 (10.000 - 20.000 doden). Die kwam na een aanslag op de Israelische ambassadeur in Londen, Argov, die was uitgevoerd op instigatie van Irak, door een Palestijnse splintergroep van Abu Nidal, die in een soort oorlogje was verwikkeld met de PLO van Yasser Arafat.

Kort na het doden van Al-Asmar voerde Israel nog een luchtaanval uit in Midden-Gaza. Twee mannen op een motorfiets raakten daarbij gewond. De aanvallen werden door Israel uitgevoerd ondanks het bestand dat sinds zondagavond van kracht was in Gaza en dat door alle Palestijnse fracties wordt nageleefd, behalve de Abu Ali  Mustafa Brigades van het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP). Het PFLP verklaarde zich verantwoordelijk voor het afvuren van tenminste twee raketten van de vier die er na het ingaan van het bestand nog op Israel werden afgevuurd. Ook de Islamitische Jihad, waartoe de nu vermoorde Al-Asmar behoorde, hield zich aanvankelijk aan aan het bestand. Maar de de spanning nam de moord op Al-Asmar weer toe. Later op de dag meldde de Islamitische Jihad dat zij, om de dood van Al-Asmar te wreken, vijf Grad-raketten  had afgevuurd. Ook de Abu Ali Mustafa Brigades van het Volksfront claimden een raket te hebben afgevuurd. Israel meldde dat zes raketten waren afgeschoten op plaatsen als Ashkelon, Ofakim, Eshkol en Pithat Shalom. Een kind van twee raakte daarbij licht gewond toen een huis werd geraakt.
Tegen de avond voerde Israel nog een luchtaanval uit op een groep mensen in Sheikh Radwan, een wijk van Gaza-stad. Daarbij werd één man,  gedood en één gewond, meldde Ma'an News. De gedode man, Atieh Maqat, was lid van de Islamitische Jihad. Volgens Israel was hij lid van een team dat tevoren raketten op Eshkol had afgeschoten. Twitteraars in Gaza meldden vervolgens, at later op de avond, het afschieten van nog meer zware Grad-raketten.    

In de middag miste overigens ook een raket uit Gaza doel  Het ding landde in het Egyptische deel van Rafah. Een vrouw raakte daarbij gewond.  

Erkenning van een PA-staatje op de Westoever is geen goed idee

Handala, het onsterfelijke Palestijnse kind dat de cartoonist Naji al-Ali ooit creëerde en dat symbool staat voor het Palestijnse streven naar zelfbeschikking, op 'de Muur' op de Westoever.

De Palestijnse Autoriteit is volop bezig met een campagne voor erkenning door de Verenigde Naties van een Palestijnse staat. Een keur van landen heeft al toegezegd vóór te gaan stemmen. Tenslotte erkennen meer dan 100 landen Palestina nu al (de Palestijnse staat was namelijk al uitgeroepen op een bijeenkomst van de Palestijnse Nationaal Raad, het PLO-parlement, in 1988 in Algiers). Zoals het er uitziet komt het voorstel van de PA op 20 september aan de orde in de Algemene Vergadering van de VN en zal het daar worden aangenomen. Daarna moet het bekrachtigd worden in de VN-Veiligheidsraad. En daar -  dat staat zo goed als vast - zullen de Verenigde Staten een veto uitspreken.
 
Is de erkenning door de Algemene Vergadering van de VN nu goed of slecht voor de Palestijnen, c.q. voor Israel., c.q. voor het streven naar vrede? De meningen daarover zijn verdeeld. Een deel van de Palestijnen ziet er een erkenning van de Palestijnse aspiraties in, een groot aantal anderen, zeker buiten de bezette gebieden, is echter tegen. Ook de Israelische regering is tegen. Israelische- en Joodse vredesorganisaties als Gush Shalom, Jewish Voice for Preace (JVP) of in Nederland Een Ander Joods Geluid (EAJG) zijn echter vóór. Het is de moeite waar de motivatie van JVP of die van EAJG na te lezen. 

JVP betoogt onder meer dat de erkenning weliswaar de bezetting niet beëindigt, maar dat die erkenning (en daarop volgende afwijzing door de VS en Israel) een discussie op gang kan brengen over het Palestijnse recht op zelfbeschikking en over het feit dat 20 jaar vredesbesprekingen alleen maar uitbreiding van de nederzettingen hebben gebracht. EAJG betoogt iets dergelijks. Het zegt dat  er moet iets gebeuren want de Israelische regering heeft al lang afstand genomen van de politiek van land-voor-vrede.
Terechte argumenten wat mij betreft, maar toch ben ik volstrekt tegen het huidige streven naar erkenning van de Palestijnse Autoriteit. Om meer dan één reden. Om te beginnen zou erkenning door de AV van de VN van een ministaatje op de Westoever ertoe leiden dat tevens de PA erkenning verwerft als het wettige bestuur erover. Dat zou totaal onterecht zijn, want de PA is illegaal. Het mandaat van president Abbas is verstreken in 2009 en de regering onder Salam Fayyad is zelfs nooit gekozen.
Verder vertegenwoordigt de PA alleen de Westoever en niet ook Gaza. Weliswaar werd in mei een verzoeningsakkoord gesloten tussen Fatah en Hamas dat de weg vrij maakte voor de vorming van een eenheidsregering, maar de PA (Fatah) heeft de uitvoering daarvan tot dusver verhinderd, onder meer  door de eis te handhaven dat premier Fayyad ook premier van een nieuwe regering zou moeten worden, ondanks het feit dat hij het symbool is geworden van de hardhandige onderdrukking van elke politieke tegenstand op de Westoever. De PA, die door het Westen op de been wordt gehouden, staat trouwens ook onder sterke druk van zijn westerse donoren die dreigen hun hulp te staken als zo'n eenheidsregering er daadwerkelijk komt.

Een tweede, nog belangrijker, argument is dat zo'n erkenning door de AV van de VN in de plaats dreigt te komen van VN-resoluties die de Palestijnse rechten erkennen. En dan gaat het met name om  resolutie 3236 uit 1974, waarbij Palestijnse grondrechten zoals het recht op zelfbeschikking en het recht op terugkeer werden erkend, en waarbij tevens de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie PLO, de koepel van alle Palestijnse verzetsorganisaties, werd erkend als wettige vertegenwoordiger van het Palestijnse volk. En nu weet ik best dat in het kader van een blijvende vrede hoe dan ook aan dat recht op zelfbeschikking zowel als aan dat recht op terugkeer grenzen zullen worden gesteld. Maar dat neemt niet weg dat het niet aangaat dat die rechten nu zonder meer terzijde zouden worden geschoven zonder dat het Palestijnse volk als geheel een kans heeft gehad mee te praten.
Anders gezegd: het is niet aan een PA - die zich sowieso, zoals de Palestine Papers eerder dit jaar duidelijk maakten, volledig als Palestijnse onderhandelingspartner heeft gediskwalificeerd  - om beslissingen te nemen namens het gehele Palestijnse volk. Die taak komt de PLO toe, die weliswaar op dit moment in een een tamelijk treurige staat verkeert, maar niettemin toch het enige instrument blijft waarin in principe ook Palestijnen in Libanon, Syrië, Jordanië en de verdere Palestijnse diaspora mede een stem hebben.

Erkenning van de ministaat onder PA-bewind dreigt dus, met andere woorden, afbreuk te doen aan de Palestijnse rechten. Vandaar dat het Nederlandse Palestina Komitee, zich tegen het huidige streven van de PA heeft verklaard. Het volgt daarmee overigens het standpunt van de Boycott National Committee (BNC), de overkoepelende Coalitie van Palestijnse grassroots-groeperingen die voor geweldloos verzet tegen de bezetting zijn en Boycot, Divestment en Sanctions (BDS) in praktijk brengen. Voor deze keer bevind ik me - al is dat denk ik niet voor het eerst -   in hun kamp1). En voor zover dat nog een toelichting behoeft kan ik er dit over zeggen: alleen een regeling die ook recht doet aan de gerechtvaardigde minimum-eisen van de Palestijnen maakt een kans als een duurzame vrede de geschiedenis in te gaan, niet regelingen waarbij sommige zaken onderweg ongemerkt onder het tapijt worden geveegd.    

Ali Abunimah (Electronic Intifada) zal zaterdagmiddag 10 september om 14.00 te gast zijn bij het Nederland

Ali Abunimah

Palestina Komitee in de Singelkerk (Singel 452) in Amsterdam. Hij zal onder meer spreken over de kwestie van de Palestijnse staat, over de aanvaring van de Electronic Intifada via ICCO met minister Rosenthal, over BDS, over de offensieven van de staat Israel tegen zijn critici en meer. Abunimah is een uitermate scherpe analyticus. Van harte aanbevolen!

1) Voor het standpunt van de Nederlandse regering zal het overigens allemaal weinig uitmaken. Die voelt zich gebonden door een motie uit februari van SGP, CU en CDA tegen het uitroepen van zo'n staat.  Zo zie je maar hoe christelijke politici zich op de meest onverwachte momenten aan de zijde kunnen bevinden van linkse Palestijnen en vredesactivisten.

Bestand in Gaza, botsingen in Hebron en Jeruzalem, spanning Egypte-Israel toegedekt

Gaza, 21 augustus 2011, na optreden van Israels luchtmacht (AFP)

Update maandag 22/8
De situatie in en rond Gaza was onduidelijk maandagmorgen, nadat Israel en de diverse Palestijnse organisaties in Gaza waren zondageen staakt-het-vuren waren overeengekomen dat om negen uur zondagavond inging. Dat gebeurde via bemiddeling van Egypte. Volgens Israel werden er nadien echter nog wel 12 projectielen op Israel afgeschoten. Ook voerde Israel zondagavond nog bombardementen uit in onder meer Zuid-Gaza, Khan Younis en Jabaliya. Maar maandag bleef het verder rustig en daardoor werd gaandeweg duidelijk dat het staakt-het-vuren standhield.
Zondag waren ook voor de avond nog diverse bombardementsacties. Een 12-jarige jongen werd daarbij gedood, terwijl bij een andere actie in Noord-Gaza zeven leden van de familie Sultan (onder wie twee kinderen) gewond raakten. Het totaal aantal slachtoffers in Gaza staat nu (volgens een telling verzameld door Occupied Palestine) op 17. Er zijn 47 gewonden. In Israel, dat de afgelopen dagen door meer dan 80 projectielen werd bestookt,  werd bij alle beschietingen één persoon gedood, en werden 16 mensen gewond, van wie een viertal ernstig, terwijl tienduizenden nachten in de schuilkelders doorbrachten.  Het Iron Dome-raketafweersysteem systeem bewees zijn nut, door enkele raketten bestemd voor Beer Sheba en Ashkelon te onderscheppen.

 De overeenkomst over een staakt-het-vuren mocht dan aanvankelijk niet goed werken, wel werd kennelijk een 'all-out' Israelische aanval erdoor voorkomen. Israel had zaterdagavond tanks samengetrokken bij de oostelijke grens van Gaza, terwijl kanonneerboten klaar lagen voor de kust en 'drones' en F-16's af en aan vlogen. Personeel van internationale organisaties was door Israel gewaarschuwd dat een escalatie op komst was en kreeg zondagmorgen de gelegenheid via grenspost Erez Gaza te verlaten. Het leken voortekenen voor een omvangrijke operatie, misschien zelfs een nieuwe invasie à la Cast Lead. De Israelische oppositiepartij Kadima vroeg expliciet om een 'massale operatie' in Gaza teneinde de leiders van Hamas een kopje kleiner te maken en vice-premier Silvain Shalom sloot bij een bezoek aan het zuiden een nieuwe 'grondoperatie'' niet uit.

In Oost-Jeruzalem en Hebron op de Westoever vonden zondag intussen botsingen plaats tussen Palestijnen en de Israelische politie en het leger. In Jeruzalem werden 1500 Palestijnen die protesteerden tegen de aanvallen op Gaza, ingesloten in de Al-Aqsa moskee door eenheden van de politie en de grenswacht. Eerder waren er  botsingen, waarbij diverse arrestaties werden verricht en een deel van Oost-Jeruzalem werd afgesloten. Volgens Israel gebeurde dat nadat een agent was gestoken met een mes. 
In Hebron braken onlusten uit nadat de Israeli's het huis bestormden van Mahmoud Qawasmeh, een lid van Hamas dat in een Israelische gevangenis zit. Ze bliezen enkele muren van zijn huis op. Ook andere huizen van leden van de familie Qawasmeh werden binnengevallen. Inwoners van Hebron bekogelden de militairen met stenen, stokken en flessen. Bij de botsingen raakten niet minder dan 55 Palestijnen gewond door traangas en rubber kogels. Ook hier werden de nodige arrestaties verricht. Israel had eerder, zaterdag, volgens  Maan News in Hebron en omliggende dorpen zo'n 120 Palestijnen, meest Hamas-aanhangers, opgepakt en opgesloten in een geïmproviseerd kamp, terwijl op de Westoever - onder meer bij Betlehem - geïmproviseerde zogenoemde 'flying' checkpoints werden opgericht.Dit alles kennelijk als voorzorg tegen eventuele woedende reacties als er een nieuwe grootscheepse aanval op Gaza zou worden uitgevoerd.

De afspraak over een staakt-het-vuren rond Gaza was onderdeel van een meeromvattende poging om de angel te verwijderen uit de tussen Egypte en Israel gerezen spanningen. In Cairo arriveerde zaterdag een Israelische delegatie die geleid werd door een niet nader genoemde hoge functionaris, meldde Reuters. Ook de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken Jeffrey Feltman nam aan de besprekingen deel. De  uitkomst van de gesprekken bleef enigszins duister. Egypte had aanvankelijk gezegd dat het geen genoegen nam met een 'spijtbetuiging' van Ehud Barak, de Israelische minister van Defensie over de dood door Israelisch vuur van vijf politiemensen van de Egyptische grensbewaking en dat het officiële excuses wilde. De aanvankelijke aangekondigde terugtrekking van de Egyptische ambassadeur uit Tel Aviv leek echter uit te blijven. Intussen veroordeelde de Arabische Liga, waar Egypte uiteraard deel van uitmaakt, de Israelische aanvallen in Gaza en waren er dagenlang demonstraties bij de Israelische ambassade in Cairo. De Braziliaanse cartoonist Carlos Latuff maakte de hiernaast afgebeelde cartoon van 'Flagman', de 23-jarige Egyptenaar Ahmad al-Shahat,  die 13 verdiepingen langs een gevel naar boven klom om de Israelische vlag van de Israelische ambassade te vervangen door de Egyptische en die intussen wereldberoemd is.

Een los eindje nog: Er zijn tekenen die erop wijzen dat de mannen die vrijdag de aanvallen op onder meer bussen bij Eilat uitvoerden geen Palestijnen waren en behoorden tot een dissidente Egyptische groep in de Sinai-woestijn. Egyptische onderzoekers zouden dat hebben geconcludeerd aan de hand van onderzoek van drie gedode aanvallers.

'Spiderman' verwisselt vlag bij Israelische ambassade in Cairo

Terwijl naar schatting 20.000 demonstranten staan te juichen haalt een Egyptische 'spiderman' (intussen omgedoopt tot flagman) de Israelische vlag weg van het balcon van de Israelische ambassade in Cairo en vervangt hem door de Egyptische. De flagman, Ahmad el-Shahat geheten, was tot ieders verbazing 13 verdiepingen langs de gevel naar boven geklommen.
Het was zaterdag de derde dag van grote demonstraties bij de Israelische ambassade wegens de Israelische aanvallen in Gaza en de dood van vijf Egyptenaren in de Sinai als gevolg van Israelisch vuur. ( zie ook hier) De belangrijkste eisen van de demonstranten was het uitwijzen van de ambassadeur. Er waren ook demonstraties in Alexandrië en in Ma'adi bij het huis van de ambassadeur. Blogger Hossam al Hamalawy (3arabawy) meldt dat er ook demonstraties waren in Fayoum, Beheira, Ismailia, Suez, Mansoura, Luxor en op andere plaatsen.

 'Flagman' Ahmad Shahat gaat na zijn actie op de schouders.

Israel speelt met vuur ten opzichte van Egypte

Egyptische demonstranten bij de Israelische ambassade in Cairo zaterdagmorgen vroeg. Pantserwagens van het Egyptische leger probeerden tevergeefs door de menigte te breken. Foto AP.

De verhoudingen tusen Israel en Egypte zijn ernstig onder spanning komen staan door de dood van vijf Egyptische politiemannen van de amn el-merkazi in de Sinai (geen militairen want die mogen daar volgens het Israelisch-Egyptische vredesverdrag van 1979 nauwelijks komen). De vijf, vier dienstplichtigen en een officier, werden donderdag door Israelisch vuur gedood toen Israelische troepen samen met de Egyptenaren achter weggevluchte aanvallers van de aanslagen bij Eilat aanzaten. Volgens sommige berichten werd er vanuit een Israelische helikopter op hen gevuurd, maar de verhalen over de toedracht zijn niet eensluidend.
De Egyptische overgangsregering-Sharaf kwam zaterdagavond in spoedvergadering bijeen en er kwam een comuniqué uit de bus dat de Israelische ambassadeur op het matje zou worden geroepen, dat Egypte excuses van Israel eist en dat de Egyptische ambassadeur in Tel Aviv zou worden teruggeroepen. Dat laatste zou bijna zonder precedent zijn. Het terugroepen van de ambassadeur gebeurde eenmaal eerder, in 2000, als protest tegen het harde Israelische optreden tegen de Palestijnen tijdens de Al-Aqsa-intifada.

'Israel heeft geen idee waar de aanvallers in Eilat vandaan kwamen'

Paul Woodward van de blog War in Context heeft iets gedaan waar ik te lui voor was. Onder de kop 'Israel heeft geen idee waar de aanvallers van Eilat vandaan kwamen' maakte hij een transcript van een gesprek dat Lia Tarachansky van The Real News Network had met lt. kolonel Avital Leibovitz van de Israelische legervoorlichtingsdienst. Tarachansky vroeg hoe het leger tot conclusies was gekomen over de identiteit van de plegers van de aanslagen bij Eilat van afgelopen vrijdag. Ik neem Woodward's tekst over:

Tarachansky: On what are you basing your conclusion that this group [the Popular Resistance Committees] is responsible for the terror attacks?
IDF Spokesperson: We did not say that this group was responsible for the terror attack. We based this on intelligence information as well as some facts that [we] actually presented an hour ago to some wires and journalists. Some of the findings that were from the bodies of the terrorists, and they are using for example Kalashnikov bullets and Kalashnikov rifles are very common in Gaza –
Tarachansky: Many terrorist groups use Kalashnikovs –
IDF Spokesperson: No, not many terror groups. I’m not saying — I’m referring to the terrorists that came from Gaza.
Tarachansky: Prime Minister Netanyahu said today that the group that was responsible for the terror attack was the one that was eliminated [in Gaza] and you’re saying that’s not the case?

IDF Spokesperson: I don’t know what he said [when speaking on Israeli national television] — I’m not Prime Minister Netanyahu. I’m saying that the group came from Gaza and I’m giving you proof why it came from Gaza — how we know it came from Gaza. This is all I’m saying.

 Luitenant-kolonel Leibowich van het Israelische leger gaf deze foto vrij van de bewapening van de aanvallers bij Eilat. Zoals gezegd, ze hadden een kalashnikov. Maar ... kunt u zich voorstellen dat ze met deze volledige bewapening door de tunnels bij Rafah zijn gegaan en vervolgens 200 kilometer hebben gelopen door de Sinai-woestijn? Niets is onmogelijk, maar is het waarschijnlijk? 

Woodward voegt eraan toe dat de Kalashnikov een van de meest gebruikte wapens in de wereld is. Volgens  Jane’s Infantry Weapons 2009/2010 is het een geweer dat in meer dan 70 landen opduikt. Ongeveer 20% van alle geweren ter wereld zijn kalashnikovs. Zeggen dat je weet dat de aanvallers uit Gaza kwamen omdat ze kalashnikovs hadden klinkt ongeveer net zo overtuigend als zeggen dat je weet dat ze uit Gaza kwamen omdat het Arabieren waren, zegt Woodward nog. Ik ben het daarmee eens. Zoals ook met het antwoord dat hij geeft op de door hemzelf gestelde vraag: waarom bombardeert Israel dan Gaza? Antwoord: omdat het de makkelijkste vorm van wraakneming is als er Joden worden gedood. Dan bombardeer je gewoon Gaza of ze nu iets gedaan hebben of niet. De Amerikanen - en trouwens ook de rest van de wereld - zullen er niet tegen protesteren.
En helaas dat is waar. Doden in Libië, in Syrië en andere Arabische landen worden nog wel gemeld. Maar als Gaza dagenlang van alle kanten onder vuur wordt genomen, wordt dat door de media, naar het lijkt, nauwelijks opgemerkt. Ik heb het wel eens eerder gezegd: Palestijnen worden net zo makkelijk geschoten als eenden of konijnen. Geen mens die er wakker van ligt.

PS AvitalLeibovich twitterde vandaag ook deze boodschap.

This a terrorist we killed yesterday named maatez Karelia from Islamic jihad terror group yfrog.com/gymtqywj yfrog.com/khqo5mmj

Eén van die door haar meegezonden foto's van een bloedenge terrorist gaat hierbij. De blog Occupied Palestine houdt een lijst bij van alle door Israel gedode Palestijnen - dit jaar 2011 zijn dat er al 159. En guess what, de naam Maatez Karelia komt er niet op voor. Jammer voor lt.-kol. Leibovich, jammer voor Israels inlichtingenwerk. Niet alleen de reden waarom ze doden klopt niet, ze weten ook al niet eens wie ze precies doden.  

Vijftien doden en chaos in Gaza na grootscheepse Israelische vergeldingsbombardementen

De laatste foto van Malik Sha'ath (2)

Updated.
Hoewel Israel nu, op vrijdagmorgen, nog steeds niet de bewijzen heeft getoond dat de plegers van de aanslagen van donderdag 18 augustus uit Gaza afkomstig waren (wie het waren is nog steeds onduidelijk behalve voor de blijkbaar helderziende Israelische inlichtingendiensten), was de afgelopen nacht het toneel van de gebruikelijke vergeldingsbombardementen op Gaza waarmee Israel pleegt te antwoorden in dit soort gevallen.
Het is moeilijk te beschrijven wat die vergeldingsbombardementen inhouden voor de 1,6 miljoen inwoners van de Strook die geen kant op kunnen. Wie het op twitter volgde (wat ik gisternacht deed) kreeg wel een beeld van de opeenvolgende inslagen die hele wijken op hun grondvesten laten schudden, terwijl het geweld van alle kanten kwam: F-16's die overvlogen, Apache-helikopters die raketten afvuurden, salvo's van kanonneerboten vanuit zee en (naar werd aangenomen) ook nog granaten die werden afgevuurd door tanks. En dat urenlang. Je reinste terreur, zinloze oorlogsmisdaden die behalve doden (acht deze nacht) en gewonden (onduidelijk hoeveel) en de gebruikelijke vernielingen, ook de nodige psychische schade toebrengt aan vooral kinderen, maar hen niet alleen (lees er de rapporten van diverse instanties maar op na)   .
Het geheel begon overigens in het begin van de avond met een beschieting vanuit de lucht van het huis van de familie Sha'ath in Rafah, waarbij zes mensen werden gedood. Onder hen waren de leider van de Volksverzetscomités (Popular Resistance Comittees, PRC) Kamal al-Nairab, zijn adjunct Imad Hammad, en drie andere leden van de PCR. Israel had beweerd dat de PCR verantwoordelijk waren geweest voor de actie in Zuid-Israel. Onder de slachtoffers van deze aanval was overigens ook de tweejarige Malik Sha'ath, de zoon van een van de andere omgekomen PRC-leden, Khaled Sha'ath. Hij vierde gisteren zijn tweede verjaardag, tevens dus zijn laatste. (AFP meldt dat de PCR expliciet heeft ontkend dat het iets met de aanslagen in Eilat te maken had. Dat gebeurde vrijdag bij de begrafenis van de slachtoffers. Andere groepen als Hamas en de Islamitische Jihad distantieerden zich al eerder van de aanslagen).

Chaos door Israelische treffers

Het echte geweld begon pas een uur na middernacht met een serie aanvallen op Noord-Gaza, Khan Younis en omgeving en Rafah en omgeving waaraan geen eind leek te komen  Bij één van de eerste bombardementen in Noord-Gaza werd het huis getroffen van de familie Abu Samra. Dit huis ligt dicht bij het voormalige centrum van de Palestijns inlichtingendienst. De 13-jarige Mahmoud Abu Samra werd hierbij gedood, terwijl 18 mensen gewond raakten.

Midden: Wijlen Mahmoud Abu Samra

Spanningen met Egypte na dood Egyptenaren. Temidden van de chaotische berichten over inslagen en slachtoffers, kwam ook een bevestiging vanuit Egypte dat de Israeli's, die blijkbaar ook nog steeds naar daders van de aanslagen bij Eilat op zoek waren, een Egyptische officier en twee dienstplichtigen van de Amn al-merkazi, de centrale veiligheidspolitie hadden gedood. Updates: De krant Al-Masry al-Youm meldt dat het dodental aan Egyptische kant vrijdag tot vijf is gestegen, nadat nog twee agenten man aan hun verwondingen zijn bezweken.  Reuters meldde dat Egypte een officieel protest bij Israel heeft ingediend en een officieel onderzoek wenst en de krant Daily News meldde dat generaal Sami Enan, de Egyptische opperbevelhebber, naar de Sinai is afgereisd in het kader van een eigen Egyptisch onderzoek. Cairo heeft intussen ook zijn ambassadeur uit Tel Aviv teruggeroepen. 
Donderdagavond waren er ook al gisteren geruchten over spanningen nadat Israel aan Egypte zou hebben gevraagd om troepen toe te mogen laten in een corridor tot aan Taba (7 km van de grens) en Egypte dat zou hebben geweigerd. Bij de Israelische ambassade in Cairo vond vrijdagmiddag en -avond een protestdemonstratie plaats.


En intussen slaagden milities in Gaza er, in een even begrijpelijke als zinloze tegenactie, in om niet minder dan 13 projectielen op Israel af te vuren, waaronder Grad raketten. Eén ervan raakte een gebouw in Ahsdod, waarbij zes mensen werd gewond van wie één ernstig. Andere kwamen terecht in steden als Beer Sheba en Ashkelon zonder veel schade aan te richten. Israel beantwoordde het afschieten van de raketten met nieuwe bombardementen, vrijdag, onder meer van het Nusseirat-kamp. 
In Washington gaf de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken Hillary Clinton een verklaring uit waarin ze zei dat de 'brutale en laffe aanvallen' bij Eilat "met voorbedachte rade gepleegde terroristische daden jegens onschuldige burgers leken te zijn'. 
Ze voegde eraan toe dat het geweld 'onze grote zorgen over de veiligheidssituatie in de Sinai onderstreept' en ze deed een beroep op Egypte daarvoor een oplossing te zoeken, waarbij ze niet vermeldde dat de situatie daar vooral zo onzeker is omdat de Israeli's bij de vredesakkoorden van 1979 hebben bedongen dat de Sinai nagenoeg gedemilitariseerd zou worden (Egyptische troepen mogen er dus - alleen in heel beperkte mate-  komen).
Over de aanvallen van Israel op Gaza zei minister Clinton geen woord. Ook de Nederlandse minister Rosenthal, die wel de aanvallen in Eilat veroordeelde, deed er het zwijgen toe, evenals trouwens nagenoeg alle  westerse landen. Blijkbaar is de wereld eraan gewend dat Israel als er iets akeligs gebeurt in Israel zelf, meteen de 1,6 miljoen inwoners van Gaza flink terroriseert.   

Update: Vanaf de middag vielen bij de nieuwe series Israelische bombardementen weer twee Palestijnse slachtoffers, de 30-jarige Ashraf Azzam en de 22-jarige Mohammed Enaya. Vervolgen werd Samed Abdel-Muati |van zijn motor geschoten door een raket uit een onbemand vliegtuigje. Tegen de avond doodde een raket uit een onbemand vliegtuigje opnieuw de berijders van een motorfiets, Anwar Saleem en Emad Abu Abdeh, allebei 21 jaar. Dit gebeufe bij de uitgang van het Bureij kamp. Hun lichamen waren zwaar verbrand, zei Adham Abu Salmiyeh, de woordvoerder van de medische hulpdiensten in Gaza. Enkele uren eerder waren bij hetzelfde kam twee kinderen ernstig gewond. Een van hen moest een been missen. Het aantal op Israel afgevuurde raketten steeg intussen tot 23.

Nog weer later op de avond, toen het aantal aanvallen het niveau van de voorgaande nacht ongeveer was gaan evenaren, werd een auto middenin Gaza-stad getroffen door een raket uit een onbemand vliegtuigje. Drie deerlijk verminkte en verbrande lichamen werden het Shifa ziekenhuis binnengebracht, evenals een paar gewonden. Een van de slachtoffers was de twee-jarige Islam Gregea. De andere twee waren zijn vader Mo'taz en diens broer Monther. De drie waren op weg naar huis vanuit het ziekenhuis, waar Mo'taz werkte als arts.  Het aantal slachtoffers steeg door de laatste treffers van de op afstand bediende onbemande Israelische vliegtuigjes van tien naar 15 doden. Er zijn 43 (in mindere of meerdere mate ernstig) gewonden, onder wie tien kinderen, negen vrouwen en vier ouderen.
Rond middernacht zegde Hamas het eenzijdige bestand met Israel op. 

De tweejarige Islam Gregea, Israels laatste slachtoffer