Bibi Netanyahu wijst de weg naar de een- staatsoplossing en BDS

 

Netanyahu spreekt het Congres toe

Er is veel gezegd de laatste dagen over speeches. Obama speechte over de Arabische wereld (en ook Israel-en Palestina), sprak met Netanyahu en hield vervolgens een toespraak voor de Joodse lobby AIPAC. Netanyahu sprak ook voor AIPAC, en hield gisteren een rede voor het Congres, die als het sluitstuk mag worden beschouwd van de hele reeks. De redes weken allemaal weinig van elkaar af waar het de 'technische' kernpunten betreft, maar verschilden wel aanmerkelijk qua toon.
Obama onderstreepte bij AIPAC dat het 'geen optie' is om niet te proberen vredesbesprekingen van de grond te krijgen. Hij wees erop dat 'het aantal Palestijnen ten westen van de rivier de Jordaan snel toeneemt', zodat de demografische balans verandert en het moeilijker wordt een staat Israel te handhaven die zowel Joods als democratisch is. (Ik vind dit altijd een afschuwelijk argument, een racistisch argument , maar we kunnen niet ontkennen dat het in Israel weerklank ondervindt). Ook zei hij dat de technologische vooruitgang het moeilijker maakt voor Israel om zichzelf te verdedigen als er geen vrede is . En tenslotte wees hij op de veranderingen in de Arabische wereld 'die worden bewerkstelligd door een nieuwe generatie' die maakt dat blijvende vrede niet meer met een of twee leiders kan worden bereikt maar door miljoenen moet kunnen worden gedragen.
Netanyahu sloeg tegenover het Congres een heel andere toon aan. Dat er nog steeds geen Palestijnse staat was, zo verklaarde hij, was de schuld van de Palestijnen. Zij hadden altijd geweigerd met de stichting ervan akkoord te gaan. Niet omdat ze tegen een Palestijnse staat waren, maar omdat ze tegen het bestaan van een Joodse staat ernaast waren. "Our conflict has never been about the establishment of a Palestinian state: It has always been about the existence of Israel as the Jewish state,' zei Netanyahu, die voor het gemak vergat dat de PLO al in 1988 (en ook via de akkoorden van Oslo) het bestaan van Israel erkend had, maar dat hijzelf pas in 2009 de eis heeft geïntroduceerd dat de PA nu ook Israel expliciet als Joodse staat zou moeten erkennen. De PA weigert dat onder het motto dat Israel zelf maar moet bepalen wat voor soort staat het is. Maar daaronder gaat het bezwaar schuil dat de PA geen uitspraken wil doen die afbreuk zouden kunnen doen aan de rechten van de Arabische minderheid in Israel en - belangrijker nog - vooruit zouden lopen op eventuele onderhandelingen over het Palestijnse recht op terugkeer.
Maar als de Palestijnse Autoriteit nog van mening zou veranderen dan zou Netanyahu bereid zijn tot een 'verreikend compromis'.Dan zou hij gedeelten afstaan van het bijbelse land Israel waar 'Israel al 4000 jaar een band mee had'. Waar Israel dus ook 'geen bezetter van was zoals de Britten in India, of de Belgen in Congo'. Vervolgens ging de Israelische premier dat verreikende compromis wat verder uitwerken. En toen  bleef er van dat verreikende karakter weinig over.
Hij vertelde dat de grens zodanig moet worden getrokken dat nagenoeg alle 650.000 kolonisten in de nederzettingen in Israel komen te wonen. Hij verklaarde dat Jeruzalem niet zal worden gedeeld. Hij zei dat de Palestijnse staat gedemilitariseerd moet worden en dat er nog lang een Israelische militaire presentie in de Jordaanvallei zal moeten blijven. Hij wees elk mogelijk gesprek over een Palestijns recht op terugkeer impliciet van de hand door te zeggen dat het probleem moet worden opgelost buiten de grenzen van Israel en dat Palestijnen die willen terugkeren eventueel welkom zijn in zo'n nieuwe Palestijnse staat. En tenslotte betoogde hij dat Israel niet zal gaan onderhandelen met een PA waarvan ook Hamas deel uitmaakt. Hij riep president Mahmoud Abbas op om diens pact met Hamas te verscheuren, 'want we kunnen geen afspraken maken met een PA die wordt gesteund door de Palestijnse versie van Al Qaeda'.

Het was een rede waarover een heleboel te zeggen viel  Maar om te beginnen vooral dit: het was een rede die een groot aantal voor de Palestijnen onaanvaardbare eisen op een rijtje zette. Bibi weet dat uiteraard, en de militante en arrogante toon waarin het geheel was vervat maakte eens te meer duidelijk dat de rede dan ook vooral de bedoeling heeft om de komende maanden en jaren elk vredesoverleg onmogelijk te maken, zoals hij dat ook in het verleden altijd heeft gedaan. Collega-blogger professor Juan Cole nam de moeite om nog eens de video van zo'n tien jaar geleden op te diepen en op zijn blog te plaatsen waarin Netanyahu - die zich onbespied waande - tijdens een huisbezoek aan familie die een familielid had verloren, zat op te scheppen dat hij de vredesbesprekingen makkelijk kon saboteren en de VS in zijn zak kon steken. Ik neem hem hierbij over:

En dat Netanyahu de Amerikanen in zijn zak kàn steken, hebben we moeten merken.  Tijdens zijn rede voor het Congres kreeg hij 55 keer applaus en 26 keer een staande ovatie, flink meer dan Obama bij diens laatste presentatie van The State of the Union. De vraag is hoeveel leden van het Congres beseft zullen hebben dat zij met al hun bijval voor Netanyahu ook klapten en juichten voor een consequente verkrachting van een flink aantal internationale regels, bijvoorbeeld de verboden in de Haagse en Geneefse conventies om gebied te verwerven doormiddel van geweld. Of om de eigen bevolking te verplaatsen naar veroverd gebied, dan wel  de overwonnen bevolkingen te verplaatsen,  of veranderingen aan te brengen in geografische en topografische gegevens van veroverde gebieden.
Maar de werkelijk vraag die na Bibi Netanyahu's optreden overblijft is natuurlijk wat er nu gaat gebeuren. Sommigen zeggen dat door de zekerheid dat er geen nieuwe vredesoverleg komt, de kansen zullen stijgen dat de Palestijnse Autoriteit in september een meerderheid krijgt voor het laten uitroepen van een Palestijnse staat door de Algemene Vergadering van de VN. Dat zou kunnen - (en ik ben benieuwd wat Nederland dan gaat doen, want er ligt namelijk een motie van de Tweede Kamer om daar tegen te gaan stemmen) - maar erg belangrijk lijkt het me allemaal niet. Het maakt namelijk geen einde aan de bezetting.
Ik denk dat we zo langzamerhand zullen moeten gaan erkennen dat de twee-statenoplossing er echt nooit meer zal komen en dat alleen een campagne voor gelijke burgerrechten voor alle inwoners van Palestina nog een kans maakt. De een-staatsoplossing, kortom (zie ook dit stuk van Neve Gordon op +972). Tegen een Bibi Netanyahu met zijn solide rechtse meerderheid in Israel, en een Amerikaans politiek establishment dat zijn voortgaande kolonisatie van de Westoever en Jeruzalem niet alleen niet kan of wil kan stoppen maar zelfs steunt, past alleen nog dat ene antwoord: geweldloos verzet, liefst zo massaal mogelijk, gecombineerd met Boycot, Divestment en Sanctions (BDS). Het is jammer. Ooit heb ik nog gedroomd van een federatie van de onafhankelijke staten Israel en Palestina of een dergelijke constructie. Maar federaties zijn iets van het verleden; de toekomst is aan BDS.

PS  Nog een andere dimensie: lees vooral Gideon Levy over de hoeveelheid hypocrisie die Netanyahu in zijn speech stopte. (Hier, in Haaretz)