Egyptische kunstenaars en intellectuelen zijn sinds ruim twee weken in een fel conflict gewikkeld met de nieuwe minister van Cultuur, Alaa Abdel-Aziz, die een aanhanger is van de Moslim Broederschap. Inzet is een ware slag om behoud van identiteit, tegen een minister die de hele culturele sector wil islamiseren. De strijd is grimmig, maar heeft - hoe kan het anders - ook ludieke kanten, met een nu al meer dan een week durende bezetting van het ministerie en dagelijkse performances op straat van acteurs, dansers en andere artiesten.
Het conflict begon eind vorige maand. De begin mei aangetreden minister begon toen aan een operatie waarbij hij in hoog tempo mensen op belangrijke posten in de culturele sector ontsloeg, die dan meestal werden vervangen door aanhangers van zijn eigen partij, de islamistische Vrijheids en Rechtvaardigheidspartij. In een interview met de krant Al-Masry al-Youm lichtte Abdel-Aziz toe dat hij een einde wilde maken aan een periode waarin "de cultuur het monopolie was geweest van een groep mensen, meestal linkse, die alle anderen uitsloten''. Bovendien, zo voegde hij eraan toe, wilde hij de culturele instellingen van de staat ontdoen van ''diepgewortelde corruptie".
De eersten die eraan moesten geloven waren eind mei het hoofd van de Algemene Egyptische Boeken Autoriteit, Ahmed Mujahid en het hoofd van de sector Schone Kunsten, Salah al-Meleigy. Toen de minister vervolgens ook de populaire directeur van de Opera van Cairo, Ines Abdel-Dayem de deur wees, werd het de culturele sector te gortig. De opera gelastte - onder applaus van het publiek - een opvoering van Aida af, hield in plaats daarvan een betoging met toespraken en kondigde een staking aan van drie dagen, een periode waarin zangers en andere werknemers uitbundig op straat voor de opera demonstreerden. Ook het Cairo Symfonie Orkest zegde zijn concerten af. Het kondigde zelfs een staking aan van onbeperkte duur. En intussen stapten veel kunstenaars uit protest op uit allerlei functies, zoals de schrijver, Bahaa Taher, winnaar in 2008 van de internationale prijs voor Arabische Fictie, die ontslag nam uit de Hoge Raad voor Cultuur.
Maar minister Abdel-Aziz was toen nog niet klaar met zijn kruistocht. Begin juni ontsloeg hij het hoofd van de Egyptische Nationale Bibliotheek (Dar al-Kutub) en verving hem door een professor in de literatuur, Khaled Fahmy, een bekende islamist. Fahmy op zijn beurt ontsloeg de directeur van het Nationale Archief dat onderdeel is van Dar al-Kutub. En de minister zelf ontsloeg intussen nog drie hooggeplaatste ambtenaren, respectievelijk het hoofd van de sectie wetenschappelijke instituten, het hoofd van het Historisch Instituut en de leider van de afdeling kwaliteitscontrole van het ministerie.
Voor de Egyptische kunstenaars was daarmee de maat vol. Op 5 juni begonnen zij een bezetting van het ministerie van Cultuur in de wijk Zamalek en die bezetting duurt nog steeds voort. Deelnemers zijn onder meer de schilder Mohamed Abla, film producer Mohamed El-Abd, uitgever Mohamed Hashem, de acteurs Mahmoud Kabil en Nabil El-Helfawy, literaire grootheden als Bahaa Taher en Son'allah Ibrahim en tientallen andere acteurs, filmmakers, musici, dansers en schrijvers. Binnen in het sjieke gebouw wordt de tijd gedood met het vertonen van films, discussies en symposia. En op straat buiten het gebouw vindt elke avond een artistiek evenement plaats, met optredens van de populaire band Eskenderella, de musici Rami Essam, Eman Bahr Darwish, Azza Balbaa en dansers van het ballet van de opera.
Op 11 Juni deden aanhangers van de Moslim Broederschap een aanval op de deelnemers van de bezetting, waarbij gewonden vielen. Maar sindsdien is het verzet alleen nog maar uitgebreid. De bezetters kregen daarna gezelschap van de imam van de Omar Makram Moskee op het Tahrir-plein, sheikh Mazar Shaheen, de journaliste Farida al-Shobashy, de filmregisseur Ali Badrakhan, de journalist Adel Hammouda, de voormalige vice-president van het Constitutionele Hooggerechtshof Tahany al-Gebaly, de tv-presentatoren Hayat Abdoun and Reem Maged en een aantal politici, terwijl er sympathiebetuigingen kwamen van kunstenaars in Fayoum en Damietta.
Rechter Gebaly hield een speech,waarin hij betoogde dat Egypte met zijn identiteit gebaseerd op 7000 jaar van diverse, gelaagde culturen, nu 'behoefte heeft aan moderniteit, een modern constitutioneel systeem. We moeten voortgaan met het creëren van een moderne republiek.We moeten ons niet achterwaarts bewegen.'
Geen opmerkingen:
Een reactie posten