Hebben de Palestijnen een ''doodscultuur''?

Israeli's hebben over het algemeen een vertekend beeld van Palestijnen. Dat komt onder meer doordat Joden en Palestijnen in het kleine gebied Israel/Palestina totaal gescheiden van elkaar leven. Palestijnen in de bezette gebieden zijn weggestopt achter een Muur. Joden zien hen alleen als ze kolonist zijn of soldaat en hen eronder moeten houden. 
Binnen de grenzen van het eigenlijke Israel leven de twee groepen eveneens langs elkaar heen. Weinig Joden kennen Palestijnen persoonlijk, vriendschappen komen bijna niet voor. Vooroordelen, die al een lange geschiedenis  hebben worden versterkt doordat alle Palestijnen die zich niet bij de bezetting neerleggen stelselmatig in de Israelische media en bijna iedereen in Israel ''terroristen'' worden genoemd. Kinderen nemen de stereotypen van hun ouders over en op school worden die nog versterkt, doordat de schoolboeken Palestijnen afschilderen als primitief, onbetrouwbaar en moordlustig.
De Israelische premier Netanyahu is een goed voorbeeld van hoe de beeldvorming is doorgedrongen. Kortgeleden zei hij in een speech voor de Knesset dat er in de huidige tijd geen mogelijkheid is voor een twee-statenoplossing omdat de Palestijnen daar volgens hem niet aan toen zijn. Zij zouden een   ''doodscultuur'' kennen.  Hij legde dat als volgt uit: de golf van aanvallen met messen die al sinds oktober woedt (de golf van ''terreur'' zoals hij het noemde) komt niet voort uit wanhoop over de bezetting, zoals sommigen denken. Nee, die ''terreur'' is volgens hem het resultaat van ''een totalitaire ideologie van de Palestijnen  en een wens om Joden te doden''.
Een doodscultuur. Palestijnen zijn blijkbaar een ander soort mensen, volgens Netanyahu. Heel anders dan Joden in elk geval. Het feit dat ze onder een bezetting leven is niet erg voor ze. Dat hun land stelselmatig wordt afgepakt, dat hun mogelijkheden qua beroep, studie, bewegingsvrijheid en wat dan ook al hun hele leven is ingeperkt, dat ze stelselmatig worden geterroriseerd door kolonisten en militairen, dat doet hen kennelijk niet zo veel. Nee, dat ze wat Netanyahu ''terreur'' noemt uitoefenen is omdat ze graag dood willen. Of omdat ze graag anderen, met name Joden, willen doden, want zo is nu eenmaal hun cultuur.
Netanyahu plaats zich met deze uitspraak stevig in de traditie van wat onder Midden-Oostenkenners  ''Oriëntalisme wordt genoemd.
Oriëntalisme was oorspronkelijk vooral de wetenschap die zich bezighield met de bestudering van andere volken en culturen. Zij nam met name een hoge vlucht in de 19e eeuw, toen het Westen volop koloniën had en het nuttig werd geacht meer te weten van de zeden en gewoonten van de ''inboorlingen'' die werden overheerst. Behalve nuttige feiten betreffende andere culturen en volken leverde dat ook conclusies op die de overheersing door de witte man rechtvaardigden. Zo kwamen Oriëntalisten tot de conclusies dat zwarten ''primitief'' waren, en ''inlanders'' in (bijvoorbeeld Nederlands-Indië) ''lui'', terwijl Arabieren ''hun driftleven niet onder controle hadden''. Al deze volken hadden gemeen dat ze niet in staat waren een geordende maatschappij te vormen, zodat met maar beter was dat ze door strenge, blanke meesters werden bestuurd.
Tegenwoordig heet het bestuderen van andere culturen anders. Nadat Edward Said in de jaren '70 in zijn boek ''Orientalism'' liet zien dat er nog veel sporen van deze neerbuigende, racistische en vooringenomen manier van beschouwen waren achtergebleven bij - bijvoorbeeld Midden-Oostenkenners - werd Oriëntalisme een soort scheldwoord. Maar dat wil niet zeggen dat Oriëntalisme nu is uitgebannen. We komen vormen ervan nog dagelijks tegen. Mensen die onder het mom van ''islam-kritiek''  in elke moslim een potentiële bedreiging zien, maken zich in feite aan dezelfde stereotyperingen als de 19e eeuwse oriëntalisten schuldig. Ook de wijze waarop de meeste Israeli's naar Palestijnen kijken en hen ''een andere mentaliteit'' en een ander gevoelsleven toeschrijven is er een voorbeeld van, en dat voorbeeld wordt maar te vaak door Israels verdedigers gevolgd.

Anna Krijger

Neem bijvoorbeeld een recent artikel van Anna Krijger (rubriek Opinie in NRC Handelsblad van 12 februari 2016). Zij betoogt daarin dat Israel de ''Palestijnse martelaarscultus in stand houdt''. Haar verhaal gaat over het feit dat  Israel sinds oktober met grote regelmaat plegers van aanslagen met messen ter plekke heeft geëlimineerd.  Haar cijfers kloppen niet. Ze heeft het over 104 gedode Palestijnen terwijl het getal in werkelijkheid al boven de 180 ligt. Ook is het onjuist dat Israel, zoals zij beweert,  in de helft van het aantal aanvallen tot arrestatie is overgegaan. Evenmin vermeldt ze dat zeker bij een meerderheid van al de Palestijnen die werden gedood, grote twijfel bestond aan de vraag of ze wel een zodanige dreiging vormden dat het gerechtvaardigd was hen neer te schieten, laat staan om ze met meerdere kogels af te maken, zoals nu is gebeurd. En ook geeft ze niet aan dat in een niet te verwaarlozen aantal gevallen Palestijnen werden gedood waarvan mag worden aangenomen dat ze helemaal geen aanval in de zin hadden. Er zijn fotosequenzen van een aantal gevallen waarop te zien is dat Palestijnen die dood op straat lagen pas later van een mes naast hun lichaam werden voorzien.

Wat ze wèl meldt al zegt ze het niet met zoveel woorden, is dat de Israeli's een politiek toepassen van ''to shoot to kill''. En daar zit ook het oriëntalistische aspect van haar stuk in verwerkt, want ze schrijft niet dat dit immoreel is, omdat in geen enkel geval een behoorlijk onderzoek volgt, zodat in feite elke bewapende Israeli een soort James Bond is met een ''lincense to kill' en dat het het gelijkstaat aan standrechtelijke executeren, oftewel moord. Nee, ze schrijft dat op die manier, de Israeli's eigenlijk doen wat de Palestijnen het liefste willen, namelijk hen het martelaarschap verschaffen. En dan zijn de Palestijnen blij, want de gedode Palestijn ontvangt een hemelse beloning in de vorm van 72 maagden, en kwijtschelding van alle zonden, en de familie is ook in de wolken, want die wordt gefeliciteerd en krijgt geld, en er worden snoepjes uitgedeeld.
Het is bij Krijger precies als bij Netanyahu: Palestijnen zijn anders, hebben een doodscultuur. Het is niet zo dat de Israeli's op een misdadige manier reageren op de zoveelste uiting van Palestijns verzet tegen de bezetting. Nee, ze draait het om. Het zijn de Palestijnen die hierom vragen: ze vinden het fijn om te doden en om vooral ook om dood te gaan. En de familie is ook helemaal niet bedroefd, want zo is nu eenmaal hun cultuur. Hoe oriëntalistisch wil je het hebben, zal ik maar zeggen. En dat dan, compleet met het verhaal van de 72 maagden - alsof dat niet ook binnen de islam teruggaat op een omstreden hadith (overlevering van de profeet) die zeker niet door iedereen voor waar wordt aangenomen. Ik persoonlijk ken geen enkele Palestijn of moslim die erin gelooft. En alsof al die Palestijnen die werden gedood diep gelovig, zeg maar: aanhangers zijn van Hamas of salafist of zoiets zouden zijn geweest. En alsof iemand iemand die sterft in de strijd voor een eigen vaderland aanspraak zou kunnen maken op hemelse beloningen die volgens de shari'a alleen verstrekt worden aan strijders die vallen in dienst van het geloof - iets wat toch echt wat anders is.  
Iemand als Krijger, afgestudeerd Arabist, zou beter moeten weten dan aan te komen met deze oriëntalistische crap, maar misschien heeft ze Edward Said nooit gelezen en ook niet zo goed opgelet tijdens colleges over de islam. Trouwens ook haar uitsmijter - dat de Israelische troepen de Palestijnen die dood willen niet hun zin zouden moeten geven - mag er wezen:
''Arrestatie, een eerlijk proces en gevangenisstraf, zonder mythische status, zijn lang niet zo begerenswaardig als de geneugten van die zouden volgen op een martelaarsdood. Een potentiële aanslagpleger die vrijwel zeker weet dat hij na zijn daad in een Israelische cel belandt in plaats van het paradijs, denkt wel twee keer na.''
Zou het? Echt? En een laatste vraag: Kent Krijger ook maar één Palestijn die ooit onder de militaire ''rechtspleging'' van de Israelische bezetters een ''eerlijk proces'' heeft gehad?