Dirk Jan van Baar en de pseudo-gematigdheid waar de Volkskrant tegenwoordig zo dol op is

 Er zijn in Nederland types die alles wat moslim is haten. Die blij zijn met iedere nieuwe oorlog die Israel ontketent, omdat dat tegen de moslims gaat (alsof er geen Arabische christenen bestaan). Die staan te juichen bij elke Palestijn die wordt gedood. Ze zijn aanhangers van Geert Wilders, Leon de Winter of Afshin Ellian.
Er zijn anderen die minder extreem uit de hoek komen. Die niet juichen  bij elke dode moslim, maar intussen - net als Wilders - wel vinden dat alle Syriërs, Irakezen, Palestijnen en Egyptenaren tot één en dezelfde, islamitische pot nat behoren van moslims die christenen en joden haten. Die in Israel - net als Wilders - een soort 'joods christelijke' culturele verwantschap menen waar te nemen en daarover op catechesatie of op hun roomse school over hebben geleerd. (Na de oorlog wel te verstaan. Vóór 1945 was er nergens sprake van een joods-christelijk erfgoed. Oh nee).
Die minder extreme mensen gaan vaak door voor 'gematigd'. Immers zij willen de Palestijnen niet deporteren of verjagen zoals Wilders. Nee, zij zijn voor een regeling. Maar dan wel één op Israels termen. Zij vinden dat de Palestijnen een toontje lager moeten zingen, omdat die zelf kansen op vrede zouden hebben laten lopen. Ook vinden zij dat de nederzettingen helemaal geen beletsel voor vrede vormen. En dat Jeruzalem Israelisch hoort te zijn, want het zou al 2000 jaar Joods zijn. En onder Israelisch beheer zou het 'beter af zijn'. Verder zouden wij meer oog moeten hebben voor de veiligheidseisen van Israel.   
Eén zo'n ''gematigd'' iemand is Dirk Jan van Baar. Op 8-8-13 schreef hij een stuk in de Volkskrant dat al deze zogenaamd 'gematigde' beweringen op een rijtje zette. Wat de onderbouwing van die ''gematigde'' beweringen betreft, stond het stuk echter zo vol onzin dat het bijna onbegonnen werk is het allemaal tegen te spreken. Dat ik daar toch een poging toe doe, is omdat de Volkskrant tegenwoordig vaak dit soort schijnbaar doordachte stukken aan het publiek presenteert. Dit soort namaak-redelijkheid doet het goed bij veel lezers. Blijkbaar is het niet meteen voor iedereen duidelijk hoe slecht geïnformeerd en hoe volstrekt eenzijdig types als Van Baar zijn. En daarom is dit soort stukken in feite gevaarlijker dan de herkenbaar rabiate onzin van Wilders en zijn vriendjes.  
Van Baar schreef bijvoorbeeld:  

.......Jammer, want in Nederland bestaat al genoeg sympathie voor de Palestijnen. De regering is voor labeling van Israëlische producten uit de bezette gebieden en enkele supermarkten boycotten die al. Ik had graag eens een ander geluid gehoord over die kolonisten. Religieus zijn ze wel, verbonden als zij zich voelen met de heilige grond van Judea en Samaria. Militant zijn ze ook, wat nooit een aangename mensensoort oplevert, en ze houden er om ideologische redenen grote gezinnen op na. Maar daarmee zijn zij nog geen halvegaren. Naar alle menselijke maatstaven leveren zij grote prestaties, ook economisch, zonder veel sympathie in eigen land. Veel Israëli's zijn de kolonisten vanwege hun geloofsijver en daarmee verbonden privileges liever kwijt dan rijk, maar de kolonisten putten kracht uit hun geloof. Helemaal achterlijk kunnen zij niet zijn, want om naar het buitenland te exporteren moet je bij de tijd zijn. Verder wonen er ook veel 'gewone' Joodse immigranten in de nederzettingen, omdat de woningen daar goedkoper zijn.

Wat valt hierover te zeggen? Allereerst natuurlijk dit:  Van Baar wil een lans breken voor de kolonisten maar hij houdt een verhaal dat al jaren geleden  is achterhaald. Natuurlijk zijn er geloofsijverige, ideologisch bezielde kolonisten. Zij waren ook ooit de voorhoede van het kolonistenwezen, maar dat zijn ze al ruim 20 jaar niet meer. Ze zijn al lang overvleugeld door de 'gewone burgers' die in de nederzettingen zijn gaan wonen, omdat de Israelische regering de grond daarvan zonder compensatie heeft afgepakt van de Palestijnse eigenaars en de bouw van huizen, crèches, scholen, infrastructuur en transport heftig heeft gesubsidieerd, zodat wonen in een nederzetting veel en veel minder kost dan wonen in Tel Aviv of Jeruzalem. Dacht Van Baar nou echt dat de meer dan 25.000 inwoners van een nederzetting als Ariël, of de meer dan 35.000 inwoners van Ma'aleh Adumim allemaal keppeldragende ideoloogjes waren? En dacht hij nou echt dat het feit dat de kolonisten voor de export werken bewijst dat ze 'niet achterlijk' zijn? Hij heeft zeker nog nooit gehoord van industriegebieden als Barkan (bij Ariël) waar meerdere vierkante kilometers Palestijnse grond zijn ingenomen door een uitgestrekt industriegebied met grote bedrijven, Israelische, maar ook internationals. Misschien moet hij eens de site 'Who profits' bezoeken, waar uit de doeken wordt gedaan welke multinationals dat zijn en wie er in Israel allemaal economisch van de bezetting profiteert.
Als Van Baar zich er echt in verdiepte zou hij mogelijk van verbazing van zijn stoel vallen, want 'de nederzettingen' met hun 600.000 inwoners vormen een gigantisch complex, dat zonder de uitgebreide financiële, logistieke en juridische steun van de Israelische regering niet in de verste verte tot deze omvang had kunnen groeien. Dat is nu juist waarom de nederzettingen wel degelijk HET struikelblok vormen voor een regeling. Het is een grote door de Israelische staat aangedreven onderneming om zoveel mogelijk waterbronnen, grond en grondstoffen bij Israel te trekken, ten detrimente van een Palestijnse staat, - of, waarschijnlijk -   met het oogmerk om zo'n Palestijnse staat onmogelijk te maken. En, zo voeg ik eraan toe nadat ik de vorige twee weken nog eens de situatie van dichtbij heb gezien, waarschijnlijk is het punt dat zo'n staat ook al lang niet meer levensvatbaar kan zijn, al lang geleden bereikt.

 Flatblokken in Modi'in Illit, een van de snelst groeiende nederzettingen, met meer dan 30.000 inwoners.

Maar niet volgens de deskundige Van Baar: 
In Europa wordt het Israëlische nederzettingenbeleid als het grootste obstakel voor vrede in het Midden-Oosten gezien, en de kolonisten met hun excentrieke gedrag zijn daarbij een gemakkelijke zondebok. Maar voor 1967, toen er nog geen door Israël bezette gebieden waren met Joodse kolonisten, was er ook geen vrede in het Heilige Land. Een Palestijnse staat op Arabische bodem was er al helemaal niet. En wie vandaag naar de ontaarding van de Arabische Lente kijkt, en naar de burgeroorlog in Syrië, kan onmogelijk volhouden dat de Israëlische bezettingspolitiek het grootste probleem in het Midden-Oosten is. Wel wordt het voor de Palestijnen steeds moeilijker een eigen staat te vestigen naarmate de Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever langer duurt.

Ach Van Baar, de historicus, die hier met het grootste gemak de geschiedenis wegpoetst  alsof  die er nooit is geweest. Als hij wel eens een boek gelezen had over het onderwerp, wist hij dat in 1948 - tijdens wat Israel zijn Onafhankelijkheidsoorlog noemt - de Westoever volgens een afspraak tussen Israel en Jordanië - door de Jordaniërs is bezet.  (Leestip voor Van Baar: Avi Shlaim, Collusion over the Jordan, New York 1988. Daarin valt te lezen hoe Israel en Jordanië, de twee staten die er belang bij hadden om te voorkomen dat er een Palestijnse staat zou ontstaan, onder één hoedje speelden). 
De Palestijnse gemeenschap was in die tijd door het verjagen van 800.000 mensen en de totale verovering van Palestina volstrekt uit elkaar gespeeld. Maar eind jaren '50 ontstond toch in Libanon en Syrië het Palestijnse  verzet. Na 1967 - en nadat Israel de Westoever weer van Jordanië had afgepakt - kreeg dat vorm in een Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) waar Yasser Arafat en diens Fatah-beweging de dienst  uitmaakten. Die PLO streefde aanvankelijk naar een terugkeer naar de situatie van vóór 1948, toen Israel nog niet bestond. Maar onder leiding van Arafat werd dat streven geleidelijk en met veel moeite omgebogen naar de compromisoplossing, de 'twee-staatsoplossing', waarbij de Palestijnen genoegen namen met 22% van hun oorspronkelijk grondgebied, namelijk Gaza, de Westoever en Oost-Jeruzalem. In embryonale vorm werd dit al in 1974 door de PLO aanvaard. In 1988 werd het met zoveel woorden vastgelegd in een verklaring tijdens de Palestijnse Nationale Raadsvergadering in Algiers. In Israel was praten met de PLO (die dat wel wilde en ook probeerde) intussen al die jaren ''not done''. Israel was pas bereid over een twee-staatsoplossing na te gaan denken na 1993, toen het de Akkoorden van Oslo had ondertekend. Maar het blijft ook daarna  - als we alleen al naar het nederzettingenprogramma kijken - op zijn minst een grote open vraag of Israel ook werkelijk ooit serieus de uitgestoken Palestijnse hand van de twee-statenoplossing heeft aangenomen.
En ja, zo'n verwijzing naar de 'ontaarding van de Arabische Lente' doet het vast wel goed bij een groot publiek. Alleen is onduidelijk wat de burgeroorlog in Syrië in godsnaam te maken zou kunnen hebben met het Palestijnse probleem. Waarom zou onderlinge strijd van het ene volk een reden kunnen zijn om een ander volk, de Palestijnen, niet te geven wat hen minimaal rechtens toekomt? Zo'n opmerking over dat 'wie kijkt naar de Syrische burgeroorlog onmogelijk kan volhouden dat de Israelische bezettingspolitiek het grootste probleem in het Midden-Oosten' is, getuigt van wat Edward Said destijds een 'oriëntalistische kijk op het gebied' zou hebben genoemd. (Nog een leestip voor Van Baar: Edward Said, Orientalism). Een kijk waarin alles wat 'Middenoosters' is op een grote hoop wordt gegooid, een visie die meer van de 19e eeuw zou moeten zijn dan van onze tijd. We zeggen toch ook niet dat de oorlogen in voormalig Joegoslavië ervan getuigen dat wij Europeanen nog niet rijp zijn voor democratie?

Een blik op (een gedeelte van) de nederzetting Ariël.

En daarmee was Van Baar nog niet uitgepraat. Natuurlijk komt ook Gaza voorbij, waarbij hij de gebruikelijke riedel afsteekt dat (de toenmalige Israelische premier) Ariel Sharon het gebied in 2005 ontruimde en vervolgens werd beloond met raketten. Misschien kunnen we Van Baar er nog even op wijzen dat er na 2005 ook Palestijnse verkiezingen plaatsvonden, die door Israel ongedaan waren gemaakt, nadat ze waren gewonnen door Hamas. Dat er vervolgens een door Israel en de VS geïnspireerde en gesteunde couppoging werd gedaan door leden van de Fatah-beweging om Hamas in Gaza uit te schakelen, waarop Hamas de macht in Gaza overnam (allemaal hier na te lezen in het Amerikaanse blad Vanity Fair). Israel begon daarna een belegering van Gaza die tot op de huidige dag voortduurt, en dat leidde weer tot beschietingen vanuit Gaza met raketten.
 Natuurlijk: zo'n demagogische opmerking dat Sharon zich terugtrok, de nederzettingen afbrak in Gaza en met raketten werd beloond, doet het lekker bij het grote publiek, omdat het een paar lastige details overslaat die de werkelijkheid aan het licht zouden brengen. Eigenlijk geldt dat dus voor het hele stuk van Van Baar, en mutatis mutandis ook op voor veel vergelijkbare zogenaamd 'verstandige' of 'gematigde' stukken waarop de Volkskrant ons regelmatig trakteert 1). Kennis van zaken, en een eerlijke poging doen om de feiten recht te doen, zijn voor de Volkskrant al lang geen vereiste meer om mee te mogen praten over het Israelisch-Palestijnse conflict.
 
1) Ik ga niet in op het stuk dat Ratna Pelle op 1 augustus in de Volkskrant schreef. Pelle is een soort Doddeltje van de hasbara-kampioenen. Ze heeft een kritiekloze adoratie voor Israel zoals haar door Marten Toonder bedachte voorgangster dat had voor Ollie B Bommel. En ze recycelt, als een grammofoonplaat waarbij de naald in de groef is blijven hangen, al jaren steeds dezelfde argumenten uit de oude doos, namelijk dat niet Israel onder druk moet worden gezet, maar de Palestijnen.Om al Israels voorwaarden te aanvaarden, en elke nationalistische aspiratie op te geven. Dat spreekt vanzelf.