dinsdag 28 januari 2014

Bureau Buitenland over 'Mijn beloofde land' van Ari Shavit

Bespreking van 'Mijn beloofde land' Rik Delhaas van Bureau Buitenland (VPRO-radio) maakte een bespreking van het boek 'Mijn beloofde land' van de Israelische journalist Ari Shavit. De uitzending was dinsdagavond, 21.30 uur. Shavit werd erin geïnterviewd tegen de achtergrond van fragmenten uit zijn boek en archiefopnamen van destijds van radiomaker Bob Uschi. Ik, AbuP., gaf in de uitzending mijn mening over een fascinerend boek, informatief en goed geschreven, dat ongewoon openhartig is over Israels 'erfzonde'. Shavit geeft de dilemma's van Israel beklemmend weer, maar komt helaas niet voorbij de vraag hoe het verder moet. Wie de uitzending gemist heeft en hem alsnog wil horen, klik hier.

16 opmerkingen:

Ben zei

Prachtig, openhartig weergegeven.
Het roept bij mij een gevoel van surrealisme op van een nietig, tot de tanden gewapend, Israël in een poel van ongeloof en onbegrip van hedendaags Midden Oosten.
Om bij het 'beloofde land' van twee duizend jaar terug te komen moet men de historische restanten van de afgelopen jaren 'negeren'.
Hoe komt de de Joodse ziel in het reine...

Engelbert Luitsz zei

Lang vóór Deir Yassin of Lydda waren er de observaties van Ahad Ha'am in 1891, nog voor het eerste Zionistische Congres.
Toen al was duidelijk dat de joodse kolonisten niets te maken wilden hebben met de oorspronkelijke bevolking. Sindsdien is het alleen maar erger geworden.
Na Lydda was er het doodseskader van Sharon in de jaren 50, Libanon in 1982, Operatie Gegoten Lood in 2008/2009 - om maar een paar hoogtepunten te noemen - en de huidige situatie van voortgaande expansie en etnische zuivering, in zionistisch jargon "vredesproces" genoemd.

Na de komst van de nieuwe historici valt er niet veel meer te ontkennen, dus er is gekozen voor een nieuwe strategie: je erkent allerlei gruweldaden, zo kom je over als een redelijk mens, maar je zorgt er wel voor dat het uiteindelijk gaat om een "existentieel gevaar" van buitenaf, gevoed door antisemitisme; je verzwijgt de hele periode na 1948 van talloze pogingen om tot normalisatie van de betrekkingen te komen door de Arabische wereld; je verzwijgt de achtergronden en de uitgesproken plannen voor de exclusief joodse staat van lang voor WWII. En omdat je zo redelijk overkomt zullen mensen je al snel gaan geloven als je beweert dat het eigenlijk niet de schuld is van Israël dat het zo is gelopen. Het is niet te wijten aan het gedrag van de zionisten, maar aan een onverklaarbare jodenhaat die nu eenmaal heerst in de Arabische wereld.

Wederom is Israel slachtoffer en geen dader. Het is vreselijk dat we gedwongen worden ons zo te gedragen, dat staat haaks op onze normen en waarden! Als iemand als Thomas Friedman het boek van Sharit aanbeveelt zou er toch een belletje moeten gaan rinkelen. Het boek is gevaarlijke propaganda, zowel door de "erkenning van fouten" als door het verzwijgen van de kern van de zaak. Dat Sharits helden zich ophouden in de blanke elite van de Asjkenazim maakt het alleen nog maar schrijnender: juist deze Chazaren hebben helemaal geen band met het Midden-Oosten en kunnen zich zelfs niet beroepen op idiote bijbelse claims.
Voor een beter begrip kun je het best naar Netanyahu luisteren: Er zal geen kolonist vertrekken uit de Westelijke Jordaanoever; Israël hoeft zich niets aan te trekken van Kerry's uiteindelijke "framework"; het is ondenkbaar dat mijn zoon een relatie zou hebben met een niet-joodse vrouw.
Dat scheelt een een hoop tijd en ergernis.

Abu Pessoptimist zei

Nou, nou, Engelbert,
je kan dit boek van verschillende kanten bekijken. In het ene geval is het glas leeg, in het andere half vol, om het zo maar te zeggen. Volgens jou is het leeg. Ik vond het een stap voorwaarts, doordat hij tenminste het toegedekte verleden van Lydda en al die andere gevallen van verdrijving en moord (die in Israel meestal worden weggemoffeld), erkent, al is het bizar dat hij er geen conclusies uit weet te trekken over hoe het verder moet (die opmerking zat uiteindelijk niet in die vorm in de uitzending. Rik Delhaas had opmerkingen gekozen die iets indirecter waren). Kortom, bij mij is het glas halfvol. En dat Tom Friedman het een mooi boek vindt zegt me niets. Misschien vindt Friedman Oorlog en Vrede ook een mooi boek. Zouden we dan ook Tolstoy met argwaan moeten bekijken?

Anoniem zei

Ik moest al luisterend denken aan een variatie op de processie van Echternach, een klein stapje vooruit gevolgd door drie stappen terug.

Abu benadert het kleine stapje voorwaarts terwijl Engelbert er zeer terecht op wijst dat dat kleine stapje zeker niet alles is.

Al met al ben ik het, na beluistering van de uitzending maar zonder het boek te hebben gelezen, inhoudelijk met Engelbert eens, het komt ook op mij vooral over als een witwasserij.

Anton

Engelbert Luitsz zei

Abu, je kent ongetwijfeld het citaat van George Steiner: "We know now that a man can read Goethe or Rilke in the evening, that he can play Bach and Schubert, and go to his day's work at Auschwitz in the morning."
Dus wat Friedman verder wel of niet mooi vindt interesseert me niet zo. Edward Said, Noam Chomsky en Belen Fernandez (The Imperial Messenger) hebben naast vele anderen goed laten zien waar Friedman voor staat, en dat zet zijn waardering voor Shavits boek toch in een ander licht. Ik herinner me ook nog goed Friedmans waardering voor het bloedbad van Operatie Gegoten Lood en de misdadige praktijken van Bush in Irak.
Het glas is zo goed als leeg, wat mij betreft, dat klopt. De waarschuwingen die in het begin van de 20ste eeuw overal klonken, om allerlei redenen, waren terecht.
Al vroeg in de jaren 80 stond het Israelische leger in de top 5 van sterkste militaire machten. Het is wellicht te laat om nog iets te veranderen, maar dat neemt niet weg dat het onrecht aangekaart dient te worden. En dus ook de slippendragers van de macht.

Abu Pessoptimist zei

OK Engelbert, dat is jouw mening. Je benadert het naar mijn gevoel met de strengheid van een orthodoxe protestant. Ik heb alleen nog één vraag, want er is ergens niet helemaal logisch naar mijn mening: als een SS-er Rilke en Bach mooi vindt, is dat geen reden om Rilke en Bach verder te mijden. Dus waarom is een positief oordeel van Friedman bepalend voor je kijk op Shavit?
(En om het nog moeilijker te maken, ik ben het bijna nooit eens met Friedman, maar kennis van zaken kan hem toch niet worden ontzegd. Hij is representatief voor hoe een belangrijke groep mensen in de VS denkt en alleen al om die reden interessant. En - hoewel dat er minder toe doet - hij is best een aardige man. Ik heb hem meermalen ontmoet, en lang geleden zelfs in een busje met hem rondgereden door Irak).

Engelbert Luitsz zei

Abu, dat is een misverstand. De visie van Friedman is niet bepalend voor wat ik van een boek vind. Dat hij zo lovend was, las ik pas veel later.
Hij past echter precies in het beeld. Vergelijk de receptie van "Mijn beloofde land" maar eens met die van Max Blumenthals "Goliath", wat wel een belangrijk boek is.
Dat Friedman een aardige vent kan zijn, is inderdaad irrelevant. Dat geldt voor talloze echte schurken ook, als je ze maar in de juiste context tegenkomt.
Ik beweer ook niet dat Friedman niet goed op de hoogte zou zijn, maar feiten zeggen niets zonder een interpretatie ervan. Ilan Pappe en Morris zijn het ook eens over de feiten, maar komen tot heel andere conclusies. Of dit een orthodoxe, protestantse of orthodox-protestantse visie is, weet ik niet. Daar houd ik me niet mee bezig.

Abu Pessoptimist zei

OK, Engelbert,
Ik vind ze allebei belangrijk, Goliath zowel als Shavits boek. Goliath catert voor een kleiner publiek, want is terecht veel kritischer. Shavit tekent voor een groot publiek een portret van een zionisme dat de atoombom nodig heeft om zich veilig te voelen. Hopelijk maakt dat bij dat grote publiek, dat rood van kwaadheid wordt bij het lezen van het boek van Blumenthal, toch ook iets los. Alle kleine beetjes, alle kleine stapjes, (kunnen) helpen.
Maar los daarvan zitten er interviews, levensbeschrijvingen en feiten in die het boek sowieso de moeite waard maken, of je het met de conclusies (of beter: het gebrek eraan) eens bent of niet.

Anoniem zei

Wat is het nieuws van dit boek? Een en al Zionistische goedpraterij. En dan nog, op wat voor manier: (4:50) "Ik heb mijn hele leven met Palestijnen gepraat, ... ingezet voor vrede". Gratis gezwets, als hij nu nog moet ontdekken wat 'Lydda' is. Gratis gezwets, als hij nu nog uitkomt op "de haat [van Arabieren] pal in het gezicht kijken [en het geweer daarop gericht houden]". Noem het maar 'erfzonde', dan hoef je geen 'misdaad' te schrijven. Ik merk ook op dat, heel slim, erfzonde niet met Palestijnen te maken heeft maar met zijn eigen god. Hoeft ie weer niet met de echte slachtoffers te praten.

Die zielige Shavit heeft dus op zijn 55ste 'Lydda' ontdekt, en gaat dan janken dat het moeilijk was voor *hem* om een hoofdstuk te schrijven.

Shavit verrraadt zich zuiver: "Wij (sic) zijn de ultieme slachtoffers van de 20ste eeuw en Europa. De Palestijnen moeten niet het slachtofferschap claimen" (deze zinnen staan echt zo achter elkaar, in e'e'n adem). Wat is hier nieuw aan?

Het gaat verder: "[De Palestijnen] moeten vooruit kijken en een toekomst voor onszelf [Voor wie? 'wij' waren zojuist nog Shavit's joden]".

Alsmaar dat paternalistische (gewelddadig paternalistische) zeggen wat anderen moeten doen en verkeerd doen.

Dit boek is alleen relevant voor Zionisten & Israeliers die nog wat nieuwe feiten moeten leren, en dat alleen accepteren van mede-Zionisten. Zet maar op de plank: "Zionisme, interne correspondentie". Voor anderen is het irrelevant. Ik snap ook niet waarom jij, Abu, dit boek "infomatief" vindt. Wat is er nieuw aan voor jou?

Shavit weet het ook nog zo te draaien: (7:20) het 'conflict' is gebaseerd op het "feit" dat Palestijnen "failed to see that there is a Jewish people". Hoezo hebben Palestijnen geen Jewish people gezien?

En dan is jouw, Abu's, conclusie: 'hij komt niet voorbij de vraag en hoe verder' (de vraag wordt dus wel gesteld begrijp ik). Precies. De uitzending had met deze constatering geopend kunnen worden, en afgesloten. In tien seconden.

Egbert

Anoniem zei

Dit over Thomas Friedman, in het licht van Shavits boek (Ik snap van geen kanten waarom je uberhaupt vermeld dat hij een aardige gozer is, waar het over zijn journalistieke kwaliteiten gaat).

Shavit vindt het "zeer pijnlijk voor mij" om het hoofdstuk over 'Lydda' te schrijven. "voor mij" dus. Niks over de slachtoffers.

Friedman deed verslag vanuit Beirut, begin jaren 80, over de oorlog van Israel in Libanon (Sabra & Shatila). En dan: hij jankt, maar alleen omdat 'zijn' Israel dit doet, omdat 'zijn' Israel hem teleurstelt. Hijzelf is het slachtoffer! Briljante vondst, en een Pulitzer Prize kado. Hoef je noiiet over Palestijnen te schrijven.

Hoe goed of selectief zijn feitenkennis ook is, Abu, hij schrijft politiek (niet: over politiek) en op zijn politiek moeten we hem beoordelen. (Hoewel zijn argumentatiestijl ook de moeite waard is: google hem met "moustache" en er valt wat te lachen).

Tegenwoordig is Friedman zijn positieverandering aan het coveren, want zijn oude opvattingen houden geen stand meer.

Shavit en Friedman allebei: pas toegeven als de feiten je dwingen. En dan nog: niet te ver vooruit.

Egbert

Abu Pessoptimist zei

Egbert,
Laten we vooropstellen dat boeken ook interessant kunnen zijn als je het met de inhoud oneens bent, zoals ik in dit geval.
Informatief aan Shavits boek zijn de interviews, de persoonlijke verhalen van mensen als Sternhell, Beilin, Appelfeld, Deri, noem ze maar op. (En hij schrijft heel goed).
Verder is het informatief voor de groep mensen waaruit hij voortkomt en voor wie hij vooral schrijft: zij worden - en voor veel mensen zal dat voor het eerst zijn - geconfronteerd met verhalen over verdwenen dorpen en gepleegde misdaden jegens de Palestijnen. En tenslotte ben ik persoonlijk gefascineerd door het feit dat iemand dat allemaal opschrijft en dan niet verder komt dan de constatering dat Israel tot in lengte van jaren de confrontatie met de Palestijnen (c.q. Arabieren) moet volhouden omdat er nu eenmaal geen oplossing is.
Ik ben het afgezien van dat alles
met je eens dat hij zich in het interview in de uitzending definitief laat kennen als pseudo-progressief (geen verrassing overigens), maar ook een pseudo-progressief iemand kan best een goed boek schrijven.

Abu Pessoptimist zei

Egbert, en dan over Friedman,
Ook bij Friedman geldt dat hij interessant is ook als je het met zijn inzichten of aanpak oneens bent. Hij is een interessante mengeling van goed geïnformeerd, vooringenomen, arrogant en toch vaak met een neus voor wat belangrijk is.
Ik had hem in Irak ontmoet in 1980, en kwam hem in Libanon opnieuw tegen in 1983. Ik maakte hem toen een compliment met zijn verslaggeving van de Israelische inval van een jaar eerder, waarvan ik vaak gebruik had gemaakt (ik zat het grootste deel van die oorlog aan het bureau bij Het Parool en Het Parool was op de berichtgeving van de NYT geabonneerd). Zijn antwoord was kenmerkend: ´´Yes, I got the Pulitzer Prize for it, didn´t you know?´´
Ik moest erom lachen (ik heb zelf trouwens ook ook wel eens over zijn pompeuze gedrag geschreven op dit blog), maar ik vind nog steeds dat hij de prijs verdiend had, ondanks zijn larmoyante gejammer, later in zijn boek. Hij heeft toen voor een Amerikaans publiek de hele Israelische mythologie van die inval in Libanon op feitelijke gronden doorgeprikt en dat was geen geringe klus.
Ik kan zo nog wel een tijdje doorgaan, maar de clou van dit verhaal is dat ook mensen met wie je het inhoudelijk niet eens bent soms dingen doen waarvoor je je petje kunt afnemen of waarvan je zou moeten kunnen inzien dat het ergens toe dient. Het zijn niet altijd alleen progressievelingen die de wereld redden - denk aan De Gaulle en Algerije.

Joris zei

Norman Finkelstein heeft een boekje geschreven waarin hij Avi Shavits' boek waarschijnlijk net zo zal fileren als hij met From Time Immemorial van Joan Peters of Hitler's willing Executioners van Goldhagen deed. Volgens Finkelstein is Shavits'boek uiteindelijk niet meer dan een poging Israel weer vrij te pleiten, zij het op een wat meer subtiele manier dan bij de standaard propaganda gebruikelijk is. Ik heb zowel Shavits' boek als dat van Finkelstein nog niet gelezen (in het geval van Finkelsteins' boek kan dat nog niet eens daar het pas in maart uitkomt) maar ik heb die Finkelstein vrij hoog zitten, vond wat ik van hem gelezen heb over Israel-Palestina in ieder geval altijd bijzonder raak. Ben er dus niet helemaal van overtuigd dat Shavit's boek een meer kritische houding t.o.v. Israel kan bewerkstelligen (wat misschien ook niet helemaal zijn bedoeling is).

Abu Pessoptimist zei

Tja Joris,
we zullen zien. Het fragment dat alvast weergegeven wordt van wat Finkelstein schrijft vind ik niet vreselijk overtuigend. D.w.z. iemand met ook maar een greintje kennis van zaken die Shavit's boek leest had dat zelf ook wel bedacht. Ik blijf ervan overtuigd dat Shavit's boek, gewild of ongewild dat weet ik niet, de dilemma's blootlegt van het zionisme en de doodlopende weg waarop het zich bevindt.

Daphne zei

Abu, heb je ook een recensie geschreven en gepubliceerd, of spreek je er alleen op de radio over? Ik ben het nu zelf aan het lezen, en toets mijn standpunten graag aan de jouwe.

Abu Pessoptimist zei

Hoi Daphne,
nee ik heb er niet over geschreven. Ik werd door Rik Delhaas van de VPRO een beetje uit mijn tent gelokt en uitgedaagd. Vond er van alles van - net als jij - en bemerkte - toen ik erover wilde gaan schrijven dat het boek nou net verschrikkelijk enthousiast ontvangen werd door de mensen die er van geschrokken hadden moeten zijn als ze gelezen hadden wat ik erin las. Nadat ik dat gemerkt had, heb ik er - heel laf - van afgezien om er iets over te schrijven. Maar eerlijk gezegd niet allen uit lafheid, ook omdat ik het fenomeen - toen althans - niet kon verklaren.

Israel breekt met UNRWA en velt daarmee een doodvonnis voor Noord-Gaza

  Israel heeft maandag de samenwerking met UNRWA opgezegd. Op dezelfde dag had de chef van UNRWA, Lazzarini, ook gemeld dat er al twee maand...