Westbank-journalist nog steeds vast, Israël jongleert met persvrijheid

Ik denk dat ik nog een keer aandacht moet besteden aan de zaak van Jared Malsin,  hoofdredacteur van de Engelstalige sectie van het Palestijnse persbureau Ma'an News, hier links op de foto. Want die  zaak - waarbij het gaat om de persvrijheid - dreigt fout af te lopen.

Malsin werd op woensdag 13 januari, toen hij terugkwam van een vakantie in Tsjechië, aangehouden, samen met zijn vriendin, Faith Rowold, vrijwilliger bij de Lutheraanse kerk op de Westoever. Morgen gaat hij zijn tweede week in in een cel zonder ramen op de luchthaven Ben Gurion. En als het aan het Israëlische ministerie van binnenlandse zaken ligt, wordt hij snel het land uitgezet.

Aanvankelijk was dat ook bijna geruisloos gelukt, want Malsins telefoon werd hem al afgepakt door een veiligheidsbeambte van El Al toen hij in Praag in het vliegtuig stapte.Via de GSM van een medepassagier wist hij in Tel Aviv alarm te slaan, maar toen het Amerikaanse consulaat naar hem informeerde (Malsin is Amerikaan) zeiden de autoriteiten op Ben Gurion van niets te weten en dat Malsin en vriendin waarschijnlijk aan het feestvieren waren in Tel Aviv.
Pas een tweede alarmkreet van Malsin, die in afwachting van zijn detentie in de aankomsthal de telefoon van een Franse passant kon lenen, zette de zaak enkele uren later in beweging. Zijn werkgever Ma'an zette een advocaat in, Carlos Daoud, die een hoorzitting aanvroeg en kreeg bij de rechtbank in Tel Aviv. Maar daar verzette de advocaat generaal zich namens de staat weer tegen: Malsin naar de rechtszaal laten komen zou in strijd zijn met zijn visum, dat verlopen is, zijn status alsnog legitimeren en daarmee zijn uitzetting bemoeilijken.
Rechter Kobi Vardi had de advocaat kunnen overrulen, maar koos ervoor een nadere uiteenzetting te vragen en daar is nu het wachten op.
     
Intussen is wel bekend, wat Malsin wordt verweten. Dat waren dat hij 1) weigerde mee te werken, 2) loog tegen beambten van de grensbewaking, 3) onduidelijke redenen gaf voor zijn komst,  4) de voorwaarden van zijn visum had geschonden, 5) naar Israël was gekomen op basis van leugens. Alles bij elkaar niet echt zware misdaden, al schijnt zijn visum wel een paar dagen te zijn verlopen. Daarover had hij van tevoren gevraagd of dat problemen zou opleveren en er een geruststellend antwoord op gekregen.

Maar wat Ma'an verder nog meldt is van een heel andere orde: in het gerechtelijke papier dat de staat aan de rechtbank heeft overlegd, wordt óók met name genoemd dat Malsin 'kritiek heeft geleverd op de staat Israël' in artikelen die 'zijn geschreven in de gebieden'.

En dan hebben we natuurlijk wel degelijk te maken met het feit dat de 'enige democratie in het Midden-Oosten' wellicht op het punt staat te zondigen tegen één van de heiligste regels van democratieën - namelijk het recht op vrije meningsuiting en op een vrije pers. Ma'an noch Malsin is weliswaar in Israël geaccrediteerd - Israël erkent de Palestijnse pers niet - maar Ma'an opereert dan ook aan de andere kant van de Groene Lijn en laat daar - zoals veel mensen onder wie ikzelf kunnen getuigen - op professionele en betrouwbare wijze de ander kant van de bezetting zien. Ingrijpen daartegen is natuurlijk wel degelijk een inbreuk op de vrijheid van meningsuiting, nog los van het feit dat Israël ingrijpt in iets dat eigenlijk ressorteert onder de Palestijnse Autoriteit. Organisaties als de internationale persassociatie en in Nederland ook de NVJ hebben geluiden van protest laten horen, maar er is misschien meer nodig: bijvoorbeeld officiële diplomatieke démarches. En dan is het interessant om te vermelden dat Nederland destijds bij de oprichting van Ma'an in 2005, subsidie heeft verleend. Hopelijk is dat feit nog bekend, daar op dat ministerie van Maxim Verhagen en Bert Koenders.

Los van dit alles zit er ook een bijna komische kant aan de zaak: Jared Malsin, afgestuurdeerd aan Yale, is een Joodse Amerikaan die twee jaar geleden naar Israël kwam met de organisatie ''Birthright Israël' (Taglid), die Joodse jongeren de kans biedt 10 dagen gratis kennis te maken - en een band op te bouwen - met het Joodse land. Jared heeft die band overduidelijk gekregen. Hij is zelfs niet eens meer teruggegaan. Maar hij heeft alleen aan de binding een inhoud gegeven die het huidige Israëlische establishment niet welgevallig is. Waarschijnlijk slaat daar het in de klacht tegen hem genoemde vijfde verwijt op: dat hij met valse voorwendsels naar Israël is gekomen. In dat opzicht doet zijn zaak een beetje denken aan die van de eveneens Joodse wetenschapper Norman Finkelstein die in 2008 uit Israël werd uitgewezen nadat hij in Libanon een interview had gegeven waarin hij begrip een bewondering had uitgesproken voor de standvastige houding van Hezbollah tegenover Israëls gdrag ten opzichte van Libanon. Misschien dat binnenkort wel een Knessetlid komt met een initiatief om de Wet op de Terugkeer - die iedere Jood automatisch het staatsburgerschap van Israël verschaft als hij daarom vraagt - te voorzien van een amendement. Een amendement dat eist dat elke would be nieuwe Israëli ook vierkant het regeringsbeleid ondersteunt en dat Joden die dat niet doen of nalaten een Israëlisch paspoort aan te vragen, zonder pardon het land uitzet. .    .