'Kerry mikt op Madrid-achtige nieuwe start van vredesoverleg Israel-Palestina'

  John Kerry (midden) schudt de hand van de Qatarese minister van BuZa, sheikh Hamad bin Thani na een bijeenkomst van ministers van de Arabische Liga in Washington (Foto AFP).

Laura Rozen, een van de betere Amerikaanse politiek analisten, schrijft in Al-Monitor dat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry van plan is de weg te banen voor een multilaterale aanpak naar het model van de vredesconferentie van Madrid van 1991 1) als een middel om weer vredesbesprekingen tussen Israël en de Palestijnen op gang te krijgen. De multilaterale aanpak zou dan als een parallel proces kunnen dienen naast rechtstreeks Israelisch-Palestijnse besprekingen.
Een stap in die richting werd maandagavond gezet  toen ministers van de Arabische Liga na een bijeenkomst met Kerry in Washington bekend maakten dat een twee-statenoplossing weliswaar gebaseerd moet zijn op de grenzen van 4 juni 1967, maar dat met wederzijds goedvinden kleine aanpassingen van de grens mogelijk moeten zijn, zogenoemde 'land swaps', waarbij stukken land worden geruild die corresponderen in grootte. (Deze formulering maakt de weg vrij voor Israel om de grote nederzettingenblokken bij Israel te trekken in ruil voor land elders).
Deze bekendmaking, die werd gedaan door de Qatarese minister Hamad bin Thani op een persconferentie met Kerry, betekent dat de Arabische Liga een aanvulling gaf op het vredesplan van zij aannam in 2002. Daarin spraken de Arabische staten hun bereidheid uit om Israel te erkennen en er normale betrekkingen mee aan te gaan als het al het gebied dat i n 1967 werd veroverd zou teruggeven en er een rechtvaardige oplossing zou komen voor het Palestijnse vluchtelingenprobleem.
Israel en de VS hebben tot dusver niet veel aandacht gegeven aan het Arabische vredesplan, maar ditmaal werd het geprezen door Kerry,  zowel als door de Israelische minister Tzipi Livni (Justitie), die ook het 'vredesproces' in haar portefeuille heeft. Kerry zei maandag dat hij 'namens de president van de Verenigde Staten' de belangrijke rol van de Arabische Liga had onderstreept bij het streven naar vrede. Hij noemde daarbin met name het Arabische vredesinitiatief dat nu als het ware ge-updated is. Minister Livni verklaarde in Israel dat hoewel Israel niet alle aspecten van het Arabische vredesinitiatief zonder meer kan accepteren, het 'soms nodig is niet het accent te leggen op de moeilijkheden en gewoon te zeggen dat goed nieuws welkom is'.
Laura Rozen wees er overigens op dat de Israelische journalist Akiva Eldar al op 29 maart rapporteerde dat Kerry een multilaterale aanpak aan het uitproberen was al een middel om de Israelisch-Palestijnse besprekingen op gang te krijgen en deels ook te vervangen.Volgens Eldar zouden dan bijvoorbeeld zaken als regionale veiligheid, vluchtelingen, water, milieu en economische ontwikkeling in een Madrid-achtig multilateraal kader kunnen worden besproken.
1) 'Madrid ' was een multinationale vredesconferentie die in 1991 bijeen werd geroepen door James Baker III, de minister van Buitenlands Zaken van president Bush sr. Na een openingszitting ging de conferentie uiteen in diverse werkgroepen die verschillende onderwerpen bespraken.. Een daarvan was het Israelisch-Palestijnse 'spoor', maar dat overleg liep vast door de weigering van Israel om concrete invulling te geven aan het soort zelfbestuur dat de Palestijnen zouden krijgen. De conferentie raakte volledig op een zijspoor nadat Yasser Arafat van de PLO indirect met de Israelische minister Shimon Peres was gaan onderhandelen via een geheim kanaal in Oslo. Dat leverde in 1993 de Akkoorden van Oslo op.