Uitgebreide taskforce achtervolgde het Strafhof en Netanyahu-vertrouweling Cohen bedreigde de aanklager

Netanyahu met zijn top-spion Yossi Cohen

 Als een eerste klas maffiose staat heeft Israel tussen 2017 en 2021 meermalen de de voormalige voornaamste aanklager van het in Den Haag gevestigde Strafhof, Fatou Bensouda, en haar familie bedreigd en onder druk gezet. De man die dat deed was Yossi Cohen, de directeur van het spionage agentschap Mossad. Cohen was oorspronkelijk Israels Nationale Veiligheidsadviseur. een functie die direct onder verantwoordelijkheid van premier Netanyahu viel. Hij was een vertrouweling van Netanyahu ook diens keuze als directeur van de Mossad, een functie die hij vervulde van 2016 tot 2019. 

Het was trouwens niet de enige onthulling over deze affaire.  De Israelische krant Haaretz meldde dat de krant al in 2022 een verhaal wilde publiceren dat was geresearched naar aanleiding van het feit dat Yossi Cohen drie keer naar de Democratische Republiek Congo was afgereisd en uiteindelijk onceremonieel was uitgewezen. Haaretz wilde weten wat hij in de DRC voor elkaar wilde krijgen, maar kwam zijn bedreiging van Bensouda op het spoor. Voor hij daarover kon publiceren kreeg de betreffende journalist echter een uitnodiging om zich de volgende dag bij de Shin Bet te melden en daar kreeg hij van een hoge regeringsfunctionaris te horen dat ze begrepen hadden dat hij op de hoogte was van Cohen en Bensouda. Hem werd simpel meegedeeld dat als hij het zou wagen om te publiceren - of het met ''zijn vrienden'' (bedoeld werd collega-journalisten in het buitenland) te delen - dat hij dan kennis zou maken met de binnenkant van een ondervragingskamer van één van de veiligheidsdiensten. 

Ongeveer tegelijkertijd kwam de Israelische site +972magazine met een onthulling dat een speciale Israelische task force al vanaf 2015 bezig was geweest met het volgen, analyseren en hacken van Bensouda en andere werknemers van haar afdeling van het Strafhof.  De taskforce bestond uit mensen van diverse spionagediensten zoals de Shin Bet en de Mossad, militaire deskundigen en diverse advocaten en juridische kopstukken.. Dat laatste was nodig want uit het verkeer tussen Palestijnse  NGO's en het Strafhof kon men uitmaken in welke zaken of gebeurtenissen het ICC was geïnteresseerd, zodat Israel er snel een zaak van kon maken. Dat gebeurde overigens alleen  om te laten zien dat de Israelische strafrechtpleging zeer goed in staat was om de zaak zelf af te handelen, niet zozeer om te straffen, dat laat de eindeloze rij flutstraffen die werden uitgedeeld duidelijk zien. (Voor voorbeelden kijk bijvoorbeeld hier of hier  en hier). Uiteindelijk ging het erom dat het Strafhof volgens zijn eigen principes geen vervolging kon instellen als het betreffende land en eigen onderzoek was gestart of een eigen vervolging. Het was een effectief middel om ze voor te zijn.

Fatou Bensouda

Cohen was aanvankelijk de leider van deze groep experts en advocaten die werd ingesteld nadat Bensouda in 2015 aankondigde dat zij een onderzoek naar Israel zou instellen om scherp in het oog te houden wat het Strafhof van plan was. Hij was toe nog Nationaal Veiligheidscoördinator. In 2016 werd hij directeur van de Mossad en het eerste contact tussen Cohen en Bensouda zou in 2017 hebben plaatsgevonden, een vluchtig contact op een conferentie in München waar hij zich aan haar voorstelde. In 2018 verscheen hij opeens in New York op een bijeenkomst van Bensouda en Joseph Kabila, de president van de Democratische republiek Congo. Daarna zouden er nog twee ontmoetingen zijn geweest en ook had hij regelmatig Bensouda opgebeld. Bendouda had een klein aantal mensen in het Strafhof (ICC) in vertrouwen verteld wat er speelde. Zij zeiden dat Bensouda onder druk was gezet om samen te werken met Israel en om niet tot vervolging van Israeli's over te gaan. Ook zou er sprake zijn geweest van dreigementen aan het adres van haar familie. Zo zou Cohen in 2019, het jaar waarin hij de druk opvoerde omdat Bensouda had gezegd dat ze voldoende bewijzen had om een volledig onderzoek naar oorlogsmisdaden in Gaza, de Westoever en Jeruzalem in te stellen, Bensouda foto's van haar man hebben laten zien die blijkbaar genomen waren tijdens een bezoek van hun beiden aan Londen. Ook deden er verhalen de ronde over Philip Bensouda, die een internationaal werkend consultant was, betrokken was in minder legale zaakjes. Het is niet meteen duidelijk dat dit een verzinsel was, maar wel waarschijnlijk.

 Eén van de men die had gehoord wat er speelde, zei dat Cohen optrad als "Netanyahu's onofficiële boodschapper''. Volgens de verhalen van diverse functionarissen van het ICC zou hij onder meer tegen haar gezegd hebben: "Je moet ons helpen en laat ons voor je zorgen. Je zou niet in iets verzeild willen raken dat de veiligheid van jou of je familie in gevaar brengt".  Eén van hen die op de hoogte waren zei dat Cohen ''walgelijke methodes'' had gebruikt om haar te beïnvloeden. Ook werd het woord ''stalking'' gebruikt. 

 De task-group was intussen volop aan het werk om alle communicatie tussen Bensouda (of andere functionarissen van het ICC) af te luisteren. De groep bevatte mensen van de Shin Bet, de Mossad, de militaire inlichtingendienst en leden van de speciale cyber afdeling 8200. Als Bensouda belde met Palestijnen werden die gesprekken eenvoudig afgetapt, het Palestijnse netwerk is nu eenmaal zonder meer toegankelijk voor Israel. Voor gesprekken de andere kant op was het een kwestie om de nummers te verzamelen die moesten worden afgeluisterd. Daartoe behoorden een 60-tal mensen waaronder ook VN-personeel, en een aantal diplomaten van andere landen. Ook het emailverkeer werd afgetapt en meerdere telefoons van Palestijnse functionarissen waren door de Shin Bet voorzien van pegasus-spyware. Daarnaast werden computers gehacked. En tenslotte werd een paar het een bezoek gebracht aan Den Haag door mensen van ministeries die probeerden Bensouda op ander gedachten te brengen, nadat zij in 2019 aankondigde een onderzoek te starten. De leider van deze operaties was Tal Becker, een diplomaat die ook weer opdook bij de behandeling van de klacht van Zuid- Afrika bij het Internationale Hof van Justitie (ICJ). De hele operatie werd nauwlettend gevolgd door Netanyahu, onder wiens Nationale Veiligheidsraad het ressorteerde. Verscheidene militairen en oud-militairen waren eveneens geïnteresseerd vanwege de vraag of ze misschien zouden worden vervolgd, Minister Benny Gantz ging in 2021 zelfs zover dat hij zes NGO's tot terroristische organisaties liet uitroepen, maar dat werd door de meeste landen genegeerd, omdat er totaal geen enkel bewijs was geleverd. 

Karim Khan 

Uiteindelijk bleek het echter allemaal vrijwel voor niets. Bensouda vroeg eerst een uitspraak van het ICC aan over de vraag of het Hof echt bevoegd was om in deze zaak uitspraken te doen. Ze kreeg een bevestigend antwoord in 2021, drie maanden voor haar mandaat werd beëindigd. De zaak werd overgedragen aan Karim Khan, die onlangs arrestatiebevelen aanvroeg voor Netanyahu en diens minister van Defensie Yoav Gallant, plus drie leiders van Hamas. Om te laten zien dat het ICC wist dat het gevolgd werd liet Khan dat vergezeld gaan van het dreigement: "Ik sta erop dat alle pogingen om functionarissen van dit hof te hinderen, te intimideren of op een onbeschaafde manier te beïnvloeden onmiddellijk moeten stoppen". En hij liet erop volgen dat hij zulke actie ''een criminele daad'' was en dat zijn bureau niet zou aarzelen daartegen actie te ondernemen.

Intussen is het aannemelijk dat dezelfde task force in 2016 de advocate Nada Kiswanson bedreigde die bij het ICC bezig was het door de mensenrechtenorganisatie Al-Haq aangeleverde dossiers onder te brengen. Het begon met een telefoontje van het ministerie van Volksgezondheid, dat later helemaal niet van het ministerie afkomstig bleek en zelfs helemaal niet in het logboek van telefoongesprekken in Nederland bleek te zijn geregistreerd. Een opmerkelijk feit, want wie beschikt over de technische kennis om dat te kunnen behalve professionele (overheids)diensten? Daarna volgde een hele serie intimidatiepogingen en tenslotte sabotage. Een telefoontje in het Arabisch met raar accent aan familie in Zweden. Een telefoontje van iemand met mogelijk hetzelfde accent die haar wijsmaakte bij de Palestijnse geheime dienst te werken, en die haar waarschuwde dat ze haar leven riskeert met wat ze aan het doen is. Een man in een park die haar gadesloeg en vervolgens bloemen voor de deur met een kaartje erbij. Anonieme telefoontjes. Een telefoontje vanuit Zwitserland op haar nieuwe nummer, een dag nadat ze een prepaid simkaart had gekocht om een geheim nummer te kunnen hebben. Er volgde nog meer. Ze werd beveiligd en er werd een speciaal team gevormd om de zaak op te helderen, dat voor zover ik weet geen steek is opgeschoten. Niet zo gek als je weet dat er al jaren uitstekende betrekkingen bestaan tussen Nederlandse en Israelische veiligheidsdiensten. 

Zo is het voor het moment wel genoeg. Israel was het image van een beschaafd land wel al volledig kwijt na de maandenlange moordpartij van (vooral) vrouwen en kinderen in Gaza die maar doordendert. Het is nu ook volledig met de billen bloot gegaan in deze affaire die doet denken aan doortrapte onderwereld praktijken waarin zo'n beetje alles is geoorloofd en de wetteloosheid van de zionistische staat in vol ornaat te bezichtigen valt. Het wachten is nu op de ontknoping die - dat kan toch niet meer anders - hierop zal gaan volgen.