(Gastauteur: Miriyam Aouragh, Oxford University)
Onlangs was ik in het VPRO programma ZOZ om over de controverse rond de uitroeping van de staat Palestina in de Verenigde Naties te discussiëren. Er is over het algemeen weinig historische kennis over wat men gemakshalve ‘het conflict’ noemt. Normaliter gaat de contextuele tijdslijn in het beste geval niet verder dan 1967, in het ergste geval houdt het op bij het Oslo tijdperk (1993). Er is terechte verontwaardiging voor de afwijzing van een Palestijnse staat door de VS en haar belangrijkste bondgenoten. Maar ook opvallend is het gebrek aan kritiek wat betreft de consequenties van het project van Mahmoud Abbas.
Korte geschiedenis:
Tussen 1947 en 1949 werd driekwart van de inheemse bevolking verjaagd (al-nakba, de catastrofe). De toenmalige VN beloofde terugkeer en gedeelde autonomie. Dat kwam niet. Sterker nog, in 1967 werd de rest van Palestina geannexeerd. Een paar oorlogen en opstanden later vonden er onderhandelingen plaats. Maar afgezien van consessies aan Israel hebben Camp David 1 (1978), noch Madrid (1991), noch Oslo (1993), noch Camp David 2 (2000) tot iets noemenswaardigs geleid. De Oslo Akkoorden ( en de achterliggende twee-statenoplossing) was de meest historische consessie van wijlen President Yasser Arafat, onder druk van de Amerikaanse President Bill Clinton als onderdeel van de geo-politieke herschikking na de Koude Oorlog en de eerste Golf Oorlog. De weigering om de afspraken over autonomie na te komen en de stichting van meer nederzettingen dan ooit in het hart van de gebieden van 1967, leidde tot het uitbreken van de Tweede Intifada (September 2000). Deze politiek-historische context maakt het plaatje pas compleet. Maar in het politiek-publieke domein zijn deze motieven meestal onzichtbaar zoals het baanbrekend onderzoek van Philo en Berry met betrekking tot de Britse media (die zelfs minder eenzijdig dan de Nederlandse media zijn) heeft aangetoond.
Het lijkt vaak alsof Palestijnen geen vrede willen. Het uitroepen van de staat Palestina op basis van het totaal uitgeholde twee-statenmodel heeft dan ook een belangrijk doel bereik: het bevestigd dat het Westen nooit echt uit was op ‘vrede’. Twee-derde van de VN landen steunt het voorstel, maar zelfs dit zwakke aftreksel van het concept ‘staat’ zorgde voor paniek in het Westen: onder andere Groot-Brittannië, Duitsland en Nederland kondigden aan tegen te zullen stemmen, de VS kondigde aan haar vetorecht te zullen gebruiken. Juist in het jaar van de bejubelde Arabische revoluties en onder een nieuwe Amerikaanse president, wordt de leugen van internationale vrede ontmaskerd. Het is belangrijk ons te realiseren dat dit niet onder het presidentschap van de Republikein Bush gebeurt, maar onder de eerste zwarte, Democratische president Barack Obama die een historische speech in Cairo gaf met duidelijke uitspraken over Israel’s inbreuk op vrede en troostende woorden over rechtvaardigheid voor Palestijnen. Een onafhankelijk Palestina, twee-staten, was in zijn analyse een minimale eis. Kortom, de weigering van Abbas’ aangekondigde staat laat niet alleen Israels beleid van annexatie zien in al zijn naaktheid, maar ook de Westerse medeplichtigheid eraan. Dat is nu tenminste duidelijk. Maar is dat alles?
Naïeve illusies
We horen het woord ‘staat’ en we denken: ‘geweldig!’. Het zou zo mooi zijn om eindelijk rechtvaardigheid te zien. Zoals we bij maatschappijleer en politicologie leerden; een staat biedt haar onderdanen bescherming. Zou het dan eindelijk de 4.5 miljoen Palestijnen in gedwongen ballingschap onder zeer ernstige omstandigheden een thuis kunnen bieden; eindelijk de kans geven om een zelfstandige economie, onderwijs, en transportsysteem op te zetten, eindelijk van die vreselijke checkpoints af te raken en militaire bescherming te bieden als Israels handen jeuken en het militaire operaties wil uitvoeren met met van die prachtig klinkende namen als Peace for Galilee, Grapes of Wrath, Defensive Shield, en Cast Lead. Natuurlijk niet, dat is slechts theorie.
We moeten afstappen van het dominante liberale paradigma dat staatsvorming of territoriale autonomie bescherming zal bieden. De bezetting van Zuid-Libanon en de Syrische Golanhoogvlakte laten dit zien. Tijdens de bloedige aanval op Libanon in 2006, resulterend in enorme infrastructurele destructie en 1500 doden kwam er geen NFZ zoals we dat bij Libië zagen. Sterker: precies hetzelfde werd twee jaar later in Gaza herhaald. En als we het over de VN hebben, de overtreden VN resoluties laten wel het duidelijkst zien dat in de praktijk Israel boven de wet staat. Ook de stellige weigering om (in 2006) de verkiezingsuitslagen in de bezette gebieden te erkennen – Nederland voorop - en deze met wurgende sancties te beantwoorden, laten de Orwelliaanse realiteit zien. Voor de meeste betrokkenen in Palestina en het Midden Oosten is dit allang common sense. Er is genoeg over geschreven. Het feit dat het Westen hier niet over bericht is niet de schuld van de Palestijnen maar van Westerse naïeviteit en hypocrisie
Naast het argument ‘bescherming’, zijn er andere argumenten: dat door een officiële positie in de VN Palestina eindelijk misstanden kenbaar kan maken. Hiermee wordt bedoeld dat ze dan beter kan lobbyen. Dit strookt niet met de realiteit: de PLO heeft sinds 1974 al een semi-staat ‘observerstatus’ dus het kan nu al issues op de VN agenda zetten. Als er toch persé een symbolische status moet komen, waarom niet de bestaande status upgraden? De pijnlijke realiteit is dat Abbas bewust niets doet met de mogelijkheden die hij al heeft. Denk aan de uitspraak van het Internationale Hof van Justitie met betrekking tot. de illegale Muur, of het bewijs van oorlogsmisdaden in Gaza in het Goldstone-rapport. Sterker nog: inzake Goldstone heeft Abbas juist tegen gewerkt, wat hem op demonstraties van boze Palestijnen kwam te staan. Ook de PA levert zijn aandeel aan tenenkrommende hypocrisie.
Tot slot, het argument dat Abbas niet unilateraal een staat mag uitroepen is betekenisloos wanneer alle andere opties tot de laatste traan en smeekbede al zijn uitgevoerd, paternalistisch omdat het recht op zelfbeschikking al meer dan een eeuw bestaat, en racistisch wanneer Israel wel bijna alles unilateraal mag doen, bijvoorbeeld unilateraal een land naar de pre-moderniteit bombarderen. We zien dit meten met twee maten heel goed bij de rechtse en centrum-rechtse partijen als het de PVV, VVD, het CDA, de CU en SGP, maar ook bij de PvdA, een partij dus die tegen haar eigen partijprogramma ageert. Mijn medegast bij ZOZ (PvdA Euro-parlementariër Emine Bozkurt) kwam niet verder dan ‘onze partij steunt dit, in ons partijprogramma zijn we voor een Twee Staten oplossing’. Inderdaad, maar kennelijk alleen zolang het een theoretische kwestie betreft. Als puntje bij paaltje komt steunt de PvdA het voorstel niet. Bozkurt steunde het wel, maar met alle respect voor individuele EP-leden, hun mening doet er niet echt toe in de Nederlandse politiek.
Symbolische stap
Vanuit een pro-Palestijns perspectief lijkt het het meest logisch dat als Israel weigert en het Westen hierin meegaat, het project steun verdient. Misschien biedt het wel een uitweg in de politieke impasse? Als het de Palestijnen veel goeds brengt zoals de PA zegt, hebben wij dan wel het recht om vanuit onze comfortabele luie stoel in Europa kritiek te leveren? Is het niet te cynisch om dit voorstel geen enthousiaste steun te gunnen? Dit zijn begrijpelijke vragen.
De symbolische stap is begrijpelijk. Maar er zijn ook minder prettige motieven voor deze ogenschijnlijk moedige stap van Abbas. De PA en Abbas in het bijzonder, hebben een fors gezichtsverlies geleden sinds het uitlekken van geheime documenten (de Palestine Papers) waaruit onder meer bleek dat de PA Israels taak als bezetter en onderdrukker van opstanden uitvoerde. Het gaat dus ook en misschien wel vooral om een populistische afleidingsmaneuvre.
Verder is duidelijk dat de stap zonder meer een consolidering van de two-states zal inhouden. Door de opgelaaide discussie is zichtbaar geworden,dat daarmee Resolutie 194 van Algemene Vergadering van de VN buiten beeld raakt. Die andere zes miljoen Palestijnen in de (in de diaspora, in Israel, of in de vluchtelingenkampen, die niet door Abbas’ gatenkaas-staatje vertegenwoordig worden, dreigen hun plaats in de VN (vanuit hun vertegenwoordiging door de PLO) kwijt te raken aan de PA.
In werkelijkheid komt een staat als deze Israel heel goed uit. Sommige pragmatische Israelische experts zijn dan ook blij met dit voorstel. Voormalig Camp David onderhandelaar Grinstein roemde de strategische voordelen: signifcant advances for Israel, in Haaretz. Israel krijgt door deze ‘consolidering’ namelijk meer controle over de veiligheid ter land, zee, en in de lucht, en het kan eindelijk de historisch en morele last van de vluchtelingen van zich afschudden. Alsnog tegen zijn is van Israel’s kant ofwel politieke bluf (om een betere onderhandelingspositie te garanderen), ofwel het ontmaskert de werkelijke zionistische visie van haar politieke leiders. En dan is het ofwel een ideologische stellingname van haar bondgenoten (van de VS tot Nederland, van Rosenthal tot de PvdA).of een ongelofelijk slecht geïnformeerde pro-Israel reflex die ervan uitgaat dat alles wat Israel uitdaagt moet worden afgewezen, ook al is het iets dat in haar voordeel kan uitpakken. Waar het op neer komt is dat de internationale gemeenschap actief steun verleent aan kolonisatie, ook Nederland.
De tactische positionering van EAJG is begrijpelijk: het zou gek overkomen als ze tegen een Palestijnse staat ageren. Maar het is onduidelijk waarom Palestijnse organisaties of de voor Palestina actieve civil-society geen kritische boodschap overbrengen. De eerste bestaan kennelijk niet meer of haar individuen scharen zich achter Abbas, de tweede is waarschijnlijk nog te zeer gefocust op de twee-statenoplossing en de symboliiek van Abbas' stap. Maar het symbolische argument weegt niet op tegen de nadelen. Het Nederlandse Palestina Komitee daarentegen heeft een van de meest heldere verklaringen afgegeven (en wordt zelfs geciteerd door Electronic Intifada).
De symbolisch en tactische redenen voor de positieve positionering van de State-Bid daargelaten, helderheid is cruciaal want het gaat om iets dat de onderhandelingspositie van de Palestijnen kan beïnvloeden op een manier die bepaald geen reden tot juichen geeft. Dit is geen ‘externe’ mening: de afgelopen maanden liet een groeiende kloof in Palestijnse opinies zien. Dit kwam vooral nadat diverse experts de (bewuste of onbewuste) consequenties van Abbas’ staatsproject onder de loep hadden genomen, Daardoor groeide de weerstand bij een groot deel van de Palestijnse civil society en vooral vluchtelingenorganisaties. Voorbeelden zijn Stop the Wall, een van de actiefste en meest succesvolle grassroots bewegingen binnen Palestina en de wereldwijde BDS movement.
Waar het grotendeels op neer komt is dat er geen sprake van democratische vertegenwoordiging is. Abbas en zijn kliek doen dit eenzijdig namens de PA, zonder mandaat van de meerderheid van de Palestijnen (de vluchtelingen) en zonder overleg met de autoriteiten van Hamas in Gaza. Palestijnse vluchtelingen hebben echter volgens de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) die officieel nog steeds de wettige vertegenwoordiger is van het Palestijnse volk, evenveel zeggenschap als ieder ander. Het is normaal dat de wil van een ‘President’ die al meer dan 2 jaar voorbij zijn gekozen termijn handelt - en dit zonder open discussie of mandaat doet – niet zomaar geaccepteerd wordt. De paradox is het grootst voor de diaspora voor wie deze ‘staat’ het verlies van vertegenwoordiging (middels de PLO) in de VN betekent. Wat als gastlanden zeggen ‘je hebt nu een land, wij beschermen je niet meer’. Het zou niet voor het eerst zijn dat vluchtelingen de grens over gegooid worden en de afgezwakte UNRWA is geen garantie meer. Er kan een Kafkaeske situatie ontstaan van wel-niet bestaande mensen, oftewel present absentees zoals de Palestijnse ervaring al kent.
Er is bij two-state discussies en mainstream meningsverschillen over ‘het Palestijns-Israelisch conflict’ altijd die ene olifant in de kamer. Er is uiteindelijk maar een eerlijk - en op lange termijn realistisch - alternatief: one-man-one-vote. In de praktijk zijn Joden, Moslims en Christenen allang met elkaar verweven (dat waren ze al honderden jaren, voordat er met geweld een exclusief-nationalistische project kwam en Palestijnen de ‘slachtoffers’ werden). Er wonen 1.5 miljoen Palestijnen in Israel (20% van de bevolking en 3e rangs-burgers, maar toch) en er zijn inmiddels meer dan 650.000 kolonisten in de West Bank. Vanuit moreel oogpunt moeten we toch eens ht verschijnsel afwijzen dat een superieure minderheid in een racistische, koloniale staat met behulp van ckeckpoints, de muur, het stelen van water en vruchtbaar land, een zwakke meederheid eronder houdt. Israels apartheidsstaat heeft geen toekomst. Tot op heden kwam Israel ermee weg, omdat ze blindelings steun kreeg, en omdat Arabische dictators omgekocht werden en in ruil opstanden neersloegen. Maar het wereldwijde succes van de BDS campagnes laten zien dat de emotionele black-mail niet meer de overhand heeft. Turkije en Egypte tolereren geweld en vernedering niet meer vanzelfsprekend. In de nieuwe vrijgevochten regio is het tijd om van de megalomania los te laten.
De huidige discussies over de stemming in de VN hebben discussies en het politieke zelfbewustzijn op scherp gezet. Het lijkt er op dat Abbas de onafhankelijke grassroots bewegingen wil ondermijnen terwijl hij ook nog eens de hete adem van de verse revoluties in zijn nek voelt. Een staat met, en van, de huidige PA is een fantasie: gefragmenteerd en zonder autonomie.
Terwijl het Westen en Abbas nog volgens een oud script werken, zijn de Arabieren op een ander niveau bezig. Hun blik is van Washington en de VN met haar nutteloze resoluties, verschoven naar de straten van Tunesië en Cairo. Men ziet dat people power meer resultaat boekt dan valse beloftes. De duizenden Palestijnse vluchtelingen die de afgelopen 15e Mei (de dag van al-Nakba) richting de grens van Palestina trokken getuigen hiervan. Zelfs Israel blijkt niet immuun voor de revoluties en heeft haar eigen Tahrir squares met grote protesten. Maar een echte doorbraak zal er pas komen als de protesterende Israeli’s aan een simpele voorwaarde voldoen en niet alleen sociale rechten voor zichzelf – de Joodse Israeli’s - maar voor iedereen eisen. Kolonialisme is niet meer van deze tijd en wordt niet langer geaccepteerd. Dat hebben de eerdere Intifada’s en de Palestijnse volharding in de vele vluchtelingenkampen wel laten zien.
3 opmerkingen:
De Palestijnse zaak is ten onder gegaan aan het nationalisme van de Arabieren: het Nazisme van de Arabieren, toen het uitgeroepen werd tot: 'De Arabische Zaak'. Het verloor zo zijn glans als humanitaire zaak van aller hoogste prioriteit die elk mensenrechtenactivist aangaat waar dan ook ter wereld. Wanneer vervolgens een Amazigh/Berber in Marokko (of Nubiër in Sudan, of een Koerd in Irak etc.) deze zaak tot nationale zaak nr. 1 maakt, vergeet hij ten eerst zijn zaak voor een menswaardig bestaan in vrijheid en vrede. Ten tweede houdt hij hiermee zijn onderdrukkers in het zadel. Zij hebben immers dit voor hem bedacht om hem af te leiden van zijn werkelijke bekommeringen.
Een staat als Marokko die ‘De Arabische Zaak’ heeft gebombardeerd tot ‘Nationale Zaak’ is gebaat bij het aanmodderen van de ellende van de Palestijn. Koning M6 is zelfs voorzitter van de ‘Al-Qods-comité’ (hij heeft de voorzitterschap geërfd van zijn vader). In de Marokkaanse staatsmedia wordt hij zelfs aangeduid als de eerste voorvechter van ‘De Zaak’. Palestina-demonstratie in bv. Rabat, Tanger of Casablanca die meer mensen op de been kregen dan elke demonstratie tegen corruptie en onderdrukking of voor vrijheid, goed onderwijs...etc. tot de zogenaamde ‘Arabische’ Lente. Zelfs dan zijn mensen in Marokko gaan demonstreren met een Palestijnse vlag in de lucht en Arabierensjaal om de nek voor vrijheid, waardigheid en sociale vaardigheid.
Als laatste wil ik de Palestijnse vlag of Arabierensjaal op een willekeurige nek van de Marokkaan in welke (on)gelegenheid dan ook in Nederland niet onbenoemd laten. Om te zwijgen van de Gebrain-washed hersenmassa van met name Marokkaanse meiden die meer Palestijns zijn dan een Palestijn in Palestina. In Nederland is afgelopen maanden meermalen gedemonstreerd ter ondersteuning van de opstand in Marokko. U raadt het al, de opkomst was beschamend; enkele tientallen kwamen opdagen. Deze weddenschap ga ik met u aan: Als het een Palestina-demonstratie was, dan was er een opkomst van enkele duizenden.
Ik probeer steeds een einde te maken aan het plaatsen van anonieme bijdragen, tegelijkertijd heb ik er een probleem mee om bijdragen als deze dan maar in de prullenmand te gooien. Graag een naam, de volgende keer, a.u.b.
Ten aanzien van wat u zegt: ik geloof niet dat een zaak als die van de Palestijnen naar beneden wordt gehaald als anderen voor ze demonstreren.
Leve het gebruik van het meervoud!!!!!
Waarom zeg ik dit?
Ik ben een VROUW meneer. En ik heb een pesthekel aan schrijfsels als onderstaand:
"Wanneer vervolgens een Amazigh/Berber in Marokko (of Nubiër in Sudan, of een Koerd in Irak etc.) deze zaak tot nationale zaak nr. 1 maakt, vergeet HIJ ten eerst ZIJN zaak voor een menswaardig bestaan in vrijheid en vrede. Ten tweede houdt HIJ hiermee ZIJN onderdrukkers in het zadel. Zij hebben immers dit voor HEM bedacht om HEM af te leiden van ZIJN werkelijke bekommeringen. "
Etc. etc. ad nauseam.
Vrouwen denken niet, bestaan niet, hebben geen onderdrukkers, hebben geen bekommernissen.
HERSCHRIJF aub, het kan zo makkelijk:
"Wanneer vervolgens Amazigh/Berbers in Marokko (of Nubiërs in Sudan, of Koerden in Irak etc.) deze zaak tot nationale zaak nr. 1 maken, vergeten zij ten eerste hun zaak voor een menswaardig bestaan in vrijheid en vrede. Ten tweede houden zij hiermee hun onderdrukkers in het zadel. Zij hebben immers dit voor hen bedacht om hen af te leiden van hun werkelijke bekommeringen."
U moet wel in bezit zijn van het bekende aanhangsel om zulk proza te kunnen produceren. Kunt u zich voorstellen hoe irritant deze nog steeds wijdverbreide schrijftrant voor vrouwen is?
Een reactie posten