Erdoğan: Turkse marine gaat hulpkonvooien voor Gaza begeleiden

Erdoğan (foto Today's Zaman)

De Turkse premier Recep Tayyip Erdoğan  heeft het nu met zoveel woorden gezegd. Turkije wil de blokkade van Gaza gaan breken en er humanitaire hulp gaan afleveren. En om herhaling te voorkomen van de gebeurtenissen van 31 mei 2010 waarbij Israelische commando's het schip Mavi Marmara aanvielen en negen Turken doodschoten, denkt Turkije erover om konvooien voor Gaza te laten begeleiden door Turkse marineschepen. Ook liet Erdoğan doorschemeren dat Turkije stappen zal nemen om te voorkomen dat Israel eenzijdig natuurlijke hulpbronnen in het oostelijke gedeelte de Middellandse Zee gaat exploiteren. In een interview met Al Jazeera Arabic zei Erdoğan: 
We have humanitarian aid to be sent there. And our humanitarian aid will not be attacked anymore like it happened to Mavi Marmara. Turkish warships, in the first place, are authorised to protect our ships that carry humanitarian aid to Gaza.'
Erdoğan zei ook dat Turkije would closely monitor international waters and has taken steps to prevent Israel’s unilateral exploitation of natural resources in the eastern Mediterranean Sea. 
 Die laatste uitspraken slaan kennelijk op het feit dat in de afgelopen paar jaar grote natuurlijke gasvoorraden zijn ontdekt voor de kust van Libanon, Israel en Gaza. Over de exploitatie daarvan is een dispuut uitgebroken tussen Libanon en Israel. Over de exploitatie van het gas voor de kust van Gaza is nog niet veel dudelikk, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat Israel dat zal overlaten aan de Palestijnen. Kennelijk wil Turkije zich ervoor inzetten dat een eerlijke verdeling plaatsvindt. 
De woordvoerder van het Israelische ministerie van Buitenlandse Zaken, Yigal Palmor, zei over Erdoğan's uitspraken dat ze geen commentaar waard waren. ('This is a statement well-worth not commenting on').
Ik heb het vermoeden dat Palmor daar ongelijk in heeft. Israel lijkt de Turkse reacties op de Israelische weigering om excuses te maken voor de dood van de negen mensen aan boord van de Mavi Marmara af te willen doen als een kwalijk spelletje. Het lijkt er ook op te vertrouwen dat de Amerikanen de ruzie wel zullen bijleggen en dat alles dan weer zal zijn als tevoren. En inderdaad zijn er allerlei pogingen - diplomatieke en andere - aan de gang om Ankara op andere gedachten te brengen.
Maar intussen wijst alles erop dat het Turkije ernst is. De Turken hebben meer dan een jaar geduld gehad. De publicatie van het Palmer-rapport, dat een compromis tussen Turkije en Israel mogelijk had moeten maken, werd daartoe driemaal uitgesteld. Maar toen Israel een kleine week geleden niet inging op een ultimatum om excuses aan te bieden, nam Ankara maatregelen en trok het zijn steun voor het Palmer-rapport in. (Dat daarmee waardeloos werd, omdat het niet meer dan een poging van VN-secretaris-generaal Ban Ki Moon was om beide partijen met elkaar te verzoenen en alleen geldig zou zijn als zowel Israel als Turkije zich erin konden vinden). Het is moeilijk in te zien hoe Turkije van deze ingelaagen weg terugkomt zonder dat Israel alsnog excuses maakt. En dat - zo hebben Netanyahu en Lieberman laten weten - zit er absoluut niet in. Met de nu aangekondigde stappen kan Turkije Israel in een behoorlijk lastig parket brengen: een keuze tussen een nieuw hulpkonvooi doorlaten (en daarmee de blokkade van Gaza in feite opgeven) of een gewapende confrontatie riskeren die Turkije, omdat het een veel beter uitgeruste marine heeft, alleen maar kan winnen.