Leger zegt dat doden op 20 en 21 maart te voorkomen waren geweest

De vader en andere familieleden rouwen om de dood van Mohammed Qadus. (Foto AFP)

Het Israëlische leger heeft dinsdag verwijten gemaakt aan het adres van eigen troepen en gezegd dat de dood van twee maal twee jongeren op 20 en 21 maart te vermijden was geweest. De Palestijnen, twee maal twee neven van wie de jongtste 15 jaar was, werden binnen 24 uur in twee separate incidenten in de buurt van Nablus doodgeschoten door leden van de Shomron Brigade. Generaal majoor Avi Mizrahi, de commandant van Israëls 'centrale 'sector'  zei dat de incidenten te wijten waren geweest aan operationele onzorgvuldigheden. Het leger moet nog beslissen of  tegen de soldaten in kwestie disciplinaire maatregelen worden getroffen.

Mohammed Qadus, 15, and Usayd Qadus, 19,  werden doodgeschoten op 20 maart tijdens een protestdemonstratie in hun dorp Iraq Burin tegen herhaalde overlast van kolonisten uit de naburige nederzetting Yitzhar. Tijdens de demonstratie werden de soldaten met stenen bekogeld. Zij reageerden met het afschieten van traangasgranaten en rubber kogels. Volgens B'tselem en de Palestijnse mensenrechtenorganisatie Al-Haq werden de neven Mohamed en Usayr Qadous echter door scherpe munitie gedood. Zij arriveerden laat in een taxi, namen eigenlijk geen deel aan de demonstratie, maar werden beiden neergeschoten hoewel zij zich op een afstand van tenminste 70 meter van de soldaten bevonden. Het ziekenhuis waarheen beiden werden vervoerd en waar zij overleden, produceerde een röntgenopname van Usayrs hoofd waarop duidelijk te zien is dat hij werd getroffen door scherpe munitie. Van Mohammed leverde het Rafidiya ziekenhuis een post mortem waaruit  bleek dat een kogel door zijn lichaam heen was gegaan, iets wat bij rubber kogels onmogelijk is. Het leger bleef echter volhouden dat met rubberkogels was geschoten. Het zei dat het niet de authenticiteit van de autopsie-rapporten  had kunnen vaststellen (Dat is gebruikelijk. Palestijnse getuigenissen worden nooit als betrouwbaar aangemerkt, zoals ik heb kunnen vaststellen  tijdens de vele malen dat ik als journalist in de bezette gebieden heb geopereerd).  Overigens wordt deze zaak nog wel door de militaire politie onderzocht in het kader van een strafrechtelijk onderzoek.   

Foto's van Mohammed Qadus' schotwond. Boven de plaats waar de kogel het lichaam binnendrong, onder zijn rug, waar de kogel het lichaam verliet (Foto's B'tselem)

De andere twee, Saleh en Muhammad Qawariq (beiden 18) uit het dorp Awarta, werden gedood bij een geïmproviseerd checkpoint in de buurt van de nederzetting Itamar. Het oorspronkelijke verhaal luidde dat een van deze twee boeren, die op weg waren naar hun land,  een soldaat had aangevallen met een hooivork en daarop was doodgeschoten. De ander werd eveneens gedood toen hij als reactie dreigend een spuit met onkruidverdelger ophief. Na het onderzoek door het leger veranderde het verhaal. Het luidde toen dat een van hen een aanval had gedaan met een opgeraapte glasscherf, en dat de ander een scherp voorwerp had opgeheven. De soldaat zou hem iets ghebben horen zeggen dat klonk als '' Allahu akbar'. Uit nogal versluierde verslagen in onder meer Yediot Ahronot  komt echter naar voren dat de twee mannen voor zij werden gedood op last van de militairen op de grond waren gaan zitten. De soldaten hadden hen geen handboeien om gedaan en hen zelfs een keer de rug toegekeerd, en dat gold weer als procedurele fouten. Generaal majoor Mizrahi zei dat de zaak als hij anders was afgehandeld beter zou zijn uitgepakt en dat de tweede man zo ver weg was van de schutter dat het niet nodig was geweest om het vuur te openen. Het feit dat de betreffende soldaat zich echter door de eerste man 'bedreigd voelde' wordt echter als voldoende grond aangemerkt om hem dood te schieten, zo kan uit het verslag worden opgemaakt.

 De neven Qawariq. Rechts Salah, links Mohammed. (Foto Ali Waked, Ynet)

Intussen onderzoekt het leger ook nog de dood van een 63-jarige man die zaterdag overleed bij een checkpoint op de Westoever. Palestijnse medische bronnen zeiden dat de man, die zwaar suikerpatient was, uren had moeten wachten en uiteindelijk was overleden aan uitdroging en een hartaanval.

(Ik geloof niet dat er profetische gaven voor nodig zijn om te voorspellen dat de onderzoeken  in geen  van de gevallen ernstige gevolgen zullen hebben voor de betrokken militairen. Palestijnse levens zijn vrij goedkoop).