Zaak tegen journaliste Anat Kam vestigt aandacht op scheve situaties in Israëls rechterlijke systeem

Mijn collega-blogger (als ik hem zo mag noemen) Richard Silverstein van de blog Tikun Olam is bezig om nog eens - voor zover dat nog nodig was - het nut van zijn blogactiviteiten en van bloggen in het algemeen aan te tonen. Hij zit al een tijdje aan achter het merkwaardige en schandelijke verhaal van de Israëlische journaliste Anat Kam (23, zie foto hiernaast) die al enkele maanden huisarrest heeft op last van de geheime dienst Shin Bet onder omstandigheden die niet uit de doeken gedaan mogen worden omdat er een censuur-maatregel van kracht is.
Silverstein heeft het verhaal stukje bij beetje ontrafeld, met als gevolg dat stap voor stap ook de wereldpers (Jewish Telegraph Agency, The Independent, AP, The National, The Guardian en The Times, en de New York Times - in die volgorde) zich erop heeft gestort. Alleen de pers in de enige democratie in het Midden-Oosten moet er door de censuur gedwongen nog het zwijgen toe doen en wordt nu zelfs ingehaald door het Palestijnse persbureautje Ma'an News.
Het verhaal is in het kort als volgt: de Israëlische militaire top heeft een uitspraak van het hooggerechtshof uit 2006 naast zich neergelegd  dat zogenoemde 'targeted killings' (een andere term voor gesanctioneerde moord) alleen mocht als het ging om 'tikkende bommen'. Generaal Yair Naveh, toentertijd commandant van de centrale sector, gaf op 26 maart 2007 opdracht drie leiders van de Islamitische Jihad te doden, ook al leverden die niet acuut gevaar op. De order werd een dag later door stafchef Gaby Ashkenazy bekrachtigd. Op  20 juni 2007 werd vervolgens Jihad-leider Ziad Malisha door een legerpatrouille op de Westoever gedood.

Deze zaken werden in november 2008 uit de doeken gedaan in een artikel in Haaretz van de journalist Uri Blau (zie foto links). Pas eind 2009 kwam de Shin Bet in actie. Toen werd Anat Kam onder huisarrest geplaatst  Kam werkte in 2008 voor Walla, een website van Haaretz. In haar militaire diensttijd, in 2007,  werkte zij in het kantoor van generaal Naveh. Zij wordt er blijkbaar van verdacht toen de gegevens te hebben gekopieerd en te hebben doorgespeeld aan Blau. Zij ontkent dat. Volgende week wordt zij voorgeleid. Naar verluidt zal het openbaar ministerie een straf tegen haar eisen van 14 jaar wegens spionage, zelfs voor Israëlische begrippen (denk aan de atoomverklikker Vanunu die 18 jaar kreeg) een uitzonderlijk zware straf.
The Jewish Telgraph Agency citeert de hoofdredacteur van Haaretz, Dov Alfon, die zich boos maakt over de censuurmaatregel, omdat dit Haaretz niet in de gelegenheid stelt op de zaak in te gaan. Hij noemt de aanklacht 'absurd'. Reporter Uri Blau zou op een heel andere manier de feiten hebben achterhaald. Blau, die ten tijde van Kams arrestatie in China was en wiens computer in beslag is genomen, is overigens in het buitenland gebleven. Hij wacht de loop der dingen af in Londen.

Daarmee is Silversteins reeks onthullingen nog niet af. De Tikun Olam-blogger heeft eveneens boven water weten te krijgen wie  verantwoordelijk was voor de meer dan krankzinnige 'gag-order', oftwel de censuur-maatregel, Dat was rechter Einat Ron (foto rechts).  En vervolgens kon Silverstein - op basis van een tip van bevriende bloggers - naar buiten brengen dat deze zelfde rechter Ron in 2003 als militaire aanklager betrokken was bij het in de doofpot stoppen van een volstrekt niet door de omstandigheden gerechtvaardigde schietpartij in de Gaza-strook. Het 11-jarige jongetje Khalid Mughrabi  (foto onder) werd daarbij, terwijl hij met vriendjes aan het voetballen was, met scherpe munitie doodgeschoten, terwijl twee andere kinderen werden gewond. De mensenrechtenorganisatie B'tselem drong destijds aan op vervolging, maar kreeg van Ron de mededeling dat de schietpartij plaats had gevonden tijdens ongeregeldheden en volgens de regels en binnen de instructies was uitgevoerd. Door een fout van haar kantoor werd echter een ander papier meegestuurd, waarop de  échte bevindingen van het onderzoek waren opgetekend. Daaruit bleek dat de schietpartij plaatsvond geruime tijd nadat de ongeregeldheden voorbij waren en dat de militairen volstrekt ongerechtvaardigd het vuur hadden geopend. In hetzelfde stuk beschreef Ron, die destijds de rang van kolonel had, verschillende scenario's om dit voor B'tselem verborgen te houden en de organisatie om de tuin te leiden. B'tselem verbond er de conclusie aan dat de militaire aanklager met deze leugens het signaal aan het leger gaf dat schietpartijen van trigger happy soldaten zoals in het geval van het jongetje Mughrabi ongestraft konden plaatsvinden.
 

Ik denk dat we ons kunnen aansluiten bij Silversteins conclusie dat Ron, die niet allen niet gestraft werd voor haar verkrachting van het recht maar zelfs tot rechter werd gepromoveerd, zo ongeveer de ideale rechter moet zijn geweest om een gag order van de Shin Bet te ondertekenen. Je ziet het voor je: je bent van de Shin Bet, je wilt dat dingen in de doofpot worden gestopt en discussie onmogelijk wordt gemaakt, je hebt daarvoor een order nodig. Wel, dan is rechter Ron je ideale adres.

Het  hele verhaal geeft al met al tot zover niet bepaald de indruk dat de Israëlische rechtspraak altijd zo fair mogelijk door boven de partijen staande rechters wordt uitgevoerd. Dat angstige gevoel hadden we natuurlijk al langer. Maar het is goed dat nog eens op te tellen bij de recente beslissing van de militaire aanklager om geen vervolging in te stellen naar aanleiding van de dood  van de demonstrant Bassam Abu Rahme in Bil'in, die een jaar geleden werd gedood doordat een traangasgranaat in strijd met de voorschriften recht (en gericht) op hem werd afgevuurd (zie hier op deze blog). Of bij de verhalen - zie het item op deze blog iets verder naar onderen -  over nog lopende onderzoeken naar het doodschieten door legereenheden van vier tieners, achtereenvolgens  in de dorpen Iraq Burin en Awarta, nu zo'n twee weken geleden. Er was vroeger en jiddische uitdrukking: 'es ist a Zushstand in Ashkenas'. Dat kunnen we nu gevoeglijk aan toevoegen: 'und in Eretz Jisroeil'.

Update: De  'gag order' is ingetrokken op donderdag 8 april, nadat het buitenland volop over de zaak had bericht. Kam wordt inderdaad beschuldigd van spionage en Blau wordt gezocht voor ondervraging. Interessant is dat  Dov Alfon, de hoofdredacteur van Haaretz, vandaag betoogt dat de geheime dienst Shin Bet een overeenkomst die de dienst had met Blau over teruggave van documenten in ruil waarvoor hij niet zou worden vervolgd, heeft geschonden. Zie Haaretz van vandaag. Wordt vervolgd.