Er schijnt niet helemaal aan te ontkomen te zijn. Iemand oppert iets - Marcouch in dit geval - het wordt opgepikt (door Van der Staaij van de SGP en door het CIDI) en dan is er een 'spoeddebat' in de Tweede Kamer en moeten we het er allemaal over hebben. En een mening hebben. Dat het erg is, bijvoorbeeld. Op de radio hoor ik rabbijn Evers zich opwinden en vertellen dat hij zich geen vijf seconden op straat kan bevinden of hij wordt uitgescholden. Zo komen we wel aan een statistiek. Iedere keer dat Evers de deur uitgaat kunnen we voor elke vijf seconden een geval registreren. (En hij heeft niet eens van die lokken, alleen een beetje een rare hoed). Maar het CIDI gaat meteen heftig rekenen en slaat ons om de oren met een toename van zo en zoveel procenten.
Erg he?
Nou, eh, nee. Nooit veel gemerkt van die toename van het antisemitisme. Niet zelf en niet om me heen. Maar ik loop dan ook niet met een keppeltje. (En woon ook al niet in West. Bovendien ben ik zonodig in staat in het Arabisch terug te schelden en ik kan je vertellen: dat scheelt veel, zoniet alles, dat relativeert). Maar ook als we naar de CIDI-cijfers kijken zien we dat er precies 0 gevallen zijn geweest waarbij geweld werd gebruikt, en dat er niet meer dan 1 geval was waarin bedreiging voorkwam (hoe erg dat was weten we niet) Voor de rest zien we dat de cijfers over het algemeen vrij constant zijn in vergelijking met andere jaren, met uitzondering wellicht van het aantal scheldpartijen via email. Hoezo dus grote toename van het antisemitisme?
Hé, maar zei minister Hirsch-Ballin niet ook al zoiets?
Jawel, maar dat werd tegengesproken door de Kamer.
Hoezo tegengesproken? Op basis van wat?
Op basis van de cijfers van het CIDI. Die had Hirsch-Ballin nog niet.
Enfin, zo kan het nog heel lang onrustig blijven in de politieke regionen. En dat is volgens mij ook voor een deel wat erachter zit. Iedere keer als er gedonder is in Israël zien we zo'n opleving - niet eens zozeer van wat antisemitisme heet - maar vooral van de discussie erover. Leidt heel prettig van de hoofdzaken af. Zo twitterde Ronnie Naftaniel twee dagen geleden dat hij met de taxicentrale Amsterdam een bevredigend gesprek had gehad over een 'antisemitisch' opschrift op een taxi. Het opschrift was na het gesprek verwijderd. Een dag later hoorde ik waar het om ging: een Turkse chauffeur had in zijn taxi de tekst aangebracht 'Israël = terror country/state'. Dat is nu weg. Gelukkig maar, want dat was natuurlijk wel heel antisemitisch van die Turkse meneer.
(Update zondag: via het twitterciruit (Ali Abunimah en Jamal Dajani): de 'antisemitische' Amsterdamse taxi
Hij rijdt dus niet meer met dit opschrift, dankzij kordaat ingrijpen van het CIDI.Tot zover de update)
Het CJO, Centraal Joods Overleg, schreef een brief aan de Tweede Kamer, nog net voor het spoeddebat en met zoveel spoed geschreven dat hij vol gênante verschrijvingen zat. (Neem een zin als: Geen school in Nederland zou geblokkeerd mogen worden in het onderwijs over de Holocaust, een inktzwarte periode in de Nederlandse geschiedenis. Zelfs mijn blog bevat niet zulke fouten). En natuurlijk liep die brief over van bezorgdheid en het gevoel dat de Joodse burger niet meer goed door de overheid wordt beschermd. Dat lag in het verlengde van wat het CIDI vond. Niet raar overigens, als we weten dat Ronnie Naftaniël in feite ook de man achter de schermen van het CJO is, de man met alle vingers in de pap, de mister CJO
De brief bevatte, naast de de gebruikelijke jammerklacht dat het onderwijs over de holocaust niet voldoet en niet goed kan worden uitgevoerd, ook de volgende gênante zin:
Holocaustherdenking en –educatie moeten niet langer eenzijdig de overeenkomsten benadrukken tussen de Holocaust en ‘andere erge dingen’ in de wereld van nu. Het moet duidelijk zijn dat genocide fundamenteel anders is dan een politiek conflict waarbij slachtoffers vallen, hoe erg men dat ook vindt.
Of gênant? Hier moet ik mezelf toch in de rede vallen. Dit is niet gênant maar schandalig. De holocaust was zo bijzonder, die was dus nergens anders mee te vergelijken. De miljoenen en miljoenen die werden gedood bij de slavenhandel, de Indianen die massaal werden uitgemoord, de massamoord op de Chinezen in Indonesië, Ruanda-Burundi, Congo, etnische conflicten in de Balkan, Darfur, we mogen het allemaal niet noemen. De holocaust wàs natuurlijk inderdaad anders, specialer, door de industriële wijze waarop de moorden werden gepleegd. Maar wie meent dat er dan ook maar geen vergelijkingen kunnen worden gemaakt, zegt in feite dat er geen lessen uit kunnen worden geleerd. Dat de holocaust zo anders was, zo'n aparte categorie, dat er alleen maar uit te begrijpen valt dat we geen Joden mogen discrimineren omdat ze zo heel erg geleden hebben - en meer ook niet. Ik moet dan bekennen dat dit me een heel vieze smaak in de mond geeft. Dat dit me direct aan de weinige antisemitische uitingen herinnert waarmee ik ooit wel eens te maken heb gehad: 'Joden zijn anders, moeilijk om mee om te gaan, onbetrouwbaar, een aparte categorie.' Wie de holocaust zo'n aparte status wil verlenen, moet er volgens mij ook maar in berusten dat Joden een aparte status behouden - anders dan andere mensen, moeilijk om mee om te gaan - anders, een andere categorie.
Dit gezegd hebbend, spreekt het natuurlijk vanzelf dat iedere keer dat een Jood wordt belaagd, bespuwd of uitgejouwd er een teveel is - ook als het rabbijn Evers is, die wat mij betreft best vaker uitgejouwd mag worden, als het maar om andere redenen is dan dat hij Joods is. Maar dat gezeur, dat telkens terugkerende gezeur over de toename van het antisemitische wat-dan-ook en weet-ik-veel, zou toch langzamerhand eens een keer moeten ophouden. Mijn hemel, waar gaat het over. Moslims worden uitgejouwd, niet aangenomen in banen, bespuugd, geslagen, uit clubs geweerd. En Joden?
Laten we liever kijken naar Wilders en wat hij allemaal mag zeggen zonder dat er iets aan wordt gedaan. Wat als hij zou zeggen dat niet de Koran, maar het Oude Testament verboden moet worden omdat het gewelddadig van karakter, anti-homo, vrouwonvriendelijk en nogal wel meer is? (En geloof me, het is zeker niet beter aan hedendaagse omstandigheden aangepast dan de Koran - integendeel eigenlijk). Of als hij zou zeggen dat orthodox-joodse vrouwen omdat ze lange rokken, lange mouwen en sheitels (pruiken) of hoofddoekjes dragen, worden onderdrukt? De wereld zou te klein zijn! Laten we - alsjeblieft - reëel naar de dingen kijken, constateren wie er op dit moment echt wordt gediscrimineerd. En ons realiseren dat het feit dat Wilders en zijn aanhang er vrolijk op los mogen beledigen en verdachtmaken zonder dat er ook maar iets tegen wordt gedaan, misschien wel een oprekking van de tolerantiegrens heeft veroorzaakt
En trouwens, binnen de eigen Joodse kring mag ook wel eens de vastgesteld worden in hoeverre daar eigenlijk aan discriminatie wordt gedaan. Ter lering de volgende foto van een voortrekster van de nederzettingenbeweging:
Maar ja, dat is dáár. En dat is natuurlijk niet hetzelfde als hier. Toch zeker ?
Update zaterdag 26.6.10
Het Parool van vandaag heeft een uitgebreid verhaal dat, volgens een tweet van Ronnie Naftaniel, een somber maar realistisch beeld geeft van de situatie. Daar heeft Naftaniel gelijk in. Wie goed leest, ziet dat het verhaal begint met een lang citaat van een 19-jarige jongen die zegt geen keppel meer op te durven doen en zijn davidster op straat te verbergen. Het is niet duidelijk of hij ooit is bedreigd of zelfs maar uitgescholden. Toevallig is deze jongen ook de enige op de jeugdvereniging van mijn dochter die klaagt over uitingen van antisemitisme. De rest van het Parool-artikel is ongeveer van een vergelijkbaar dun gehalte. Waarmee ik maar nogmaals wil zeggen: er zijn vast hinderlijke uitingen van anti-joods gedrag. Elke uiting is er een teveel. Maar ik ben bang, en weet bijna zeker, dat er ontzettend wordt overdreven. En vanuit een soort Pavlov-reflex gaan veel mensen daarin mee.
10 opmerkingen:
Gisteren werd ik 2 keer gebeld door heel serieuze mensen die namens de gemeente Amsterdam 'geheel geanonimiseerd', alleen even postcode, leeftijd en opleiding noemen, een mening over lokjoden en lokhomo's (!) vroegen. Antwoord a,b,c of d. Varierend van 'heel goed, de discriminatie zal afnemen' tot 'heel slecht en heeft geen effect'.
...men is er lekker mee bezig...
Ik ben het helemaal eens met de grote lijnen van je verhaal. Ik denk dat de oplossingen ook niet moeten worden gezocht in de lokjoden, zozeer, maar in een grotere mentale weerbaarheid van de joodse gemeenschap. Ik heb net als jij nergens last van, maar ik woon niet in West of in Zuid, en ik loop evenmin met een sjeitel of zo. Dus voor mij is het misschien makkelijk praten.
Helaas lopen we dan weer op tegen hetzelfde probleem dat de gemeenschap al langer parten speelt: alle geinstitutialiseerde partijen varen wel bij deze angst. Het spijt me het te moeten zeggen, maar de grote spelers, CIDI, CJO, JMW hebben zo een hefboom in handen die zij kunnen gebruiken om bepaalde zaken te organiseren voor zichzelf. Angst kan met subsidiegeld worden weggemasseerd, denkt de overheid wellicht. En vergeet niet: een deel van de gemeenschap is nog steeds getraumatiseerd.
Dan is er nog iets anders: er is echte shit aan de gang in de buurt van sjoel West. Dat verdwijnt nu weer een beetje naar de achtergrond, aangezien allerlei mensen in de media toch weer in algemeenheden spreken. Ik zou het goed vinden als andere Joden eens uit solidariteit daarnaartoe zouden gaan, gewoon naar de Baarsjes, om de vaste bezoekers hun steun te betuigen.
Dank voor je reactie. Binnen officieel Joods Nederland zijn niet al teveel mensen gecharmeerd van mijn verhaal, heb ik zo de indruk, dus is het fijn om wat bijval te krijgen. Los daarvan: ik merk dat ik eigenlijk heel boos wordt van de gang van zaken, omdat het een schijnvertoning is die (alweer een keer) discussies die toch ooit gevoerd zullen moeten worden naar de achtergrond verschuift. (Een beetje vergelijkbara met hoe AIPAC nu 87 senatoren zo gek heeft gekregnb dat ze naar aanleiding van de Mavi Marmara-affaire een steunbetuiging (!) aan Israël hebben ondertekend. (Ik kom nog terug op het hoe en waarom).
Intussen is het inderdaad geen gek idee een keer bij sjoel West te gaan kijken.
Ik woon niet in Amsterdam, ben niet Joods, en voor mij betekent de term Joods ongeveer evenveel als de term Negende-Dags-Adventist, Oud-Katholiek of Lid van de Reformatorische Broederschap. Alle zijn het groepen met religieuze opvattingen en gewoonten die ik niet deel en waar ik niet zo gek veel vanaf weet. Wel ken ik uiteraard de geschiedenisboekjes, en ik heb ook met ontzetting en afschuw zitten kijken naar TV-series en documentaires over de Shoah. "Dat nooit meer" is er met veel nadruk ingestampt en van harte omarmd. Grote belangstelling voor geschiedenis, voor maatschappelijke zaken, voor politiek.
Maar in mijn persoonlijke beleving is er geen reden om te denken dat de Shoah inherent alleen de Joden kon overkomen. Let wel: in mijn persoonlijke beleving. Ik ben een Nederlandse, opgegroeid in een katholiek deel van Nederland, ik heb dus alleen via de mij omringende cultuur kennis genomen van de speciale status die Joden eventueel zouden hebben. Ik moet je zeggen: ik zie dat bijzondere niet. Een Jood is een mens als ieder ander. Het enige verschil is dat het stempel - het brandmerk, moet je misschien zeggen - "Jood" heeft geleid tot die verschrikkelijke, gruwelijke Shoah. Maar een aura van slachtofferschap, van uitverkorenheid tot vernietiging, ik zie het niet. Ik verneem het alleen uit de tweede hand.
Ik zie wel dat dat geleid heeft tot een heel diep trauma. En dat de angst dat het opnieuw zou gebeuren zich tot in de haarvaten heeft vastgezet, is dan niet meer dan logisch. En in *mijn* beleving is het niet uitgesloten dat de mensheid opnieuw wreedheden verzint om bepaalde bevolkingsgroepen uit te sluiten. Maar de signalen zijn in *mijn* beleving niet dat dat opnieuw de Joden zullen zijn. Daarvoor is groep alleen al te marginaal.
De groep die veel minder marginaal is, die sociaal veel meer de positie van de underdog inneemt, dat is de groep van de moslims. Ik snap dat de trauma's van de vorige generaties Joden diep zitten, en misschien is het te veel gevraagd om die angst nu al los te laten. Maar ik ga er niet in mee. Ik maak me voorlopig veel meer zorgen om wat meneer Wilders met de moslims in Nederland van plan is.
Abu,gisteren in de weer geweest met veteranendag en de wekelijkse BDS campagne. Je word er echt niet vrolijk van,opmerkingen als "het staat in de bijbel en alle moslims zijn tuig en laat ze elkaar maar afmaken. Ook positieve reacties ondervonden,iemand die in Libanon heeft gediend maar nu meer informatie wil hebben.
Enkele maanden geleden ben ik door iemand bedreigd met de dood tijdens de BDS campagne. Ik zou op Hitler lijken en hij zou terug komen om mij dood te schieten. Heb zelf aangifte gedaan.
Er is een flinke polarisatie gaande waarbij het CIDI wel bij vaart.
jose
Ik heb pas "De Holocaust is voorbij" van Avraham Burg gelezen. Een aanrader!
Corrie van der Hart
Drie stukken over dit onderweerp die de aandacht trekken.
Jaïr Stranders in de Volkskrant van 26 juni, waarop ik hieronder reageer; voorts Pieter Hillhorst in de Volkskrant van 29 juni, die de cijfers over het 'opkomend antisemitisme' aan een nadere beschouwing onderwerpt en er tot zijn eigen verbazing geen bevesting in vindt van enige noemenswaardige stijging van dit fenomeen, integendeel; Ellsbeth Etty in de NRC van 29 juni, die een wat onduidelijke positie inneemt.
Mijn reactie aan de Volkskrant op het opiniestuk van Stranders luidde als volgt (niet geplaatst...):
Jaïr Stranders is opgetreden als ‘peer educator’ Holocaust en Israël Palestina conflict voor Marokkaanse leeftijdgenoten (VK 26 juni). Zijn op die ervaring gebaseerde voorstel is nu om Holocaustonderwijs en het lot van de joden ’helemaal los te koppelen van het zich al decennia voortslepende Israëlisch-Palestijns conflict’. ‘Hoe ingewikkeld dat ook is’, voegt Stranders er aan toe. Ik sta helemaal achter zijn voorstel, maar het is nog veel ingewikkelder dan hij zich realiseert.
Zijn advies geldt in de eerste plaats de omgang met en het onderwijs aan ‘leerlingen van Turkse en Marokkaanse afkomst’. Maar wat te denken van de ‘Israëllobby’ en meer in het bijzonder de joodse gemeenschap? Die verweven en verbinden te pas en te onpas de ‘Holocaust en het lot van de joden’ met het bestaan en bestaansrecht van Israël en met het Israëlisch Palestijns conflict. Zo ergens, dan wordt daar de grens tussen de ‘tragische joodse geschiedenis’, -met de Holocaust als dieptepunt- en de hedendaagse situatie in het Midden Oosten met de regelmaat van een klok overschreden en soms met politieke oogmerken uitgebuit. Begripsverwarring, oneigenlijke argumentatie en kwade trouw zijn geenszins het monopolie van Turkse en Marokkaanse leerlingen.
In de door mij bedoelde kringen zou men zich eens af moeten vragen wat –ongewild- de eigen bijdrage aan het ‘opkomend antisemitisme’ is, en of een wat kritischer houding tegenover Israël niet de angel uit veel van die als ‘antisemitisch’ geduide uitingen zou halen. Dat is in ieder geval mìjn ervaring.
De Israëllobby en veel joden zelf menen dat openlijk Israël steunen een soort verplichting is, waar zij overigens graag en meestal zonder veel scrupules aan voldoen. Zij zetten zo zelf de deur open voor allerlei misverstanden. Zolang dat het geval is, kunnen zij moeilijk van anderen verlangen,en zeker niet van jonge leerlingen, dat die eigener beweging genuanceerd onderscheid maken tussen ‘Israël’ en ‘de joden’, noch tussen de staat Israël en de joodse geschiedenis. Zij zullen zelf het goede voorbeeld moeten geven, in plaats van anderen te beleren.
Maar zelfreflectie is niet wat Stranders met zijn oproep voor ogen staat. moet ik vrezen.
Jaap Hamburger, vz. Een Ander Joods Geluid
Heilige verontwaardiging
VK 29-06-2010
Pieter Hilhorst
Het is potsierlijk om te beweren dat joden in Nederland met doodsverachting over straat moeten.
Heeft u in de krant gelezen hoeveel joden jaarlijks in elkaar geslagen worden vanwege hun geloof? Om hoeveel mensen gaat het? Doe een gok. Het antwoord verraste mij volledig. De kans dat een jood in Nederland om zijn geloof geslagen wordt, is namelijk nagenoeg nul. Hij loopt meer risico op een verkeersongeluk als hij achter het stuur kruipt dan op een antisemitische vechtpartij als hij over straat loopt.
Beroofd
Als hij zich op straat begeeft, is de kans groter dat hij wordt beroofd dan dat hij wordt geslagen om zijn geloof. Toch is er afgelopen week een spoeddebat in de Tweede Kamer geweest en overweegt de minister van Justitie de inzet van lokjoden. Wat is hier aan de hand? Een kleine reconstructie van een gefabriceerde rel.
Enkele weken geleden was ik bij een bijeenkomst van het Joods-Marokkaans Netwerk Amsterdam. Ahmed Marcouch vertelde dat er joden niet meer de straat op durfden met een keppeltje. Ik was geschokt. Hij introduceerde toen het idee van een lokjood. Niet veel later verscheen in NRC Handelsblad een artikel van Paul Andersson Toussaint over antisemitische straatterreur in Amsterdam (12 juni 2010).
Daarop publiceerde het CIDI cijfers over het aantal incidenten in het afgelopen jaar. Het aantal incidenten bleek met maar liefst 55 procent te zijn gestegen. Sinds 2007 was er zelfs sprake van een verdubbeling. Logisch dat iedereen in rep en roer is. Elise Friendmann van het CIDI schrijft met veel gevoel voor drama: ‘Er is lafhartig weggekeken.’
Twijfel
Mijn twijfel werd gewekt door een verdwaald bijzinnetje in het Parool dat het aantal incidenten in 2001 ongeveer even groot was als in 2009 (26 juni). Afgaande op het aantal meldingen dat bij het CIDI binnenkwam, blijkt er helemaal geen sprake van een gestage toename van het aantal incidenten. In 2002 waren er 359 incidenten, in 2009 waren dat er 167. Een daling met meer dan 50 procent! Het grootste deel van de meldingen heeft niets te maken met intimidatie op straat, maar met e-mail en bekladdingen.
Het inzetten van lokjoden is echter een paardenmiddelDe fluctuaties in het aantal incidenten worden vooral door de e-mails bepaald en hangen af van de onrust in het Midden-Oosten. Zodra het daar mis gaat, nemen hier de incidenten toe.
Dan de ernstige incidenten. In 2009 zijn er 20 scheldpartijen gemeld, 6 bedreigingen en 4 voorvallen van geweld. In 2010 is nog geen enkel voorval van geweld gemeld. Vroeger gaf het CIDI een uitgebreide weergave van de incidenten. Dat is nu niet gebeurd. Desgevraagd meldt het CIDI dat daar geen tijd voor was. Om een beeld te krijgen heb ik daarom gekeken naar oude rapportages. In 2004 waren er 5 incidenten met fysiek geweld. Vier keer is iemand bespuugd. Een keer is een kopje koffie uit iemands hand geslagen. Eenmaal is een bril van iemands gezicht geslagen.
Bespuugd
De cijfers van het CIDI zelf weerspreken het beeld dat joden in Nederland op straat bang zouden moeten zijn. Elk incident is er een te veel. Het is vernederend om te worden bespuugd. En er zullen zeker incidenten hebben plaatsgevonden die niet zijn gemeld. Maar het is potsierlijk om te beweren dat joden in Nederland met doodsverachting over straat moeten. Wie dat beweert, is niet bezig om de problemen te benoemen, maar om mensen angst aan te praten.
VERVOLG IN VOLGENDE BIJDRAGE
VERVOLG HILHORST
Met deze relativering van het gevaar van antisemitische haatdaden, wil ik niet beweren dat er geen antisemitisme is in Nederland. Het Meldpunt Discriminatie Internet heeft in 2009 253 meldingen gekregen van strafbare uitlatingen op internet. Ik ben in mijn zoektocht ook gaan kijken wat er op Marokko.nl stond over het idee van lokjoden. Daar staan cartoons die zonder meer als antisemitisch te karakteriseren zijn. Of wat dacht u van de dubieuze opmerkingen van Harry Mens over de joodse kongsi om Nederland op te zadelen met een Paars kabinet? Het blijft daarom zinnig om in het onderwijs aandacht te blijven besteden aan het tegengaan van vooroordelen van alle soort.
Het inzetten van lokjoden is echter een paardenmiddel. Het suggereert dat joden dagelijks worden belaagd. Maar daar blijkt zelfs uit de cijfers van het CIDI niks van. Het is dan ook terecht dat de Amsterdamse politie heeft besloten geen lokjoden te gaan inzetten. Laat de politie boeven vangen en het verkeer veiliger maken. Daar hebben ook joden veel meer aan.
Jaap, ik ga hier van zuchten. Bloggen is - zoals bekend - een onbezoldigde bezigheid, maar het regent items waarop ik zou willen reageren/over zou willen schrijven. En waar haal ik de tijd vandaan?
Hilhorsts stuk is me, dat zal je begrijpen, uit het hart gegrepen. (Ik had eerder al overwogen het integraal op mijn blog te zetten, maar dat doe jij dan nu door het als een soort aanhangsel aan te bieden aan mijn oorspronkelijk stuk). Maar je hebt gelijk dat ook Jair Stranders en niet te vergeten Elsbeth Etty interessante bijdragen schreven in resp. Vk en NRC. In hun geval bijdragen waarop commentaar past. M.n gaat het dan over het in elkaar overvloeien van anti-Israëlisme en antisemitisme - en beiden hebben een punt (alhoewel niet 100%). En dat punt sluit weer aan bij wat jijzelf zegt over de vraag of een wat kritischer houding tegenover Israël niet deels de angel uit veel van die als 'antisemitisch' geduide uitlatingen (zie de taxi foto in mijn stuk hierboven) zou halen. (Lees trouwens ook even wat Daphne hierboven opmerkte over de partijen die baat hebben bij de angst voor antisemitisme (CIDI, CJO, JMW).
M'n handen jeuken om op - althans een aantal van - deze dingen in te gaan. Wie weet in de toekomst. Voorlopig ga ik proberen om vandaag of morgen op m'n Engelstalige 'afdeling' een parallel te trekken tussen het feit dat AIPAC in de VS een groot deel van het Congres zo gek krijgt om een brief te ondertekenen ter ondersteuning van Israël inzake de Free Gaza Flotilla en het feit dat hier in Nederland de Tweede Kamer stemde voor moties van Van der Staaij en Voordewind om de 'veronrustende omvang' van het aantal antisemitische incidenten een halt toe te roepen. Het is een vergelijkbaar mechanisme.
Maar - nogmaals - waar haal ik de tijd vandaan?
Een reactie posten