Abu Daoud, 'brein van München 1972', was geloofwaardiger dan het destijds leek

In een ziekenhuis in Damascus is zaterdag Mohamed Daoud Oudeh overleden. Hiij werd 73 jaar. Oudeh, beter bekend als Abu Daoud,  was 'het brein' achter de gijzeling van de Israëlische athleten bij de Olympische spelen van München op 5 september 1972. Bij de afwikkeling van die affaire werd op het vliegveld Fürstenfeldbrück het vuur geopend door de Duitse politie. In het daarop volgende gevecht werden 11 Israëli's, vijf Palestijnen en een Duitse politieman gedood.
'München' was een historisch moment in de Palestijnse strijd. Het was één van de geruchtmakendste acties van de zogenoemde 'Zwarte September', een geheime organisatie die binnen de Palestijnse beweging Fatah werd opgezet, om na de zwarte septembermaand van 1970 waarin de PLO  met geweld uit Jordanië was verjaagd, te proberen met militaire middelen de Palestijnse zaak onder de aandacht van de wereld te brengen. De feitelijke opzet van de actie in München - het ruilen van de gegijzelde Israëlische atleten tegen 236 Palestijnen in Israëlische gevangenschap - mislukte volledig. Maar de affaire bracht de Palestijnse zaak meer dan ooit onder de aandacht van een groot publiek, al is het de vraag of dat de Palestijnse zaak goed heeft gedaan.

'München' was ook een keerpunt omdat het een nieuw hoofdstuk inluidde in de undercover strijd tussen Israël en de PLO. Israël reageerde niet alleen met vergeldingsbombardementen op Palestijnse vluchtelingenkampen in Libanon en Syrië (die werden voorgesteld als bombardementen van Palestijnse 'trainingskampen') waarbij 66 mensen omkwamen en honderden gewond raakten, het riep ook een aantal hit squads van de geheime dienst Mossad in het leven die in de daaropvolgende jaren voor ettelijke moorden op Palestijnen zorgden. Uiteindelijk werd ongeveer de hele top van de geheime Zwarte September uitgeroeid. In het kader van die campagne beging de Mossad ook een tot nog toe onovertroffen blunder: in Noorwegen werd in 1973 een compleet hit team opgerold en gearresteerd, nadat het daar een nietsvermoedende Marokkaanse kelner had vermoord, die de Mossad had aangezien voor Ali Hassan Salameh, een lid van de Zwarte September. (Salameh werd zes jaar later alsnog gedood door een Israëlische autobom in Beirut waarbij ook zijn vier lijfwachten en vier omstanders omkwamen). Het oprollen van het Mossad-team in Noorwegen leidde tevens tot het ophelderen van de verdwijning van een schip met uranium in de Middellandse Zee. Dit schip was door Israël gekaapt  - een van de eerste aanwijzingen dat Israël werkte aan een atoombom.

Abu Daoud was een van de weinigen, zoniet de enige van de Zwarte September-top die gespaard bleef, zij het dat in 1981 ook op hem een aanslag werd gepleegd in  het Victoria Hotel in Warschau. Maar hoewel hij van korte afstand door zes kogels werd getroffen, overleefde hij. (De foto toont hem nadat hij zijn belager had verjaagd en in de gang van het hotel ineengezakt was). Twee jaar later ontmoette ik hem tijdens een bijeenkomst van de Palestijnse Nationale Raad, het PLO-parlement, in Algiers: een boom van een man wiens gezondheid door de aanslag voorgoed was gebroken. Abu Daoud heeft er nooit een geheim van gemaakt dat hij de bedenker was van 'München'. Dat gebeurde op een caféterras in Rome, waar hij zich met  kameraden boos maakte over het feit dat het IOC deelname van een Palestijnse delegatie aan de spelen had geweigerd. Abou Daoud, die zelf overigens niet aan de operatie deelnam, schreef over de zaak een boek (niet meer te krijgen) waarin hij volhield dat de operatie uitsluitend was opgezet om gevangenen te ruilen tegen de gijzelaars. Het bloedvergieten verweet hij de Israëlische premier Golda Meir die weigerde gevangenen uit te ruilen en de Duitse politie die gemaakte afspraken niet was nagekomen. Het feit dat bij het begin van de operatie al twee Israëli's waren gedood, weet hij aan het feit dat zij verzet pleegden. Israël heeft het Münchense bloedbad altijd op het conto geschreven van 'Palestijns terrorisme' en Abu Daoud, die in 1935 was geboren in Silwan (Jeruzalem) heeft ook - na de Oslo-akkoorden - nooit mogen terugkeren. Hij woonde met zijn familie in ballingschap in een vluchtelingenkamp in Damascus. Ik ben, na zoveel jaren, geneigd om de operatie vooral te zien in het kader van de tit for tat oorlog die tussen Israël en de PLO woedde. Ook neig ik ertoe de versie van Abu Daoud veel meer credit toe te kennen dan de geschiedenis hem heeft gegeven.