De komst van een Palestijnse parlementariër als lakmoesproef

Haneen Zoabi

Evenals voorgaande jaren organiseert het Platform Stop Racisme en Uitsluiting ook dit jaar weer een herdenking van de Kristallnacht van 9 november 1938, ter herinnering aan dit eerste van staatswege door de nazi’s georganiseerde pogrom tegen de Joden, dat de voorbode bleek van de Holocaust.  Dat gebeurt zoals altijd bij het monument voor het Joodse Verzet, naast het Stadhuis van Amsterdam op de hoek van de Amstel en Zwanenburgwal. Maar - LET OP - anders dan andere jaren gebeurt dat nu op zondagmiddag 8 november 2015 om 15.00 uur.
Eén van de drie spreeksters is dit jaar Haneen Zoabi, een Palestijns lid van de Knesset, het Israëlische parlement. Zij zal het onder meer hebben over de positie van de Israëlische Palestijnen. Andere spreeksters – het zijn dit jaar allen vrouwen – zijn Anya Topolski,filosoof en universitair docent politieke filosofie aan de Radboud universiteit Nijmegen, en Markha Valenta, wetenschapper en eveneens docente aan de Radboud universiteit, maar dan op het gebied van religie en politiek. De muzikale intermezzo’s worden dit jaar verzorgd door het duo Smit&Vlaar.
De herdenkingen van het Platform (de opvolger van Nederland Bekent Kleur dat in 1992 met de herdenkingen begon naarleiding van een brand in een sielziekerscentrum in het Duitse Rostock) hebben  altijd een tweeledig karakter gehad: zowel herdenking van de Kristallnachtprogroms als een waarschuwing tegen uitingen van racisme. In 2010 echter deed het Centraal Joods Overleg (CJO) de herdenking van het Platform om die reden in de ban. Het wilde een herdenking die uitsluitend gewijd was aan het herdenken van slachtoffers van de Holocaust. Ook was het ertegen dat er (ook) critici van Israel aanwezig waren. Sinds 2011 heeft het CJO daarom ook zijn zijn eigen herdenking. Maar dat vindt het kennelijk niet genoeg: intussen doet het namelijk wat het kan om de herdenking van het Platform te saboteren. In 2010 gebeurde dat via een persbericht dat het Platform ''besmet'' verklaarde vlak voor herdenking (waardoor een spreker en een fluitiste zich terugtrokken). En in 2014 herhaalde zich dat doordat CJO-bestuurder Ron van der Wieken een spreker (de scriba van de Nederlandse Protestantse Kerken) en twee musici vlak voor de herdenking opbelde en met succes onder druk zette.
Ook de herdenking van dit jaar wordt - nog voordat zij heeft plaatsgevonden gekenmerkt door een onfrisse campagne van de kant van de Joodse instanties, waarin zoals gebruikelijk de Israel-clan, een enkele ultra-christelijke krant en de gebruikelijke rechtse sites en blogs trouw dit voorbeeld volgen.Ditmaal is het mikpunt de Palestijnse spreker Haneen Zoabi. Ron van der Wieken, intussen voorzitter van het CJO zei in Het Parool: ''Wat wij straks gaan horen is een echo van wat wij hoorden in de Kristallnacht: haat tegen alles wat Joods is,'' daarmee suggererend dat het Palestijnse lid van het Israelische parlement een ordinaire antisemiet is.1) Veel bonter nog maakte de Haagse (orthodoxe) Joodse Gemeente het, die een perscommuniqué uitgaf dat niet was ondertekend (is Struyck van Bemmelen van Likoed Nederland daar nog steeds de voorzitter?), waarin werd gesteld dat ''met het bieden van een platform voor de antisemitische en haatdragende uitlatingen aan het joodse volk door mevrouw Zoabi, de kern van de Kristallnacht-herdenking ernstig (wordt) beschadigd” en dat het ''stuitend was'' dat het Platform ''de Arabisch-Israëlische politica Haneen Zoabi een dag voor de officiële Kristallnacht-herdenking een podium  (biedt) om haar haat tegen joden uit te dragen''.
Uiteraard zijn dit ordinaire scheldpartijen. Zelden zullen de woorden van het helaas overleden ex-bestuurslid van Een Ander Joods Geluid Hajo Meyer zo waar zijn geweest: ''Vroeger was een antisemiet iemand die de pest had aan Joden, tegenwoordig is het iemand aan wie Joden de pest hebben''.
Zoabi is een parlementariër die fel opkomt voor de Palestijnse rechten en soms activistische trekjes vertoont. Ze voer mee op de Gaza Flotilla die in 2010 probeerde de (illegale) blokkade van Gaza te breken. Ze weigerde in 2014 in een rechtstreekse uitzending de ontvoerders van drie Joodse tiener (die later overigens vermoord bleken te zijn) ''terroristen'' te noemen. Ze noemde ze ''wanhopige mensen'' maar vermeldde wel dat ze het met hun methodes niet eens was (iets wat door rechtse Israelische media stelselmatig wordt weggelaten).Dat kwam haar - in het door rechtse partijen gedomineerde Israelisch parlement - te staan op een uitsluiting van het passieve kiesrecht voor haar deelname aan de Gaza Flotilla (ongedaan gemaakt door het hooggerechtshof) en een schorsing van zes maanden voor haar opmerking dat het ''geen terroristen waren'' die zonder enige twijfel een inbreuk op het recht van vrije meningsuiting genoemd kan worden. Strafrechtelijke onderzoeken leverden in beide gevallen geen strafbare feiten op.
Ook heet ze een Hamas-vriend - hoewel ze het in geen enkel opzicht met Hamas eens is - door haar deelname aan de Flotilla en omdat ze vindt dat er met Hamas moet worden gepraat. En intussen is er dus ook weer een onderzoek tegen haar gaande, op verzoek van premier Netanyahu, omdat ze op 8 oktober in een interview met Risala-net, een medium uit de Hamas-hoek, steun zou hebben betuigd aan gewapend verzet om de Aqsa-moskee te verdedigen - (volgens een foute vertaling hier in The Times of Israel ) . Wat ze in werkelijkheid zei, was dat er alleen sprake was van individuele acties van Palestijnen, maar dat een echte volksopstand nodig was omdat dat een strategisch keerpunt zou kunnen zijn  voor de Palestijnse zaak''. (mijn vertaling van het Arabisch).


Zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan om aan te geven aan wat voor aanvallen onder de gordel Zoabi (en haar collega Palestijnse leden van het Israelische parlement) met regelmaat zijn onderworpen. Ernstige zaken. Want wat daarbij in het geding is, is niet alleen de vrijheid van meningsuiting, maar uiteindelijk het blote feit dat zij en haar collega's opkomen voor de gelijkberechtiging van de Palestijnen in Israel en voor de rechten van het Palestijnse volk in het algemeen, rechten waaraan op zijn zachtst gezegd nog wel het één en ander ontbreekt. Door de Israeli's wordt dat als bedreigend en vijandig ervaren en daarom worden te pas en te onpas beschuldigingen van antisemitisme, terrorisme, Hamas-vriendschap en meer van dat moois als een joker uit de mouw getoverd. De Joodse gemeenschap in Nederland kopieert dat gedrag één op één en in haar kielzog gaat een (gelukkig klein) deel van de pers klakkeloos mee.
Als het Platform - zoals het eerder ook al regelmatig deed - een vertegenwoordiger van een andere onderdrukte groep naar voren schuift, is er niet al teveel aan de hand (behalve dat de Joodse gemeenschap protesteert omdat je de herdenking niet mag gebruiken om tegen hedendaags onrecht te waarschuwen). Een Koerd, een Tibetaan, het zou misschien nog wel kunnen. Maar zodra een Palestijnse wordt uitgenodigd is de wereld te klein en worden de meest smerige beschuldigingen geuit. Kennelijk mogen Palestijnen niet zoals andere volken opkomen voor hun rechten. Dat is dan namelijk antisemitisch. En wat dat betreft werkt de komst van Zoabi als een lakmoesproef en was de uitnodiging aan haar dus meer dan gerechtvaardigd. Deze ontvangst toont perfect aan op wat voor manier de onderdrukking en discriminatie van Palestijnen in stand wordt gehouden. Mede door de Joodse gemeenschap buiten Israel en een flink deel van de publieke opinie.

NB. Haneen Zoabi zal op 9 november ook spreken over de wetgeving in Israël als legitimatie voor racisme. Deze avond wordt georganiseerd door PalestineLink en Gate48 en vindt plaats in CREA, Nieuwe Achtergracht 170, Amsterdam.

1) Noot deze opmerking van Van der Wieken is intussen uit de digitale versie van het artikel verwijderd. We mogen aannemen op verzoek van van der Wieken zelf, die ook wel aanvoelt dat dit laster en dus strafbaar is. Het lijkt me echter sterk dat hij het ook uit de papieren editie heeft weten te halen.