Wie is er boos dat Hirsi Ali geen eredoctoraat krijgt?

En ja, ze is weer een keer in het nieuws in Nederland. Ayaan Hirsi Ali, critica van de Islam, was in 2006 als lid van de Tweede Kamer voorpaginanieuws naar aanleiding van een - nogal overijverige - aanpak van de toenmalige minister Verdonk over de vraag of Hirsi Ali nu wel of niet terecht het Nederlanderschap had verkregen. Ze vertrok kort daarna naar de VS,  waar ze ging werken bij het neo-con bolwerk The Enterprise Institute, en vervolgens hoorden we niet veel meer van haar.
Tot dit jaar.  Eerder deze maand werd bekend dat de Brandeis Universiteit, een in de jaren veertig door de Joodse gemeenschap gestichte universiteit in Massachussets, haar in mei een eredoctoraat wilde verlenen. Dat stuitte de linkse en Israel-kritische blogger Richard Silverstein, die blogt onder de blognaam Tikun Olam,  tegen de borst. Hij kende Hirsi Ali's islamofobe reputatie. En hij had nog maar kort daarvoor het bericht gepubliceerd dat Hirsi Ali betrokken was geweest bij het uitbrengen van een film, ''The Honor Diaries'', door de extreem-rechtse organisatie Clarion Project  (voorheen Clarion Fund). Dat was dezelfde organisatie die destijds de rabiate anti-moslim film ''Obsession'' uitbracht, waaruit Geert Wilders gropte lappen kopieerde ten behoeve van zijn eigen maaksel "Fitna''. Clarion maakte later nog meer islamofobe films, waaronder ''Third Jihad'' en ''Iranium''. En in maart van dit jaar kwam Clarion dus met Honor Diaries, dat de Islam  niet als in de vorige films beschreef als een bron van terreur, maar ditmaal het accent legde op de islam als instrument van vrouwenonderdrukking. Achter de film zat, net als de vorige keren, onder meer rabbijn Raphael Shore, die - in iedere geval vroeger - de extreme Israelische groep kolonistenorganisatie Ais HaTorah steunde en werkzaam was in de niet minder extreme pro-Israel media waakhond, Honest Reporting. Schrijver van het scenario was Alex Traiman, dezelfde als bij de vorige Clarion-films. En daarnaast waren er een paar nieuwe gezichten in gezelschap, onder wie dus Hirsi Ali.
Silverstein kwam in actie tegen het voornemen van Brandeis en haalde als illustratie van Hirsi Ali's inzichten onder meer een interview naar boven uit 2007 (ik schreef aanvankelijk: 2013, maar een lezer wees me erop dat ik niet goed had gekeken) met het blad Reason, waarin ze betoogde dat het Westen in oorlog is met de Islam. De enige oplossing zou zijn het met wortel en tak uitroeien van de de islam:  

Reason: Should we acknowledge that organized religion has sometimes sparked precisely the kinds of emancipation movements that could lift Islam into modern times?…Do you think Islam could bring about similar social and political changes?
Hirsi Ali: Only if Islam is defeated. Because right now, the political side of Islam, the power-hungry expansionist side of Islam, has become superior to the Sufis and the Ismailis and the peace-seeking Muslims.
Reason: Don’t you mean defeating radical Islam?
Hirsi Ali:No. Islam, period…
Reason: We have to crush the world’s 1.5 billion Muslims under our boot? In concrete terms, what does that mean, “defeat Islam”?
Hirsi Ali: I think that we are at war with Islam. And there’s no middle ground in wars. Islam can be defeated in many ways. For starters, you stop the spread of the ideology itself; at present, there are native Westerners converting to Islam, and they’re the most fanatical sometimes. There is infiltration of Islam in the schools and universities of the West. You stop that…You look them in the eye and flex your muscles and you say, “This is a warning. We won’t accept this anymore.” There comes a moment when you crush your enemy.
Reason: Militarily?
Hirsi Ali:In all forms, and if you don’t do that, then you have to live with the consequence of being crushed.

Het fragment loog er niet om en Silverstein's stuk  bracht een petitie op gang van een groot deel van de Brandeis-studenten plus ongeveer een kwart van de docenten van de universiteit, terwijl ook de Council of American-Islamic Relations (CAIR) een brief schreef aan Brandeis. Nog geen week later viel in de New York Times te lezen dat Brandeis het aanbod van een eredoctoraat had ingetrokken, omdat de universiteit er niet omheen kon dat sommige door Hirsi Ali in het verleden gedane uitlatingen “niet in overeenstemming zijn met de door de universiteit gehanteerde kernwaarden”. De New York Times noteerde erbij dat de universiteit de beslissing had genomen na actie van bloggers - wat Silverstein de boze opmerking ontlokte dat niet bloggers, maar één blogger, namelijk hijzelf, dit voor elkaar had gekregen. Ook scheef de krant dat de rectior van Brandeis, Fredrick Lawrence, Hirsi Ali persoonlijk hd benaderd en haar had gezegd dat ze welkom nwas om te komen spreken, maar dan zonder dat haar een bul zou worden uitgereikt.

En.toen bereikte dit nieuws dus ook Nederland. In navolging van de VS waar rechtse figuren als Zeev Chafets van Fox News, en Bill Kristol van de Weekly Standard het voor haar opnamen, hebben we hier ook een Hirsi Ali-claque. In de Volkskrant lezen we - natuurlijk op de opiniepagina die alweer heel wat jaren een bastion is van onverdund rechtse opinies - een stuk van Hirsi Ali zelf, waarin ze stelt dat Brandeis ''de geest van de vrijheid smoort waarvoor zij is opgericht'', omdat de universiteit haar niet de studenten zou laten toespreken. Dat was, helaas voor Hirsi Ali - en voor de Volkskrant - een demagogische leugen. Immers bij de NYTimes, zowel als elders valt te lezen dat Brandeis nu juist GEEN afbreuk heeft gedaan aan de vrijheid van meningsuiting die in academia nagenoeg onbeperkt dien te zijn, en deze fout dus niet heet gemaakt. Hirsi Ali is nadrukkelijk te verstaan gegeven dat ze wel degelijk welkom  is om het woord te voeren, alleen zonder het eerbetoon van een eredoctoraat. 
Behalve in de Volkskrant was er ook steun voor Hirsi Ali in Trouw. Daar was het Elma Drayer die erover schreef onder de pakkende kop: "En weer wordt Hirsi Ali weggezet als islamofobisch''. Volgens Drayer  was in de New York Times te lezen dat het bestuur van de Brandeis universiteit niet uit zichzelf op het plan was teruggekomen om Hirsi Ali een eredoctoraat te verlenen, maar ''pas na een krachtige lobby vanuit de Amerikaanse moslimgemeenschap''. Waarmee La Drayer haar reputatie opnieuw eer aandoet, dat de feiten waarmee ze haar stukjes onderbouwt zelden kloppen. Want afgezien van CAIR dat alleen een brief schreef, kan je blogger Silverstein, die onder meer leerde voor Joodse godsdienstonderwijzer en Hebreeuwse literatuur studeerde, toch moeilijk een representant noemen van de Amerikaanse moslimgemeenschap. En hetzelfde geldt voor de overwegend Joodse studenten en docenten van Brandeis.
Maar los daarvan gaat Drayer zoals bij haar vaker gebeurt, ook helemaal niet op de feiten in. Ze gebruikt de ruimte in haar column vooral om nog wat verlate trappen te geven tegen professor Annelies Moors en Anja Meulenbelt die in 2005, respectievelijk een paar jaar later, de vermetelheid hadden gehad te suggereren dat Hirsi Ali misschien niet echt sprak namens moslimvrouwen die voor emancipatie streden. Waarom dat ernaast zou zijn geweest van Moors en Meulenbelt legt ze evenmin uit. Wat jammer is, want je kunt je toch afvragen of iemand die het hoofddoekjesverbod in Frankrijk en het minarettenverbod in Zwitserland steunt, en die meent dat de oplossing voor vrouwen die onder de islam willen emanciperen ligt in een bekering tot het christendom, toch echt nog wel bezig is met iets dat Drayer ''religiekritiek'' noemt. Ik zou toch wel  graag bij Drayer hebben willen lezen waarom zij denkt dat iemand die eigenlijk de hele islam gewoon wil afschaffen en vindt dat er sprake is van een totale oorlog met de islam (zie het interview met Reason) gewoon kan volhouden te spreken namens moslimvrouwen, of welke groep moslim dan ook. Ook had ik wel eens van mevrouw Drayer willen horen of zij echt meent dat Hirsi Ali ten onrechte ''is weggezet als islamofobisch''. Als Hirsi Ali niet islamofobisch is, wie dan wel?        
Ik heb echter niet de illusie dat Drayer zich daarover uit haar tent zal willen laten lokken. Feiten natrekken en in een logisch verband zetten is niet haar sterkste kant, zo leert de ervaring (zie de twee eerdere stukken waarin ik over haar schreef). Dan maar, als uitsmijter, nog een ander staaltje van Hirsi Ali's deskundigheid, zoals opgediept door Richard Silverstein, ditmaal over het Israelisch-Palestijnse conflict en geplukt uit een interview met de Israelische krant Israel haYom:  

''Ayaan Hirsi Ali: More than one issue is at stake here. Regarding the Israeli-Palestinian context, the main problem is that you may speak of a peace process, but what you get is a process, not peace. And why is this process so prolonged? Because for the Israelis this issue is a territorial problem. For the Palestinian negotiators, on the other hand, it is not a territorial problem but a religious and ethnic one, It is not only about Palestinians but about all Arabs. Most of all, it is a religious problem. From the perspective of the Arab leaders, reaching a two-state solution is to betray God, the Koran, the hadith and the tradition of Islam.... (....) So for a Palestinian leader -- even if he is secular, even an atheist -- to leave the negotiating room with the announcement of a two-state solution would mean that he would be killed the minute he walks out.'' (Het hele interview is hier te vinden).

 Ook dit lijkt meer een uiting van de krampachtige manier waarop Hirsi Ali naar de moslimwereld kijkt dan een waarneming die ergens op is gegrond. Het is HET kenmerk van de islamofoob, die meningen de plaats in laat nemen van harde feiten. Dat leidt dan tot een visie die misschien wel ferm en gedurfd klinkt, maar die op geen enkele manier hard is te maken en waarin op onaanvaardbare wijze wordt gediscrimineerd.