Affiche van het festival.
Samenvallend met de ''verjaardag'' van het delingsplan van de VN van 29 november 1947, dat bepaalde dat Palestina in een Joods en een Arabisch deel moest worden opgesplitst, vond in Tel Aviv en Jaffa een filmfestival plast van de organisatie Zochrot dat nog wel even wat aandacht verdient. Zochrot (Herinnering) is een organisatie die zich ten doel stelt de herinnering aan het verleden, de ontstaansgeschiedenis van Israel en de daarmee gepaard gaande Palestijnse ''Nakba'' van 1947-1949 in herinnering terug te brengen en de herinnering eraan levend te houden, Dat gebeurt vanuit de filosofie dat werkelijke verzoening tussen Joodse Israeli's en Palestijnen pas echt mogelijk is als beide zijden begrip hebben voor wat de geschiedenis voor de ander heeft betekend.
Het festival begon met de vertoning van vijf in opdracht van Zochrot gemaakte korte documentaires, gevolgd door de première van een film van Lia Tarachansky, "On the Side of the Road". In die documentatire probeert Tarachansky Israelische veteranen van de oorlog van 1948 te interviewen. Tarachansky weeft daar haar eigen ervaringen in van een Oekraïense die werd geboren in een nederzetting ((Ariel) en zich bewust werd van haar ''medeplichtigheid'' aan de nederzettingenpolitiek. De film speelt zich af in een jaar dat begonnen en geëindigd wordt met de viering van Israels Onafhankelijkheidsdag. Tarachansky vertelde onlangs in een interview dat de film vooral gaat over de psychologische weerstand tegen het hele concept van kritische vragen stellen over 1948. Gecoverd wordt onder meer het aannemen van anti-Nakba-herdenkingswetten in de Israelische Knesset, tegen de achtergrond van getuigenissen van Israelische soldaten van destijds over in 1948 begane wreedheden. De film eindigt met een scene waarin de politie - ''uit veiligheidsoverwegingen'' - leden van Zochrot verbiedt om hardop in het openbaar de namen op te lezen van de ongeveer 530 Palestijnse dorpen die tijdens de Nakba werden vernietigd.
Andere films waren onder meer 'My land'' uit 2011 van Marokkaan Nabil Ayuch, een documentaire die Palestijnse vluchtelingen van destijds in de kampen in Libanon aan het woord laat; "Under the Forest'', van Mark J. Kaplan uit 2013, die beelden van de ruïnes van het dorp Lubya die schuilgaan onder het ''Zuid-Afrika woud'' van het Joods Nationaal Fonds, gebruikt als metafoor voor een verhaal over het uitwissen van herinneringen en het uitkijken naar een toekomst waarin coëxistentie misschien mogelijk is; ''Voices across the Divide'' (2013) van de Amerikaanse Alice Rothchild en Sharon Mullally die de stemmen van (nakomelingen van) Holocaust-overlevenden in de VS mengen met de stemmen van Palestijnse vluchtelingen in de VS; ''Planting Resistance to the Jewish National Fund'' een documentaire uit 2013 van Alex Safron, over de (omstreden) manieren waarop het JNF in het verleden land verwierf en nog steeds verwerft; ''The Sons of Eilaboun'' een documentaire uit 2007 van Hisham Zreiq over de moord op en verdrijving van dorpelingen van een smal dorp in Galilea en de latere terugkeer van een aantal van hen, met een inleiding van Ilan Pappé.
Het festival werd afgesloten met 'When I saw you'' van Annemarie Jacir uit 2012 over de tweede vlucht van weer grote aantallen Palestijnen in 1967, toen Israel Oost-Jeruzalem en de westelijke Jordaanoever bezette.
Het is het verhaal van een 11-jarige jongen en zijn moeder, die tijdens de gevechten de vader zijn kwijtgeraakt en in een ''tijdelijk'' tentenkamp in Jordanië terecht komen, van waaruit ze, net als de generatie van 1948 voor hen, niet meer naar Palestina kunnen terugkeren.
Al met al een opmerkelijke gebeurtenis, dit filmfestival van Zochrot. (het programma van het festival is hier te vinden). Het leek me de moeite waard om erop te wijzen. Zochrot is een kleine organisatie, maar speelt met haar gemengd Joods-Palestijnse samenstelling, haar excursies naar verdwenen Palestijnse dorpen, haar eigen Nakba-herdenkingen en nu dus weer zo'n filmfestival, een steeds interessanter wordende rol in het helaas tot minuscule proporties geslonken Israelische vredeskamp.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten