Ambassadeur Friedman en ''onderhandelaar'' Greenblatt bij feestje kolonisten in Oost-Jeruzalem

Ambassadeur Friedman opent een illegale tunnel. (Screenshot) 

De Amerikaanse ambassadeur in Israel, David Friedman en de ''vredesbemiddelaar''  van president Trump, Jason Greenblatt, hebben zondag deelgenomen aan een viering van de organisatie van kolonisten Elad in Oost-Jeruzalem. Het ging om de opening van het ondergrondse, zogenoemde ''Pad van de pelgrims'' van de ''Poel van Shiloam'' naar de muur van de Oude Stad. De deelname van de Amerikaanse functionarissen aan deze ceremonie van de kolonisten in het bezette Oost-Jeruzalem, toont voor zover nog nodig, eens temeer aan dat de VS alle onpartijdigheid openlijk heeft laten varen en vindt dat ook Oost-Jeruzalem bij Israel hoort.
Greenblatt vindt dat echter onzin. Naar aanleiding van opmerkingen van de Palestijnse Autoriteit twitterde hij ''De Palestijnse Autoriteit stelt dat onze aanwezigheid een vijandige daad is. Maar we kunnen niet verjoodsen wat de archeologie toont. We moeten het aanvaarden en je moet stoppen met te doen alsof het niet waar is. Vrede is gebaseerd op de waarheid.''
Hoe waar het allemaal is, is echter juist erg de vraag. De opgravingen van Elad in de stadswijk Silwan zijn nu zo'n zeven  jaar bezig. Onder archeologen wordt de waarde ervan ernstig in twijfel getrokken. Het  project, in het kader van een soort bijbels pretpark dat Elad ''De stad van David'' noemt, bestaat uit tunnels die onder de huizen en straten van Silwan doorgaan. Dat heeft in het verleden meermalen voor instortingen gezorgd. In 2017 werden op last van de gemeente nog drie huizen wegens instortingsgevaar ontruimd. De betreffende families , onder wie tien kinderen, raakten dakloos.

Instorting in Silwan anno 2012

Elad doet de opgravingen onder auspiciën van de Israelische Autoriteit voor Archeologie. Maar verschillende archeologen hebben de waarde ervan sterk bekritiseerd. Onder meer de Israelische archeoloog Yonathan Mizrachi heeft het project meermaals afgekraakt als ''onwetenschappelijk''. De krant Haaretz onthulde dat ook de Israelische Autoriteit voor Archeologie zelf, in de persoon van het hoofd van de afdeling opgravingen, dr Jon Seligman, en de directeur van de afdeling archeologie, dr Gideon Avni, een tijd geleden scherpe kritiek leverden op het werk van Elad. Ze noemden het in een briefwisseling die Haaretz in handen kreeg, ''slechte archeologie'' en ''een opgraving waarop de Autoriteit niet trots kan zijn''. Eén van de redenen daarvoor was dat het veronderstelde feit dat het Pad van de Pelgrims zou dateren uit de tijd van koning Herodus eigenlijk nooit is aangetoond. Een andere dat het horizontaal boren van tunnels (in plaats van verticaal graven) geen goede archeologische methode is, zoals Mizrahi, stelt, omdat het meer vondsten vernielt dan dat er worden opgegraven. 
Dit harde oordeel viel overigens nadat het ''Pad'' zo'n tweeëneenhalf jaar geleden al een keer eerder officieel was geopend. Dat gebeurde onder meer in de aanwezigheid van minister van Cultuur, Miri Regev. Deze voormalige woordvoerster van het Israelische leger leverde toen scherpe kritiek op president Obama. ''Meneer de president Obama,'' zei ze toen. "Ik sta hier op de weg waar de vaderen van mijn vaderen liepen, duizenden jaren geleden. Er is geen natie in de wereld die een band met hun land heeft zoals het Joodse volk met het land van Israel.''
Alle kritiek op de opgravingen heeft overigens niet verhinderd dat het bijbelse pretpark grote aantallen toeristen trekt, die hun auto onder meer kunnen parkeren op een parkeerplaats waarvoor een speeltuin voor de Palestijnse kinderen van Silwan is opgeofferd. Elad gaat ondertussen ook door met het verjoodsen van Silwan. Enkele tientallen huizen (met zo'n 700 inwoners) in de wijk Batn al-Hawa staan op de nominatie om te worden overgenomen door kolonisten, op grond van hert feit dat zij zijn gebouwd op grond die in de 19e en vroege 20e eeuw eigendom was van Joodse immigranten uit Jemen.