Israel beëindigt illegale gevangenschap van twee Jordaniërs na zware druk van Amman

Demonstranten voor het ministerie van Buitenlandse Zaken in Amman (Foto Rana Husseini via Twitter)

Updated - De Israelische premier Netanyahu heeft maandagmiddag bevestigd dat de gevangenschap van twee Jordaanse burgers in Israelische gevangenschap dit weekeinde zal worden beëindigd en dat de twee zullen worden teruggestuurd naar Jordanië. Dat gebeurt nadat Jordanië op vele manieren pressie heeft uitgeoefend. Zo werd eerder de Israelische chargé d'affaires op het matje geroepen en riep afgelopen woensdag Jordanië zijn ambassadeur in Israel terug.  Deze zondag was er bovendien een demonstratie voor het ministerie van Buitenlandse Zaken in Amman van zo'n 400 Jordaniërs die meer actie tegen de illegale arrestaties van de minister wilden.Over de vrijlating ios o verigens dagenlang onderhandeld, volgens Haaretz.

De twee gearresteerde Jordaniërs zijn in de eerste plaats de 24-jarige (eerder was abusievelijk gemeld 32-jarige) Heba Labadi. Zij werd opgepakt toen zij op 28 augustus met haar moeder terugkeerde van een bruiloft in Jenin op de Westoever. Volgens haar advocaat is zij vervolgens 16 dagen (soms 20 uur per dag) ondervraagd, waarbij zij op pijnlijke wijzer was vastgebonden aan een stoel. Later werd zij tot ''administratieve detentie'' veroordeeld. Dat wil zeggend dat de reden voor de ''straf'' niet bekend is. Zij is intussen 42 dagen in hongerstaking. Haar toestand is slecht. Zij is opgenomen in een ziekenhuis in Haifa.

De andere gevangene is Abdelrahman Meri die werd gearresteerd toen hij op 2 december naar zijn moeder wilde reizen op de Westoever. Ook hij is in hongerstaking. De reden van zijn arrestatie is evenmin bekend. Ook hij is langdurig ondervraagd. Zijn familie is echter ernstig bezorgd voor zijn gezondheid. Hij is ex-kankerpatiënt en liep in de onhygiënische situatie van de Israelische gevangenschap een huidziekte op.

Het is duidelijk dat de de gevangenschap van de twee de druk op de Israelisch-Jordaanse verhoudingen opnieuw heeft verhoogd. Jordanië en Israel sloten in 1994 een vredesverdrag, maar desopndanks zijn er vaker momenten van spanning geweest. Bekend is het geval van de Jordaanse rechter Raed Zuaiter die het in maart 2014 waagde boos te reageren op een beledigende houding van een soldaat bij de grens en vervolgens door die soldaat werd doodgeschoten. Nog bekender is het geval in 2017, waarbij een medewerker van de Israelische ambassade in Amman  een 16-jarige jongen dood schoot die iets in zijn huurhuis herstelde, waarbij de eigenaar van dat huurhuis eveneens door hem werd gedood. 

Dat zorgde ervoor dat er een jaar langt geen Israelische ambassadeur in Jordanië was, iets wat pas na excuses van Israel en herstelbetalingen werd hersteld. Voeg daarbij de voortdurende irritatie en boosheid in Amman over de wijze waarop Israel voortdurend - en in strijd met afspraken - optreedt  op de zogenoemde 'Tempelberg' (Haram al-Sharif) in Jeruzalem. 

De gespannen verhoudingen tussen de twee landen maakte dat de herdenking van het feit dat de vrede 25 jaar geleden werd gesloten dan ook nagenoeg ongemerkt is gepasseerd. Er was zelfs een dramatische wending aan dit moment: op 21 oktober maakte de Jordaanse koning Abdullah II - na druk van de publieke opinie - bekend dat hij  besloten heeft de 25 jaar oude overeenkomst niet te verlengen, waarbij Jordanië aan Israel land leasde in de regio's Arava en Naharayyim. Het land in kwestie werd al die tijd bewerkt door kibbutsim. Het beëindigen van de overeenkomst heeft overigens nauwelijks publiciteit gekregen in Israel of bij de Israel-lobbies.