'Morsi vertrek' (Foto Hassan Ibrahim).
Ik was een paar dagen onderweg en kon niet echt goed bloggen, intussen lijkt het dat in Egypte het drama rond president Morsi zijn laatste uren beleeft. Waarschijnlijk begint vanavond (woensdagavond) nog een nieuwe hoofdstuk in het verhaal van de (tweede) Egyptische revolutie. Morsi heeft dinsdagavond opnieuw laten blijken dat hij niet van plan is te wijken voor het ultimatum van de strijdkrachten. In een toespraak zei hij dat hij als gekozen president de 'legitimiteit' vertegenwoordigt en kan worden vervangen bij nieuwe verkiezingen. Wel kondigde hij aan bereid te zijn een nieuwe regering te vormen en concessies te doen om nationale verzoening tot stand te brengen. Zo wilde hij wel een commissie vormen om controversiële grondwetsartikelen te vervangen. Ook zou hij wel jonge Egyptenaren op belangrijke regeringsposten willen benoemen.
De oppositie was niet onder de indruk. Ahmed Maher van de 6 April beweging gaf de sfeer weer in een tweet: 'Jammer genoeg ben je (Morsi) hier te laat mee,' twitterde hij. 'Maanden eerder had het gewerkt. Nu moet je opstappen als je Egypte liefhebt.'
Het ultimatum loopt woensdagmiddag af en Morsi's positie brokkelt geleidelijk af. Zeven ministers zijn maandag en dinsdag opgestapt, onder wie minister van Buitenlandse Zaken Mohammed Kamel Amr. Verder stapten zijn woordvoerder en de woordvoerder van het kabinet op, en zijn adviseur, Samy Anan, de vroegere chefstaf. De oppositie, die in grote trekken blij is met de beslissing van het leger om de sta-in-de-weg Morsi aan de kant te zetten, maakt zich intussen op om met de strijdkrachten te gaan overleggen over wat er in het tijdperk na-Morsi moet gebeuren. De 6 April Beweging wees Mohammed ElBaradei aan als afgezant om met de officieren te gaan praten, en de Tamarod beweging wees ook drie afgezanten aan. Berichten dat de legerleiding al een 'roadmap' voor het tijdperk na Morsi zou hebben, die onder meer naar Reuters zouden zijn gelekt, werden door het leger ontkend. De legerleiding zou juist in samenspraak met politici en experts willen overleggen welke weg bewandeld moet worden.
Intussen wordt sinds zondag nog steeds door miljoen gedemonstreerd in Egypte. Een grote menigte anti-Morsi demonstranten is nog steeds present op het Tahrir-plein, een wat kleinere demonstratie van de Moslim Broeders houdt aan bij de Rabaa Al-Adawiya Moskee in de wijk Nasr City van Cairo. Aanhangers van Morsi hielden ook pro-Morsi betogingen op tal van andere plaatsen waardoor botsingen ontstonden tussen voor- en tegenstanders van de president in Cairo, Alexandrië, Qaliubiya, Giza, Daqahliya, Damietta and Fayoum. Op verschillende plaatsen vonden ook schietpartijen plaats, onder meer op de universiteit van Cairo, en de wijken Kit Kat en Bein Al-Sarayat in Giza. Daarbij vielen tenminste 16 doden en zo'n 200 gewonden.Het totale aantal slachtoffers ligt vermoedelijk hoger. Een onsmakelijk bij-effect van de betogingen was dat niet minder dan 91 gevallen van seksuele intimidaties of aanrandingen werden gemeld, misschien als een reminder dat onder Morsi de veiligheid en effectiviteit van de politie niet bepaald zijn toegenomen.
PS. Ik zie dat in Nederland ineens commentatoren zijn opgestaan (zie onder meer De Post Online en Krapuul) die grote bedenkingen hebben bij het ingrijpen van het leger. Ik ben echter zo vrij het met de Egyptische oppositie eens te zijn dat er geen andere mogelijkheid is om van Morsi en de Moslim Broederschap af te komen en verder polarisatie van Egypte te voorkomen. Vanaf het er doorjassen van een verkeerde grondwet, via foute, ondemocratische decreten waarmee hij zichzelf aanvankelijk absolute macht toekende, tot het doorregeren met een in feite niet legitieme Maglis as-Shura (Senaat) in plaats van een echt parlement is het tijdperk Morsi een drama gebleken. Een democratisch gekozen president die ondemocratisch regeerde. Een tijdperk waarin de Moslim Broederschap probeerde de dominante factor te worden, en een tijdperk waarin geen van de broodnodige hervormingen plaatsvonden van de economie, het veiligheidsapparaat of van de democratische instituties.
Recente opiniepeilingen geven aan dat Morsi impopulair is en dat zo'n 70 procent van de Egyptenaren vindt dat de kwaliteit van het leven erop achteruit is gegaan sinds hij regeert. Het feit dat ruim 22 miljoen Egyptenaren hun handtekening plaatsten onder de petitie van de Tamarod-campagne die vroeg om vervroegde presidentsverkiezingen, is veelzeggend genoeg (het aantal is veel groter dan het aantal stemmen dat Morsi in 2012 kreeg tijdens de presidentsverkiezingen, dat waren er ruim 13 miljoen). Als het leger orde op zaken stelt en in samenspraak met de politieke en juridische elite eindelijk een pad uitstippelt naar een werkelijk democratisch systeem, zou dat een zegen zijn. En vermoedelijk ook de enige manier om verdere confrontaties en misschien wel een soort burgeroorlog te voorkomen.
15 opmerkingen:
Juich niet te vroeg. Morsi is gekozen en het parlement ook, de oude eilite van rechters hebben dit ongeldig verklaard. Morsi respecteerde de democratische regels en de rechten van oppositie. daar is dankbaar gebruik van gemaakt. Economische saboteurs en hooligans zorgen voo de onrust. En zoals gepland is d dictatuur weer terug, met instemming van de zogenaamde democraten. Als de verkiezingen dadelijk steeds worden uitgesteld, zijn ze dan ook bereidt te demonstreren tegen een legermacht, of zijn ze al opgesloten of gevlucht in schaamte.
Het leger heeft een staatsgreep gepleegd en een hoge rechter als interimpresident aangesteld die regelrecht uit de Mubarak-tijd stamt. De eerste democratisch gekozen president is afgezet en zijn hele partijtop is gearresteerd, als de partij straks nog uit de verkiezingen geweerd wordt, kan er al geen democratie meer zijn. Zoals het leger in de roadmap heeft aangekondigd, begint het nieuwe regime met censuur van de media, de eerste zenders die sneuvelden waren de zenders van de Moslimbroeders en de Hizb al-Nour, en in eerste instantie ook de onafhankelijke zender Al-Jazeera. Zelfs als de meerderheid van de bevolking nu juicht, wat ik sterk betwijfel, is dit duidelijk een stap terug voor democratie in Egypte.
Niet helemaal juist Bart. De nieuwe tijdelijke president Adly Mansour, is pas een jaar geleden als president van het Hoge Constitutionele Hof aangesteld. Zijn benoeming tot interim-president heeft de instemming van de Tamarod-beweging en de rest van de oppositie. Die hadden dit trouwens zelf voorgesteld. En niet de hele top van de Vrijheids- en Gerechtigheidspartij is opgepakt, maar alleen de partijleider Saad al-Katatny en nog een ander lid van de Moslim Broederschap.
Als 22 miljoen mensen (via de Tamarod-campagne) hebben gevraagd om het vertrek van Morsi, kan je er, denk ik, wel van uitgaan dat een groot deel van de Egyptische bevolking deze coup steunt. En een stap terug? Een krakkemikkige, onredelijke grondwet wordt buiten werking gesteld om te worden opgelapt, een parlement dat er eigenlijk al niet meer was, wordt straks opnieuw gekozen en een president die systematisch elk gesprek met de oppositie uit de weg ging en er een potje van maakte, wordt naar huis gestuurd. Hoe erg is dat?
Adly Mansour was inderdaad pas sinds vorig jaar president van het HCH, maar dat was niet het begin van zijn carriere. Hij was al sinds 1992 vicepresident van hetzelfde hof en werkt sinds 1984 voor de regering. De Mutamarridun steunen de staatsgreep inderdaad, omdat ze stom bezig zijn. Human Rights Watch heeft gemeld dat er 300 arrestatiebevelen voor de partijtop van de Moslimbroeders zijn uitgevaardigd. Ik betwijfel niet dat een redelijk groot deel van de bevolking deze staatsgreep steunt, wat ik betwijfel is of het de meerderheid is, en daarbij kun je de cijfers voor de petitie om de president democratisch te laten aftreden, niet aanhalen om te zien wie de staatsgreep steunt: dat is in feite het verschil tussen een democratisch proces of een dictatuur steunen. Een krakkemikkige, onredelijke grondwet wordt buiten werking gesteld door het leger en een parlement dat er eigenlijk al niet meer was wordt opnieuw gekozen onder leiding van het leger. De oppositie claimt al twee jaar dat Morsi geen dialoog met hen wilde aangaan, maar de feiten tonen aan dat dit minstens zo erg geld voor de oppositie zelf, en dat je kunt betwijfelen of Morsi dit uberhaupt ooit uit de weg is gegaan. Wie heeft er de democratische verkiezingen nou geboycott? Wie kwam er steeds niet opdagen bij ieder politiek overleg? ( http://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2013/06/201363084038411915.html ) Ik snap niet hoe iedereen nu kan denken dat dezelfde mensen die jarenlang een dictatuur in het land hebben geleid tot ze omvergeworpen werden, ineens om puur democratische redenen een staatsgreep plegen. Ze hebben nu de macht om een dictatuur te installeren, en uit de geschiedenis blijkt dat ze daar zeker toe bereid zijn.
Tja, dit is een moeilijke discussie omdat het er voornamelijk om gaat hoe je bepaalde zaken inschat. De oppositie heeft inderdaad eerdere uitnodigingen van Morsi om te overleggen laten lopen, maar dat was vooral omdat Morsi cosmetische verbeteringen wilde en niet inging op concrete eisen en voorstellen. Neem, om een voorbeeld te noemen, de hoognodige reorganisatie van het ministerie van binnenlandse Zaken, waar de oppositie om vroeg. Het kan Morsi niet worden aangerekend dat hij de 'deep state' van Mubarak niet heeft opgeruimd en opgeschoond, maar wel dat hij het niet eens heeft geprobeerd en dat hij hier en daar niets anders heeft gedaan dan zijn eigen Moslim Broeders posten aan te bieden (denk bijvoorbeeld aan de pers en gouverneursposten).
Wat betreft de situatie van de economie en de arbeidsomstandigheden - idem hetzelfde. Dat de economie een puinhoop is, is niet zijn schuld en dat de arbeidsonrust uit de Mubarak-tijd niet voorbij is, kan hem niet voor 100% worden aangerekend. Maar hij heeft bedroevend weinig geprobeerd - hij heeft voornamelijk het oude Mubarak-beleid voortgezet.
Zijn de Mutamaridin (de mensen van Tamarod) dom bezig?
Ik weet het niet. Morsi's beleid betekende stilstand en zelfs achteruitgang. En het wekte zoveel weerstand op dat er iets diende te gebeuren. De enige macht die in staat was om wat te doen, was het leger. En we kunnen nu alleen maar hopen dat El-Sisi geen Tantawi is en dat een jonger officierencorps betere resultaten zal afwerpen dan de vorige keer (eerlijk gezegd vertrouw ik daar ook wel op, ditmaal geen SCAF die de macht overneemt).
En is Adly Mansour niets anders dan een overblijfsel van de Mubarak-tijd? Misschien. Maar niet alles uit die tijd was corrupt en slecht, Met name in de rechterlijke macht was de situatie vaak beter dan in andere sectoren van de macht. En ja, als er inderdaad 300 arrestatiebevelen zijn uitgevaardigd voor Moslim Broeders (ik heb dat intussen ook gelezen op AFP) is dat geen goed teken. Maar hoe slecht dat echt is, en of dat hopelijk niet meer is dan een tijdelijke maatregel, zullen we moeten afwachten. Ik zal niet zeggen dat de situatie geen risico's in zich draagt, maar ik ben geneigd hier mee te denken met de 6 April mensen van wie ik een aantal ken en met hen te hopen dat dit een stokkend revolutionair proces weer op gang kan helpen, zodat de veranderingen die werkelijk dringend nodig zijn (verbetering van de veiligheid, de economie, geleidelijke reorganisatie van zo ongeveer de hele overheid)op den duur kunnen worden gerealiseerd.
Ik ga niet claimen dat Morsi's beleid een zegen was voor Egypte en dat hij alleen maatregelen nam die het land verbeterden, want ik snap dat dat niet zo is. Het grote probleem is dat hier een bepaalde vooruitgang teniet wordt gedaan, vooruitgang die niet aan het beleid van Morsi te danken is maar aan de revolutie in zijn geheel: namelijk de democratische basis voor de regering. De oppositie had iets tegen Morsi kunnen doen op een legale manier, ze hadden in eerste instantie aan de presidentsverkiezingen mee kunnen doen en daarna aan de parlementsverkiezingen, op die manier hadden ze (mits ze een grote aanhang hadden) kunnen aansturen op nieuwe verkiezingen wanneer de regering echt een verkeerd beleid aan het voeren was. Maar aan die verkiezingen moesten ze zo nodig niet meedoen. Vervolgens hadden ze kunnen gaan overleggen met de regering: ook als deze in eerste instantie alleen maar cosmetische veranderingen wilde, hadden ze het beleid de goede kant op kunnen pushen. Maar daar deden ze ook niet aan mee. Toen ze hun politieke rol zo erg verprutst hadden, was het toen allemaal afgelopen voor de oppositie? Nee, want er zijn om de vier jaar verkiezingen, als het volk met je is dan win je die. Dit klinkt allemaal moeizaam (en als het goed is klinkt het net als Nederland) vergeleken met een 48-urig ultimatum en een staatsgreep, maar het is nodig om de democratische vooruitgang te behouden. Egypte kan alleen een democratisch politiek systeem hebben als het volk dit systeem accepteert en verwacht dat het werkt. Als ik een egyptenaar was, dan zou ik nu denken dat het helemaal niks uitmaakt op wie je stemt, het enige wat uitmaakt is of het leger het met je eens is want als de situatie hun niet bevalt, plegen ze een staatsgreep. Ik zou denken dat ik om iets politiek gedaan te krijgen beter niet naar de stembus kan gaan, maar juist dagenlang mijn werk moet achterlaten om te demonstreren op het Tahrir-plein, of nog erger, om met geweld rellen te starten en de hooligan uit te hangen. Alleen dan luistert het leger naar mij, en dat is blijkbaar waar de politiek van afhankelijk is. Dat zijn allemaal problemen die deze staatsgreep met zich meebrengen ook als we ervan uitgaan dat het leger dit met de beste bedoelingen heeft gedaan.
En ik denk niet dat het leger de beste bedoelingen hiermee heeft. Je zegt dat je hoopt dat de nieuwe generatie SCAF meer democratisch gezind is, maar ik zie nul redenen om te denken dat dat wel zo is, en meerdere redenen om te denken dat het niet zo is. Het leger is in essentie geen democratische intitutie, als jouw meerdere een commando geeft is het niet te bedoeling dat je het commando beoordeelt en beslist of hij je meerdere mag blijven, het is de bedoeling dat je "sir yes sir" zegt. Dat is genoeg reden om te zeggen dat iedere machtsovername door een onafhankelijk leger een zeer slecht idee is. Daarnaast gaan ze vrolijk door met wat iedere dictatuur in de moderne tijd doet: namelijk de macht nemen en repressieve maatregelen introduceren, en tegelijkertijd beargumenteren dat ze voor allemaal democratische principes en maatregelen staan, waar we in de praktijk niets van terug zien. De nieuwe interimregering hoort daarbij, het feit dat de leden oorspronkelijk uit het Mubarak-apparaat komen is inderdaad geen waterdicht bewijs dat ze nog loyaal aan hem zijn, maar het is geen goed teken. Het klopt dat we uiteindelijk maar moeten afwachten hoe het uitpakt, zeker omdat we zelf geen egyptenaren zijn, maar je moet wel bedenken wat we dan precies aan het afwachten zijn: we wachten af of een militaire staatsgreep tegen een democratisch gekozen president goed gaat aflopen. Ik koester niet veel hoop.
Beste Bart, de democratische basis voor de Egyptische regering was een fictie. Het enige dat er legitiem aan was, was het feit dat Morsi democratisch was verkozen. Maar een president die regeert bij ontstentenis van een parlement, op basis van een ondeugdelijke grondwet en bij de gratie van decreten die hemzelf en een deel van die instituties boven de wet verheffen....?
Wij in het Westen zijn geneigd verkiezingen heilig te achten. Ik heb meegemaakt hoe Westerse 'waarnemers' verkiezingen in Jemen en Jordanië 'eerlijk' en goed verlopen vonden, terwijl een klein onderzoekje ter plaatse voldoende was geweest om vast te kunnen stellen dat grenzen tussen kiesdistricten zodanig waren gemanipuleerde en getrokken dat de resultaten van tevoren al vaststonden. De 'heiligheid' van de balllotbox in Egypte is vergelijkbaar. Lees het artikel van Hani Shukrallah vandaag in Al-Ahram Online ( http://english.ahram.org.eg/NewsContentP/4/75712/Opinion/Egypt%E2%80%99s-second-revolution-Questions-of-legitimacy.aspx )
En verder is het dus niet juist dat de oppositie zich aan verkiezingen onttrok. Zij is destijds - samen met Kopten en diverse maatschappelijke organisaties - uit protest weggelopen uit de constituerende vergadering toen duidelijk werd dat dat een show van de Moslim Broederschap en de Salafisten aan het worden was. Maar de laatste tijd drong zij juist aan op vervroegde verkiezingen. En de hele Tamarod-campagne was erop gericht om druk uit te oefenen op Morsi om af te treden en een nieuwe president te laten kiezen. En me dunkt, 22 miljoen handtekeningen en dat dan negeren??? Wie is er dan democratisch bezig en wie werkt er dan aan de vooruitgang van Egypte?? Lees alleen even bijvoorbeeld het stukje op mijn blog over de manier waarop de onlangs benoemde nieuwe minister van Cultuur te werk ging. ( http://abu-pessoptimist.blogspot.nl/2013/06/bezetting-egyptisch-ministerie-van.html )
Ik denk eerlijk gezegd dat vooral Morsi bezig was elke vooruitgang van de revolutie ongedaan te maken.
De democratische basis was niet alleen dat Morsi democratisch was verkozen, het was ook dat er na vier jaar van rechtswege weer nieuwe verkiezingen zouden zijn. Plus het democratisch gekozen parlement wat door het Mubarak-apparaat bestreden werd. Dit gaf de oppositie de mogelijkheid om op legale manier de politiek te veranderen en zelfs aan de macht te komen, ook als ze zichzelf in eerste instantie de politiek uitgewerkt hadden. Je hebt gelijk dat het democratische systeem nog verre van perfect was, maar dat was te wijten aan de macht van de SCAF en de overblijfselen van het Mubarak-regime. De democratisering van het land verliep doordat dit oude regime langzaam eruitgewerkt werd, en zoals veel voorstanders van de staatsgreep ook zeggen: het duurt een tijd voor die revolutie compleet is, het proces is lang en ziet er niet altijd positief uit. Wat ze alleen niet snappen, is dat Morsi onderdeel van dat proces was, zijn presidentsschap kon een traditie voortbrengen van gekozen presidenten. SCAF zal het land laten terugkeren tot de Mubarak-periode.
Ik ben niet zo eurocentristisch dat ik denk dat verkiezingen heilig zijn, maar de egyptische verkiezingen zijn zeker niet te vergelijken met de corruptie in Jemen en Jordanie die je noemt. Het ware vrije verkiezingen en je kunt niet strategisch schuiven met kiesdistricten als je geen districtenstelsel hebt. De enige corruptie waar ik over gehoord heb zijn de 30.000 ID-kaarten die aan SCAF verstrekt zouden zijn om op Shafiq te stemmen, wat duidelijk niets afdoet aan de legitimiteit van Morsi. Shukrallah's argument is vooral het door iedereen genoemde argument dat er een heleboel blije demonstranten zijn en dat ontken ik ook niet. Ik weet dat er nu een heleboel mensen de beslissing van het leger steunen, maar dit is vergelijkbaar met de populariteit van leiders als Stalin: de mensen juichen voor iemand die ze niets te kiezen geeft. Ze zijn de laatste tijd zo opgehitst door stroomstoringen en ingehuurd tuig dat rellen aan het schoppen was, dat ze nu geen staatsgreep herkennen als die voor hun ogen gebeurt. Als een actie positief is voor bestuur op basis van de wil van het volk, dan betekent dat niet alleen dat het volk de actie op dit moment moet accepteren, maar des te meer dat de actie toelaat dat de wil van het volk in de toekomst ook gerespecteerd wordt, en dat is precies waar het probleem ligt met staatsgrepen tegen democratische regeringen: het systeem dat de wil van het volk respecteert, wordt afgebroken. Het enige de facto systeem voor het volk om zich met de politiek te bemoeien is nu weer demonstreren tot de regering omvergeworpen wordt, het legale systeem dat er was is nu nutteloos gebleken. En dat willen we toch ook niet, dat de egyptenaren, ipv iedere vier jaar naar de stembus te gaan, ieder jaar naar het Tahrirplein gaan om maandenlang te demonstreren tot het leger medelijden heeft? Dat is desastreus voor het land.
Voor mij is 'boos weglopen' gewoon 'zich onttrekken', wat heb je anders in gedachte? Maar als ik zeg dat de oppositie zich onttrok aan de verkiezingen, heb ik het niet over de gehele NSF, want er zijn partijen die wel meededen. Voor die partijen gold: ze hadden te weinig stemmen, dan verlies je. De mensen die zich onttrokken waren mensen als ElBaradei die opriepen om niet te stemmen, dat was destructief voor hun eigen positie in de legale politiek. Wat bedoel je precies met een 'show voor de Moslim Broederschap en de Salafisten'? De verkiezingen waren geen show, die zijn vrij verlopen. Als je bedoelt dat de FJP en de Nour partij samen hun agenda aan het doordrukken waren: dat is exact wat er gebeurt met iedere regeringscoalitie en ieder regeerakkoord in Nederland. Ze hadden samen de meerderheid, dus hun beslissingen gingen de boventoon voeren. De taak van de oppositie was om mee te doen aan het politieke proces en tegen de coalitie te ageren op punten waar ze van mening verschillen, zoals de oppositie dat ook in Nederland doet.
Dat Morsi de 22 miljoen handtekeningen negeerde en dat de cultuursector geislamiseerd werd, vind ik ook kritiekpunten. Maar zoals ik al zei: hij was geen zegen, maar het was beter om de nu nog zo jonge democratie te beschermen. Hij was misschien delen van vooruitgang van de revolutie ongedaan aan het maken, maar hij was onderdeel van de grote vooruitgang: de democratisering. En dan vraag ik me sterk af of de preutse beperkingen op de cultuursector van de Moslimbroeders nou slechter zijn dan een 'code of ethics' die het leger aan de media oplegt.
Volgens mij zijn we het erover eens dat zowel het Morsi-bewind als deze staatsgreep negatieve kanten heeft, maar als ik zie wat voor consequenties de staatsgreep nu al heeft, weet ik wel zeker dat de negatieve kanten ervan veel groter zijn dan van het Morsi-bewind.
Een ander punt, wat ik nog niet genoemd heb, is dat dit ook een zeer ongewenst effect heeft op de islamisten: voor hen is het nu duidelijk dat ze, wat ze ook doen, tegengewerkt zullen worden, zelfs als het volk voor ze gekozen heeft. Een demonstrant zegt "I'm here to offer security to the church even though I think Christian community is behind what's happening in the country.", een ander "The Americans are reason for situation today. The ambassador came here to destroy Egypt." volgens het live blog van AJE. De Moslimbroeders hebben al decennia het geweld afgezworen, maar ze kunnen nu niet anders concluderen dan dat vreedzame manieren niet werken: hun vreedzame succes wordt door het leger tenietgedaan, en nu ze er vandaag vreedzaam tegen demonstreren, begint het leger op ze te schieten. Als ik naar redenen zou zoeken om te zeggen dat de islam onderdrukt wordt, dan zou ik hetzelfde zeggen als Al-Shabaab van Somalie nu zegt: dat dit bewijst dat islamisatie alleen met geweld kan plaatsvinden.
Wat ik bedoelde met onze opvatting van 'heiligheid' van de ballotbox is dat we hier denken dat als er fatsoenlijk zonder geknoei gestemd wordt dat het dan goed is. De Moslim Broederschap had als best georganiseerde oppositie een voorsprong bij de verkiezingen en wat ze vervolgens hebben gedaan is de macht niet delen, maar naar hun hand zetten. Dat is het tegenovergestelde van democratische instituties kweken.
Het is overigens niet waar dat de oppositie niet meedeed aan de verkiezingen. Zowel bij de parlementsverkiezingen als de presidentsverkiezingen deed de oppositie wel mee (Hamdeen Sabbahi won zelfs bijna in de eerste ronde). Alleen uit de constituerende raad zijn ze weggelopen toen duidelijk werd dat ze er voor spek en bonen bijzaten. En later heeft de oppositie geadviseerd niet te stemmen toen de rammelende grondwet tegen hun zin en ondanks verzoeken van een herziening, door Morsi toch gewoon aan een referendum werd onderworpen.
Het hele stelsel (een slechte kieswet opgemaakt door SCAF), een slechte grondwet (het werk van salafisten en MB) ging in een andere richting dan democratisering, nog los van het feit dat Morsi - zoals ik eerder schreef - niets deed aan de hervorming van de 'deep state' uit het Mubarak-tijdperk. Nu komt er WEL een herziening van de grondwet, en van de kieswet, een commissie om de kloven in de samenleving te helen en nieuwe verkiezingen. Daar kan de MB gewoon aan meedoen. In plaats van de weeffouten van het systeem te misbruiken om hun macht voor zichzelf te houden. Zij kunnen dan opnieuw of wel proberen als winnaar uit de bus te komen, ofwel als echte democraten het democratische spel te spelen - samen met de anderen. Ik ben het totaal niet met je eens dat er vanzelf een soort van democratische traditie zou zijn gegroeid als Morsi aangebleven was. Hij was het tegenovergestelde aan het doen. En je kunt dat niet vergelijken met processen in Nederland waar de meerderheid ook de macht heeft en de oppositie meedoet aan het politiek proces. Wij hebben hier een traditie van een eeuw of zo, maar daar in Egypte moeten de regels nog geschreven worden. En wie zijn machtspositie gebruikt om die regels naar zijn hand te zetten speelt domweg vals.
als je de periode Morsi beschouwt als een tussenfase in een revolutionaire periode hoef je er ook niet zulke dramatische termen als "staatsgreep"aan te verbinden.eens te meer is duidelijk geworden dat de volgorde waar Elbaradei zo op hamerde direct na 25 januari 2011 (eerst grondwet maken dan parlementsverkiezingen en dan pas presidentverkiezingen (ik hoop dat ik het me goed herinner))van een grote wijsheid gebleken. groet, Daniella
Abu, je hebt op je blog voor zover ik zie geen melding gemaakt van de het bizarre stadion optreden van Morsi midden juni 2013(steunbetuiging Syrie anti Assad). Door sommigen wordt dit als de druppel gezien die voor het leger de emmer deed overlopen, nl Morsi werd een bedreiging voor de staatsveiligheid. groet, Daniella
Klopt Daniella. Dit blog is een eenmansbedrijf en ik had andere dingen te doen dan alle optredens van Morsi volgen. Ik denk overigens dat sommigen het belang van dit anti-Assad optreden overdrijven. Zijn onhandige reactie op de dam in Ethiopië was volgens mij erger.
Ik heb een tijdje gezocht naar wat je bedoelde met "uit de constituerende raad zijn ze weggelopen toen duidelijk werd dat ze er voor spek en bonen bijzaten." omdat ik in eerste instantie dacht dat je het over de Shura Raad had. Ik zie nu in recentere posts dat je ook aan de intenties van het leger begint te twijfelen. Ik ben het met je eens dat een aantal van Morsi's acties niet erg productief voor de democratie waren (en andere acties ook niet productief voor dingen als de economie) en ook met Daniella wat betreft de volgorde van de verkiezingen, maar mijn punt was meer dat de democratische weg er nog was, en dat die daarom zeker te prefereren was boven een staatsgreep. Hamdeen Sabbahi was dus een van de leden van de NSF die wel meededen aan de verkiezingen en verloren heeft, het ging me vooral om mensen als ElBaradei en de FEP, die herhaaldelijk hebben opgeroepen om verkiezingen te boycotten. Dat (een deel van) de oppositie dat gedaan heeft bij het referendum over de grondwet kan ik echt niet begrijpen, als je tegen de grondwet bent, stem je toch gewoon tegen? Boycotten doe je als je geen goede mogelijkheden in de verkiezingen aangeboden krijgt, maar de oppositie kreeg exact de mogelijkheid die ze wilde aangeboden: om tegen de grondwet te stemmen. Ik heb wel het idee dat het land zich op een moeizame manier aan het democratiseren en losrukken van het Mubarak-apparaat was, hoewel ik zoals hierboven gezegd erken dat Morsi zeker fouten heeft gemaakt. Mijn punt is alleen dat de oppositie nog steeds de democratische weg had kunnen kiezen, bijvoorbeeld door middel van de lagerhuisverkiezingen die dit jaar plaats zouden vinden, en dat dat veel beter was geweest dan de staatsgreep van nu.
Ik twijfel niet zozeer aan de intenties van het leger, maar meer aan hun competentie om als vroedvrouw van een democratische toekomst op te treden. Nuance en subtiliteit is niet hun kracht, dat is maandag 8 juli helaas opnieuw bewezen.
Ik denk nu - omdat het leger zo moorddadig te werk is gegaan - dat het beter was geweest om Morsi te laten zitten, ook al hield dat eveneens risico's in van escalatie. Maar nu is de Moslim Broederschap (opnieuw) in een rol van underdog gedrongen en dat is buitengewoon onwenselijk. Iets heel ander is dat ik de oproep van ElBaradei c.s. om het grondwetsreferendum te boycotten goed kan begrijpen,. Het ging erom te laten zien dat het hele proces van schrijven van de grondwet tot het stemmen erover was gegaan op een manier die ondemocratisch was en tegen alle afspraken en fatsoensnormen inging. Het was een 'kaping van de legitimiteit'.
Een reactie posten