Egyptische interim-president presenteert tijdschema voor terugkeer naar democratie

President Adly Mansour

Updated - De Egyptische interim- president Adly Mansour heeft maandagavond een schema bekend gemaakt voor het veranderen van de grondwet en het houden van verkiezingen. Dat gebeurde in de vorm van een constitutionele verklaring.
In de verklaring wordt de 'overgangsperiode' waarin de president de wetgevende macht heeft, daarbij bijgestaan door een regering die nog moet worden benoemd, begrensd op zes maanden. Die periode van zes maanden wordt afgesloten met de verkiezing van een nieuwe president. Daaraan voorafgaand wordt eerst de grondwet aangepast en vervolgens aan een referendum onderworpen, en worden vervolgens parlementsverkiezingen gehouden.
Voor het herzien van de grondwet zijn vijf maanden uitgetrokken. Het werk zal worden gedaan door een commissie die binnen twee weken wordt benoemd en waarin zitting hebben twee rechters van het Hoge Constitutionele Hof, twee leden van de Staatsraad, en vier hoogleraren staatsrecht van Egyptische universiteiten. De leden van de commissie zullen worden aangewezen door de betreffende juridische instanties en, in het geval van de hoogleraren, door hun universiteiten. De commissie zal vervolgens het resultaat voorleggen aan een grotere commissie van 50 leden, waarin politieke partijen, intellectuelen, arbeiders, boeren, vakbonden, de sunnitische Al-Azhar, de Koptische kerk, het leger en de politie, publieke figuren, plus tien vrouwen en jongeren vertegenwoordigd moeten zijn, aldus de krant Al Ahram.
Het hele tijdschema lijkt nogal ambitieus als je het mij vraagt. Het is erg de vraag of het heel karwei in zes maanden kan worden geklaard. Het persbureau AFP citeert dan ook al een Egyptische expert die zegt dat de tekst van de 33 artikelen tellende verklaring zodanig is gesteld dat deadlines voor het vaststellen van verkiezingen ook kunnen worden geïnterpreteerd als deadlines voor het vaststellen van een datum en het bepalen van een termijn voor kandidaatstellingen. Waarschijnlijk is de de strakke opstelling van het tijdschema vooral bedoel om te onderstrepen dat het de nieuwe machthebbers ernst is met hun plannen voor hervorming en democratisering.

 Dat lijkt dan ook wel nodig na de bloedige debacle van maandagmorgen waarbij (volgens de laatste cijfers) 55 doden en meer dan 450 gewonden vielen. Los van de vraag van wat er nu eigenlijk precies is gebeurd en wie het eerst de trekker heeft overgehaald (een commissie is dat nu aan het onderzoeken) is het blijkbaar een treurige wetmatigheid dat dit soort zaken plaatsvindt als het Egyptische leger zich in de politiek mengt. We hoeven alleen maar terug te gaan tot de schandalige beelden van het legeroptreden tegen protesterende Kopten bij het radio- en tv-gebouw in oktober 2011, om ons dat te realiseren.
Het jongste bloedbad heeft in ieder geval al tot een waarschijnlijk blijvende splitsing geleid in de gelederen van de partijen die de coup steunden. De Salafistische Nour-partij (de salafisten haalden ruim 20 procent van de stemmen bij de parlementsverkiezingen van 2011) hebben zich definitief teruggetrokken uit het politieke overleg. De partij liet weten de coup te hebben gesteund omdat zij bloedvergieten wilde voorkomen. Nu de coup echter zelf tot bloedvergieten heeft geleid, zullen wij onze onderhandelingen met de autoriteiten beëindigen,'' aldus de partij.

===========================================

Hazem Beblawi

Update: een premier, een vice-president en financiële steun. Interim-president Mansour heeft dinsdagmiddag de econoom Hazem el-Beblawi tot premier benoemd. Beblawi was minister van Financiën in het kabinet Essam Sharaf, het eerste kabinet na Mubarak dat toen optrad onder de leiding van de legertop (SCAF). Hij nam ontslag na het optreden van de leger tegen Koptische demonstranten bij het gebouw van de radio en tv in oktober 2011, waarbij 28 mensen werden gedood. Beblawi is - net als Ziad Alaa Ed-Din wiens naam eerder werd genoemd - één van de oprichters van de Egyptische Sociaal-Democratische Partij (een partij die anders dan de naam doet vermoeden een liberale partij is). Tussen 1995 en 200 was hij één van de adjunct secretarissen-generaal van de VN. 
Mohammed ElBaradei, leider van het Front van Nationale Redding, werd benoemd tot vice president voor Buitenlandse Betrekkingen. Kort na deze benoemingen werd bekend dat Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Kuweit Egypte financiële steun verlenen ter waarde van 12 miljard dollar.  De VAE geven een gift van 1 miljard en een lening van 2 miljard, Saudi-Arabië geeft 3 miljoen in giften en leningen en nog eens voor 2 miljard dollar brandstof om de Egyptische tekorten op te heffen. Kuweit geeft 4 miljard: een gift van 1 miljard, twee miljard als een lening en 1 miljard aan olieproducten. De steun geeft aan dat deze landen de coup tegen de Moslim Broederschap steunen. Toen Morsi nog aan de macht was, kreeg Egypte en lening van 7 miljard van Qatar dat op d ehand van de Moslim Broeders is.
===========================================

 Het bloedvergieten van maandag heeft waarschijnlijk ook een verzoening met de Moslim Broederschap uiterst moeilijk gemaakt.Ik was aanvankelijk vóór deze coup, omdat Morsi bezig was een soort Mubarak II te worden, onder wie alles in Egypte net zo stagneerde en fout liep als onder de echte Mubarak, Mubarak I. Maar bij nader inzien kan het wel eens zijn - zeker na de ellende van de schietpartij van het gebouw van de Republikeinse Garde dat een deel van de Egyptische bevolking zich nu afkeert van het democratische proces. Ik citeer - met instemming - de volgende zinnen uit een stuk van Sarah Carr, een jonge (half-)Egyptische mensenrechtenactiviste en journaliste:  

So my position on events pre-June 30 has not been changed by events since: The Muslim Brotherhood should have been left to fail as they had not (yet) committed an act justifying Morsi’s removal by the military. The price Egypt has paid and will pay for the consequences of this decision are too high. It has created a generation of Islamists who genuinely believe that democracy does not include them. The post-June 30 fallout reaffirms this belief, especially with Islamist channels and newspapers closed down, as well as leaders detained and held incommunicado, apparently pursuant to an executive decision. For 30 years, Mubarak told them that due process is not for them, and a popular revolution is confirming that. It is Egyptian society that will pay the price of the grievances this causes, and the fact that, with a silenced media and no coverage from independent outlets, they have been left with virtually no channels to get their voice heard.