Updated (3x). Binnen de Israelische regering en in rechtse politieke kringen in Israel is heftige opwinding ontstaan over een nieuwe richtlijn van de Europese Unie, die samenwerking in enigerlei vorm uitsluit met personen of organisaties in de nederzettingen in de door Israel bezette gebieden. De richtlijn stelt dat overeenkomsten of contracten die met Israel worden aangegaan door de EU een clausule moet bevatten dat de overeenkomst niet geldt voor de nederzettingen, omdat die geen deel uitmaken van Israel. Dit betekent dat geen samenwerkingsprojecten, beurzen, subsidies, prijzen of gezamenlijke research meer mogelijk zullen zijn met personen of instellingen die gevestigd zijn aan de andere kant van de zogenoemde 'Groene Lijn', de grens van vóór juni 1967. Daaronder vallen alle nederzettingen op de Westoever, de Golan Hoogvlakte en alle Joodse uitbreidingen in Oost-Jeruzalem.
De richtlijn, die op 30 juli gepubliceerd wordt (maar dus nu al de ronde doet), geldt vanaf begin 2014. Zij volgt op een beslissing die de ministers van Buitenlandse Zaken van de EU in december namen, waarbij werd bepaald dat ''alle overeenkomsten tussen Israel en de EU expliciet en onherroepelijk moeten stellen dat ze niet gelden voor de gebieden die Israel in 1967 heeft veroverd''.
De Israëlische regering heeft de EU-richtlijn veroordeeld. Staatssecretaris Ze'ev Elkin van Buitenlandse Zaken noemde het een "uiterst belangrijke, verontrustende beslissing. Dit draagt zeker niet bij tot de atmosfeer voor vredesonderhandelingen. In tegendeel het sterkt de Palestijnen in hun weigering terug te keren naar de onderhandelingstafel,'' zei hij.
Minister Uri Ariel van Huisvesting, zelf kolonist en oud-voorzitter van Yesha, het coördinerende orgaan voor de nederzettingen, ging nog wat verder. Hij noemde het een beslissing ''gekenmerkt door racisme en discriminatie van het het Joodse volk, die herinneringen oproept aan de behandeling van de Joden in Europa, ruim 66 jaar geleden.'' Hij zei dat ''Judea en Samaria'' (de Westoever, AbuP.) niet zijn bezet, maar het vaderland zijn van de Joodse natie en dat Israel op geen enkele wijze deelgenoot kan zijn aan overeenkomsten waarin staat dat ze niet tot Israel behoren.
De linkse Meretz-partij en NGO;s als Vrede Nu prezen daarentegen de EU-richtlijn.
De Israelische diplomatie heeft het moeilijk met de bepaling, zo meldt Haaretz. De krant citeert een hooggeplaatste Israeli die de richtlijn 'een aardbeving' noemde. Hij zei dat de eis dat alle overeenkomsten die met Israel getekend worden een clausule gaan bevatten waarin staat dat ze alleen geldig zijn in Israel binnen deze grens, niet alleen praktische maar ook politieke consequenties heeft. 'Op deze manier wordt Israel gedwongen toe te geven dat de nederzettingen geen deel uitmaken van Israel, ' zei hij. 'En daartoe is Israel niet bereid.'
Volgens deze ambtenaar moet nog besloten worden wat Israel gaat doen. Want geen overeenkomsten meer aangaan, zou betekenen dat samenwerking op alle gebieden tot stilstand komt.
Haaretz meldt dat premier Netanyahu en staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Elkin, onder meer via de telefoon, veel moeite doen om bevriende EU-lidstaten zover te krijgen dat zij alsnog voor 30 juli publicatie van de richtlijn tegenhouden. Het argument dat daarbij wordt gehanteerd is dat de stap van de EU de pogingen doorkruist van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Kerry om na jaren van stilstand de Palestijnen en Israel weer aan tafel te krijgen. Het zou de Palestijnen, die willen dat wordt onderhandeld op basis van de grenzen van 1967, (iets wat Israel weigert), halsstarrig maken, aldus de Israeli's. Want de EU valt hen dus in dit opzicht bij. Het zal in de komende dagen blijken of er alsnog EU-landen zullen zijn die onder de druk last krijgen van slappe knieën.
Israel is al een tijdje beducht voor een economische en culturele boycot. Minister van Justitie Tzipi Livni waarschuwde op 1 juli dat een totale boycot in het verschiet zou kunnen zijn als Israel geen akkoord sluit met de Palestijnen. Haaretz wijdde er een paar dagen gelden een editorial aan. Daarentegen brak de journalist Gideon Levy van Haaretz juist een lans vóór een algehele boycot.
Ik (AbuP.) sluit mij aan bij Levy's pleidooi. Ik denk dat deze maatregel van de EU wenselijk is, maar tientallen jaren te laat komt. De vraag is ook of zij nog wel uitvoerbaar is. De Israelische economie en maatschappij zijn intussen namelijk al lang onlosmakelijk verweven met de nederzettingen en met Oost-Jeruzalem, dat het bijna onmogelijk zal zijn instanties in Israel te vinden die in het geheel geen banden hebben met de nederzettingen.
Klik hier voor de nieuwe 'Guidelines' van de Europese Commissie. (Een waarschuwing is overigens op zijn plaats: ze zijn niet alleen in het Engels maar ook in een bijna onleesbaar juridisch jargon opgesteld).
6 opmerkingen:
Waarom 'niet uitvoerbaar' Abu? Zeer wel uitvoerbaar, en als Israël om die reden geen samenwerkingsbijeenkomsten zou willen sluiten, tant pis.
Niet uitvoerbaar, Jaap, omdat er ongeveer geen onderneming, universiteit of instelling in Israel is zonder banden met de nederzettingen. Wie weerhoudt Israel ervan om gewoon verklaringen af te geven dat er geen banden zijn, terwijl die er op alle mogelijke manieren wel zijn? Banken met bijkantoren en investeringen, idem voor industriële ondernemingen, universiteiten met werknemers en projecten op de Westoever en last but not least zo'n beetje alle overheidsinstellingen en semi-overheidsinstellingen die werkzaam zijn met, voor, en in de nederzettingen. Wie controleert dat, en waar ligt de grens ?
Aha Abu, wel uitvoerbaar dus, maar niet controleerbaar denk je?
Welaan, de EU zelf is ter plaatse vertegenwoordigd, door een zeer deskundige vertegenwoordiger (Berger) en een dito apparaat, en de ambassadeurs van de EU landen hebben er bij herhaling blijk van gegeven de situatie zeer goed te kennen (denk aan de HOM-rapporten) en anders staan er genoeg Israëlische NGO's klaar om de vinger op een zere plek te leggen, dus ik ben pessoptimistisch over de monitoring- en controlecapaciteit.
Dar heb je me natuurlijk, ik gedraag me nu als pessimist ipv pessoptimist. Maar ik denk eigenlijk, dat zo'n maatregel erop neer zou moeten komen dat er geen enkel samenwerkingsverband meer kan worden aangegaan als hij goed zou worden toegepast. Denk alleen al aan zoiets als militaire researchprojecten. We doen heel erg veel samen met Israel en dat moet dan allemaal op de schop. Wat dus gaat betekenen dat de maatregel niet goed zal worden toegepast - of eigenlijk toch niet veel voorstelt.
Als het meerdere nog niet gerealiseerd is, wil dat niet zeggen dat het mindere niet een stap in de goede richting is. En laten we maar even afwachten wat er over wordt gepubliceerd, ik heb de EU-notitie net gelezen:
http://www.eccpalestine.org/wp-content/uploads/2013/07/COM-Notice-guidelines-on-IL-and-EU-funding-instruments-compact.pdf
Het is een niet zo makkelijk te doorgronden stuk, van op onnavolgbare EU-wijze juridisch vormgegeven ambtenarenproza; en laten we vooral afwachten hoe de praktijk zich ontwikkelt na 1 januari 2014, want deze regels zijn bedoeld om te worden toegepast in een nieuwe 4-jaars budgetcyclus die op 01-01-2014 aanvangt; Israël heeft vandaag een uitstel-offensief ingezet, met betrekking tot de publicatie en toepassing, met telefonades door Netanyahu.
Natuurlijk wordt van Israëlische kant de gebruikelijke sleetse smoes in de strijd gegooid: de EU doorkruist de mooie inspanningen van Kerry, dit maakt de Palestijnen alleen maar 'weigerachtig'. Eens kijken hoe sterk de EU-knieën zijn. Maar de hele gang van zaken is toch een teken aan de wand; het geduld met Israël vertoont op z'n minst haarscheurtjes.
Correctie op 3: De -zeer goed geïnformmeerde- EU vertegenwoordiger in Tel Aviv is niet Christian Berger, maar Andrew Standley.
Een reactie posten