Kerry's pogingen om Israel en de Palestijnen aan tafel te krijgen voorlopig nog niet gelukt

Updated. De pogingen van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Kerry om besprekingen tussen Israel en de Palestijnen van de grond te krijgen zijn mislukt. Kerry had donderdag laten doorschemeren dat de afstand tussen de partijen steeds kleiner werd - 'al waren er nog wel verschillen aangaande de terminologie.' Maar de minister was optimistisch en het was de bedoeling dat hij vrijdag de aankondiging zou doen dat de besprekingen zouden worden hervat. Een woordvoerster van het State Department zei echter donderdagmiddag dat er 'op dit moment geen plannen zijn voor een hervatting'.
De reden is dat een meerderheid van de fracties van de PLO, waaronder ook de Revolutionaire Raad van Ftah, de grootste fractie waarvan president Mahmoud Abbas de leider is,  wijzigingen wilde in de voorstellen zoals Kerry ze had gedaan. Dat bleek donderdagmiddag tijdens een vergadering waar Abbas de voorstellen aan de PLO-afgevaardigden ter goedkeuring voorlegde. Het is onduidelijk wat er nu gaat gebeuren. De Israelische krant Haaretz meende te weten dat de Palestijnen donderdagavond onderling nog verder praten. Het persbureau AFP meldde echter dat er van een hervatting van het overleg tijdens dit bezoek van Kerry, dat vrijdag afloopt, geen sprake meer zal zijn.
Waar Kerry uiteindelijk mee voor de dag was gekomen, was volgens Haaretz dat hij zou aankondigen dat de grenzen van 1967 een uitgangspunt van de onderhandelingen zouden zijn, met overeen te komen ruil van land (om de nederzettingenblokken bij Israel te kunnen trekken). Tevens zou Kerry bij de opening van de onderhandelingen zeggen dat het doel ervan de vorming van twee staten zou zijn, een Joodse en daarnaast een Palestijnse. Met het eerste zou Kerry tegemoet komen aan de Palestijnse eis dat onderhandeld moet worden op basis van de grenzen van '67. Met het tweede kwam deed hij een stap in de richting van een Israelische eis dat de Palestijnen niet alleen Israel erkennen, maar ook Israel expliciet erkennen als "Joodse staat'.
Wat de wijzigingen zijn die de Palestijnen willen is niet bekend. Het lijkt echter voor de hand te liggen dat de Palestijnen garanties willen dat de grenzen van '67 ook werkelijk de basis van het overleg zullen zijn, wat  iets anders is dan Kerry's semantische oplossing. Zo'n Palestijnse wens ligt voor de hand wegens het feit dat het bureau van premier Netanyahu nog donderdagmiddag overleg op basis van de grenzen van 1967 expliciet verwierp, nadat het persbureau Reuters abusievelijk had meegedeeld dat Israel daarmee akkoord was gegaan.

Update: Mijn veronderstelling dat Israels weigering om te onderhandelen op basis van de grenzen van 1967 het struikelblok waren, werd donderdagavond bevestigd door Amin Maqboul, secretaris generaal van de Revolutionaire Raad van Fatah. Hij zei dat de afspraak die de Palestijnen met Kerry waren overeengekomen, was dat de grenzen van 1967 als uitgangspunt zouden dienen, dat Israel een aantal gevangenen zou vrijlaten en zou ophouden met bouwen in de nederzettingen. Maqboul zei dat Kerry gevraagd is dit aan Israel over te brengen en dat de Palestijnen een schriftelijk antwoord verwachten.

Kerry had eerder, woensdag, tijdens gesprekken in Amman (Jordanië) van de lidstaten van de Arabische Liga het groene licht had gekregen voor hervatting van de onderhandelingen, op basis van het vredesplan van de Liga uit 2002. Dat plan belooft erkenning van, en vrede met, Israel als het zich terugtrekt tot de grenzen van 1967 (met eventueel overeen te komen grenswijzigingen), en het recht op terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen erkent.
Updated: De Palestijnen hadden voor de hervatting van het overleg ook de vrijlating gevraagd van 104 gevangenen die al vóór 1993 in Israelische gevangenissen zaten (en volgens de Akkoorden van Oslo toen al hadden moeten worden vrijgelaten). Volgens Palestijnse Maqboul was uiteindelijk afgesproken dat Israel bij het begin van de gesprekken 250 gevangenen zou vrijlaten en de gevangen van vóór 1993 later, in etappes. De Palestijnen hadden ook een stop op de bouw in de nederzettingen gevraagd. Israel heeft daar in het openbaar niet op gereageerd, maar het lijkt niet onmogelijk dat er achter de schermen wel een stilzwijgende afspraak over bestond.

PS. Naftali Bennett, minister van Economische Zaken in Netanyahu;'s kabinet en leider van de coalitiepartner HaBayit HaYehudi heeft donderdag gezegd dat zijn partij uit de regering stapt als Netanyahu onderhandelingen met de Palestijnen begint op basis van de grenzen van 1967. Volgens de krant Haaretz hebben andere rechtse leden van zijn regering eveneens gezegd dat Netanyahu niet op hun steun kan rekenen als hij dat doet.

Ik voeg hieraan toe:  Dit betekent dat Netanyaghu geen speelruimte heeft en hiermee is Kerry's poging gedoemd. Los daarvan betekent niet willen onderhandelen op basis van de grenzen van 1967 dat Bennett en deze andere ministers (waarbij we kunnen denken aan partijgenoten van Netanyahu als Danon, Elkin en Ya'alon)  niet bereid zijn te erkennen dat het gebied over de Groene Lijn door Israel is bezet en dat de Israeli's daar in feite geen, en de Palestijnen er wèl rechten op kunnen doen gelden. Anders gezegd: zij zijn  niet bereid akkoord te gaan met de stichting van een enigszins levensvatbare Palestijnse staat in een aaneengesloten gebied. Kerry's inspanningen worden daarmee zinloos. Het zou best kunnen dat zijn poging de laatste was waarbij is geprobeerd naar een twee-statenoplossing te streven.