Nieuwe Israelische regering gaat vrijheid van meningsuiting te lijf

Miri Regev

De nieuwe Israelische regering is ermee begonnen de wereld kennis te laten maken met de democratische standaarden van de nieuwe ministersploeg. De nieuwe minister van Cultuur en Sport, Miri Regev (Likud), heeft als één van haar eerste daden de steun van haar ministerie ingetrokken voor een dansvoorstelling van het Batsheba gezelschap. De reden daarvoor is dat de uitvoering van deze voorstelling, met de naam ''Archief'',  deels is gebaseerd is op video's van de mensenrechtenorganisatie B'tselem. De choreograaf van het stuk, Arkadi Zaides, had teruggegrepen op een programma dat B'tselem enkele jaren geleden startte, waarbij het video-camera's ter beschikking stelde aan Palestijnen, die daarmee mensenrechtenschendingen konden vastleggen. Tijdens de voorstelling worden dit soort camerabeelden geprojecteerd. Er was van verschillende zijden door rechtse activisten geprotesteerd tegen Archive dat op 10 en 11 juni in Tel Aviv wordt uitgevoerd en eerder, in 2014, in Toulouse en Parijs te zien was. Volgens Regevs ministerie is de steun ingetrokken omdat het ''verkeerd is dat  het logo van het ministerie verschijnt naast dat van politieke organisaties of politike controversiële organisaties als B'tselem''.
Minister van Onderwijs Naftali Bennett (HaBayit HaYehudi) liet zich evenmin onbetuigd.
Hij gaf opdracht om te kijken of het toneelstuk ''Een parallelle tijd'' van het Midan Theater in Haifa wel in aanmerking komt om in het pakket te blijven dat wordt aangeboden aan schoolkinderen. Hij ging daarmee in tegen de commissie die daarover gaat, die verleden had besloten dat het stuk ervoor in aanmerking kwam. Het is een stuk in het Hebreeuws, opgevoerd door een Arabisch toneelgezelschap - het enige Hebreeuwse stuk van een Arabische theatergroep om precies te zijn - en het gaat over een Arabische gevangene die in de gevangenis wil trouwen en voor wie de medegevangenen dan een feest organiseren.  Het stuk is geschreven door een jonge student.  Wat zijn Bennett's bezwaren? Hij voert aan dat het stuk  is gebaseerd op het de ware biografie van een ''terrorist'' die in de gevangenis zit voor zijn aandeel in een moord op een Joodse Israeli. Eerder kwam het Midan Theater al in de problemen doordat de gemeenteraad van Haifa,  op initiatief van een lid van HaBayit HaYehudi, besloot de subsidie te bevriezen.
Een derde initiatief van de nieuwe ministersploeg kwam van Tzipi Hotovely, de nieuwe staatssecretaris van Buitenlandse Zaken. Zij gaf de Israelische ambassade in Zwitserland opdracht te protesteren tegen het feit dat de Zwitser regering steun had verleend aan een tentoonstelling van ''Breaking the Silence'', een groep ex-militairen die dit jaar tien jaar bestaat, en die dient als uitlaatklep voor afzwaaiende ex-soldaten van het Israelische leger, die anonieme getuigenissen kunnen geven over wat zij meemaakten in de bezette gebieden of tijdens campagnes als de recente inval in Gaza. De Zwitser ambassade kreeg ook opdracht om te kijken of de expositie kon worden verhinderd.
De krant Haaretz noemt deze drie gevallen een indicatie voor een trend om de vrijheid van meningsuiting te lijf te gaan en kritiek op de staat Israel te smoren. De krant noemt dat verontrustend en voegt eraan toe dat het alleen toelaten van kunst en andere uitingen die hen prijzen en  welgevallig zijn de gewoonte is van dictatoriale regimes, en dat het beeld van Israel als democratische staat geweld wordt aangedaan door dit soort maatregelen.  Ik denk dat dit klopt, maar dat dit commentaar iets te aardig is voor de nieuwe ploeg ministers. Volgens mij is democratie niet een cultuur waarmee ze vertrouwd zijn en is vrijheid van meningsuiting voor hen alleen heilig als het gaat om meningen die hen bevallen. Zelf denken ze ongetwijfeld dat ze goed bezig zijn door de staat Israel in bescherming te nemen tegen zijn ''vijanden''.