In Israel is het binnenkort strafbaar om de verkeerde ideeën te hebben

 

De Israelische democratie in actie

'Zouden Meryl Streep, Spike Lee, Tim Robbins of  Susan Sarandon bereid zin een eed van trouw af te leggen aan de Verenigde Staten en zijn politiek om publieke fondsen te kunnen ontvangen voor hat maken van films waarin zij spelen, of die ze regisseren of produceren?  In Israel, heeft het ultra-rechtse Knesset-lid Michael Ben Ari een wet voorgesteld die van hele film filmcrews vraagt trouw te betuigen aan Israel als Joodse, democratische saat en aan zijn wetten en symbolen, als voorwaarde voor het krijgen van financiering uit overheidsgelden. Het  is maar één van de meer dan tien wetsvoorstellen die tijdens deze winterssessie van de Knesset, het Israelische parlement, behandeld zullen worden en die door commentatoren van Ha'aretz zijn bestempeld als proto-fascistisch.'
Zo begint Neve Gordon, hoogleraar politieke wetenschappen aan de Ben Gurion Universiteit in Beer Sheba, een recent artikel in London Review of Books, dat werd overgenomen door de Palestine Chronicle.  Gordon noemt er een paar en het is misschien goed ze hier ook nog eens op te sommen. Zo kunnen we ons  realiseren waar het Israelische parlement zich mee bezig houdt en waar het in Israel naar toe gaat.

Zoals in de meeste democratieën moeten nieuwe burgers hun loyaliteit betuigen aan de staat en zijn wetten, maar het Israelische kabinet heeft zich vorige maand uitgesproken voor een amendement op deze wet, waarin van iedereen die genaturaliseerd wil worden wordt gevraagd trouw te betuigen aan het Joodse karakter van de  staat. ACRI (the Association for Civil Rights in Israel) heeft gewaarschuwd dat dit amendement dat vrijwel zeker binnenkort wordt aangenomen, het topje van de ijsberg is, aldus Gordon. Want een aantal wetten dat nu op stapel staat en een redelijke kans maakt te worden aangenomen, maakt het steunen van ideeën die dit beklemtonen van het Joodse karakter van de staat ingaan, strafbaar.
Er is bijvoorbeeld een voorstel om aan de bestaande wet tegen het aanzetten tot verzet of geweld, een amendement toe te voegen dat het ontkennen van Israels Joodse karakter tot een misdaad bestempelt. Dit voorstel dat dus het hebben van een bepaalde overtuiging strafbaar maakt, is in eerste lezing al aangenomen.

Een  ander wetsvoorstel wil het mogelijk maken voor gemeenteraden van gemeenten die op grond van de gemeenschap zijn gebouwd, aspirant-inwoners te weigeren als zij niet bij de al aanwezige inwoners passen (de verkeerde religie hebben, of wellicht de verkeerde politieke denkbeelden).Waar het eigenlijk om gaat, is dat het wettelijk mogelijk wordt gemaakt Palestijnse inwoners te weren uit Joodse dorpen en wijken. (Ik kom op dit wetsvoorstel nog terug, AP).
Weer een andere wetsvoorstel dat al in eerste lezing is aanvaard sluit instituten uit van subsidie die aandacht besteden aan de Nakba, de geschiedenis van de verdrijving ban de Palestijnen in 1948. Dit voorstel treft vanzelfsprekend nagenoeg alleen Palestijnse scholen en dergelijke. (Gordon zegt - terecht - dat dit zoiets is als het onthouden van publieke gelden aan scholen in de VS waar aandacht wordt besteed aan de geschiedenis van de slavernij, of aan de misdaden die zijn bedreven jegens de Indianen).
Dan is er een voorstel dat het strafbaar wil maken om zaken aan de orde te stellen, of dingen te publiceren die kunnen dienen als voedsel voor het instellen van een boycot of voor het propageren van zo'n boycot. In de voorlopige versie van deze wet wordt iedereen die aan zoiets schuldig wordt bevonden tevens automatisch veroordeeld tot het betalen  van een boete van ruim 7000 euro aan een partij die door de boycot benadeeld is, zonder dat er schade hoeft te worden aangetoond.
En dan zijn er nog acht Knessetleden die een voorstel indienen dat het onmogelijk maakt voor mensen die niet de Israelische nationaliteit hebben om te werken als gids in Jeruzalem. Dit voorstel zal, indien aangenomen, automatisch enkele honderden Palestijnen uit Oost-Jeruzalem werkloos maken. De Palestijnse inwoners van Jeruzalem zijn namelijk wel 'ingezetenen' van de stad, maar hebben niet het Israelische staatsburgerschap. Het voorstel wordt gerechtvaardigd met de de redenering dat de Palestijnse ingezetenen het Israelische nationale belang niet goed genoeg en niet op een juiste manier vertegenwoordigen.  

In zijn stukje noemt Gordon nog niet eens alle op stapel staande wetten die het voor Non-Governmental Organisations, met name mensenrechtenorganisaties als B´tselem of Adalah, moeilijker dreigen te maken om goed te functioneren. Weliswaar noemt wel de anti-Boycot wetgeving  die ook zal terugslaan op NGO´s, maar hij vermeldt niet dat er een wetsvoorstel circuleert dat NGO´s wil verbieden als zij aan instanties in het  buitenland informatie verstrekken die tot vervolging van Israelische politici of militairen kunnen leiden (denk aan het Goldstone-rapport of aanverwante zaken). Evenmin vermeldt hij een ander voorstel dat de NGO´s wil verplichten het bekend te maken als zij (mede) door buitenlandse politieke entiteiten (bijvoorbeeld andere staten) worden gefinancierd. Hierin wordt door linkse organisaties een aanzet gezien om aan de buitenlandse ondersteuning van NGO´s een einde te maken (rechtse organisaties, bijvoorbeeld van kolonisten, worden door het besluit niet geraakt. Zij worden namelijk bijna uitsluitend door particuliere organisaties ondersteund en door ´politieke entiteiten´).
In Israel is, zo kunnen we vaststellen, het lang problematisch geweest om het (overwegend) Joodse karakter van de de staat te laten samengaan met een vorm van democratie die tegen goede komt aan alle inwoners. . Eigenlijk is dat altijd in halfslachtigheid blijven steken en eerlijk gezegd denk ik ook niet dat het mogelijk is. Een Joodse democratische staat is een staat die democratische is voor zijn Joodse inwoners, terwijl anderen op zijn best het tweede plan komen. Maar deze stroom van op stapel staande wetten geven aan dat zelfs de schijn dat wordt gepoogd om de twee te laten samengaan nu volledig heeft afgedaan. Rechtse nationalistische zionisten zijn bezig van Israel een chauvinistisch bolwerk te maken, waarin voor minderheden eigenlijk geen rechten zijn ingeruimd en waarin de politieke vrijheden en de vrijheid van meningsuiting op dramatische manier aan banden worden gelegd. Het beeld van het pionierende, progressieve Israel dat we ooit hadden - en dat jammer genoeg voor een groot deel op mythes was gebaseerd - is wel voorgoed achter de horizon verdwenen. In de imaginaire totalitaire maatschappij van Orwell´s 1984 is sprake van een ´gedachtenpolitie´, die mensen oppakt als ze niet blijken te geloven in het verplichte geluk dat die maatschappij hun biedt en blijken te dromen van alternatieven en vroegere vrijheden. Ligt het aan mij dat ik bij het schrijven van dit stukje moest denken aan Orwell´s boek?

P.S.  Ik was nog een wetsvoorstel vergeten: Er is ook een voorstel, een amendement op de Wet op het Staatsburgerschap dat in eerste lezing is aanvaard, om burgers hun staatsburgerschap te ontnemen als zij activiteiten ontplooien gericht tegen de staat, zoals spionage of terroristische activiteiten. Tot nu toe zijn, met dank aan de overijverige Shin Bet, vrijwel uitsluitend Arabieren aangeklaagd voor dit soort staatsgevaarlijke activiteiten.