Israelische kabinet wordt nog een beetje rechtser: Lieberman wordt minister van Defensie

Vrnl: Netanyahu. Lieberman, Ya'alon (Foto Haaretz)

Het is een oude beproefde tactiek: je wilt A in de regering hebben, maar hij aarzelt. Dan begin je onderhandelingen met B en laat uitlekken dat ze goed verlopen. Zodat A jaloers wordt. En het eind van het verhaal is dat A toch toehapt en B de woestijn in wordt gestuurd. We hebben iets dergelijks t onder andere zien gebeuren in Nederland bij het kabinet Den Uyl - Van Agt II in de jaren zeventig. Den Uyl was ervan overtuigd dat het in de maak was en er zou komen, maar het kwam er niet. 
Ook in Israel is het vaker in de praktijk gebracht. Bibi Netanyahu zelf heeft al vaker mogelijke coalitiepartners tegen elkaar uitgespeeld. Ditmaal heeft hij de oude truc opnieuw - en met glansrijk resuktaat - ingezet. Hij onderhandelde met ''Bougie'' Herzog die dacht dat hij bezig was wat wijsheid aan te dragen en het meest rechtse kabinet dat Israel ooit had gehad wat te temperen. Maar de prijs die Netanyahu op het oog had heette helemaal niet Herzog, maar Avigdor Lieberman. Woensdagavond hapte Lieberman toe. Tegelijkertijd werd er een dikke streep getrokken onder de onderhandelingen met Herzog.
Twee nul voor Netanyahu. Herzog, die toch al bezig was met slap geklets de laatste resten van de Israelische Arbeidpartij om zeep te helpen, slaat andermaal een treurig pleefiguur en verliest nu ook het laatste zweempje geloofwaardigheid van hemzelf en van zijn partij. En Lieberman treedt - als de onderhandelingen vandaag of anders morgen met een handtekening worden bekrachtigd, met twee ministers van zijn Yisrael Beiteinu (Israel ons Huis) tot de regering toe.
De parlementaire basis van het kabinet gaat van 61 naar 67 zetels en hoeft niet langer te rekenen met de wankele meerderheid van één stem. Het kabinet wordt homogeen rechts, rechtser dan het toch al was, getuige de blijde en opgeluchte commentaren uit de hoek van Bibi's meest rechtse coalitiepartner HaBayit HaYehudi (het Joodse Huis) die de toetreding van Lieberman opgetogen begroetten.
De prijs die Bibi moet betalen is dat Lieberman de nieuwe minister van Defensie wordt (hij krijgt daarnaast de portefeuille van Immigratie erbij). Op het eerste gezicht lijkt dat ten koste te gaan van de huidige minister van Defensie, Netanyahu's partijgenoot Moshe Ya'alon, die het veld moet ruimen. Maar wie zich herinnert dat Netanyahu en hij het nog onlangs heftig aan de stok hadden over het feit dat Ya'alon de vice-stafchef Yair Golan de hand boven het hoofd hield, toen deze in een rede toespelingen had gemaakt op overeenkomsten tussen Israel nu en Duitsland in de jaren '30, zal begrijpen dat het misschien zelfs wel 3-0 voor Netanyahu staat. Hij heeft overigens gezegd dat Ya'alon wat hem betreft Buitenlandse Zaken kan krijgen, een post die - om het mild te zeggen - sterk in de schaduw opereert van de premier zelf.(Ya'alon, zo werd vrijdag bekend, is intussen gedesillusioneerd uit de politiek gestapt. In de Knesset wordt jij opgevolgd door Yehuda Glick, één van de voormannen van de herbouw van de Tempel op wat nu nog de Haram al-Sharif in Jeruzalem is, en een man die twee jaar geleden een aanslag op zijn leven overleefde).
En wat gaat het betekenen als Lieberman, een kolonist, zo dadelijk minister van Defensie en het opperhoofd over de bezette Palestijnen op de Westoever en in Gaza wordt? Een man die indertijd de Aswan-dam in Egypte wilde bombarderen? Die de doodstraf voor Palestijnse ''terroristen'' officieel wil invoeren? Die de fel gekant is tegen linkse Israelische organisaties (hij wilde ''Breaking the Silence'' verbieden, noemde activisten van Yesh Gvul ''kapo's'', en Arabische leden van het Israelische parlement zouden terecht moeten staan als in Neurenberg). Die meeliep in de demonstratie voor Elior Azarya die onlangs een op de grond liggende Palestijn doodschoot en hem ''en held'' noemde? Die openlijk racistisch is en een uitruil van grondgebied wilde waarbij Israels door Palestijnen bevolkte gebieden zouden worden afgestoten in ruil voor grond op de Westoever? We zullen het zien, maar waarschijnlijk niet veel goeds.

En Bougie? De man die een maand of wat geleden met een ''vredesplan'' kwam waarin was voorzien dat er voorlopig geen vrede zal komen en dat een deel van Arabisch Oost-Jeruzalem zou verdwijnen achter de ''Muur'', probeerde zijn gezichtsverlies te maskeren door woensdag op een persconferentie zijn partijgenote, en voorgangster als partijleider, Yacimovich de schuld te geven. Zij zou een ''pact'' hebben met Zehava Galon van de linkse Meretz-partij. Dat had kiezers afgeschrikt, ''want we zijn een centrum-linkse en geen radicaal linkse partij''. En nu hadden dezelfde mensen die ''preken dat we moeten praten met Hamas'' van alles gedaan om een een actie te blokkeren die ''een historische verandering teweeg zou hebben gebracht, zonder ook maar iets te weten over de voortgang van de onderhandelingen. Nu zullen de Staat Israel en zijn volk te maken krijgen met een regering waarvan de politiek grenst aan het onzinnige. Dat probeerde ik te verhinderen''. 
Ja, en dat is dan jammerlijk mislukt. Herzog ging precies een jaar geleden in de Knesset nog flink te keer tegen Netanyahu toen die hem uitnodigde deel te nemen aan de regering. ''Dit is niet de regering die het volk wilde. Wat u geschapen hebt is een circus. Uw mentors Ze’ev Jabotinsky en Menachem Begin zouden zich over u hebben geschaamd. Uw manier van doen is niet de mijne. Mijn manier is de manier waarop de Arbeidersbeweging dit land heeft gesticht. Geef het ministerie van Buitenlandse Zaken (dat Netanyahu open had gehouden) maar aan één van uw eigen parlementsleden. Geen enkele verstandige leider zal zich bij uw circus voegen.'' 
Tja, maar nu is Herzog vooral zielig.