Netayahu stemt in de Likud-verkiezingen, zijn vrouw Sara kijkt toe (Haaretz)
Israel gaat op 22 januari naar de stembus. En zoals het dan meestal gaat in dit land waar de coalities en nieuwe partijen je soms doen duizelen, is er weer flink wat beweging aan het electorale front. We hadden al de aankondiging van tv-personality Yair Lapid dat hij zou deelnemen met een partij Yesh Atid. De eerste peilingen gaven aan dat hij zou kunnen rekenen op flink wat zetels. Waarschijnlijk vooral omdat Lapid's gezicht zo bekend is in Israel, want oorspronkelijke ideeën bleek hij niet te hebben. Maar in Israel is dat niet altijd nodig, oorspronkelijke ideeën. De geschiedenis leert dat partijen in Israel komen en gaan. Vaak bestaat hun enige aantrekkingskracht eruit dat zij nieuw zijn, of dat de partijleider over bekendheid en charisma beschikt. Zie bijvoorbeeld de opkomst en ondergang van Shinui, ooit de partij van Lapid's vader Tommy. Of Kadima, de partij die in 2005 werd gesticht door Ariël Sharon omdat zijn plan voor terugtrekking uit Gaza niet goed viel bij Likud, de partij waar hij eerst lid van was. Ook Kadima dreigt nu ten onder te gaan, waarover hieronder zo dadelijk meer.
Na Lapids verschijnen op het toneel was er de bekendmaking van Netanyahu en Lieberman dat hun partijen, Likud en Yisrael Beiteinu (Israel ons huis) bij de verkiezingen samen zullen optrekken. De fusie tot Likud Beiteinu betekent voor Likud een ruk naar rechts, want Yisrael Beiteinu is van huis uit een partij met een sterk racistische inslag die alle Arabieren het liefst het land zou uitwerken. Maar voor Netanyahu was het ook een soort van versteviging van zijn onderhandelingspositie voor als hij straks, zoals te verwachten is, weer de verkiezingen wint en opnieuw een kabinet moet vormen. Voor Lieberman was het een stapje dat hem iets dichter bracht bij de mogelijkheid dat hij later ook ooit leider van een regering zou kunnen worden.
Wat - na een tijdje rust aan het front - volgde op de vorming van Likud Beiteinu, was de bekendmaking van minister van Defensie Ehud Barak dat hij de politiek de rug toekeert. Sommigen gaven het bittere commentaar dat hij de consequenties trok uit de voor Israel niet al te best verlopen 'Pillar of Defensie' aanval op Gaza. Maar waarschijnlijker is dat hij zag dat zijn van de Arbeidspartij afgesplitste Atzmaut (Onafhankelijkheids)partijtje weinig zetels zou gaan halen, zodat hij weinig kansen had om weer een plaats in een volgend kabinet te kunnen bemachtigen. Soms is het beter te vertrekken voordat je in het stof bijt.
Maar de reeks verrassingen was daarmee nog lang niet afgesloten, oh nee. Bijna tegelijkertijd waren er nog twee ontwikkelingen. De oud-leidster van Kadima en voormalige minister van Buitenlandse Zaken Tzipi Livni maakte bekend dat ze met een nieuwe partij gaat meedoen. Verschillende Knessetleden van haar voormalige partij Kadima gingen met haar mee, waarmee deze ooit zo succesvolle nieuwe partij flink werd uitgekleed.
Maar het voornaamste nieuws kwam deze week toch van de Likud van Netanyahu zelf. Deze partij hield interne verkiezingen om de kandidatenlijst vast te stellen. En dat leverde een adembenemend resultaat op, een ware aardverschuiving. Drie ministers uit het huidige kabinet die bekend staan als 'gematigd' (gematigd in Likud-termen) en als verdedigers van de legitimiteit zoals belichaamd in het Israelische hooggerechtshof, de ministers Benny Begin, Dan Meridor en Michael Eitan, eindigden onderaan de lijst op wat waarschijnlijk onverkiesbare plaatsen zullen blijken te zijn. Een andere 'getrouwe' van Netanyahu zoals minister van Financiën Yuval Steinitz kreeg nog net een verkiesbare plaats, terwijl jonge activistische ministers als Gideon Sa'ar en Gilad Erdan hoog eindigden op de lijst. Maar de echte verrassing was dat als ultra-rechts bekendstaande - anti-hooggerechtshof types - als de kolonist Moshe Feiglin, Danny Danon, Ze'ev Elkin en Yair Levin, plus de rechts-activistische dames Tzipi Hotovely en Miri Regev, allemaal opschoven naar plaatsen hoog op de lijst - of in het geval van Netayahu's aartsvijand Feiglin, naar een verkiesbare plaats. De Likud is met deze uitslag in één klap van een zeer rechtse partij een ultra-rechtse partij geworden. Netanyahu, die toch zelf ook niet kinderachtig is, zal het lastig krijgen met deze mensen die zoals Danon in 2011 een handtekeningenactie startte tegen de toen door Netayahu afgekondigde bouwstop in de nederzettingen, of zich zoals Hotovely meer dan eens tegen een twee-statenoplossing hebben uitgesproken; dan wel zoals Feiglin vindt dat Tempel in Jeruzalem moet worden herbouwd (waarvoor dan eerst de moskeeën moeten worden afgebroken). Of dat de Westoever moet worden geannexeerd, Palestijnen een 'oprotpremie' moeten krijgen als ze verhuizen naar een ander land en die wil afrekenen met 'disloyale' Israelische Palestijnen.
En intussen meldt Haaretz op basis van een peiling dat Likud Beiteinu, ondanks een tijdelijk licht dipje in de populariteit van Netanyahu na de aanval op Gaza, zeker kan zijn van de overwinning en afstevent op 40 zetels. Het blok van rechtse en religieuze partijen komt samen op 69 zetels, voldoende voor de vormig van eem meerderheidsregerig. Arbeid onder Shelly Yacimovitsch komt op 18 zetels, gevolgd door Shas met 11 en de Arabiache partije (ook 11). Tzipi Livni doet het niet best: 7 geprojecteerde zetels, die dan nog vooral te koste gaan van Yesh Atid van Yair Lapid (vijf terug in vergelijking met eerdere polls) en van Kadima dat wordt gedecimeerd. Maar de belangrijkste gegevens zijn toch de uitslag va de Likud-verkiezingen en de zekerheid dat het rechts-religieuze blok onbedreigd aan de leiding blijft. We kunnen onze borst nat maken: Israel heeft al de meest rechtse regering ooit, maar de volgende wordt nog veel rechtser.
De Likud lijst (YNet):
1. Benjamin Netanyahu
2. Gidon Sa’ar
 |
| De projectie van Haaretz |
4. Silvan Shalom
5. Yisrael Katz
6. Danny Danon
7. Reuven Rivlin
8. Moshe Ya'alon
9. Ze’ev Elkin
10. Tzipi Hotovely
11. Yariv Levin
12. Yuli Edelstein
13. Haim Katz
14. Miri Regev
15. Moshe Feiglin
16. Yuval Steinitz
17. Tzachi Hanegbi
18. Limor Livnat
19. Ofir Akunis
20. Gila Gamliel
Geen opmerkingen:
Een reactie posten