BDS: SodaStream gaat weg uit nederzetting, Leviev zegt te stoppen met bouwen in bezet gebied

Scarlet Johansson

Update. SodaStream, het ''bubble water'' bedrijf met vestigingen in Israel en bezet gebied en de filster Scarlert Johansson als pr-paradepaardje, gaat zijn vestiging in de nederzetting in Maaleh Adumim in 2015 sluiten. Dat heeft het bedrijf woensdag bekendgemaakt. De fabriek wordt verplaats naar de Lehavim in de Negev.
Het gaat niet goed met SodaStream, meldt Haaretz. De aandelen die een tijd geleden nog 72 dollar deden op de beurs in New York, staan nu op $22.39. Ongeveer $469 miljoen aan kapitaal is verdampt. Het bedrijf heeft nogal wat tegenslagen te verwerken gehad. SodaStream, dat zo opschepte over hoe goed het zorgde voor zijn rond 500 Palestijnse werknemers die werkten in de fabriek in de nederzetting Maaleh Adumim (lees: Het Scarlet effect) , heeft vorige maand 60 van hen ontslagen. Ze hadden deelgenomen aan een staking tegen de slechte kwaliteit van het voedsel dat SodaStream hen voorzette in gedurende Ramadan. Dat schoot het altruïstische bedrijf in het verkeerde keelgat.
Een tweede tegenvaller was dat Efi Eshel, de directeur van SodaStream Israel opstapte. En een derde dat ''Soros Fund Management'', het fonds dat de bezittingen van de miljardair George Soros beheert, zijn investeringen in SodaStream terugtrok.
Naar mag worden aangenomen was de terugtrekking van het Soros Fund ingegeven door de acties van de beweging voor BDS (Boycot, Divestment and Sanctions) tegen de fabriek van SodaStream in Maaleh Adumim, al werd dat niet publiekelijk bekendgemaakt. Andere internationale investeerders die zich eerder uit ondernemingen met belangen in bezet gebied hadden teruggetrokken, volgden Soros' voorbeeld,  meldt Haaretz, zonder namen te noemen.Aangenomen mag daarom worden dat het vertrek van SodaStream uit Mallaeh Adumim een gevolg is van de druk van de BDS-beweging. 

SodaStream is het tweede bedrijf dat deze week in het nieuws is doordat het in moeilijkheden kwam wegens BDS. Eerder meldde het bedrijf Africa Israel (AI) en zijn dochteronderneming, het bouwbedrijf Danya Cebus, dat het niet meer zal inschrijven op tenders voorop het bouwen in bezet gebied, waaronder in de gebieden in Oost-Jeruzalem over de groene lijn. Ook dit is een beslissing die wordt ingegeven door BDS. Adalah New York, een onderafdeling van de mensenrechtenorganisatie Adalah in Israel, tekent daarbij aan dat de mededeling van Africa Israel wellicht met flink wat korrels zout moet worden genomen, aangezien het bedrijf al eens eerder loog dat het niet meer zou bouwen in bezet gebied, als reactie op een aankondiging van het staatspensioenfonds van Noorwegen dat het zijn aandelen zou terugtrekken. Dat was in 2010. Later bleek, in 2013, aan de hand van foto's en ander materiaal dat Africa Israel had gelogen, zo meldt de Electronic Intifada. 
Africa Israel heeft veel gebouwd in de diverse nederzettingen (wijken) rond Jeruzalem en in de overige bezette gebieden. Daarnaast is het voor 26% eigenaar van de ''Alon Group'', die een monopolie heeft voor de levering van gas aan Gaza, en is het eigenaar van de winkelketen ''Blue Square'', die in meerdere nederzettingen op de Westoever winkels en vertakkingen heeft. Daarnaast is Lev Leviev, de in Oezbekistan geboren Israeli die oprichter en mede-eigenaar van Africa Israel  is, ook mede-eigenaar van van een aparte firma, de Leader Management and Development, die de Israelische nederzetting Zufim in handen heeft, die is gebouwd op land dat is onteigend van het Palestijnse dorp Jayyous, en enkele naburige dorpen, meldt de Electronic Intifada.
Los van dit alles is Leviev ook betrokken in de diamantbusiness in Angola en Namibië en is zijn naam daar genoemd als bedrijver van mensenrechtenschendingen en oneerlijke handelspraktijken. In Nederland is de juweliersketen Siebel in handen van Leviev.