Vredesbeprekingen zitten muurvast, de VS komen mogelijk met een eigen plan

Het komt niet echt als een verrassing, maar van Israelische zowel als Palestijnse kant is dezer dagen te horen dat de vredesbesprekingen die drie maanden geleden door de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry werden gelanceerd, totaal in het slop zitten. Dat is dan ook de reden dat Kerry zich nu actief in de strijd stort. Op 23  oktober had hij in Rome al een ontmoeting met de Israelische premier Netanyahu die niet minder dan zeven uur duurde (maar daarbij werden ook harde noten gekaakt over Iran). En deze dinsdagavond komt hij naar Jeruzalem. Daar zal hij woensdag opnieuw een gesprek met Netanyahu hebben en vervolgens in Ramallah de Palestijnse president Mahmoud Abbas ontmoeten.  
Aan alle kanten wordt nu ineens van alles geroepen. De Israelische minister van Binnenlandse Zaken Gideon Saar, die een vertrouweling van Netanyahu is, zei tegenover de Israelische legerradio dat de Palestijnen tot nu toe niet oprecht hebben onderhandeld en geen enkele flexibiliteit hebben getoond. Een hoog lid van de PLO, Yasser Abed Rabbo, verklaarde van zijn kant dat de voorstellen waarmee de Israeli's tot nu toe zijn gekomen, de slechtste zijn sinds 20 jaar. Voeg daarbij de irritatie en woede aan Palestijnse kant over de aankondiging van Israel dat het op korte termijn nog eens 5.000 nieuwe woningen wil bouwen in bezet gebied. En - wat het nog erger maakt - de Israelische verzekering dat de Palestijnen van die nieuwbouw wisten, omdat het 'de andere kant' zou zijn geweest van de afspraken over het vrijlaten van 104 Palestijnse gevangenen, en het beeld is wel zo'n beetje compleet.
Update: De laatste ontmoeting van de twee delegaties eindigde dinsdag, kort voordat Kerry aankwam, in ruzie en scheldpartijen nadat de Palestijen de Israeli´s ervan hadden beschuldigd een verband te leggen tussen de aankondiging van nieuwe bouwplannen en het vrijlaten bvan Paletijnse gevangenen. 
 De onderhandelingen - ruim 18 bijeenkomsten tot nu toe - hebben zich achter gesloten deuren afgespeeld en er was van tevoren afgesproken dat er geen mededelingen zouden worden gedaan over de inhoud.
Maar desondanks is het, nu de onvrede zich aan alle kanten een weg baant, niet al te moeilijk in brede trekken te zeggen hoe de zaken liggen.
De Palestijnen willen een overeenkomst op basis van de grenzen van 1967, met zogenaamde 'land swaps' (uitwisseling van grond) waarbij Israel grote nederzettingenblokken kan behouden. Ze willen daarbij niet verder gaan dan 1,9%. Verder willen zij de soevereiniteit over Oost-Jeruzalem en afspraken over hoe moet worden omgegaan met het 'Recht op Terugkeer'. Israel heeft echter de onderhandelingen steeds in de richting van 'veiligheidskwesties'gestuurd. Verder wil het, zo meldt  Ynet, niets weten van de grenzen van 1967 als uitgangspunt. Volgens Ynet en de Israelische radio zou Israels hebben voorgeteld de nieuwe grens te laten samenvallen met de ´´Veiligheidsmuur´´ op de Westoever. Verder wil Israel ook de soevereiniteit behouden over de Jordaanvallei en is iets anders dan een onverdeeld Israelisch Jeruzalem totaal onbespreekbaar.
Die standpunten zijn onwrikbaar. Daarom wordt er van Palestijnse kant op aangedrongen dat de Amerikanen zich actief opstellen en zelf met voorstellen komen, zoniet dan zullen de gesprekken volgens hen zeker mislukken. De voorzitter van de kleine, linkse Israelische Meretz-partij, Zahava Gal-On, kwam maandag met het nieuws dat de Amerikanen inderdaad overwegen in januari met eigen voorstellen te komen als er dan nog geen beweging in zit. Dat plan zou de 23ste in Rome zijn besproken tussen Kerry en Netanyahu. De Amerikanen zelf hullen zich in vaagheden. Netanyahu gaf onmiddellijk als reactie dat  Israel in ieder geval geen dictaat zal aanvaarden.
 De Palestijnen willen dat er een eindregeling op tafel komt, en in iedere geval geen interim-akkoord. Wijzend naar ''Oslo'' kunnen zij met enig recht zeggen dat de Israeli's de neiging hebben interim-akkoorden een permanent karakter te geven. Ook willen de Palestijnen dat zo'n eindregeling vergezeld gaat van een eenduidig tijdschema. Gezien de manier waarop de VS zich steeds tegenover Israel hebben opgesteld, lijkt het echter niet erg waarschijnlijk dat dat ook gaat gebeuren. Het is, gezien het geringe succes tot nu toe en gezien Kerry's vasthoudendheid, goed mogelijk is dat de VS met iets gaan komen, mogelijk zelfs met een schets van wat een eindakkoord moet inhouden. Maar dat dat gekoppeld zou worden aan een hard, imperatief tijdsschema is vrijwel ondenkbaar. Ik ben het wat dat betreft eens met Noam Sheizaf van de site +972, die schrijft dat zo'n Amerikaanse voorstel waarschijnlijk het karakter zal krijgen van een nieuw Oslo-akkoord. En als het dat wordt, zal de bezetting nog wel een tijdje voortduren.