De slachtpartij in Gaza is voorlopig voorbij. Zo lijkt het tenminste. De grensovergangen zijn weer open, goederen voor herstel en herbouw kunnen naar binnen. De boeren kunnen weer terug naar hun grond langs de grens. Voor dit conflict in Gaza uitbarstte was een zone van zo'n 500 meter tot wel anderhalve kilometer langs de grens taboe verklaard door de Israeli's, ongeveer een derde van alle landbouwrond in Gaza. Maar nu, nadat er nadat er een staakt-het-vuren is gesloten, is die strook nog maar 100 meter breed.
Ook de vissers van Gaza kunnen nu in plaats van tot drie zeemijlen nu tot zes zeemijl uit de kust gaan vissen. Strak wordt dat zelfs 12 zeemijlen. Burgers kunnen, meer dan voorheen, de Strook in en uit naar het schijnt.
Laat dus niemand zeggen dat de strijd Gaza niets heeft opgeleverd.
Dat wil Netanyahu ons wel laten geloven. Hij wil ons wijsmaken dat Hamas aan het eind van zijn krachten was en wel moest stoppen met vechten. Maar de waarheid is dat het verzet 50 dagen na het begin van de strijd nog steeds beschikte over raketten, tunnels en manschappen. En dat – zoals intussen ook uit opiniepeilingen is gebleken – de bevolking van Gaza ondanks alle verliezen en vernielingen in grote meerderheid achter het verzet is blijven staan. En dat heeft ertoe geleid dat de Israelische regering het zich niet kon veroorloven nog veel langer door te gaan en dus akkoord moest gaan met een staakt-het-vuren, waarbij de blokkade van Gaza aanmerkelijk is verlicht. De mensen in Gaza kunnen weer een beetje ademhalen. En ja – over een maand moet er nog hard worden onderhandeld – over een haven, en een luchthaven, over het volledig opheffen van het beleg dat zeven jaar heeft geduurd. Maar deze slag is voor Hamas, voor Gaza, en voor de bevolking van Gaza, die dit allemaal heeft doorstaan.
Intussen kunnen we kijken naar wat ik de lessen van deze jongste uitbarsting van geweld zou willen noemen. Ze vallen wat mij betreft in twee delen uiteen. Het eerste deel gaat over de vraag waarom Israel aan deze aanval begon, en wat het wilde. Bij het tweede deel kom ik straks. Dat gaat over de onvoorstelbaar destructieve en misdadige wijze waarop Israel de Gaza-strook op alle mogelijke manieren heeft gebombardeerd en hoe we ons daar tegenover moeten opstellen.
Maar eerst dus de vraag naar het waarom. Daarvoor moeten we terug naar de 2e juni. Op die dag vormden de Palestijnse bewegingen Fatah en Hamas een eenheidsregering. Na meer dan twee jaar geharrewar – en nadat de twee bewegingen in 2007 ook nog eens een kleine burgeroorlog in Gaza hadden uitgevochten (wat tussen haakjes ook het begin van de blokkade van Gaza werd, Hamas nam toen namelijk het bestuur over in de Gaza-strook), was het nu eindelijk zover. De nieuwe regering ging opereren op dezelfde basis als waarop de regering van Mahmoud Abbas daarvoor ook al optrad, namelijk op basis van erkenning van Israel en de al eerder in het ''Oslo-proces'', met Israel gesloten akkoorden.
En dat was allemaal he-le-maal niet naar de zin van de Israelische regering. Een Hamas dat Israel uitdaagt, dat aanslagen pleegt, een Hamas dat Israel kan afdoen als een ''terroristische organisatie'', daar kan Israel heel goed mee leven. Maar een Hamas dat zich aansluit bij een gematigde politiek, daar kan Israel absoluut niet mee omgaan. Netzomin als met en nieuwe eenheid tussen de Westoever en Gaza, of politieke eensgezindheid in de Palestijnse gelederen. Die dingen stellen de regering Netanyahu voor grote problemen. Dat schept namelijk nieuwe kansen voor een serieuze vredesregeling. Israel komt dan internationaal onder druk te staan om eindelijk eens echt serieuze onderhandelingen aan te gaan. En dat is iets waar de regering-Netanyahu bepaald niet op zit te wachten. Israel deed de eenheidsregering dus meteen in de ban. Het schrapte contacten, hield afdrachten van belastingen in – en paste zo'n beetje alle andere pesterijen toe waar dit het bezettingsregime langzamerhand zo verschrikkelijk goed in is geworden. Allemaal in de hoop die nieuwe Palestijnse eenheid te ondermijnen.
En kijk, toen werd de regering Netanyahu ineens geholpen door de ontvoering van drie Israelische tieners, leerlingen van een religieuze school in een nederzetting. Dat gebeurde half juni. Israel gaf meteen Hamas de schuld – ook al was daarvoor geen enkel bewijs – en gebruikte dat vervolgens als excuus om een uitgebreide serie razzia's op de Westoever te houden. Tussen de 800 en 1000 mensen werden opgepakt, huizen werden overhoop gehaald, bij verenigingen werden computers en andere spullen weggehaald. Uiteraard waren vooral mensen met islamistische sympathieën, aanhangers van Hamas of de Islamitische Jihad, het doelwit.
De razzia's op de Westoever lokten reacties uit in Gaza, dat was natuurlijk ook de bedoeling. Er werden wat mortiergranaten afgeschoten op Israelische kibbutzim, er werden wat raketten afgevuurd, maar Hamas deed niet mee, het liet zich niet provoceren. Tot Israel op 7 juli in één klap zeven leden van de Ezzedin al-Qassem Brigades van Hamas doodde. Toen schoot de beweging wel terug. En dat was het begin van de Operatie Protective Edge, waarbij Israel zijn hele arsenaal van vliegtuigen, tanks en kanonneerboten losliet op de woonwijken van Gaza.
Dyab Abou Jahjah spreekt.Israel had er vervolgens waarschijnlijk op gegokt dat de nieuw verworven Palestijnse eenheid vervolgens zou bezwijken onder de druk – dat de Fatah beweging van Mahmoud Abbas zich van het verzet van Hamas zou distantiëren. Maar dat gebeurde dus niet. Bij alle onderhandelingen in Cairo over een staakt-het-vuren, die de afgelopen weken werden gehouden, traden de Palestijnen steeds op als één blok. Unaniem eisten zij dat de belegering van Gaza zou worden opgeheven, en dat er een een haven een een vliegveld moesten komen. En het eind van het verhaal was dat, nu de druk op de grenzen van Gaza deels is opgeheven en de herbouw en hulpverlening kan worden gestart, dit gaat gebeuren onder leiding van …. de Palestijnse eenheidsregering. Dezelfde regering die Israel met deze actie in Gaza wilde torpederen en onmogelijk maken.
Wat is de les van dit verhaal? Voor de Palestijnen is die duidelijk genoeg: zij weten nu dat Israel met al zijn vliegtuigen en tanks niet opkan tegen een volk dat in waardigheid wil leven. een volk dat zich volhardend en eendrachtig verzet. En voor ons? Voor ons is de les dat we ons achter de Palestijnen moeten stellen, Israels leugens, en voorwendsels over rakettenregens moeten doorprikken, en de verantwoordelijke politici in dit land – en in Europa – moeten voorhouden hoe het echt zit. Dat we van hen moeten eisen dat ze Israel voor het blok zetten en dwingen de realiteiten niet meer met oorlog en geweld uit de weg te gaan, maar eindelijk eens met aanvaardbare vredesvoorstellen te komen. En tenslotte is er de les dat we Israel ook zelf onder druk moeten zetten, want in Israel is er bijna niemand die Netanyahu's leugens weerwerk biedt. We kunnen dat doen door mee te werken aan BDS (dat staat voor Boycott, Divestment and Sanctions). Boycots, geen Israelische producten meer kopen, dat is de manier van actievoeren van de vreedzaam protesterende Palestijnen op de Westoever. Dat zou ook de onze moeten zijn. Want dat dit Israel ooit nog op eigen kracht zal veranderen, wordt onwaarschijnlijker met iedere nieuwe oorlog die het voert.
En dat brengt me bij wat ik de tweede les van Gaza zou willen noemen. Toen ik ruim 35 geleden als journalist over dit onderwerp begon te schrijven, had ik nooit kunnen denken dat ik zoveel te maken zou krijgen met geweld, vernielingen en dood. Een eerste dieptepunt was de inval in Libanon in 1982 waarmee Israel de PLO wilde verdrijven. Daarbij werden Palestijnse kampen letterlijk met de grond gelijk gemaakt, verwoestingen aangericht in de steden Sidon, Tyrus en Beiroet en al met al niet minder dan 20,000 mensen gedood. Met als klap op de vuurpijl een moordpartij in de kampen Sabra en Chatila, waarvoor Israel rechtstreeks verantwoordelijk was. Maar het bleef niet bij deze oorlog in Libanon. Er kwamen twee intifada's, in 1988 en 2000, die met geweld werden onderdrukt. Er waren nieuwe invallen in Libanon in 1996 en 2006, gericht tegen Hezbollah. En er waren aanvallen op Gaza in 2009, 2012 en nu, in 2014. Een gemeenschappelijk kenmerk van al deze aanvallen was dat vooral burgers het moesten ontgelden, ook al vertelde de Israelische propaganda ons steeds dat burgers zoveel mogelijk zouden worden gespaard.
Tijdens de aanval van 2006 in Libanon waren er ongekend heftige bombardementen van de wijk Dahiyeh in Beiroet, waar veel aanhangers van Hezbollah woonden. Vooral flatgebouwen waarin burgers woonden werden gebombardeerd. Twee jaar later maakte een hoge Israelische militair, generaal Gadi Eizenkot, de commandant van het noordelijke commando in Israel, bekend dat dit bepaald geen vergissing was geweest. Hij zei dat wat in Dahiyeh gebeurde (ik citeer)
"zal gebeuren in elk dorp van waaruit schoten worden afgevuurd op Israel. We zullen disproportionele kracht tegen hen gebruiken en enorme s chade en vernielingen veroorzaken. Vanuit ons perspectief gaat het hierbij om militaire bases. [...] Dit is geen voorstel. Dit is een plan dat al is goedgekeurd. De bevolking treffen is de enige manier om Nasrallah in toom te houden''. (einde citaat).
Gaza 21014? Nee, Dahiye (Haret Hreik) in Beiroet in 2006.
De Nasrallah in dit citaat is natuurlijk de leider van Hezbollah. Maar wat Eizenkot toen zei is sindsdien bekend geworden onder de naam de Dahiye-doctrine - niet in de laatste plaats omdat de geldigheid ervan verder ging dan Libanon. De aanval in 2009 op Gaza vertoonde grote gelijkenis met de manier waarop Israel in 2006 in Dahiyeh opereerde. Het Goldstone rapport, dat achteraf over de mensenrechtenschendingen van deze Operatie ''Gegoten Lood'' verscheen, gaf aan dat met opzet burgerdoelen werden getroffen en wijken werden vernield om de druk op de burgerbevolking op te voeren. Ook het grote aantal burgerslachtoffers dan toen viel, zo'n twee derde van de in totaal ongeveer 1400 doden, wijst daarop.
En ditmaal was het nog erger. Driekwart van de ongeveer 2.150 slachtoffers die nu zijn gevallen waren burgers. Bijna een kwart van hen waren minderjarigen en kinderen. Honderden scholen en moskeeën zijn deels of helemaal verwoest, ziekenhuizen gebombardeerd, duizenden huizen, hele woonwijken, zijn platgegooid, honderdduizenden zijn dakloos en ontheemd. Ook ditmaal zal wel een mensenrechtenrapport worden opgemaakt. En ook ditmaal zal dat wel – net als het Goldstone-rapport vijf jaar geleden – vakkundig onder tafel worden gewerkt. Want al deze Israelische strafacties, invasies en militaire operaties hebben hebben nóg een ding gemeen: zij worden door de Westerse wereld – Amerika voorop (maar ditmaal ook door onze eigen minister Timmermans) bestempeld als gerechtvaardigd. Omdat Israel het recht heeft zich te ''verdedigen'', zoals dat heet.
Nu vraag ik jullie: van wat voor gerechtvaardigde zelfverdediging is er sprake als er onder de slachtoffers niet minder dan 89 families geheel of bijna geheel zijn uitgeroeid, compleet met vrouwen, kinderen, opa's en oma's. Hoeveel woontorens, moskeeën, scholen, verpleeg- en ziekenhuizen moeten er nog worden vernield, hoeveel keren moet Israel nog ''per ongeluk scholen bombarderen waar vluchtelingen schuilen, voordat we van deze onzin worden verlost en we gewoon kunnen spreken van wat het zijn: schendingen van de mensenrechten, oorlogsmisdaden en misschien zelfs genocide. Wijlen Yasser Arafat had het als hij over Israel sprak vaak over de ''spoiled baby'' van het Westen. Maar die verwende baby is langzamerhand een monster geworden dat iedere keer nog weer met moordlust om zich heen slaat, doodt en vernielt. Ook daarom is het tijd dat we onze politici tot de orde roepen. Ook daarom is het de hoogste tijd voor BDS.
3 opmerkingen:
Goede toespraak Maarten Jan. Fijn dat je toespraak hier nog eens te lezen is.
Ik kan kort zijn over je toespraak: bravo!
Je behandelt de laatste aanval op Gaza als één uit een serie, geleid door een duidelijke doctrine. En aan het eind bied je je toehoorders en lezers handelingsperspectief.
De paar 'noten' die ik heb, daarvan hoor je nog wel langs andere weg.
Prachtig en stijlvol.
Een reactie posten