donderdag 14 april 2011

Geboorte-acte voor een doodgeboren kindje

 Salam Fayyad, de demissionaire premier van de regering van de Palestijnse Autoriteit, heeft zich woensdag opgetogen getoond over een rapport van de VN. Hij noemde het  'een geboorte-acte' voor een Palestijnse staat. Fayyad sprak bij een conferentie van donor landen in Brussel en hij refereerde aan een rapport dat de Nederlandse diplomaat Robert Serry deze week uitbracht in zijn rol van 'speciale VN-coördinator bij het vredesproces in het Midden-Oosten'. In het rapport had Serry verklaard dat de Palestijnse Autoriteit nu op zes punten voldoende scoort om zich te kwalificeren voor een onafhankelijke staat. Die punten zijn, volgens Serry´s rapport,
1. governance, rule of law & human rights;
2. livelihoods & productive sectors;
3. education & culture;
4. health;
5. social protection; and
6. infrastructure & water   

Ma´an News meldde dat Serry´s rapport ook door deWereldbank en het IMF wordt ondersteund en dat het daarom gaat om ´een landmark event´, oftewel een uitermate belangrijke gebeurtenis.
Ik betwijfel dat.

Nu heb ik nooit geweten dat er criteria zijn waaraan een staat moet voldoen voor het zich een staat mag noemen, maar het lijdt intussen geen twijfel dat het rapport van de VN koren is op de molen van Fayyad en Abu Mazen (Mahmoud Abbas), de president van de Palestijnse Autoriteit. Zij zijn, bij gebrek aan een vredesproces dat werkt, als een tijdje geleden teruggevallen op een soort ´Plan B´ dat erop neerkomt dat zij zoveel mogelijk erkenning proberen te vergaren voor een onafhankelijke Palestijnse staat binnen de grenzen van 1967 en met Oost-Jeruzalem als hoofdstad. Recentelijk werd dat onder meer met succes bekroond doordat landen als Brazilië, Argentinië en in hun kielzog nog een aantal Latijns-Amerikaanse landen Palestina erkenden. Andere landen deden dat al eerder. Bij ontstentenis van een vredesproces zouden Fayyad en Abbas de erkenning in september aan de orde willen stellen in de Algemene Vergadering van de VN. En het is niet ondenkbaar en zelfs waarschijnlijk dat daar dan een meerderheid  vóór zal zijn.


De vraag is vervolgens: en wat daarna? Stel dat er een door een meerderheid van de VN erkende Palestijnse staat is, wat hebben we dan? Om te beginnen is dat dan een staat die niet over een eigen hoofdstad beschikt, omdat Israel Oost-Jeruzalem, tegelijk met een groot gebied eromheen (zo´n 70 vierkante kilometer in totaal) heeft geannexeerd. Ook hoort een groot deel van de staat niet bij de staat, want Gaza heeft, zoals bekend,  nu eenmaal een ander regime dan de Westoever.
Vervolgens hebben we te maken met Israelische nederzettingen, de Muur die grotendeels over gebied van de Palestijnse staat loopt, en een verknipte structuur waarin de Palestijnse Autoriteit alleen soeverein is in de stedelijke gebieden (de zogenoemde Area A), terwijl het in Area B de soevereiniteit met Israel deelt, en in een derde gebied, Area C, niets te vertellen heeft.
Deze zaken staan overigens ook in Serry´s rapport. Hij geeft - daarom waarschijnlijk - ook aan dat het cruciaal belang is dat er weer zoiets als een vredesproces komt. Maar wat niet in Serry´s rapport staat  is dat de Westoever geen gekozen regering heeft, en dat de nieuwe Palestijnse veiligheidstroepen (gerekruteerd en getraind met behulp van de VS, Europese landen, Jordanië en Israel) er  voornamelijk op gericht zijn in samenwerking met de Israeli´s elke mogelijke oppositie monddood te maken., een bijzonderheid die in het Westen buitengewoon onderbelicht blijft. Ook meldt Serry niet dat de persvrijheid matig tot slechts is gewaarborgd, dat de PA in feite functioneert als een milde politiestaat. Een ander aspect dat men tevergeefs zal zoeken in Serry´s rapport, is dat de budgettering van de PA an nu wel zo´n beetje op orde is, maar dat de economie van de Westoever voornamelijk draait op Westerse donaties. En verder vraag ik me af hoe deze diplomaat in ´s hemelsnaam kan beweren dat de infrastructuur en de watervoorziening op orde zijn, terwijl - om maar iets te noemen - Israel de voornaamste aquaferen en waterbronnen op de Westoever onder zijn beheer heeft en uit een recent  rapport van Amnesty blijkt dat de Palestijnen en de Palestijnse landbouw juist te kampen hebben met een ernstig gebrek aan water..

Ik denk dan ook dat Fayyad´s opgetogenheid over een geboorte-acte wat voorbarig is. Het kind zal straks doodgeboren blijken te zijn. Een kreupele, in stukjes opgeknipte staat, een verzameling Bantoestans onder leiding van een president wiens mandaat is verstreken en een regering die nooit is gekozen, en dat alles onder de paraplu van een Fatah-beweging die haar beste tijd heeft gehad en allang niet meer gesteund wordt door een meerderheid van de Palestijnse bevolking. In plaats van diplomatieke spelletjes te spelen in de hoop het bestaan van hun functies te kunnn rekken, zou het dan ook beter zijn als Fayyad en Abbas werkelijk alles op alles zouden zetten om een verzoening te bereiken met Hamas en nieuw verkiezingen voor te bereiden, teneinde met een nieuw verenigd leiderschap een nieuwe strategie te bedenken.
Dat laatste - daar is ook Israel beducht voor. Dat blijkt uit de waarschuwing die Netanyahu, zie Haaretz,  op 28 maart gaf aan Abbas: dat hij niet én vrede met Israel kan hebben én overeenstemming met Hamas.  
Dat zou Israel voor een confrontatie met hele nieuwe werkelijkheden kunnen plaatsen, en dat is voor de Israeli´s die zich intussen wel lekker voelen met de dociele volgzaamheid van de PA-functionarissen en politiewaakhonden, een onverteerbare gedachte. 

Niettemin spreidt Israel ook de nodige ongerustheid ten toon over de mogelijke uitroeping van een onafhankelijke Palestijnse staat. Zo meldde Haaretz dat Netanyahu met de gedachte zou spelen om troepen uit ´Area B´ van de Westoever  terug te trekken om de PA diplomatiek de pas af te snijden. Maar het is de vraag is of Netayanhu´s angst wel echt gemeend is. Als je het mij vaat heeft hij van de uitroeping van een Palestijnse staat niet zo veel te duchten. Eventuele initiatieven in de VN-Veiligheidsraad die op een mogelijk besluit van de Algemene Vergadering van de VN zouden kunnen volgen, zullen traditiegetrouw toch wel geblokkeerd worden door de VS. Ook van kan van de EU is weinig te duchten. Al was het alleen maar omdat Nederland een eventuele consensus daarover zal tegengaan. (De Tweede Kamer nam er onlangs een motie over aan, die door minister Rosenthal in dank werd aanvaard). Afgezien van dit alles is de PA - ik zei het al - financieel vrijwel geheel van buitenlandse giften afhankelijk en dus niet echt een gevaarlijke tegenstander. Maar een laatste reden waarom ik aan Netanyahu´s ongerustheid twijfel, is dat het uitroepen van een Palestijnse staat in deze situatie aardig in de buurt komt van een plan van Netanyahu zelf, namelijk het sluiten van een interim-deal met de PA over een staat met ´tijdelijke grenzen. Tijdelijke grenzen die, daarover hoeven we niet te twijfelen, later dan voor een groot deel vrijwel onveranderd zullen blijven voortbestaan. Nog een reden waarom, wat mij betreft, iedereen die de Palestijnen en warm hart toedraagt en voor een enigszins rechtvaardige oplossing is, zich tegen het plan van Abbas en Fayyad zou moeten verzetten. 

Geen opmerkingen:

Israel breekt met UNRWA en velt daarmee een doodvonnis voor Noord-Gaza

  Israel heeft maandag de samenwerking met UNRWA opgezegd. Op dezelfde dag had de chef van UNRWA, Lazzarini, ook gemeld dat er al twee maand...