Opnieuw grote demonstratie op Tahrir, maar oppositie is verdeeld

Updated: Tahrir, vrijdag 25 november, aan het begin van de middag. ook zonder de Moslim Broederschap krijgen de demonstranten het plein wel vol. (Foto Ahram Online, Mai Shaheen). Al-Ahram Online meldt verder dat er ook grote demonstraties zijn in Alexandrie, Suez en Mansoura, terwijl tegelijkertijd een tegendemonstratie van supporters van de militaire raad (SCAF) duizenden mensen trekt in de wijk Abassiya.

(Update:) Niets hachelijker dan voorspellen wat er gaat komen in de huidige fase van de Egyptische revolutie. Het Tahrir plein - nu inmiddels in Nederland definitief ingeburgerd als Tagrir plein met een harde Nederlandse g, terwijl het een zachte Limburgse ch moet zijn - was intussen weer rustig. Woensdagnacht om 12 uur werd een bestand van kracht. Het leger maakte excuses voor de doden van de laatste dagen - het waren er niet minder dan 39 - en de meer dan 2000 gewonden en gezegd dat er compensatie zal komen. Tegelijkertijd heeft het, in een rede van iemand minder dan maarschalk Tantawi zelf, aangekondigd dat de parlementsverkiezingen zoals afgesproken zullen doorgaan op maandag (dinsdag is er intissen als tweede ag bij gekomen) en dat de presidentsverkiezingen niet later gehouden zullen worden dan juni 2012. Verder dat er een nieuwe burgerregering al komen in plaats van de regering Sharaf, waarvan het ontslag is geaccepteerd.en dat het leger naar de kazernes zal terugkeren als daar in een referendum om wordt gevraagd.
Duidelijke taal, leek dat. Maar in wezen was het helemaal geen duidelijke taal, maar veel meer een halfslachtige reactie van de maarschalk, die bovendien ook nog eens - net  als Mubarak vroeger voor hem - zijn rede gebruikte om vage  beschuldigingen te uiten aan het adres van ongenoemde mensen die volgens hem een wig hadden willen drijven tussen het leger en het volk, terwijl het leger juist altijd het beste voor had gehad, niet uit was op de macht, uiterste terughoudendheid had betracht en trouwens ook op geen enkele Egyptische burger had geschoten.
Die hypocriete bewoordingen riepen - na alles wat er de afgelopen dagen was voorgevallen - zonder meer  al veel woede op op het plein. Maar erger was de vaagheid van de maarschalk over hoe, wanneer en onder welke voorwaarden de overdracht van de macht zou plaatsvinden van de legerleiding van de SCAF aan een burgerregering, iets wat inmiddels een keiharde eis was geworden van de demonstranten op Tahrir en van een groot gedeelte van de politieke partijen. .

Vrijdag werd een nieuwe ronde in de confrontatie, na nieuwe oproepen voor een miljoenendemonstratie. De hardste eis van de jongeren van de Revolutionary Youth Coalition, die werd gesteund het grootste deel van de politiek partijen, was de benoeming van een 'regering van nationale redding' die  het land (in plaats van de SCAF) zal besturen tot de presidentsverkiezingen zijn gehouden. Andere -secundaire - eisen waren: de berechting van diegenen die verantwoordelijk waren voor het bloedbad van de afgelopen dagen, en de hervorming van het ministerie van binnenlandse zaken en afschaffing van de gehate centrale veiligheidstroepen, de amn al-merkazi.
 Het meest controversieel is vanzelfsprekend de eis dat de SCAF zich terugtrekt. Uit Tantawi's speech van woensdag was al duidelijk dat het leger aan de leiding wil blijven totdat er volgende jaar een nieuwe president is gekozen. (Tantawi opmerking dat het leger zich zou terugtrekken als daar in een referendum om zou worden gevraagd werd zelfs op de latere persconferentie van de SCAF weer weggewuifd). De tegenstellingen werden de afgelopen uren verscherpt, doordat de SCAF gisteravond Kamal al-Ganzoury, een oud gediende van Mubarak (hij was eerder premier van 1996-99) tot premier benoemde. Hij moet een regering vormen die de afgetreden regering-Sharaf  vervangt en onder de vleugels van de SCAF gaat opereren. De demonstranten van Tahrir willen daarentegen dat de SCAF alle macht overdraagt aan een nog te vormen 'burgerrraad', waarin mensen zouden zitten als de presidentskandidaten Mohamed Elbaradei, Abdel Moneim Abdel Fotouh (ex-Moslim Broederschap), Hamdeen Sabahi en de salafist Hazem Salah Abu Ismail, aan te vullen met een rechter uit het hooggerechtshof.   
 Of deze vrijdag een beslissing zal brengen is onzeker. Onder meer ook omdat de oppositie verdeeld is over wat er met de verkiezingen moet gaan gebeuren. De SCAF heeft gezegd dat ze gewoon maandag moeten worden gehouden. De Moslim Broederschap die denkt een overwinning te zullen gaan behalen is het daarmee eens en deed  niet mee aan de demonstratie, netzomin trouwens als aan die van afgelopen dinsdag). Ook de liberale Wafd-partij bleef weg van Tahrir.
Nauw verbonden met de vraag met wat er met de verkiezingen moet gaan gebeuren was de vraag wanneer precies de machtsoverdracht door SCAF zou moeten plaatsvinden. De jongeren van Tahrir willen dat het  meteen gebeurt, maar anderen denken dat het beter is te wachten tot  na de verkiezingen. Issandr El-Amrani (blogger Arabist) heeft er - redelijk origineel - een schema van gemaakt (klik hier) .    

 Dit is een compilatie van de gebeurtenissen van 19-22 november in Cairo die op het internet circuleerde:




Los van de vraag of de deze vrijdag begonnen nieuwe ronde van confrontatie de beslissing gaat brengen, is duidelijk dat wat op dit moment in Egype gebeurt, fase II van de revolutie van 25 januari is. Het is een beetje bon ton geworden om van de 'Arabische Herfst' te gaan praten in plaats van de Arabische Lente. (Verslaggever Eijkelboom van het NOS-Journaal wist afgelopen donderdag gisteren een nieuw  dieptepunt  in de geschiedenis van de Nederlandse journalistiek te scoren door het beeld te schetsen dat het nu wel voorbij is, die wens naar verandreing in Egypte door Egyptenaren uit het bankwezen, de middenstand en het toerisme naar hun mening te vragen. Deze mensen die de huidige onlusten in hun portemonnee voelen en daarom meer dan genoeg hebben van de onrust die 'Tahrir' veroorzaakt, voerd ehij op als maatgevend. Hij had net zo goed wat voormalige partijgenoten van Mubarak aan het woord kunnen laten). Maar iedereen die nu al het etiket 'mislukt' op deze revolutie wil plakken, doet er goed aan zich te realiseren dat het wegsturen van Mubarak niet meer was dan een begin.
Het hele land zat (en zit) voor de rest nog vol met kleine Mubarakjes - in de pers, het justitiële apparaat, de plaatselijke overheden, ondernemingen. Het proces om via stakingen, en via nieuwe verkiezingen in de vakbonden en beroepsverenigingen, van de oude gardes en structuren af te komen is nog steeds in volle gang. En daarnaast speelt het moeizame proces om op nationaal niveau te hervormen. De legerleiding heeft het daarbij niet goed gedaan. Duizenden mensen kwamen voor militaire rechtbanken, marteling behoorde nog tot de standaardpraktijken, staats-tv en kranten bleven de regeringsstandpunten verkondigen en waren in hun berichtgeving net zo onbetrouwbaar alsof Mubarak er nog zat. Dat alles zette veel kwaad bloed. En onlangs voegde Amnesty zich bij de instanties die verkondigden dat de mensenrechtensituatie onder de SCAF slechter is dan het was onder Mubarak.
Wat er nu aan de hand is, is dat voor de mensen die zich in januari het hardst inzetten voor het vertrek van Mubarak, de maat vol is. Na de krankzinnige ellende van 9 oktober toen het leger ten koste van 27 doden totaal onnodig een vreedzame demonstratie van (voornamelijk) christenen bij het tv-gebouw in Maspero uiteen joeg, na de recente gevangenneming van blogger Alaa Abdel Fattah omdat hij op zijn blog kritiek op het leger had geleverd. Na de indiening van een document dat de SCAF een soort laatste woord gaf bij de beslissingen van een na de parlementsverkiezingen te benoemen constitutionele raad en en bovendien het leger boven de wet te stel`de door begroting geen onderdeel te laten zijn van beraadslagingen in het parlement, en tenslotte na de slachtpartij van de laatste dagen die begon met een onzinnige, bloedige aanval op activisten die afgelopen vrijdag tentjes hadden opgezet op Tahrir, na al deze missers is meer dan duidelijk geworden dat SCAF domweg incompetent is om het land op een evenwichtige manier naar echte democratisering te leiden.