Voorgestelde nieuwe Israelische 'basiswet' schrapt status van Arabisch als officiële taal

Minister Yariv Levin

Een Israelische ministeriële commissie voor wetgeving heeft unamiem een voorstel goedgekeurd voor een nieuwe definitie van de Israelische natiestaat, die een plaats moet krijgen in de ''basiswet''. Dat is een stelsel van wetten dat de plaats inneemt van de grondwet die Israel nooit heeft gehad.
In de nieuwe wet wordt Israel gedefinieerd als de ''natiestaat van het Joodse volk'' en wordt bepaald dat alle weten van het land volgens dat principe moeten worden geïnterpreteerd en moeten worden ingericht. Daarnaast worden nationale attributen vastgelegd: het volkslied, de vlag en bijbehorende symbolen. Het zionistische principe van ''het inzamelen van de ballingen'' wordt genoemd evenals de ''wet op de terugkeer'' die Joden en hun nazaten het recht op staatsburgerschap verleent. Jeruzalem wordt de hoofdstad genoemd en Hebreeuws de officiële taal, daarnaast worden de heilige plaatsen opgesomd. de Joods kalender en de relaties met de Joden elders, de diaspora.
Een opmerkelijk novum in de nieuwe wet is dat Arabisch zijn status verliest als tweede officiële taal.Het krijgt nu ''een speciale status'' met de aantekening dat mensen die Arabisch spreken recht hebben op staatsdiensten in hun taal. Het afschaffen van de officiële status van het Arabisch is een breuk met de historisch wordingsgeschiedenis van Israel.
In 1922 bepaalde het Britse mandaat over Palestina dat ''Engels, Arabisch en Hebreeuws de officiële talen waren en dat officiële stukken, of opschriften op stempels, postzegels of geld in het Engels, Arabisch en Hebreeuws dienden te worden gesteld. De nieuwe staat Israel nam dit bij zijn stichting in 1948 over, zij het dat Engels als officiële taal werd geschrapt.
Het wetsvoorstel, dat door 11 vertegenwoordigers van de rechtse partijen (Likud, Israel Beiteinu, HaBayit HaYehudi en Kulanu) is ondertekend en dat door de voorzitter van de ministeriële commissie voor wetgeving, minister van Toerisme Yariv Levin, werd ingediend, wordt door tegenstanders als een nieuw bewijs van discriminatie van de 20 procent grote Palestijnse minderheid in Israel gezien. Weliswaar werd er toch al vergaand de hand gelicht met de officiële status van het Arabisch, die bijvoorbeeld bepaalde dat alle officiële stukken en notities ook in het Arabisch dienen te worden gesteld, maar dit is een veel verdergaande stap. Na de recente wet die tussen 11 uur 's avonds en 7 uur 's ochtends de adhan (oproep tot het islamitische gebed verbood), ht vefrbiedne van activiteiten die de Nakba herdenken en temidden van de regelmatig doorgekraste Arabische namen op wegwijzers en dergelijke, is dit toch weer een regelrechte aanslag op de eigen identiteit van de oorspronkelijk bewoners van Israel. Het is trouwens ook een klap in het gezicht van de honderdduizenden Joden uit Arabische landen en hun nazaten in Israel (de zogenoemde mizrahim) die Arabisch als oorspronkelijke moedertaal hebben of nog banden voelen met hun Arabische herkomst.
De wet discrimineert trouwens ook nog in een ander opzicht. Zo bepaalt hij dat ''alle inwoners van Israel ongeacht hun religie of nationale herkomst het recht hebben hun cultuur erfdeel, taal en identiteit'' te bewaren en dat de staat leden van dezelfde religie of nationale herkomst mag toestaan aparte gemeenschapsnederzettingen te hebben''. En zo wil de wet ook in de basiswet de ''Wet op de Toelatingscommissies'' vastleggen. Die wet komt erop neer dat de staat heeft toegestaan dat gemeenschappen een ballotage toepassen bij het toelaten van nieuwe bewoners. Het behoeft geen toelichting dat deze wet er destijds vooral is gekomen om te zorgen dat Palestijnen geweerd kunnen worden uit Joodse gemeenten.
Het nieuwe wetsvoorstel moet nu eerst naar de Knesset en komt, nadat het is aangenomen wat gezien de rechtse meerderheid daar waarschijnlijk wel gaat gebeuren, voor eventuele herziening weer terug in de ministerraad. De kans dat de discriminerende elemeneten eruit zullen verdwijnen lijkt echter, ondanks onder meer kritiek van het ''Israel Democracy Intitute'' en de linkse Meretz partij, uiterst klein.